Πρόσφατα δημοσιεύτηκε στον «Guardian» ότι διοργανώνεται ένα ράλι Λονδίνο-Αθήνα με αυτοκίνητα που καίνε τηγανόλαδο! Ταυτόχρονα, στη μακρινή Νέα Ζηλανδία κατασκευάστηκε ένα ταχύπλοο σκάφος, το «Earhtrace», που προορίζεται να κάνει το γύρο του κόσμου σε 65 ημέρες και το οποίο χρησιμοποιεί ως καύσιμη ύλη φυτικά έλαια που συλλέγονται από εστιατόρια. Από την άλλη, στην Ευρώπη ­βρίσκεται σε εξέλιξη το διατροφικό σκάνδαλο που ξέσπασε με το επιμολυσμένο με ορυκτέλαια ηλιέλαιο.

*Δυστυχώς, δεν πρόκειται για ευφάνταστο μυθιστόρημα αντιστροφής της πραγματικότητας... Πράγματι, επιμολυσμένο ηλιέλαιο ­«ρέει» ποτάμι στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης 
και μπαίνει στις κουζίνες μας. 
Κι ενώ οι εταιρείες συνεχίζουν να αποσύρουν από τα ράφια των σουπερμάρκετ ποσότητες ηλιελαίου, εμείς ανησυχούμε για το τι μπορεί να ­πάθουμε από τις ποσότητες που ήδη έχουμε καταναλώσει, καθώς και από τα ­δεκάδες προϊόντα που μπορεί για την παραγωγή τους να χρησιμοποιήθηκε ηλιέλαιο επιμολυσμένο. 
Σας παρουσιάζουμε ό,τι πρέπει να γνωρίζετε για το νοθευμένο ηλιέλαιο 
και τις συνέπειές του στην υγεία μας, αλλά και τις σημαντικότερες πληροφορίες 
για την ασφαλή χρήση των ελαίων στο τηγάνι μας και στο τραπέζι μας. Κώδων κινδύνου
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, για το μολυσμένο ηλιέλαιο, στάλθηκαν δύο σήματα, ένα από τη Γαλλία και ένα από την Ελβετία. Το γαλλικό σήμα ανέφερε ότι βρέθηκε ηλιέλαιο με ­συγκεντρώσεις ορυκτελαίου 5,79 γρ. ανά κιλό, ενώ οι ελβετικές αρχές ­ανέφεραν 0,9 γρ. ανά κιλό. Ωστόσο, στην Ελλάδα, δυστυχώς, μέχρι τώρα ο ­Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) δεν έχει ενημερώσει τους καταναλωτές για το ποια είναι η συγκέντρωση ορυκτελαίου που βρέθηκε στο μολυσμένο ηλιέλαιο και παραμένει ασαφές αν έχει χρησιμοποιηθεί επικίνδυνο ηλιέλαιο στην παραγωγή και άλλων τροφίμων. Το σίγουρο πάντως είναι ότι από τον Φεβρουάριο του 2008, που ήρθε στο Βόλο το πλοίο με το ηλιέλαιο-δηλητήριο από την Ουκρανία, καταναλώνουμε επικίνδυνο ηλιέλαιο χωρίς να το γνωρίζουμε.
Πόσο απειλείται η υγεία μας;
Σύμφωνα με το δρ. Μιχάλη Χάλαρη, χημικό, σύμβουλο της Ένωσης Ελλήνων Χημικών και μέλος του ΕΣΠΕΤ (Εθνικού Συμβουλίου Πολιτικής Ελέγχου Τροφίμων), όλα εξαρτώνται από: Το είδος ορυκτελαίου (υψηλό, μέτριο ή χαμηλό ιξώδες ορυκτέλαιο): Δεν έχουμε σαφή εικόνα του τι είδος ορυκτέλαιο περιέχεται στο ηλιέλαιο. Όσο πάντως χαμηλώνει το ιξώδες (δείκτης ρευστότητας) τόσο πιο τοξικό γίνεται. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, τα διαθέσιμα δεδομένα υποδεικνύουν ότι ο τύπος ορυκτελαίου που βρέθηκε στο ηλιέλαιο έχει υψηλό δείκτη ρευστότητας (ιξώδες) και, σύμφωνα με την ενημέρωση της Ευρω­παϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA - European Food Sa­fety Authority), είναι χαμηλού επιπέδου τοξικότητας.

Την ποσότητα και τη συχνότητα κατανάλωσης: 
Η αποδεκτή ημε­ρή­σια πρόσληψη για τα υψηλού ιξώδους ορυκτέλαια είναι 20 mg ανά κιλό σωματικού βάρους, ενώ για τα χαμηλού ιξώδους ορυκτέλαια η αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη φτάνει μόλις το 1 mg ανά κιλό σωματικού βάρους. Πόσο, όμως, ορυκτέλαιο περιέχεται στο ηλιέλαιο, ώστε να υπολογίσουμε την ποσότητα που έχουμε καταναλώσει και να δούμε κατά πόσο κινδυ­νεύουμε; Δυστυχώς, ούτε αυτό το ξέρουμε, αφού μέχρι στιγμής δεν έχουν δοθεί στοιχεία από μετρήσεις των συγκεντρώσεων ορυκτελαίου στα επιμολυσμένα δείγματα. 

Τις βιολογικές παραμέ­τρους (ηλικία, ικανότητα μεταβολισμού): 
Τα παιδιά κινδυνεύουν ίσως πε­ρισ­σό­τερο καθώς, από ό,τι φαίνεται, το ηλιέλαιο αποτελεί βασικό συστατικό των αγαπημένων τους σνακ (πατατάκια, γαριδάκια, μπισκότα κλπ.). Επιπλέον, όταν ένα παιδί καταναλώνει για μεγάλο χρονικό διάστημα αυτά τα τοξικά προϊόντα, μπορεί να έχει πολύ πιο σοβαρές επιπτώσεις από έναν ενήλικο, επειδή καταναλώνει συνήθως μεγάλες ποσότητες των συγκεκριμένων τροφίμων, έχει ­μικρότερο βάρος και ο οργανισμός του είναι πιο ευάλωτος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ορυκτέλαιο που θα καταναλώσουμε δεν αποβάλλεται από τον οργανισμό, ­αλλά παραμένει και συσσωρεύεται, δημιουργώντας τοξικό φορτίο που επιβαρύνει την υγεία σε βάθος χρόνου. Το πόσο, λοιπόν, μπορεί να μας βλάψει θα φανεί στο μέλλον, εκτιμούν οι ειδικοί και ανησυχούν ιδιαίτερα, γιατί δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρες οι βλαβερές του επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, αφού δεν έχει επαρκώς μελετηθεί επειδή δεν πρόκειται για τρόφιμο, αλλά για ­λιπαντικό μηχανών. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι επιστήμονες κάνουν λόγο για ένα άκρως επικίνδυνο έλαιο που μπορεί να προκαλέσει αλλεργίες, ­γαστρεντερικές διαταραχές, βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα και πιθανόν καρκινογενέσεις. 
(...)
-Θεσμικό "φρένο" στα εστιατόρια για το τηγάνισμα  
-Εδέσµατα πλούσια σε… ορυκτέλαιο
-Crash test στα λίπη τηγανίσματος
-Η χημεία του τηγανίσματος 
-Τα μυστικά για... ... τηγάνισμα σε λαδωμένο τηγάνι(...)
 --------------------> ΕΔΩ: www.vita.gr

-Το σύνδροµο του τοξικού λαδιού
Πολλοί έχουν ξεχάσει το τραγικό παράδειγµα της Ισπανίας τo 1981, 
όπου χύµα λάδι νοθεύτηκε µε σπορέλαια και µια χρωστική ουσία, προκειµένου να αποκτήσει το επιθυµητό χρώµα, µε αποτέλεσµα 1.200 νεκρούς και χιλιάδες αρρώστους. 
Σύµφωνα µε τον καθηγητή ∆ηµήτρη Κουρέτα, από το τµήµα Βιοχηµείας-Βιοτεχνολογίας 
του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, «το σύνδροµο του τοξικού λαδιού είναι ένα παράδειγµα 
για το πώς ακόµη και µια αναπτυγµένη χώρα µπορεί να προσβληθεί από µια µαζική επιδηµία περιβαλλοντικής προέλευσης, αν προκύψουν δυσλειτουργίες στο σύστηµα ελέγχου και ρύθµισης της διάθεσης της τροφής ή άλλων προϊόντων. 
Τα -τοξικά συστατικά των νοθευµένων λαδιών ήταν παρόντα σε πολύ µικρές ποσότητες, αλλά αν τα λιπαρά οξέα ή άλλα σχετικά συστατικά είναι όντως η αιτία της τοξικότητας του συνδρόµου του τοξικού λαδιού, τότε ακόµη και σε πολύ µικρές συγκεντρώσεις είναι εξαιρετικά τοξικά». Στην περίπτωση του νοθευµένου ηλιελαίου στη -χώρα µας, ο καθηγητής Κουρέτας θεωρεί πολύ πιθανό, παρόλο που η νόθευση ήταν της τάξης του 0,1% 
(οι ουσίες που δηµιούργησαν το πρόβληµα στην Ισπανία ήταν σε µικρότερη ποσότητα), 

να υπάρξουν περιστατικά στο µέλλον µε κρούσµατα τοξικότητας. 
«∆εν µπορώ να ξέρω σε τι βαθµό», λέει, 
«αλλά αν ήµουν κράτος, θα -είχα ήδη ενεργοποιήσει µηχανισµούς παρακολούθησης». 

Τα συν και τα πλην του τηγανίσµατος
+ Τα τηγανητά είναι πεντανόστιµα.
+ Το τηγάνισµα είναι γρήγορη και εύκολη µέθοδος µαγειρέµατος. + Το τηγάνισμα με ελαιόλαδο σε θερμοκρασία κάτω των 170ο C προσδίδει ωφέλιμα συστατικά στα ψάρια και στα λαχανικά.
- Τα τηγανητά είναι πλούσια σε θερμίδες και λιπαρά. - Από το τηγάνισμα σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες παράγονται 

παραπροϊόντα που είναι τοξικά και καρκινογόνα.

*Ευχαριστούµε για τη συνεργασία 
-τον κ. Γεώργιο Μπόσκου, χηµικό τροφίµων, επίκουρο καθηγητή 
στο τµήµα διαιτολογίας-διατροφολογίας του Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου, 
-τον κ. Μιχάλη Χάλαρη, χηµικό, σύµβουλο της ΕΕΧ (Ένωση Ελλήνων Χηµικών) 
και µέλος του ΕΣΠΕΤ (Εθνικού Συµβουλίου Πολιτικής Ελέγχου Τροφίµων), 
-τον κ. ∆ηµήτρη Κουρέτα, καθηγητή του τµήµατος Βιοχη-µείας-Βιοτεχνολογίας 
του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, τον κ. Χάρη -Γεωργακάκη, MSc, 
κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, και το INKA (Ινστιτούτο Καταναλωτών).