τον Απρίλιο του 1795, φιλοξενήθηκε στο πύργο του καπετάν Χριστέα
και γράφει τα εξής:
του Καπετάνιου Χριστέα, προς τον όποιον είχα σύστασιν.
Εστείλαμε τα συστατικά μας γράμματα στον Καπετάνιο Χριστέα μ' ένα απεσταλμένο
από την Καρδαμύλη. Έπειτα απ’ αυτό ήλθε προς προϋπάντησίν μας στο λιμάνι
την ώρα της αποβάσεώς μας με την συνοδεία πολλών συντρόφων του.
Αποχαιρετήσαμε τους φίλους μας της Καρδαμύλης, πού κατά την ώραν
της αναχωρήσεώς τους μας έκαμαν μίαν φιλοφροσύνην, όχι ασυνήθη
στη χώρα τους, πυροβολούντες με τα τουφέκια επάνω από τα κεφάλια μας.
Επειδή όμως οι πυροβολισμοί δεν εγίνοντο προσεκτικά και κανονικά
και ήσαν ένσφαιροι, η φιλοφροσύνη αυτή δεν μας ήταν καθόλου ευχάριστος.
από την Καρδαμύλη. Έπειτα απ’ αυτό ήλθε προς προϋπάντησίν μας στο λιμάνι
την ώρα της αποβάσεώς μας με την συνοδεία πολλών συντρόφων του.
Αποχαιρετήσαμε τους φίλους μας της Καρδαμύλης, πού κατά την ώραν
της αναχωρήσεώς τους μας έκαμαν μίαν φιλοφροσύνην, όχι ασυνήθη
στη χώρα τους, πυροβολούντες με τα τουφέκια επάνω από τα κεφάλια μας.
Επειδή όμως οι πυροβολισμοί δεν εγίνοντο προσεκτικά και κανονικά
και ήσαν ένσφαιροι, η φιλοφροσύνη αυτή δεν μας ήταν καθόλου ευχάριστος.
Ο πύργος του Καπετάνιου ήταν κοντά στο λιμάνι, δίπλα του ήσαν αλλά οικήματα
και μία μικρά αίθουσα. διασκεδάσεων, όπως στις Κιτριές.
Εδώ, κατά τον Παυσανία, ήταν άλλοτε η μικρή πόλις Πέφνος, η θέσις της οποίας σημειώνεται τώρα μόνον από το βραχωτό νησάκι του λιμανιού.
Η τοποθεσία στον καιρό μας ήταν ασήμαντη, και στο νησάκι δεν σωζόταν τίποτε,
εκτός από δύο .μικρά μπρούτζινα αγαλματάκια του Κάστορος και του Πολυδεύκους,
πού ήσαν ωστόσο θαυματουργώς ακίνητα, ακόμη και στη χειμωνιάτικη θύελλα
από τα κύματα, πού ξεσπούσαν επάνω τους.
Αλλά το θαύμα έπαυσε να εκτελήται πια και τα αγάλματα απέδρασαν.
και μία μικρά αίθουσα. διασκεδάσεων, όπως στις Κιτριές.
Εδώ, κατά τον Παυσανία, ήταν άλλοτε η μικρή πόλις Πέφνος, η θέσις της οποίας σημειώνεται τώρα μόνον από το βραχωτό νησάκι του λιμανιού.
Η τοποθεσία στον καιρό μας ήταν ασήμαντη, και στο νησάκι δεν σωζόταν τίποτε,
εκτός από δύο .μικρά μπρούτζινα αγαλματάκια του Κάστορος και του Πολυδεύκους,
πού ήσαν ωστόσο θαυματουργώς ακίνητα, ακόμη και στη χειμωνιάτικη θύελλα
από τα κύματα, πού ξεσπούσαν επάνω τους.
Αλλά το θαύμα έπαυσε να εκτελήται πια και τα αγάλματα απέδρασαν.
Εξεκινήσαμε από το λιμάνι με τον φιλόξενον Καπετάνιο για τον πύργο του.
Ο Καπετάν Χριστέας ο ιδιοκτήτης, ήταν ένας από τους ισχυρότερους
και ταυτοχρόνως τους δραστηριοτέρους και φιλοταράχους Καπεταναίους
της περιοχής. Είχε πληρώσει την φήμην πού είχε αποκτήσει με τίμημα τα σημάδια
στο στήθος από τρεις σφαίρες και δύο ουλές στο πρόσωπο, εκτός από ελαφρότερα κτυπήματα στα χέρια και τα πόδια. Αληθινά η ζωή του ήταν μια συνεχής πειρατική
ζωή κατά θάλασσαν και συγκρούσεων μέσα στη Μάνη.
