*Του Δημητρη Ρηγοπουλου
Πριν από το 2008 η πλατεία Συντάγματος συντηρούσε σε μεγάλο βαθμό
την αίγλη της «επίσημης» πλατείας της πόλης.
Αρχικά στα επεισόδια που ακολούθησαν τη δολοφονία του
Αλ. Γρηγορόπουλου και στη συνέχεια οι διαδοχικές καταστροφές
στις μεγάλες διαδηλώσεις του Ιουνίου του 2011
και του Φεβρουαρίου του 2012 την έφεραν στο σημερινό,
αποκαρδιωτικό σημείο:
μεγάλο τμήμα των αποκολλημένων μαρμάρινων στοιχείων συνεχίζουν
να χάσκουν στα περιμετρικά σιντριβάνια, όπως και σε σκάλες της πλατείας,
ενώ το σκηνικό απαξίωσης συμπληρώνουν τα βανδαλισμένα γλυπτά.
Με βεβαιωμένη την οικονομική αδυναμία του Δήμου Αθηναίων
να συνεισφέρει στις εργασίες αποκατάστασης,
οι ελπίδες είχαν στραφεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
Πριν από λίγους μήνες είδε τη δημοσιότητα η πρόθεση
του Ομίλου Λασκαρίδη,
που ελέγχει τα ξενοδοχεία «Μεγάλη Βρεταννία»
και «King George», να συμβάλει με δικούς του πόρους
στην επιστροφή της πλατείας στην προ του 2008 κατάσταση.
Τώρα μια νέα χειρονομία, εκ μέρους της Alpha Bank,
αναπτερώνει τις ελπίδες των Αθηναίων να ξαναδούν
την πλατεία τους όπως τη θυμούνται.
Η μεγάλη ιδιωτική τράπεζα ανέλαβε να αποκαταστήσει με
δικά της έξοδα τα γλυπτά σε τέσσερις κεντρικές
περιοχές της πρωτεύουσας.
Οι εργασίες αρχίζουν τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου.
Πρόκειται να αποκατασταθούν τέσσερις ενότητες γλυπτών,
τα οποία βρίσκονται στην πλατεία Συντάγματος,
στον περίβολο του Ιστορικού Μουσείου,
στον κήπο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων
στην οδό Ακαδημίας.
Προτεραιότητα έχουν τα γλυπτά της πλατείας Συντάγματος
και του περίβολου της παλιάς Βουλής, καθώς οι εργασίες προβλέπεται
να αρχίσουν αμέσως.
Στόχος, απολύτως ρεαλιστικός, είναι να έχουν ολοκληρωθεί ώς
το τέλος του Σεπτεμβρίου.
Με τη νέα χρονιά οι εργασίες θα επεκταθούν το 2014 στο
Πνευματικό Κέντρο και στον Εθνικό Κήπο.
Επικεφαλής της εξειδικευμένης ομάδας συντηρητών θα είναι
ο κ. Αθανάσιος Τζαμαλής, συντηρητής γλυπτών με εμπειρία
στην αποκατάσταση του μαρμάρου και του ορείχαλκου.
Συγκεκριμένα, προβλέπονται εργασίες συντήρησης των ορειχάλκινων γλυπτών
και η προστασία τους με κερί, συντηρήσεις των μαρμάρινων γλυπτών,
συμπληρώσεις τμημάτων των βάσεων,
συντήρησή τους και εφαρμογή αντιγκράφιτι στρώματος,
έτσι ώστε να προστατευθούν από μελλοντικές επιθέσεις.
Aλλά δεν είναι μόνον οι βανδαλισμοί.
Ο κ. Αθ. Τζαμαλής προσθέτει δύο επιπλέον πηγές προβλημάτων:
τις αποθέσεις των ατμοσφαιρικών ρύπων με τη μορφή
της γνωστής μαύρης κρούστας σε σημεία προφυλαγμένα από
το νερό της βροχής και τις... κουτσουλιές από τα περιστέρια.
Καθώς τα περιττώματα των
συμπαθών πτηνών είναι όξινα, διαβρώνουν μαρμάρινες
και μεταλλικές επιφάνειες.
Οσο για τα συνθήματα και τα γκράφιτι, το μεγαλύτερο πρόβλημα αφορά
στα μαρμάρινα γλυπτά, καθώς η μπογιά από το σπρέι εισχωρεί ανάμεσα
στους μαρμάρινους κρυστάλλους, κάτι που δεν συμβαίνει στα μέταλλα
όπου συνήθως δεν υπάρχουν πόροι.
Σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται στα βάθρα των γλυπτών
της πλατείας Συντάγματος, που είναι μάλιστα τα αυθεντικά του 19ου αιώνα.
Σε δύο περιπτώσεις,
στον «Παλαιστή» προς την οδό Βασιλέως Γεωργίου Α΄ και
στο... πουά «Ελαφάκι» προς την οδό Οθωνος,
η καταστροφή είναι σχεδόν ολοκληρωτική.
Η Alpha Bank προσπαθεί να κρατήσει χαμηλούς τόνους για ευνόητους λόγους,
σε ένα περιβάλλον τεταμένου πολιτικού κλίματος και καχυποψίας.
Ετσι, η επικοινωνία του έργου γίνεται διακριτικά και θα εστιαστεί κυρίως
στην ενημέρωση του κοινού, που θα πραγματοποιείται μέσω
επεξηγηματικού εντύπου που θα διανέμεται στον εκάστοτε χώρο εργασιών.
Η συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων είναι στενή.
Τα χάλκινα της πλατείας Συντάγματος
Το 1884, ο λόρδος Bute, γνωστός για την αγάπη του προς την ελληνική τέχνη,
δώρισε στον Δήμο Αθηναίων επτά χάλκινα γλυπτά που ήταν αντίγραφα γλυπτών
που βρίσκονταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης.
Τα πρωτότυπα χάλκινα γλυπτά είχαν βρεθεί στα μέσα του 18ου αιώνα,
όταν έγιναν οι ανασκαφές στην Πομπηία και την Ηράκλεια,
πόλεις που είχαν καταστραφεί από την έκρηξη του Βεζούβιου.
Ηταν έργα φιλοτεχνημένα από Ελληνες γλύπτες που εργάζονταν στην περιοχή.
Τα γλυπτά της επιλογής του ίδιου του λόρδου χυτεύτηκαν
στο χυτήριο του Sabatino de Angelis και πέντε από αυτά τοποθετήθηκαν
στην πλατεία Συντάγματος:
τρία προς την πλευρά της οδού Οθωνος
και δύο προς την οδό Βασιλέως Γεωργίου Β΄.
Ηταν τα πρώτα γλυπτά από ορείχαλκο που τοποθετήθηκαν στη νεότερη Αθήνα.
Εως τότε όλα τα υπαίθρια γλυπτά ήταν μαρμάρινα λόγω της
ανυπαρξίας χυτηρίωνστην Ελλάδα και της αφθονίας του μαρμάρου στην Αττική.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 αποφασίστηκε η κατασκευή αντιγράφων
που χυτεύτηκαν στο χυτήριο του Δ. Γαβαλά.
Οι μαρμάρινες βάσεις των γλυπτών είναι οι αρχικές και
χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα.
Η πλατεία Συντάγματος, παρά τον επίσημο χαρακτήρα της,
τη θέση της δίπλα στα Παλαιά Ανάκτορα και στη σημερινή έδρα
του ελληνικού Κοινοβουλίου, δεν κοσμείται από μνημειακές
γλυπτικές συνθήκες.
Δεν ήταν πάντα έτσι:
για το κεντρικότερο σημείο της πόλης, που αρχικά
ονομάστηκε πλατεία των Μουσών,
προοριζόταν ένα πανελλήνιο ηρώο σε πραγματοποίηση
ψηφίσματος της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης του Αργους, το 1829.
Τελικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Ερνεστ Τσίλλερ εκπόνησε το 1870,
σε ανάθεση του βασιλέα Γεωργίου Α΄,
πρόταση ενός κεντρικού μνημείου
στην πλατεία Συντάγματος.
Αυτό που τελικά κληροδοτήθηκε στις επόμενες γενιές ήταν το γνωστό
σιντριβάνι από μάρμαρο που για ένα μικρό διάστημα (1927–1938)
συνυπήρχε με τη γλυπτική σύνθεση
«Ο Θησεύς σώζων την Ιπποδάμειαν», που προς τα τέλη
της δεκαετίας του ’30 μεταφέρθηκε στην πλατεία Βικτωρίας,
όπου παραμένει μέχρι και σήμερα.
Το γλυπτό απεικονίζει τον Θησέα που σώζει την Ιπποδάμεια
από τον Κένταυρο Ευρυτίωνα, σύμφωνα με τον μύθο.
Κατασκευάστηκε το 1906 στη Γερμανία από τον Γιοχάνες Πφουλ
(Johannes Pfuhl, 1846–1914)
και το 1927 δωρήθηκε στον Δήμο Αθηναίων.
Θεωρείται ένα από τα σπάνια έργα,
καθώς δεν υπάρχει άλλο αντίστοιχου μεγέθους,
κατασκευασμένο με την ίδια μέθοδο
(γαλβανισμένος μπρούντζος).
"ο παλαιστής"
Το γλυπτό σύμπλεγμα «Θησεύς σώζων την Ιπποδάμειαν»
στην πλατεία Βικτωρίας
| 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου