Διπολική διαταραχή: από το άσπρο στο μαύρο

onmed.gr

Η διπολική διαταραχή, ευρύτερα γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη, είναι μια πάθηση που προκαλεί αποπροσανατολισμό και ακραίες διακυμάνσεις στη διάθεση του ατόμου. Ένας μανιοκαταθλιπτικός μπορεί για ολόκληρες εβδομάδες να αισθάνεται ότι είναι ο βασιλιάς του κόσμου και ξαφνικά να βυθιστεί στην κατάθλιψη. Η διάρκεια της κάθε φάσης διαφέρει σημαντικά σε κάθε άτομο.

Κατάθλιψη

Χωρίς την απαραίτητη θεραπεία, ένα άτομο με διπολική διαταραχή μπορεί να εκδηλώσει σοβαρά επεισόδια κατάθλιψης. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη λύπη, το άγχος, τη μειωμένη ενεργητικότητα, την απελπισία και τη δυσκολία συγκέντρωσης. Ο ασθενής μπορεί να χάσει κάθε ενδιαφέρον σε δραστηριότητες που παλαιότερα θεωρούσε ευχάριστες. Μπορεί επίσης να χάσει ή να πάρει βάρος, να κοιμάται πολύ λίγο ή πάρα πολύ και να σκέπτεται συχνά την αυτοκτονία.

Συμπτώματα μανίας

Σε ένα μανιακό επεισόδιο, ο ασθενής συχνά αισθάνεται ευφορία και πιστεύει πως μπορεί να καταφέρει τα πάντα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την τόνωση του «εγώ», την ταραχή, τη μειωμένη ανάγκη ύπνου, την ομιλητικότητα, τη διάσπαση της προσοχής και τη γρήγορη ροή της σκέψης. Η απερίσκεπτη και παράτολμη συμπεριφορά, όπως η υπερκατανάλωση, τα ερωτικά ατοπήματα, η γρήγορη οδήγηση και η κατάχρηση ουσιών είναι επίσης συχνό φαινόμενο σε ένα επεισόδιο μανίας. Η εκδήλωση τριών ή περισσότερων από αυτά τα συμπτώματα σε καθημερινή σχεδόν βάση για μία εβδομάδα υποδεικνύει την ύπαρξη μανιακού επεισοδίου.

Διπολική διαταραχή τύπου 1 & 2

Τα άτομα που πάσχουν από διπολική διαταραχή τύπου 1 εκδηλώνουν μανιακά επεισόδια ή μικτά επεισόδια (αναλύονται παρακάτω), ενώ παράλληλα παρουσιάζουν ένα ή και περισσότερα επεισόδια κατάθλιψης. Τα άτομα με διπολική διαταραχή τύπου 2 εκδηλώνουν σοβαρότατα επεισόδια κατάθλιψης και πιο ήπιας μορφής μανία· πάσχουν από την ονομαζόμενη υπομανία, μια πάθηση που είναι μικρότερη σε ένταση σε σχέση με τη μανία ή διαρκεί λιγότερο από μία εβδομάδα. Σε αυτήν την περίπτωση, το άτομο μοιάζει να είναι «η ψυχή της παρέας», γεμάτο γοητεία και χιούμορ. Αισθάνεται και λειτουργεί φυσιολογικά, ακόμη κι αν οι φίλοι και οι συγγενείς παρατηρούν τις διακυμάνσεις της διάθεσης. Η υπομανία μπορεί να εκδηλώνεται πιο ήπια, μπορεί όμως να οδηγήσει στη μανία ή την κατάθλιψη.

Μικτό επεισόδιο

Τα άτομα που εκδηλώνουν μικτά επεισόδια βιώνουν ταυτόχρονα μανία και κατάθλιψη. Αυτό έχει ως συνέπεια την απρόβλεπτη συμπεριφορά, όπως λύπη κατά τη διάρκεια μιας ευχάριστης δραστηριότητας ή υπερβολική ενεργητικότητα. Αυτού του τύπου επεισόδια είναι συχνότερα στα άτομα που έχουν εκδηλώσει διπολική συμπεριφορά σε μικρή ηλικία, ειδικότερα στην εφηβεία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, έως και 70% των μανιοκαταθλιπτικών εκδηλώνει μικτά επεισόδια.

Τα αίτια της διπολικής διαταραχής

Οι επιστήμονες δεν είναι απόλυτα βέβαιοι σχετικά με τα αίτια της διπολικής διαταραχής. Η κυρίαρχη θεωρία είναι ότι οι χημικές ουσίες που υπάρχουν στον εγκέφαλο παρουσιάζουν μη φυσιολογικές διακυμάνσεις. Όταν τα επίπεδα μιας ορισμένης ουσίας ανεβαίνουν υπερβολικά ο ασθενής εκδηλώνει μανία, ενώ όταν πέφτουν πολύ χαμηλά μπορεί να παρουσιάσει κατάθλιψη.

Η διπολική διαταραχή είναι μια αρκετά συνήθης ψυχική νόσος. Οι συμβουλές του γιατρού και το καλό υποστηρικτικό πλαίσιο μπορούν να βοηθήσουν έναν ασθενή να έχει μια λειτουργική ζωή.