Ήταν 45 επάνω - κάτω χρόνων. Μας έδειξε με μεγάλην αυταρέσκεια τα λάφυρα,
πού είχε συγκεντρώσει -από τις θαλάσσιες εκστρατείες του.
Ο Καπετάν Χριστέας ο ιδιοκτήτης, ήταν ένας από τους ισχυρότερους
και ταυτοχρόνως τους δραστηριοτέρους και φιλοταράχους Καπεταναίους
της περιοχής. Είχε πληρώσει την φήμην πού είχε αποκτήσει με τίμημα τα σημάδια
στο στήθος από τρεις σφαίρες και δύο ουλές στο πρόσωπο, εκτός από ελαφρότερα κτυπήματα στα χέρια και τα πόδια. Αληθινά η ζωή του ήταν μια συνεχής πειρατική
ζωή κατά θάλασσαν και συγκρούσεων μέσα στη Μάνη.
Ήταν 45 επάνω - κάτω χρόνων. Μας έδειξε με μεγάλην αυταρέσκεια τα λάφυρα,
πού είχε συγκεντρώσει -από τις θαλάσσιες εκστρατείες του.
Μας συμπεριεφέρθη φιλικά και φιλόξενα.
Ήταν πολύ ευχάριστος και έξυπνος στην συναναστροφήν του.
Είχε προσφάτως αιχμαλωτίσει ένα μικρόν εμπορικον Γαλλικόν πλοίον
και μας διηγήθη με δικαίαν οργήν την πάρα - κάτω πράξιν του πλοιάρχου,
πού το κυβερνούσε:
Αφού επήρε ανθρώπους, χρήματα κι' εμπορεύματα όσα είχε το πλοίο, είπε τέλος
στον πλοίαρχον, δότι θα τον απεβίβαζε σε κάποιαν ακτή του Μοριά και ότι θα του πραγματοποιούσε κάθε χάρι, πού θα του ζητούσε, ο πλοίαρχος αδιαφορών
δια την ελευθερίαν των ανδρών του, ή την περιουσίαν πού είχε αφίσει σ' αυτόν,
εζήτησε μόνον μίαν ταμβακιέραν με τα μαλλιά κάποιας γυναικός και με μίαν άσεμνη
εικόνα στο κάλυμμα.
Ήταν πολύ ευχάριστος και έξυπνος στην συναναστροφήν του.
Είχε προσφάτως αιχμαλωτίσει ένα μικρόν εμπορικον Γαλλικόν πλοίον
και μας διηγήθη με δικαίαν οργήν την πάρα - κάτω πράξιν του πλοιάρχου,
πού το κυβερνούσε:
Αφού επήρε ανθρώπους, χρήματα κι' εμπορεύματα όσα είχε το πλοίο, είπε τέλος
στον πλοίαρχον, δότι θα τον απεβίβαζε σε κάποιαν ακτή του Μοριά και ότι θα του πραγματοποιούσε κάθε χάρι, πού θα του ζητούσε, ο πλοίαρχος αδιαφορών
δια την ελευθερίαν των ανδρών του, ή την περιουσίαν πού είχε αφίσει σ' αυτόν,
εζήτησε μόνον μίαν ταμβακιέραν με τα μαλλιά κάποιας γυναικός και με μίαν άσεμνη
εικόνα στο κάλυμμα.
Ο Χριστέας, αν και πειρατής, είχε θυμώσει για την απάνθρωπη και άκαρδη
αυτή κουφότητα του πλοιάρχου, γι' αυτό απέσυρε την προσφορά του κι' άφησε τον πλοίαρχο με ένα υποκάμισον κι ένα πανταλόνι στο πλοίον,
μόνον για την κυβέρνησίν του.
αυτή κουφότητα του πλοιάρχου, γι' αυτό απέσυρε την προσφορά του κι' άφησε τον πλοίαρχο με ένα υποκάμισον κι ένα πανταλόνι στο πλοίον,
μόνον για την κυβέρνησίν του.
Μετέφερε το πλήρωμά του στην παραλία και μετέφερε και τα λάφυρά του
στην Πλάτσα, οπού με μεγάλην ικανοποίησιν μας έδειξε την ταμπακοθήκη.
Είχε περιπλακεί τον προηγούμενον του φθασίματός μας χρόνον σε εχθροπραξίες
μ' ένα γείτονά του Καπετάνιο και επεχείρει την εκστρατείαν με 80 άνδρες
και 30 γυναίκες υπό την αρχηγίαν της αδελφής του.
Έπειτα από μερικούς ακροβολισμούς έγινε ειρήνη, αφού όμως μερικές
από τις αμαζόνες του εσκοτώθησαν και ετραυματίσθη η αδελφή του
κι' αυτός ο ίδιος.
Στον πύργο του κατοικήσαμε σ' ένα καθαρόν και αναπαυτικόν δωμάτιον,
πού οι τοίχοι του ήσαν χονδροί και τα παράθυρά του φραγμένα, με σίδηρα.
Βαρέλια από πυρίτιδα ήσαν τοποθετημένα κατά μήκος κάτω από το ταβάνι σε ράφια.
Οι άνθρωποι πού έμεναν στον πύργο είχαν ύφος εκτελούντων στρατιωτικήν υπηρεσίαν
κι' ολόκληρον το μέρος παρουσίαζε τον χαρακτήρα του κυρίου του.
στην Πλάτσα, οπού με μεγάλην ικανοποίησιν μας έδειξε την ταμπακοθήκη.
Είχε περιπλακεί τον προηγούμενον του φθασίματός μας χρόνον σε εχθροπραξίες
μ' ένα γείτονά του Καπετάνιο και επεχείρει την εκστρατείαν με 80 άνδρες
και 30 γυναίκες υπό την αρχηγίαν της αδελφής του.
Έπειτα από μερικούς ακροβολισμούς έγινε ειρήνη, αφού όμως μερικές
από τις αμαζόνες του εσκοτώθησαν και ετραυματίσθη η αδελφή του
κι' αυτός ο ίδιος.
Στον πύργο του κατοικήσαμε σ' ένα καθαρόν και αναπαυτικόν δωμάτιον,
πού οι τοίχοι του ήσαν χονδροί και τα παράθυρά του φραγμένα, με σίδηρα.
Βαρέλια από πυρίτιδα ήσαν τοποθετημένα κατά μήκος κάτω από το ταβάνι σε ράφια.
Οι άνθρωποι πού έμεναν στον πύργο είχαν ύφος εκτελούντων στρατιωτικήν υπηρεσίαν
κι' ολόκληρον το μέρος παρουσίαζε τον χαρακτήρα του κυρίου του.
15 Απριλίου. Εμείναμε μία ημέρα στην παράξενη αυτήν κατοικία, το πρωί
εμποδισθήκαμε από δυνατή βροχή να επεκτείνουμε τον περίπατό μας
στα πέριξ του πύργου. Εγευματίσαμε με την οικογένεια στις 12 μεσημέρι,
μετά το γεύμα επήγαμε στην αίθουσα του πύργου.
Σ’ αυτή και στον περίβολό της ευρήκαμε 100 περίπου άτομα και των δύο φύλων,
πάσης ηλικίας, πού μαζεύθηκαν ως φιλοξενούμενοι του Καπετάνιου.
Είχαν συρρεύσει από τα γειτονικά χωριά και εχόρευαν με μεγάλη ζωηρότητα.
Οι άνδρες κατά την διάρκεια του χορού επανειλημμένως πυροβολούσαν
από τα παράθυρα, σαν να ήθελαν να συντροφεύσουν το άγριο γλέντι τους.
εμποδισθήκαμε από δυνατή βροχή να επεκτείνουμε τον περίπατό μας
στα πέριξ του πύργου. Εγευματίσαμε με την οικογένεια στις 12 μεσημέρι,
μετά το γεύμα επήγαμε στην αίθουσα του πύργου.
Σ’ αυτή και στον περίβολό της ευρήκαμε 100 περίπου άτομα και των δύο φύλων,
πάσης ηλικίας, πού μαζεύθηκαν ως φιλοξενούμενοι του Καπετάνιου.
Είχαν συρρεύσει από τα γειτονικά χωριά και εχόρευαν με μεγάλη ζωηρότητα.
Οι άνδρες κατά την διάρκεια του χορού επανειλημμένως πυροβολούσαν
από τα παράθυρα, σαν να ήθελαν να συντροφεύσουν το άγριο γλέντι τους.
Οι πυροβολισμοί τα γέλια και ο θόρυβος ήσαν απερίγραπτα.
Μέσα στους άλλους χορούς χορεύθηκε και η Αριάδνη, πού αναγράφεται
στο ταξίδι του Gujs, όπως και άλλοι πού εμείς δεν είχαμε άλλοτε ιδεί στην Ελλάδα.
Οι άνδρες και οι γυναίκες εχόρευαν μαζί, πράγμα πού δεν ήταν συνηθισμένο
στον άλλο Μοριά και τα νησιά.
Όταν εμείς εσυγχαίραμε τον Καπετάνιο για την επιδεξιότητα των λυράρηδών του,
πού έπαιζαν ένα όργανο με 3 χορδές, το οποίον ωνόμαζαν λύρα, μας απάντησε
με λύπη του ότι είχε την τύχη να κατέχη ένα πολύ έμπειρο μουσικόν, ένα Γερμανό,
πού επαιζεν όχι μόνον ελληνικούς χορούς, αλλά και πολλά Ιταλικά και Γερμανικά τραγούδια, αλλά το 1794 το δοξάρι του, αναθρεμμένο στην παραλυμένη ηθική
της Δ. Ευρώπης και μη έχοντας ύπ' οψι του τα αυστηρά ήθη της Μάνης,
τόσον πολύ επρόσβαλε με τις προτάσεις του την εξεγερθείσαν αγνότητα μιας ωραίας γυναίκας της γειτονιάς του, ώστε αυτή τον εσκότωσε έεπιτοπίως με πιστόλα.
Επειδή επλησίαζε το βράδυ, οι ξένοι ανεχώρησαν για τα σπίτια τους,
αφού έρριξαν έναν αποχαιρετιστήριο πυροβολισμό.
Εμείναμε κι' εκείνη την νύκτα στου Χριστέα και εξεκινήσαμε για το Οίτυλον
το επόμενο πρωί».
Μέσα στους άλλους χορούς χορεύθηκε και η Αριάδνη, πού αναγράφεται
στο ταξίδι του Gujs, όπως και άλλοι πού εμείς δεν είχαμε άλλοτε ιδεί στην Ελλάδα.
Οι άνδρες και οι γυναίκες εχόρευαν μαζί, πράγμα πού δεν ήταν συνηθισμένο
στον άλλο Μοριά και τα νησιά.
Όταν εμείς εσυγχαίραμε τον Καπετάνιο για την επιδεξιότητα των λυράρηδών του,
πού έπαιζαν ένα όργανο με 3 χορδές, το οποίον ωνόμαζαν λύρα, μας απάντησε
με λύπη του ότι είχε την τύχη να κατέχη ένα πολύ έμπειρο μουσικόν, ένα Γερμανό,
πού επαιζεν όχι μόνον ελληνικούς χορούς, αλλά και πολλά Ιταλικά και Γερμανικά τραγούδια, αλλά το 1794 το δοξάρι του, αναθρεμμένο στην παραλυμένη ηθική
της Δ. Ευρώπης και μη έχοντας ύπ' οψι του τα αυστηρά ήθη της Μάνης,
τόσον πολύ επρόσβαλε με τις προτάσεις του την εξεγερθείσαν αγνότητα μιας ωραίας γυναίκας της γειτονιάς του, ώστε αυτή τον εσκότωσε έεπιτοπίως με πιστόλα.
Επειδή επλησίαζε το βράδυ, οι ξένοι ανεχώρησαν για τα σπίτια τους,
αφού έρριξαν έναν αποχαιρετιστήριο πυροβολισμό.
Εμείναμε κι' εκείνη την νύκτα στου Χριστέα και εξεκινήσαμε για το Οίτυλον
το επόμενο πρωί».
*Παραπομπές
Στ. Σκοπετέα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις του Άγγλου John Bacon Morrit 1795:
«Στους πύργους της αδούλωτης Μάνης», περιοδικό Ιστορία και Ζωή»
Αριθ. τεύχ. 12/1957
σ.σ. 704—705.
«Στους πύργους της αδούλωτης Μάνης», περιοδικό Ιστορία και Ζωή»
Αριθ. τεύχ. 12/1957
σ.σ. 704—705.
Ή περιοχή του παλαιού δήμου Λεύκτρου και ο Πύργος Χριστοδουλου Χρηστέα.
Ο άλλος πύργος του Νικ Χρηστέα - από όπου έχει τραβηχτεί ή φωτό
στην περιοχή Κουρτσουνα, δεν σώζεται...
Ο άλλος πύργος του Νικ Χρηστέα - από όπου έχει τραβηχτεί ή φωτό
στην περιοχή Κουρτσουνα, δεν σώζεται...
Elias ChristeasΜΑΝΗ ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ XΘΕΣ-ΣΗΜΕΡΑ-ΑΥΡΙΟ
το κείμενο https://www.facebook.com/groups/
φωτο https://www.facebook.com/photo.php
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου