Σελίδες

Κυριακή 29 Απριλίου 2018

Η ανατομία της παιδικής επιθετικότητας...*Νίκος Σιδέρης ψυχίατρος, συγγραφέας


«Ο καταναλωτικός ναρκισσισμός και η “ψυχική ορφάνια” είναι 
κοινοί μηχανισμοί που ευνοούν την εκδήλωση επιθετικής και βίαιης 
συμπεριφοράς στα παιδιά και στους εφήβους»
*Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Οι αδυναμίες των μεγάλων μεταφέρονται και στους νέους.
Αναλύοντας την κυρίαρχη κουλτούρα της εποχής μας ο Νίκος Σιδέρης, στη συνέντευξη, κάνει λόγο για τον «καταναλωτικό ναρκισσισμό» που μας χαρακτηρίζει και μας κάνει εκ προοιμίου εχθρικούς στις

προσωπικότητες των άλλων. 
Ο σύγχρονος άνθρωπος πρέπει να διδαχθεί από μικρός το προφανές ότι 
«Δεν παίζεις μόνο εσύ. Υπάρχουν κι άλλοι» για να μπορέσει μεγαλώνοντας 
να διεκδικήσει την ωριμότητα και την ευτυχία…
–Πού οφείλεται η παιδική βία και η επιθετική συμπεριφορά 
των εφήβων στις δυτικές κοινωνίες κατά τη γνώμη σας;
Υπάρχουν κάποιοι κοινοί μηχανισμοί που ευνοούν και κάνουν πιο πιθανή την εκδήλωση επιθετικής και βίαιης συμπεριφοράς στα παιδιά και στου εφήβους. 
Οι βασικοί αυτοί μηχανισμοί είναι καταρχήν αυτό που θα λέγαμε ο καταναλωτικός ναρκισσισμός, που είναι η κυρίαρχη κουλτούρα της εποχής και η κυρίαρχη νοοτροπία των ανθρώπων. 
Ο ναρκισσισμός υποδηλώνει έναν άνθρωπο που δυσκολεύεται να φανταστεί μια άλλη οπτική γωνία έξω από τη δική του, έναν άλλο τρόπο σκέψης, εκτός από 
το δικό του, έναν άλλο τρόπο να γίνονται σωστά τα πράγματα που να μην είναι 
ο δικός του. Δηλαδή έναν άνθρωπο που θεωρεί ότι αυτός ξέρει, οι άλλοι δεν ξέρουν. Αυτός έχει το καλό γούστο, οι άλλοι δεν το έχουν. 
Αυτός έχει δικαιώματα, οι άλλοι μόνο αν συμφωνούν με τα δικά του. 
Δηλαδή ένας άνθρωπος που βασίζεται στη λογική «Ευτυχώς που υπάρχω εγώ, Δυστυχώς που υπάρχουν και οι άλλοι».
–Ποιες οι συνέπειες αυτού του εγωκεντρισμού;
Αυτό σημαίνει ότι «Εγώ είμαι ο σωστός και ο άλλος είναι ένα ισόβιο φάουλ» 
Αυτή η κουλτούρα είναι τρομερή, γιατί βάζει μία σχέση βίας, άρνησης, ακύρωσης, περικοπής ακρωτηριασμού της οντότητας του άλλου, ο οποίος νοείται μόνο σαν εξάρτημα στον δικό του μηχανισμό ή σαν ένα στοιχείο διακοσμητικό. Αυτό το στοιχείο της κουλτούρας του ναρκισσισμού που κυριαρχεί στη δυτική κοινωνία από τη δεκαετία του ’60 και πέρα , είναι ο πρώτος και φοβερότερος πυλώνας για τη βία γενικά και για την παιδική βία και επιθετικότητα ειδικότερα, δεδομένου ότι στην μορφή του, αυτός ο ναρκισσισμός είναι κατά βάση εφηβοκεντρικός.
“Στην εποχή μας υπάρχει μια λαγνεία γύρω από τη νεότητα
που κρύβει έναν ασύλληπτο τρόμο σε όσα φέρνει ο χρόνος”
–O ναρκισσισμός είναι χαρακτηριστικό των εφήβων;
Όχι μόνο των εφήβων. Στην εποχή μας υπάρχει μία λαγνεία γύρω από την νεότητα, που κρύβει έναν ασύλληπτο τρόμο μπροστά στην αρνητικότητα. 
Που σημαίνει τη φθορά του σώματος, όσα φέρνει ο χρόνος, τους αναγκαίους αποχαιρετισμούς κάποιων ονείρων, που δεν πραγματοποιήθηκαν όχι απαραίτητα επειδή ήταν λάθος, Στην εφηβεία, όλα αυτά είναι κάπως μακριά. 
Οι έφηβοι όπως μεγαλώνουν σήμερα, δεν καλούνται να γνωρίσουν την αλήθεια των ανθρώπων και των πραγμάτων, αλλά να ζουν μέσα σε μια φαντασία που γίνεται η πρότυπη φαντασία για όλους τους υπόλοιπους. Αυτή η άρνηση του χρόνου και του περάσματος από την ανεύθυνη απόλαυση της εφηβείας, στην υπεύθυνη διεκδίκηση των απολαύσεων και νοημάτων της ενήλικης ζωής, δεν υποστηρίζεται από την κουλτούρα. Αυτή η νεοκεντρικότητα και εφηβοκεντρικότητα, χώνει όλο και πιο βαθιά τους εφήβους, στην αυταπάτη ότι είναι κάτι το μοναδικό, σπουδαίο και ανεπανάληπτο.. Έτσι κάνουν λάθος δύο φορές. Μία ως έφηβοι και μία ως ενήλικες.
–Ο καταναλωτισμός με ποιο τρόπο επιδρά;
Το βίωμα του ναρκισσισμού γίνεται ακόμη πιο βίαιο ακριβώς επειδή η κύρια μορφή εκδήλωσής του είναι καταναλωτική. Δηλαδή να συσσωρεύεις εντυπώσεις, πράγματα και πληροφορίες. Η πεμπτουσία της ζωής σήμερα είναι να συσσωρεύεις. Υπάρχει μια βιαιότητα στη διεκδίκηση πραγμάτων και προνομιακών θέσεων για πρόσβαση σε εντυπώσεις και πληροφορίες. Κοιτάξτε όλη τη μανία που υπάρχει στο να είσαι ‘in”. . Λες και το ζητούμενο είναι να είσαι “in” και όχι να είσαι ο εαυτός σου! Που αυτό είναι το ουσιώδες. Όλο αυτό φέρνει μια βιαιότητα απέναντι στον εαυτό μας, που τον κακοποιούμε προκειμένου να είμαστε κάπως και επίσης ο καθένας ζει με τη διαρκή αγωνία ότι ο άλλος θα φάει αυτό που θέλεις να φας εσύ. Αυτοί είναι αρχέγονοι τρόμοι. 
Επομένως ο καταναλωτισμός που στηρίζεται στη φαντασίωση ότι «ο άλλος τρώει» και «ο άλλος θα με φάει» σε κάνει και σένα λύκο για να φας τον άλλον. Αυτά είναι βαθύτεροι λόγοι που οδηγούν όλους τους ανθρώπους στη βία και 
την επιθετικότητα και περισσότερο τους εφήβους για τους λόγους που ανάφερα.
~
Ο Νίκος Σιδέρης, ψυχίατρος, ψυχαναλυτής, ποιητής και πεζογράφος 
είναι μια πολύπλευρη προσωπικότητα και από τους ελάχιστους Έλληνες συγγραφείς 
που έχουν φέρει βιβλία ψυχολογίας στις θέσεις των best sellers.
Σε μια εποχή που οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν δεχτεί άφθονες αλλαγές σε σχέση με 
το παρελθόν και οι παραδοσιακοί ρόλοι αμφισβητούνται, ο ίδιος εστιάζει στον πιο ισχυρό αλλά και πιο ευάλωτο ανθρώπινο δεσμό: τον δεσμό των παιδιών με τους γονείς και 
το αντίστροφο.
Οι απόψεις του, πραγματικά καινοτόμες, δεν χαϊδεύουν τα αφτιά των αναγνωστών του, μπορούν όμως να τους βοηθήσουν να συνειδητοποιήσουν κάποιες λανθασμένες συμπεριφορές και να τις αλλάξουν. 
Ο Νίκος Σιδέρης μιλά για την «Τέχνη του γονιού» την οποία επισημαίνει ότι έχουν χάσει 
οι ενήλικες στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες και τονίζει ότι το παιδί, για να μεγαλώσει σωστά, χρειάζεται μια «έντεχνη αγάπη». 
Διαπιστώνει ότι η απουσία της «έντεχνης αγάπης» προκαλεί μια κατάσταση «ψυχικής ορφάνιας» η οποία ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την εκδήλωση βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς στα παιδιά και στους εφήβους.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου