«Bullying». Ο σύγχρονος σχολικός εκφοβισμός.

To bullying (εκφοβισμός) είναι μία επιθετική συμπεριφορά – σωματική, 
λεκτική, ψυχολογική ή και κοινωνική – που εκδηλώνεται σκόπιμα, 
απρόκλητα και επαναλαμβανόμενα, στο σχολείο,
στον εργασιακό χώρο, ακόμη και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. 
Σκοπός της είναι η επιβολή, και η πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου 
στο άτομο (ή ομάδα ατόμων) που την υφίσταται.

 Σωματικός εκφοβισμός είναι τα χτυπήματα, τα σπρωξίματα, οι κλωτσιές κλπ. Λεκτικός εκφοβισμός είναι η κοροϊδία, οι διακρίσεις, τα σεξουαλικά σχόλια κοκ. Κοινωνικός εκφοβισμός είναι η διάδοση φημών, η καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, η απομόνωση από την ομάδα κλπ. Επίσης υπάρχει ο εκφοβισμός μέσω διαδικτύου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο κοκ.

 Στη συμπεριφορά του bullying υπάρχει μια διαφορά ισχύος ανάμεσα σ’ αυτούς που την ασκούν και σ’ αυτούς που την υφίστανται. Δεν πρόκειται για μια διαμάχη που χρειάζεται επίλυση. Όλη η εξουσία είναι στο άτομο ή στην ομάδα που την ασκεί. Τα άτομα που εκφοβίζουν τους άλλους, δείχνουν απέχθεια και περιφρόνηση σ’ αυτούς που προσπαθούν να βλάψουν. Πιστεύουν ότι μέσα απ’ αυτή τη συμπεριφορά γίνονται πιο σημαντικοί.

Η πρόληψη και ο τερματισμός του bullying, περιλαμβάνει μία δέσμευση ως προς τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου τα παιδιά μπορούν να ευδοκιμήσουν, κοινωνικά και εκπαιδευτικά, χωρίς να φοβούνται.

Το bullying είναι μία επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά. Παίρνει φυσική και λεκτική μορφή αλλά και σχετική με αυτές. Μερικές μορφές που μπορεί να πάρει το bullyingείναι: 

     Σωματική βία, κλοπή και φθορά προσωπικών αντικειμένων

• Λεκτική βία, δηλαδή βρισιές, κοροϊδίες, ρατσιστικές ή σεξιστικές εκφράσεις, ταπεινωτικά σχόλια
• Κοινωνική απομόνωση και αποκλεισμός ή δημόσια ταπείνωση
• Λεκτική βία παρενόχληση μέσω Η/Υ, μέσω των σελίδων δικτύωσης
• Η συνύπαρξη κάποιων συμπεριφορών από αυτές που αναφέρθηκαν είναι πιθανή

To bullying είναι μία επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνεται σκόπιμα και περιλαμβάνει μία ανισορροπία δύναμης και αντοχής. Έχει συστηματικό χαρακτήρα και συνήθως ο θύτης είναι λίγο μεγαλύτερος από το θύμα.

Στις περιπτώσεις όμως που η παρενόχληση γίνεται κυρίως μέσω κοινωνικού στιγματισμού και σελίδων δικτύωσης (κυρίως σε εφήβους) θύτης και θύμα μπορεί να είναι πολύ συχνά συμμαθητές στο ίδιο τμήμα. 

Πολύ συχνά και ο θύτης του bullying είναι θύμα κάποιας μορφής βίας στο οικογενειακό του περιβάλλον. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ακόμα και η παραμέληση ενός παιδιού, θεωρείται μορφή ψυχολογικής βίας.

 Πως μπορώ να καταλάβω αν το παιδί μου έχει πέσει θύμα bullying;

1. Ξαφνική άρνηση για το σχολείο
2. Διαταραχές ύπνου και διατροφής (όταν βεβαίως έχουν αποκλειστεί άλλα αίτια) π.χ. εφιάλτες, χαμηλή όρεξη
3. Χτυπήματα και μελανιές στο σώμα του παιδιού ή σκισμένα ρούχα τα οποία δυσκολεύεται να σας δικαιολογήσει
4. Αν γυρνά νηστικό από το σχολείο, ενώ είχε πάρει μαζί του λεφτά για φαγητό ή φαγητό από το σπίτι
5. Πριν πάει στο σχολείο, βιώνει συχνά σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, ναυτία κ.α.
6. Παρουσιάζει έντονη μελαγχολία, έντονο άγχος
7. Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί
8. Αποφεύγει οποιαδήποτε συζήτηση για το σχολείο

Τι να κάνω εάν το παιδί μου έχει πέσει τελικά θύμα bullying;

• Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι είστε δίπλα του και κάντε το να αισθανθεί ασφαλές.

• Μην του πείτε «θα περάσει» ή «δεν πειράζει». Μιλήστε μαζί του ανοιχτά για να καταλάβετε τι συμβαίνει στο σχολείο. Επιβραβεύστε το για το κουράγιο του να παραδεχτεί τι του συνέβη.

• Αν ντρέπεται να μιλήσει σε εσάς, παρακινήστε το να συζητήσει με κάποιον από το οικογενειακό περιβάλλον που εμπιστεύεται και αισθάνεται άνετα π.χ. κάποιος αδερφός, αγαπημένη θεία κ.λπ.

• Συμβουλεύεστε το παιδί σας να αγνοήσει τις παρενοχλήσεις, καθώς η αδιαφορία πολλές φορές αποθαρρύνει το θύτη. Μπορείτε να το κάνετε πιο διασκεδαστικό, παίζοντας ρόλους στο σπίτι. Φτιάξτε το δικό σας σενάριο και δείξτε του πώς να αγνοεί ένα παιδί που το εκφοβίζει.

• Ενημερώστε το σχολείο, ώστε να κάνει τις απαραίτητες κινήσεις. Άλλο ένας τσακωμός ανάμεσα σε συμμαθητές και άλλο η συστηματική παρενόχληση. Αν η διεύθυνση του σχολείου δε σας καλύπτει, απευθυνθείτε και πιο «ψηλά».

• Βάλτε όρια στην τεχνολογία (cyberbullying). Εκπαιδεύσετε τα παιδιά σας αλλά και τον εαυτό σας για το cyberbullying και ειδικότερα πως να αποφεύγουν να απαντάνε σε απειλητικά ηλεκτρονικά μηνύματα και emails. Κάντε «φίλο» το παιδί σας στο facebook και βάλτε φίλτρο στον υπολογιστή του. Αν χρειάζεται, κάντε τον ηλεκτρονικό του υπολογιστή, το μοναδικό της οικογένειας και βάλτε τον σε ένα κεντρικό και ορατό σημείο μέσα στο σπίτι. Αν δώσετε κινητό τηλέφωνο στο παιδί, σκεφτείτε καλά αν θα έχει κάμερα. Δώστε του να καταλάβει ότι θα παρακολουθείτε τα μηνύματά του. Φροντίστε να υπάρχει το κινητό πάντα σε εμφανές σημείο και να αποφεύγεται η χρήση του από το παιδί τη νύχτα. 

Αν αντιληφθώ ότι το παιδί μου εμπλέκεται στο bullyingσαν θύτης; Πώς να το αντιμετωπίσω;

• Ενημερώστε το παιδί σας ότι αυτό που κάνει είναι επικίνδυνο, καθώς είναι πιθανό να μην το γνωρίζει. Θυμίστε του ότι έχει και νομικές συνέπειες. 

• Δημιουργήστε ένα αίσθημα ασφάλειας στο σπίτι σας. Τα παιδιά μαθαίνουν τη συμπεριφορά τους από τους γονείς τους και πολλές φορές τους μιμούνται. Όταν τα παιδιά εκτίθενται σε μία επιθετική συμπεριφορά ή σε ένα πολύ αυστηρό περιβάλλον στο σπίτι, είναι πιθανό να προχωρήσουν σε bullying στο σχολείο.

• Αναζητήστε σημάδια αυτοεκτίμησης. Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση, συχνά εκφοβίζουν άλλους για να νιώθουν τα ίδια καλύτερα. Ακόμα και τα παιδιά που δείχνουν να είναι δημοφιλή μπορούν να υιοθετήσουν παρόμοια συμπεριφορά. Αυτές οι συμπεριφορές χρειάζεται να καταδειχθούν από τους γονείς και να πειθαρχηθούν.

Δάσκαλοι και εκπαιδευτικοί:

• Γίνετε κάτοχοι των απαραίτητων γνώσεων για το bullying και να είστε παρατηρητικοί. Καλό θα ήταν να λάβετε σοβαρά υπόψη σας, ότι το bullying διαδραματίζεται σε τουαλέτες, παιδικές χαρές, λεωφορεία, όπου είστε απόντες.

• Αντιληφθείτε ότι η κατάδειξη δεν είναι κουτσομπολιό. Αν παρατηρήσετε bullying πρέπει να παρέμβετε για να το σταματήσετε, να το καταγράψετε και να ενημέρωσετε τη διεύθυνση για περαιτέρω διερεύνηση του περιστατικού.

• Ειδοποιείστε τους γονείς. Μαθητές και γονείς θα πρέπει να είναι μέρος της λύσης και να δημιουργούν ομάδες που θα φροντίσουν για την καλλιέργεια της εξάλειψης του εκφοβισμού. Οι μαθητές μπορούν να ενημερώσουν τους γονείς για τις νέες τεχνολογικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για το bullying.

Το bullying δεν είναι εύκολα ορατό, 

καθώς τα παιδιά θεωρούν σημάδι προσωπικής αδυναμίας το να μιλήσουν για αυτό, 

ειδικά στους γονείς τους. 

Οι γονείς είναι που χρειάζεται να δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα για 

να είναι ασφαλή τα παιδιά να εκδηλωθούν και ταυτόχρονα να αποτρέψουν 

σημάδια επιθετικής συμπεριφοράς. 

Τα σχολικά-εφηβικά χρόνια, μπορούν να στιγματίσουν το παιδί, 

για αυτό αν δείτε ότι δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε το bullying, 

απευθυνθείτε σε έναν ειδικό.

                                                                                           http://www.giatros-in.gr