Είναι γνωστή η Ιστορία του Ορφέα με την Ευριδίκη που παρέβη την εντολή του Κέρβερου, ο Ορφέας να μη γυρίσει πίσω να τη δει,
αλλά ανυπομονών εγύρισε αδιαφορώντας
για την εντολή και έχασε δια παντός την Ευρυδίκη
(...)
Δια την πύλην αυτήν του Άδου και τον Κέρβερον μερικοί περιηγηταί σημειώνουν σχετικός παραδόσεις από την Μάνην, κατά την εποχήν που αυτοί έγραψαν τας εντυπώσεις των.
Εξ αυτών ο De la Guilletiere αναφέρει ότι
«ο λαός λέγει ακόμη και σήμερον εις όλην την Μάνην ότι ο διάβολος βγαίνει κάθε ημέραν
από το σπήλαιον δια να κυνηγήση μεταμορφωμένος εις σκύλον»,
ο δε Pouqueville λέγει ότι «εις το σκοτεινόν σπήλαιον του ορεινού ακρωτηρίου Ταινάρου,
όπως πιστεύουν οι Καλοβουνιώτες (οι Μεσομανιάται), από το οποίον ο Ηρακλής και άλλοι είχον κατεβή εις τον Άδην,
συνηθίζει ακόμη και σήμερον ο Αρχάγγελος Μιχαήλ να κατεβαίνη δια να λυτρώση τας ψυχάς των ανθρώπων, των οποίων ο Θεός συνεχώρησε τας αμαρτίας των».
Σημειωτέον ότι εκεί είναι σήμερον ο ναός των Αγίων Ασωμάτων.
Εκεί εις τα σύνορα της ξηράς και της θαλάσσης, εις την απόμερον εκείνην ακτήν, εις την οποία η τρικυμιώδης θάλασσα προσδίδει αγρίαν μεγαλόπρεπειαν κατά την ημέραν και ο θόρυβος από το ξέσχισμα των πελωρίων μαινόμενων κυμάτων επάνω εις τους βράχους προκαλεί την φρίκην και τον τρόμον κατά την νύκτα, εκεί ετοποθέτησαν οι αρχαίοι Έλληνες την Πύλην του Αδου - Άιδος στόμα - όπως λέγει ο Πίνδαρος.
Εκτός από τον κυρίως ναόν του Ποσειδώνος εις το Ταίναρον ήτο και άλλος πρωτόγονος σπηλαιώδης, τον οποίον αναφέρει ο Παυσανίας ως καθαυτό ιερόν του Ποσειδώνος.
Από το σπήλαιον αυτό, κατά την παράδοσιν, εγίνετο η κάθοδος εις τον Άδην.
Εκεί, κατά τον Μένανδρον, «Πύλη τις εστί Ταινάρου προς εσχάτοις».
Ο Ηρακλής «μέλλων εις Άδου πορεύεσθαι παραγίγνεται προς Ελευσίνα και μυηθείς υπό Ευμόλπου... και παραγενόμενος επί Ταίναρον Λακωνικής, ου της εις Άδου καταβάσεως στόμιόν εστι δια τούτου επήει».
Φοβερός και ακοίμητος δράκων ημπόδιζε τους νεκρούς να ανεβούν από το βασίλειον του Πλούτωνος.
Τον δράκοντα τούτον κατά τον Παυσανίαν «Ο Όμηρος πρώτος εκάλεσεν Άδου κύνα,
όντινα Ηρακλής ήγεν από Ταινάρου προς Ευρυσθέα, οι δε ύστερον Κέρβερον όνομα
εποίησαν και κυνί τα άλλα εικάζοντες κεφαλάς τρεις φάσιν έχειν αυτόν».
Περί του Κερβέρου όμως και άλλην παράδοσιν έπλασαν οι αρχαίοι Έλληνες, την οποίαν επίσης αναφέρει ο Παυσανίας:
«Εποίησαν δε Ελλήνων τινές ως Ηρακλής αναγάγοι ταύτη του Άδου τον κύνα».
Εις τους βράχους εκείνους ηκούσθη το μοιρολόγι του Ορφέως αναζητούντος την Ευρυδίκην.
Ο γλυκύς και θλιμμένος ήχος της λύρας του κατεπράυνε «τον Κέρβερον, ωμηστήν Άΐδεω,
τον χαλκεόφωνον κύνα» και έτσι εβάδισε προς συνάντησιν της Ευρυδίκης «Ταινάρου δια στόμα».
ΨΥΧΟΠΟΜΠΕΙΟΝ
Οι αρχαίοι Έλληνες επίστευον ότι η ψυχή του σκοτωμένου βασανίζει τον φονέα και δια να την καταπραΰνη πρέπει αυτός να μεταβή εις Ψυχοπομπείον - εις τόπον ιερόν όπου γίνεται ανάκλησις των ψυχών - και εκεί να προσκαλέση την ψυχήν του σκοτωμένου και να την παρακάλεση με θυσίας και προσευχάς να παύση να τον βασανίζη.
Τα ψυχοπομπεία είχον ειδικά πρόσωπα - τους ψυχαγωγούς - που είχον την δύναμιν και την τέχνην να ανακαλούν τας ψυχάς των νεκρών.
Ο ναός του Ποσειδώνος εις το Ταίναρον φαίνεται ότι ήτο και ψυχοπομπείον σύμφωνα με τας μαρτυρίας των αρχαίων συγγραφέων (σήμερα επί των ερειπίων είναι ο ναός των Αγίων Ταξιαρχών).
ΙΣΤΟΡΙΑ
Οι διάφοροι συγγραφείς διέσωσαν σημαντικάς πληροφορίας δια γεγονότα που έχουν σχέσιν με τον ναόν ή με τον τόπον.
Ο Θουκυδίδης παραδίδει ότι οι «Λακεδαιμόνιοι αναστήσαντές ποτέ εκ του ιερού του Ποσειδώνος από Ταινάρου των Ειλώτων ικέτας απαγαγόντες διέφθειραν δι' ο δη και σφίσιν αυτοίς νομίζουσι τον μέγαν σεισμόν γενέσθαι εν Σπάρτη».
*Ο φοβερός αυτός σεισμός που κατέστρεψε την Σπάρτην το 465-462 π.Χ. εθεωρήθη ως εκδήλωσις της οργής του Ποσειδώνος Ασφαλείου εναντίον των Σπαρτιατών, διότι παρεβίασαν την ιερότητα του χώρου και έσφαξαν τους ικέτας του ιερού του.
Και δια την πράξιν των αυτήν οι Λακεδαιμόνιοι εθεωρήθησαν εναγείς (μολυσμένοι, κατηραμένοι):
«Οι Λακεδαιμόνιοι δια τούτοι εδόκουν εναγείς είναι»,
ο δε Αριστοφάνης λέγει περί αυτών:
«Εγώ δε μισώ μεν Λακεδαιμονίους / σφόδρα καυτοίς Ποσειδών, ουπί Ταινάρω θεός / σείσας άπασιν εμβάλοι τας οικίας».
Εκ του γεγονότος τούτου παρέμεινε και παροιμία: «Ταινάριον κακόν επί των σφόδρα δεινών και χαλεπών» ή «αντί μέγα και παράνομον εις ικέτας, οι γαρ Λακεδαιμόνιοι καταφυγόντας τους Είλωτας εις το Ταίναρον απέκτειναν».
Ο Θουκυδίδης επίσης μας πληροφορεί ότι το 467 π.Χ. εις τον ναόν του Ποσειδώνος εις το Ταίναρον συνελήφθη επ' αυτοφώρω από τους εφόρους της Σπάρτης ο βασιλεύς Παυσανίας να συζητή την προδοσίαν της Ελλάδος εις τον βασιλέα των Περσών.
Οι έφοροι, παρά τας καταγγελίας τας οποίας είχον περί της προδοσίας, ήθελον και απόδειξιν του εγκλήματος αναντίρρητον.
Τότε έρχεται προς αυτούς και γίνεται μυνητής της προδοσίας ο έμπιστος του Παυσανίου Αργίλιος, ο οποίος επρόκειτο να μεταφέρη τας τελευταίας επιστολάς προς τον Αρτάβαζον.
Ο Αργίλιος, επειδή έβλεπεν ότι ουδείς εκ των προ αυτού απεσταλμένων επέστρεφεν, ήνοιξε την επιστολήν και εύρε εκτός του κυρίου περιεχομένου και την σύστασιν να φονεύση και αυτόν ο Αρτάβαζος.
Τότε οι έφοροι, αφού έδειξεν εις αυτούς τα γράμματα, επίστευσαν.
Ο Αργίλιος συνεννοηθείς μετ' αυτών κατέφυγεν εις το Ταίναρον ως ικέτης και κατεσκεύασε καλύβην χωρισμένην εις δύο τμήματα, εις το ένα των οποίων έκρυψε μερικούς των εφόρων.
Όταν ήλθεν ο Παυσανίας και συνεζήτει με τον Αργίλιον, οι έφοροι έμαθαν τα πάντα, διότι ο Παυσανίας, δίδων εγγύησιν και ασφάλειαν εις τον ικέτην, τον παρεκάλει όσον το δυνατόν τάχιστα να μεταβή εις το βασιλέα των Περσών. Δεν επρόλαβαν όμως οι έφοροι να συλλάβουν τον Παυσανίαν, διότι ούτος καταδιωκόμενος «προσέφυγεν εις το ιερόν το της Αθηνάς της Χαλκιοίκου» χωρίς όμως να αποφήγη τελικώς τον θάνατον. Εκ του γεγονότος τούτου έχομεν μετά ταύτα λεγόμενον «το από Ταινάρου άγος».
Ο Θουκυδίδης επίσης μας πληροφορεί ότι από το Ταίναρον απέπλευσαν δια την Σικελίαν οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοι αυτών:
Το Ταίναρον, χάρις εις την γεωγραφικήν θέσιν που κατέχει μεταξύ της ανατολικής και δυτικής Μεσογείου, χρησίμευσεν ως κέντρον μισθοφόρων δια τον στρατόν και το ναυτικόν διαφόρων βασιλέων καθ’ όλην την Ελληνιστικήν περίοδον και κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους.
Εις το Ταίναρον κατέφυγε μετά μισθοφόρων ο Άρπαλος, ο θησαυροφύλαξ του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αφού κατεσπατάλησε μέγα μέρος των εις χείρας του χρημάτων του Ταμείου.
Η πειρατεία εις τους περί το Ταίναρον τόπους ακμάζει μετά ταύτα και μάλιστα κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας.
-Το Κάστρο στο Πόρτο-Κάγιο
Εις τον λιμένα του Πορτοκάγιου κατά το 1569 οι Τούρκοι έκτισαν ένα κάστρον δια να ελέγχουν την θάλασσαν από τους πειρατάς.
Το επόμενον όμως έτος οι Μανιάται με την βοήθειαν του Βενετού στολάρχου Κουερίνι κατώρθωσαν να το κυριεύσουν και ν' ανατινάξουν τα οχυρώματά του.
Το Πορτοκάγιον διετήρησε και αργότερα την στρατηγικήν σημασίαν του αφού τω 1612 ο επίσκοπος Μαΐνης Νεόφυτος, γράφων προς τον Δούκα του Νεβέρ και ζητών την βοήθειάν του και της Δυτικής Ευρώπης, ορίζει ως κέντρον συναθροίσεως των δυνάμεων τον λιμένα αυτόν.
Τέλος το 1791 εις το Πορτοκάγιον εγκαθίσταται ο Λάμπρος Κατσώνης με τον Ανδρούτσον και έχει αυτό ως κέντρον των επιχειρήσεών του κατά των Τούρκων.
Το επόμενον όμως έτος (6-7 Ιουλίου 1792) ο τουρκικός στόλος με τον γαλλικόν, κατόπιν φοβεράς ναυμαχίας δύο ημερών, κατώρθωσαν να εκτοπίσουν τους Έλληνας και να αναγκάσουν τον Κατσώνην και τον Ανδρούτσον να φύγουν από εκεί.
Αλλά και εις τους νεωτέρους χρόνους, κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, το Ταίναρον ευρίσκει την θέσιν του εις το μοιρολόγι της Μάνης.
Δια τας επιχειρήσεις εις τοην Ήπειρον, κατά το 1912 εναντίον των Τούρκων, παρέστη ανάγκη στρατιωτικών ενισχύσεων.
Απεφασίσθη να αποστολή εκεί το 8ον Πεζικόν Σύνταγμα εις το οποίον υπηρέτουν Λάκωνες.
Την μεσημβρίαν της 11 Δεκεμβρίου 1912 το Ι τάγμα το οποίον απετέλουν μόνον Μανιάται επεβιβάζετο εις Θεσσαλονίκην του ατμοπλοίου «Ζ. Σιφναίου», δια να μεταβή εις την Ήπειρον.
Το πλοίον ένεκα του μεγέθους του κάμνει τον γύρον της Πελοποννήσου και την πρωΐαν της 13 ευρίσκεται έξωθι των ακτών της Μάνης παρά το Ταίναρον.
Εις την παράκλησιν των ανδρών ο πλοίαρχος διέρχεται όσον το δυνατόν πλησιέστερον προς την ξηράν και το ατμόπλοιον συρίζει παρατεταμένος.
Πολλοί καταγόμενοι από τα παράλια αναγνωρίζουν τα χωρία και τα κτήματα των.
Οι γενναίοι εκείνοι μετά τόσας κακουχίας και θριάμβους εις το Μακεδονικόν μέτωπον είδον καπνόν αποθρώσκοντα εκ της πατρικής οικίας, ανέπνευσαν το άρωμα της προγονικής γης και την γνώριμον αύραν της θαλάσσης.
Και δια μερικούς εξ αυτών ίσως τούτο ήτο το ultimum vale! Ιδού το μοιρολόγι:
Ένα παπόρι που περνά,
κατου ‘ς τον Κάβο Ματαπά,
σφύριξε, ξανασφύριξε
ακούστε μου, ε χωριανοί,
κιοπάνηδες και μπιστικοί!
Καένας δεν αγροίκησε.
Εσφύριξε διπλοσφυριά
- Που είστε φαναροφύλακες!
Ειδοποιείστε τα χωριά,
Προσηλιακά και Αποσκιερά,
τι το παπόρι που περνά
έχει το όγδο Σύνταγμα
και θα ντο πάη τα ‘ς Γιάννενα
'ς της Μανολιάσας τα βουνά
……………..
να καταδίωξη την Τουρκιά,
κείνα τα βρωμερά σκυλιά.
Τέλος, κατά την διάρκειαν του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, διεξήχθη παρά το Ταίναρον ναυμαχία μεταξύ του υπό τον ναύαρχον σερ Δ. Κάννιγκαμ Βρετανικού στόλου της Μεσογείου και του υπό τον ναύαρχον Γιακίνο ισχυρού τμήματος του Ιταλικού στόλου κατά την ημέραν και κατά την νύκτα της 28/29 Μαρτίου 1941.
Κατ' αυτήν εβυθίσθησαν τρία βαρέα καταδρομικά και δύο μεγάλα αντιτορπιλλικά του Ιταλικού στόλου. Η ναυμαχία αύτη, μία από τας σπουδαιοτέρας του δευτέρου πολέμου είναι γνωστή εις την ναυτικήν πολεμικήν ιστορίαν ως η Ναυμαχία του Ταινάρου.
Φωτογραφία της ΄Αρτεμις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου