ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ : «Επείγουσα η ανάγκη για ένα σοβαρό σχέδιο Διαχείρισης»

Τα Προαπαιτούμενα

[....]

Επειγόντως χρειάζεται να γίνουν μια σειρά από ενέργειες 

επιστρατεύοντας τεχνικές που θα βοηθήσουν στη σύνταξη 

και την εφαρμογή ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού 

διαχειριστικού σχεδίου «διάσωσης» και «ανάδειξης» 

του Εθνικού Κήπου :....

[....]worldagronomists.blogspot.gr

Τι είναι ο Εθνικός Κήπος

Ο Εθνικός μας Κήπος κατά την Φιλοσοφία του Δήμου Αθηναίων 

και των Υπηρεσιών του, «είναι μια χαρά και το πρόβλημα του είναι ότι 

έχει έλλειψη από κόσμο…..». 

Η αντίληψη αυτή πιστοποιεί για μια ακόμη φορά και τη σύγχυση που επικρατεί 

ως προς τον χαρακτήρα και τον ρόλο του Εθνικού Κήπου… 

Ο Εθνικός Κήπος ανάλογα με τις συγκυρίες και τις «ορέξεις» των φορέων 

που καλούνται να τον εποπτεύουν, να τον συντηρούν και να τον προστατεύουν 

(ΥΠΕΣ, Δ. Αθηναίων, ΥΠΠΟ, Δασαρχείο, κλπ) άλλοτε είναι «Βοτανικός Κήπος», 

άλλοτε «Εκθεσιακός χώρος», άλλοτε «Δημοτικό Πάρκο», 

άλλοτε «Δασική έκταση…..!!!!», 

άλλοτε «Νεώτερο Μνημείο» και άλλοτε λίγο από όλα. 

Δυστυχώς κανείς τους δεν έχει αντιληφθεί ή αδυνατεί να το πράξει 

και να δεχθεί ότι ο Εθνικός Κήπος δεν είναι «πλατεία». 

Οποιαδήποτε παρέμβαση στον χώρο, προϋποθέτει λεπτομερή καταγραφή 

και ανάλυση των περιβαλλοντικών και των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων 

που θα προκληθούν (πρωτογενώς και δευτερογενώς)…. και της τεράστιας δαπάνης 

που θα απαιτήσουν τα επανορθωτικά μέτρα και οι επεμβάσεις αποκατάστασης. 

Για όσους έχουν επαρκή επιστημονική αντίληψη του χώρου και γνωρίζουν 

το πολύτιμο περιεχόμενο του Εθνικού Κήπου, την σημαντικότητά του 

και τα συστατικά του (βοτανικά, ιστορικά, αισθητικά, μικροκλιματικά, κλπ), 

στην ουσία πρόκειται για Εθνικό Βοτανικό Κήπο 

(όπως τα γνωστά National Arboretums ή National Gardens), 

αλλά λόγω της πλούσιας βιοποικιλότητας που τον χαρακτηρίζει, 

πέραν του πλούσιου και ποικίλου δενδρώδους πληθυσμού, 

θα λέγαμε ότι ο χαρακτήρας του «Εθνικού Κήπου» (National Gardens), 

διαχρονικά μεταπλάστηκε σε «αισθητικό αστικό δάσος ιδιαίτερης 

βοτανικής σύνθεσης», τίτλος που επίσης του ταιριάζει απόλυτα 

και τον διαφοροποιεί από το υπόλοιπο αστικό πράσινο σε εθνική κλίμακα !!!

 Ο Εθνικός Κήπος απαιτεί ηλεκτρονική αποτύπωση 

όλων των συστατικών μαλακού και σκληρού Τοπίου που το συνθέτουν, 

κυρίως Δενδρολόγιο και Θαμνολόγιο. (Πηγη: Πλάγια Δορυφορική σε 3D)

Άρα δεν πρόκειται για έναν κοινό κήπο ή πάρκο, δασύλλιο, σύνηθες πευκοδάσος 

ή κάτι παρεμφερές «μεσογειακού χαρακτήρα»..!!!. 

Η «έννοια» του αισθητικού δάσους (ημιφυσικού/τεχνητού) βρίσκει έδαφος 

στον Εθνικό Κήπο, αν κρίνει κανείς από τη σύνθεση των συστάδων, 

τις συμβιώσεις που έχουν αναπτυχθεί και διατηρούνται, τους ορόφους 

και υπορόφους, του βαθμού συγκόμωσης, τους εποικισμούς από χλωρίδα 

και πανίδα (λειτουργώντας ως βιολογικό καταφύγιο στον αστικό ιστό), κλπ. 

Θα εστιάζαμε λοιπόν τελικά στον χαρακτήρα Εθνικού Κήπου 

με χαρακτήρα Arboretum = ήτοι βοτανική συλλογή διαφορετικών ειδών 

δένδρων και θάμνων από ολόκληρο τον κόσμο.

Βέβαια οι επιστήμες της οικολογίας και της βοτανικής μαζί και οι διαχρονικές 

μεταβολές που έχει υποστεί ο Κήπος (όσες έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί) 

δεν μας έχουν πείσει για το εάν, πόσο και πως εξελίσσεται το θεωρητικά 

κλειστό αστικό οικοσύστημα που ονομάζουμε Εθνικό Κήπο, 

(αν και η επικοινωνία του με το υπόλοιπο αστικό και περιαστικό πράσινο 

είναι υπαρκτή και διαπιστωμένη). 

Επομένως πολύ παρακινδυνευμένη θα ήταν η διαπίστωση ότι ο Κήπος 

εξελίσσεται προς μια κλιμακική κατάσταση σταθερότητας (climax), 

εξελικτικό στάδιο που παρατηρείται κυρίως στα δασικά οικοσυστήματα 

που επιβιώνουν με την ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση.    

Επίλογος

Ο Εθνικός Κήπος δεν μπορεί και δεν θ’ αντέξει εάν συνεχίσει έτσι 

χωρίς σοβαρό διαχειριστικό σχέδιο που θα εφαρμόζεται ευλαβικά.  

Ο Δήμος Αθηναίων αντί να ασχολείται με αλλότρια και να μεταχειρίζεται 

τον Εθνικό Κήπο ως «προϊόν», «ιδιόκτητο εκθεσιακό χώρο» 

ή «αξιοθέατο», πρέπει να αντιληφθεί ότι εάν δεν κινητοποιηθεί 

και δεν σοβαρευτεί θα γίνουμε μάρτυρες πολλών δυσάρεστων εξελίξεων 

με απώλειες φυτικού υλικού, φθορές στατικών στοιχείων στον κήπο 

μεγάλης ιστορικής αξίας και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος, 

ανεπανόρθωτων φυτοπαθολογικών περιστατικών και το χειρότερο, 

απρόσμενων ατυχημάτων με πτώσεις δένδρων και κλάδων 

με θύματα ανυποψίαστους επισκέπτες και περαστικούς.

*Πρόσφατο περιστατικό ο «αποκεφαλισμός του Ποιητή» με την καταστροφή 

της προτομής του Δ. Σωλομού από πτώση κλάδων δένδρου, 

γεγονός που πέρασε στα ψιλά και με θολωμένα τα νερά από την πλευρά 

των υπευθύνων….*Αναζητείται η κεφαλή του Εθνικού μας Ποιητή…

Του Δρα Σταμάτη Λ. Σεκλιζιώτη

Γεωπόνου (ΑΠΘ) – Αρχιτέκτονα Τοπίου

(PhD, Birmingham UK)

Σεπτέμβριος 2014

ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑ ΕΔΩ : worldagronomists.blogspot.gr