Οι αρχαίοι Έλληνες μέσα από τους θεογονικούς μύθους προσπάθησαν να εξηγήσουν:

• την πρώτη αρχή από την οποία δημιουργήθηκε ο κόσμος,
• την εξελικτική πορεία του κόσμου για να φτάσει όπως είναι με τη σημερινή του μορφή
  
• τις δυνάμεις που συγκρατούν την ενότητα του κοσμικού συνόλου και τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτό.
  

Θεογονίες είναι οι κοσμογονίες που έχουν σαν θέμα τους την έκθεση της εξέλιξης με την οποία γεννήθηκαν οι θεοί που κυβερνούν τον κόσμο. Τέτοιες κοσμογονίες θεωρούν τον κόσμο σαν εξ'ολοκλήρου δημιούργημα ενός ή περισσότερων θεών. Οι θεοί έχουν την δύναμη να δημιουργούν εκ του μηδενός.
Άλλοι κοσμογονικοί μύθοι δέχονται την προΰπαρξη μιας ύλης την οποία ο θεός ή οι θεοί διαμορφώνουν και εξουσιάζουν.

Οι πηγές

Πληροφορίες σχετικές με τη δημιουργία του κόσμου και τη γέννηση των θεών συναντάμε σε λίγους ποιητές της αρχαιότητας. Οι πρώτες αναφορές υπάρχουν στον Όμηρο, αλλά ενώ είναι αποσπασματικές και σκόρπιες, είναι αρκετές ωστόσο για να σχηματίσουμε μια ικανοποιητική εικόνα για τους θεούς και να αποκτήσουμε μια πρώτη εντύπωση για τη δημιουργία του κόσμου.
Την πρώτη οργανωμένη απόπειρα θεογονικής - κοσμογονικής καταγραφής συναντάμε στον Ησίοδο, γύρω στο 740 π.Χ. Στο έργο του υπάρχει αναλυτική περιγραφή για τους προ-ολυμπιακούς θεούς καθώς και για τους Ολύμπιους θεούς.
Θεογονίες επίσης έγραψαν ο Απολλόδωρος που ταυτίζεται σχεδόν απόλυτα με τον Ησίοδο, ο Οβίδιος, και η πιο ενδιαφέρουσα ίσως κοσμογονική αναφορά υπάρχει στον Ορφέα και στους ορφικούς.