Εγκλωβισμένοι στα "Αν"

Οι άνθρωποι έχουμε την ανάγκη να δραπετεύουμε από τις φυλακές 
της πραγματικότητας αιωρούμενοι ανάμεσα σε προσδοκίες, 
όνειρα για το μέλλον, οργανωμένα σχέδια. 

Αφήνουμε το "εδώ και τώρα" να μας γλιστρά μέσα από τα χέρια τρέχοντας 
πάντα μπροστά σε κούρσες που μας επιβάλλουν οι καιροί, η κοινωνία, 
οι σημαντικοί άλλοι και ο ίδιος μας ο εαυτός. 

Δυσκολευόμαστε να σταθούμε ένα λεπτό να πάρουμε μιαν ανάσα 
και να ζήσουμε εκείνο το δευτερόλεπτο. 
Εκείνη τη μικρή στιγμή, που όταν κυλήσει δεν θα ξαναγυρίσει πίσω, 
που χρειάζεται ένα δευτερόλεπτο μόνο για να μείνει αποτυπωμένη 
στο χρόνο και μέσα μας.
Ex hoc momento pendet aeternitas 
 (μτφρ: σ’ αυτήν τη στιγμή στρέφεται η αιωνιότητα) 
γράφανε πάνω τα ρωμαϊκά ρολόγια για να θυμίζουν στους ανθρώπους 
τη σημασία που έχει η στιγμή. 

Αυτό που εισπράττω, ακούγοντας και παρατηρώντας τους ανθρώπους, 
είναι πώς οι περισσότεροι, αν όχι όλοι από εμάς, δραπετεύουμε 
από τις στιγμές είτε μη μπορώντας να ζήσουμε το τώρα που μας αναλογεί 
είτε επειδή προσπαθούμε να ζούμε μέσα στα ‘αν’ που εφευρίσκουμε κάθε φορά. 
‘Αν είχα περισσότερα λεφτά, θα ήμουν περισσότερο ευτυχισμένος’, 
‘Αν σε γνώριζα πριν δέκα χρόνια, θα ήταν πολύ διαφορετική η ζωή μου’ 
‘Αν είχα διαλέξει άλλο επάγγελμα, θα είχα πετύχει περισσότερο/λιγότερο’, 
‘Αν είχα άλλους γονείς, θα ήμουν πιο συγκροτημένος/ πιο ευτυχισμένος/ 
πιο ελεύθερος/ λιγότερο εξαρτημένος/ πιο εξελιγμένος.’ 
‘Αν σπούδαζα κάτι άλλο, τώρα δε θα αναγκαζόμουν 
να μετακομίσω στο εξωτερικό’, 
‘Αν δε σε είχα παντρευτεί, θα είχα λιγότερα προβλήματα, 
θα είχα πιο ενδιαφέρουσα ζωή’ και η λίστα μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον .
Ορμώμενοι από όσα δεν έγιναν ή από όσα θα μπορούσαν δυνητικά να γίνουν, 
χάνουμε το μόνο πράγμα που εν τέλει υπάρχει, το παρόν. 
Όταν καταναλώνουμε χρόνο και ενέργεια σκεπτόμενοι ένα μέλλον 
που δεν θα υπάρξει ή ένα παρελθόν που δεν υπάρχει πια, 
απορρίπτουμε το υπαρκτό. 

Γιατί το κάνουμε αυτό; 

Ασχολούμαστε με το παρελθόν, γιατί είναι εντυπωμένο μέσα μας, 
μας έχει χαρίσει εμπειρίες και μοτίβα συμπεριφοράς και σχετίζεσθαι και κυρίως 
είναι κάτι που μας προσφέρει ασφάλεια, επειδή είναι γνώριμο. 
Όσον αφορά το μέλλον, μεγαλώνουμε σε μια κοινωνία που 
 είναι στραμμένη στο μέλλον και στην επίτευξη. 
Μεγαλώνουμε με πρέπει και υπέρμετρες φιλοδοξίες που διαμορφώνονται 
από τις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες. 
Πρέπει να αποκτήσουμε, να επιτύχουμε, να καταναλώσουμε. 
Και για να γίνει αυτό πρέπει να αποκτάμε εφόδια, 
να παλεύουμε σήμερα για τα επόμενα χρόνια που 
θα έρθουν χάνοντας είτε μικρές είτε μεγάλες, 
σημαντικές απολαύσεις. 
Δεν μαθαίνουμε τα παιδιά μας πώς να χαίρονται με το παιχνίδι τους, 
τα φορτώνουμε με άγχη για να μεγαλώσουν γρηγορότερα και να έχουν τα εφόδια 
που πιστεύουμε εμείς ότι θα τους είναι χρήσιμα για τη ζωή τους. 

Μα τι είναι τελικά χρήσιμο;

Στην ψυχολογία τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε η έννοια του mindfulness, 
που σημαίνει στρέφω την απόλυτη προσοχή μου σε αυτό που μου συμβαίνει 
αυτή τη στιγμή με αποδοχή και χωρίς κριτική. 
Για παράδειγμα, τρώω ένα μήλο. 
Όλες μου οι αισθήσεις περιστρέφονται γύρω από αυτό. 
Νιώθω την υφή  και το σχήμα του, είναι λείο, κρύο ή ζεστό, μεγάλο ή μικρό. 
Το βλέπω, είναι κόκκινο, πράσινο ή κίτρινο. 
Το γεύομαι, είναι ξινό, γλυκό, άγευστο. 
Αισθάνομαι κάθε μπουκιά, τις γεύσεις να μπερδεύονται μες το στόμα μου, 
την κίνηση του λαιμού καθώς καταπίνω, την αίσθηση κορεσμού 
 μετά από αρκετές μπουκιές. 
Όλες μου οι αισθήσεις επικεντρώνονται στην εμπειρία 
που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή, το μυαλό μου δεν τρέχει 
στους λογαριασμούς που έχω να πληρώσω, 
στο ραντεβού που έχω σε μια ώρα, 
στις δουλειές που έχω να κάνω σε τρεις μέρες από τώρα. 
Είμαι εκεί σε αυτό που συμβαίνει και το ζω στο μεγαλύτερο βαθμό του, 
ακόμα και αν αφορά απλά ένα μήλο. 

Αν εφαρμόζαμε στη ζωή μας το mindfulness 
θα διαπιστώναμε αύξηση της επίγνωσης, 
μείωση του στρες, αύξηση των θετικών συναισθημάτων, 
μεγαλύτερη αίσθηση ικανοποίησης. 
Αν επιχειρήσετε να το κάνετε, θα διαπιστώσετε ότι είναι δύσκολο 
και αυτό γιατί έχουμε μάθει από μικροί αλλιώς.
Τα σχέδια για το μέλλον είναι πολύ σημαντικά, γιατί δίνουν κίνητρο και σκοπό, 
όμως αν ζούμε μόνο για αυτά παραλείπουμε τη στιγμή που συμβαίνει τώρα 
και φτάνουμε σε ένα μέλλον με πολλές χαμένες στιγμές και ευκαιρίες για μια 
πιο γεμάτη και ικανοποιητική ζωή. 
Τα ‘Αν’ που χτίζουμε μερικές φορές γκρεμίζονται, 
όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι 
με μια σοβαρή αρρώστια ή το θάνατο. 
Τότε στρεφόμαστε στο παρόν και προσπαθούμε να ρουφήξουμε όσο γίνεται τη ζωή, 
γιατί ξαφνικά συνειδητοποιούμε πόσο σημαντικό είναι το τώρα, 
γιατί σίγουρα μόνο αυτό έχουμε.

- Ζούμε σαν να είμαστε αθάνατοι, ξεχνώντας πώς η ζωή κάποια στιγμή έρχεται 
σε ένα τέλος και αφήνουμε συνεχώς εκκρεμότητες. 
- Δεν λέμε στον άλλον σ’ αγαπώ ή συγγνώμη, 
δεν δίνουμε το χέρι σε κάποιον που μας χρειάζεται, 
δεν πάμε το ταξίδι που θέλουμε και το αναβάλουμε για όταν έχουμε πολλά λεφτά, 
δεν μοιραζόμαστε τη θλίψη μας ή τη χαρά μας, 
δεν αφήνουμε να μας αγγίξει ο ενθουσιασμός όταν βρισκόμαστε με φίλους, 
δεν εκφράζουμε το θυμό μας σε κάποιον που μας φέρθηκε άδικα 
και πόσα ακόμα παραδείγματα. 
- Αφήνουμε όλα αυτά να συσσωρεύονται και να γίνονται υποχρεώσεις 
μαζί με όλα τα άλλα που έχουμε πχ εργασία, κοινωνικές υποχρεώσεις 
και δεν αφήνουμε χώρο στο να ζούμε στο εδώ και τώρα. 

Συνήθως ζούμε στο εκεί και στο μετά, 
στα αν που δημιουργούμε μέσα στο κεφάλι μας, 
στους υψηλούς στόχους που πρέπει να καταφέρουμε για να είμαστε ευτυχισμένοι.
Η ζωή κυλά και πίσω δε γυρίζει, αξιοποιήστε τη ζώντας τις μικρές στιγμές 
που μας χαρίζονται καθημερινά. 

Αγκαλιάστε αυτούς που αγαπάτε, μιλήστε για αυτά που νιώθετε, 
κάντε εκπλήξεις στον εαυτό σας, κάντε μικρές αποδράσεις, παίξτε.
Απολαύστε, ακόμα και αν δεν έχετε όλα όσα επιθυμείτε. 
Επιθυμείστε αυτά που έχετε!
Χρόνος.Ρολόγια.Τικ τακ, τικ τακ και κυλά.
Προσπαθώ να χωρέσω μέσα στους δείκτες τους.
Άλλες φορές θέλω να τους σταματήσω.
Έπειτα γίνομαι εγώ ο δείκτης που μετρά τα λεπτά,
προσπαθώντας να επιταχύνω.
 
Αν,Αν,αν λέω δεν υπήρχε η κλεψύδρα του χρόνου,
θα είχα πλησιάσει την ευτυχία.
Υπάρχει όμως,εξαϋλώνομαι,γίνομαι αερικό να περάσω από παντού,
να ανακατέψω τα μοσχοβολιστά μαλλιά των μικρών παιδιών,
να περάσω μέσα από ένα φιλί,
να βουίξω μες τις φυλλωσιές των δέντρων,να ανακατέψω τις θάλασσες.
 

Ράνια Πανουργιά
Ψυχολόγος



 πηγή : newsplus.gr



                                                                                                                       ... άν λοιπόν...
                                     φ.Ρ