Σελίδες

Τετάρτη 19 Ιουλίου 2017

19 ΙΟΥΛΙΟΥ 1780 Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑΣ (ΛΕΥΚΤΡΟΥ)

Φωτογραφία του Elias Christeas.








9 - 19 Ιουλίου 1780: Πολιορκίας Πύργου 
της Καστανίτσας
Ηγετικά πρόσωπα
-Χασάν Τσεζάερλης, Μαυρογένης, Αλήμπεης
-Κωνσταντής Κολοκοτρώνης, Παναγιώταρος Βενετζιανάκης
Δυνάμεις
-20.000 πεζικό, κανόνια, βομβοβόλα (τουρκοι)
-2.000 κλέφτες (Μανιάτες)
Η πολιορκία της Καστανίτσας υπήρξε μάχη πριν από την έκρηξη της Επανάστασης 
του 1821 με σκοπό την εξόντωση του Κωνσταντή Κολοκοτρώνη και του Παναγιώταρου 
από τους Τούρκους.

Ιστορικό
31/5/1806.—Κορυφώνεται ο διωγμός των Κλεφτών από τους τούρκους στην 
Πελοπόννησο μετά το φιρμάνι τού σουλτάνου που συνοδευόταν και από αφοριστικό 
τού Πατριάρχου. Ιδιαίτερα διώχθηκε η οικογένεια τού Κωσταντή Κολοκοτρώνη· 
μάλιστα ο αδελφός του, Γιάννης, σκοτώθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου, όταν ζητώντας καταφύγιο από έναν καλόγερο, καταδώθηκε στους τούρκους...
Διηγείται ο Θ. Κολοκοτρώνης στον Τερτσέτη:
“Εκάθησα κρυμμένος ένα μήνα εις το σπίτι τού Δουράκη. Ήλθε ένας Νικήτας από τού Τουρκολέκα και με ηύρε με μία εικοσιπενταριά και τού είπα : «Να ευρούμε καΐκι και ν’απεράσομε εις την Ζάκυνθο».
Αυτός ενόμιζε ότι δεν είναι πλέον φόβος διά να υπάγει εις το μεσόγειον τού Μορέως και εγύρισε οπίσω. Οι τούρκοι τους εσκότωσαν όλους, μόνον ένας επιάσθη ζωντανός 
ο οποίος επήγεν εις την Τριπολιτζάν”.
Ο διωγμός αυτός είχε ως αποτέλεσμα ο Θ. Κολοκοτρώνης να καταφύγει στην Ζάκυνθο.
Στο χωριό Καστάνια βρίσκεται ο πύργος τού Καπετάν Κωνσταντή Δουράκη 
(κτίσμα τού 18ου αι.), στον οποίο φιλοξενήθηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατά 
την περίοδο τού διωγμού των Κλεφτών. 
Από εδώ επίσης διέφυγε τον Μάρτιο τού 1806 προς την Ελαφόνησο και από εκεί 
στην Ζάκυνθο, συνοδευόμενος από το Β. Βενετσανάκη και την μητέρα τού 
Τζανετάκη Γρηγοράκη.

Φωτογραφία του Elias Christeas.
Ιστορικό της πολιορκίας
Μετά το μακελειό της Αρβανιτιάς ο Γαζή-Χασάν Τσεζάερλης έστρωσε σχέδιο να καταστρέψει τον Κωνσταντή Κολοκοτρώνη. Πήγε στην Κωνσταντινούπολη, και μαζί με τον Μαυρογένη επέστρεψαν τον Ιούνιο του 1780 με 14.000 στρατό και καράβια. Βγήκαν στο Γύθειο και διάταξαν τον Αλήμπεη να τραβήξει από την ξηρά για τον πύργο της Καστάνιτσας,(Καστάνια μπαρδουνοχώρια Λακωνίας) όπου ήταν ο Κολοκοτρώνης και τα παλικάρια του. Ο Παναγιώταρος ζήτησε την βοήθεια των Μανιατών, αλλά παρενέβη ο Μαυρογέννης και έτσι οι Μανιάτες δεν κινήθηκαν.
- Οι Τούρκοι πολιόρκησαν τον Πύργο και πυρπολήσαν τα κοντινά χωριά Άγιος Νικόλαος και Σελεγούδι. Έστησαν κανόνια και βομβοβόλα και ο πεζικός στρατός των Τούρκων σταμάτησε μια ώρα έξω από τους Πύργους της Καστάνιτσας.Το τουρκικό στράτευμα έγινε αντιληπτό από τον Παναγιώταρο στην θέση Άβορνα, τοποθεσία κοντα στο Σελεγούδι το οποίο απέχει 5χλμ απο την Καστάνιτσα.
-Ο Αλήμπεης ζήτησε από τον Κολοκοτρώνη και τον Παναγιώταρο να του δώσουν ένα παιδί τους για όμηρο και έτσι να λύσει την πολιορκία. Ο Κολοκοτρώνης και ο Παναγιώταρος αρνήθηκαν, και οι Τούρκοι άρχισαν την πολιορκία.
Επί δέκα μέρες τα κανόνια και τα βομβοβόλα, μαζί με 20 χιλιάδες ντουφέκια έριχναν ασταμάτητα. Ωστόσο οι πύργοι βαστούσαν γερά. Οι τύχοι άνοιξαν από τις ακατάπαυστες βολές, αλλά οι υπερασπιστές τους αμύνονταν γεναία και οι Τούρκοι δεν τολμούσαν να κάνουν έφοδο. Από τους Έλληνες όμως δεν έφτανε καμιά βοήθεια...
- Ο Κολοκοτρώνης και ο Παναγιώταρος πήραν τη μεγάλη απόφαση να κάνουν 
έξοδο τη νύχτα της 19ης Ιουλίου 1780.
Η έξοδος πραγματοποιήθηκε μόλις βασίλεψε το φεγγάρι. 
Με τα γυναικόπεδα στη μέση και το γιαταγάνι στο χέρι όρμησαν μέσα στους Τούρκους 
και σκόρπισαν τον όλεθρο. 
Ο γέρος πατέρας του Παναγιώταρου έμεινε μέσα στον πύργο να κρατάει τον πόλεμο. 
Ο Παναγιώταρος που έμεινε πιο πίσω για να ασφαλίζει το πέρασμα των πρώτων 
έπεσε στα χέρια των Μπαρδουνιωτών και βρήκε φρικτό θάνατο. 
Τον έσφαξαν και τον έκοψαν κομματάκια. Ο πατέρας του και αυτός έπεσε και 
θανατώθηκε φρικτά. 
Του έκοψαν το χέρι και τα δύο του πόδια και τον κρέμασαν στο Γύθειο.
-Ο Κ.Κολοκοτρώνης πληγώθηκε θανάσιμα κατά την ηρωϊκή έξοδο και ετοιμοθάνατος κρύφτηκε στον λόγγο. Αναγκάστηκε από τον πυρετό και τη δίψα να βγει και έπεσε 
στα χέρια εφτά Μπαρδουνιωτών που τον σκότωσαν φρικτά. 
Πέταξαν το κεφάλι του σε μια τρύπα και το σώμα του στον γκρεμό ανάμεσα 
στα χωριά Άρνα και Κοτσατίνα (Σπαρτιά Λακωνίας). 
(βλ. βιογραφικό)

Φωτογραφία του Elias Christeas.
Μετά την μάχη
Ο Χασάν με τον Μαυρογέννη επέστρεψαν στην Κωνσταντινούπολη με νέους θριάμβους.
Η πολιορκία της Καστανίτσας έγινε δημοτικό τραγούδι....

-Αυτήν την ηρωική, βουτηγμένη στο αίμα σελίδα της Καστάνιας , τιμούν στην επέτειο 
μνήμης στις 20 Ιουλίου κάθε χρόνο με τα «Παναγιωτάρεια» με σεμνή τελετή και επιμνημόσυνη δέηση .
-Στα απομνημονεύματά του γράφει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, γιος του Κωνσταντή: 
«Ο Παναγιώταρος και ο Κωνσταντής Κολοκοτρώνης σκοτώθηκαν ηρωικά στον Ταΰγετο (θέση Ανίνα) μετά την έξοδο της Καστάνιας! 
Αυτοί που επολεμούσαν μέσα ’πέσαμ εις το ορδί του Σερασκέρη με τα σπαθιά εις το χέρι, μόνον τρεις εσκοτώθηκαν άνδρες και μέρος γυναίκες και έμειναν πολλά παιδιά σκλάβοι. 
Και έτσι έμειναν δύο αδέλφια μου σκλάβοι, το ένα τριών χρονών και το άλλο ενός, 
άλλα δύο σκλαβώθηκαν και έπειτα ελευθερώθηκαν». Η οικογένεια του Παναγιώταρου ξεκληρίζεται και τα δύο του αγόρια αιχμαλωτίζονται και οδηγούνται στην 
Κωνσταντινούπολη όπου και εξισλαμίζονται...
Καστάνια
Κτισμένη ανάμεσα σε τρεις πλαγιές του Ταϋγέτου είναι τόσο καλά οχυρωμένη φυσικά, 
που δεν φαίνεται ούτε από κοντά. Η επίσκεψη σε αυτή θα αποζημιώσει τον επισκέπτη 
με το παραπάνω.
Οι μοναδικές στέγες των σπιτιών της περιοχής που είναι φτιαγμένες από λίθινες πλάκες, βρίσκονται εδώ. Τα βυζαντινά εκκλησάκια που την κοσμούν έχουν έξοχο αγιογραφικό 
υλικό .Ειδικότερα Ο Αγιος Γεώργιος στην είσοδο του χωριού, η Παναγία, 
ο Αγιος Νικόλαος τρικάμπανος και ο Αγιος Πέτρος με εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Σημεία αναφοράς, η βρύση του χωριού με τις πελώριες καρυδιές που είναι αληθινή 
όαση δροσιάς και ο πύργος του Δουράκη στον οποίο φιλοξενήθηκε ο Κολοκοτρώνης 
μέχρι τα 10 του χρόνια (1770-1780).

Φωτογραφία του Elias Christeas.

Πηγές
Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία, 
Τόμος 5, Ν-Σ. Αθήνα: 
Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. 1929, 
σελ. 685 και 693. 
http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/…/e/metadata-01-0001601.tkl.
Κωνσταντής Κολοκοτρώνης
Ο Κωνσταντής Κολοκοτρώνης (1745 - 1780) ήταν ο πατέρας της ηγετικής φυσιογνωμίας 
της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, αλλά και μια από τις σπουδαιότερες ιστορικές φυσιογνωμίες των αρματολών στον προεπαναστατικό αγώνα.
Γεννήθηκε πιθανόν το 1745 και ήταν ένα από τα πέντε παιδιά του Ιωάννη Κολοκοτρώνη. Είχε ανάστημα μέτριο και ήταν μελαμψός και γρήγορος.
Νέος ακόμα ο Κωνσταντής διορίστηκε από τον Χαλήλ μπεη αρματολός της Κορίνθου, 
όπου έμεινε τέσσερα χρόνια. Συνδέθηκε στενά με τις πιο ισχυρές οικογένειες του Μοριά, τους Πετιμεζαίους και απέκτησε σημαντική δύναμη. Έφθασε στο σημείο να επηρεάζει αποφασιστικά τους διορισμούς των πασάδων της Πελοποννήσου. 
Στα τέσσερα χρόνια που βαστούσε το αρματωλίκι της Κορίνθου γεννήθηκε μέσα του 
το μεγάλο σχέδιο να αποτινάξει τους Τούρκους από την Πελοπόννησο. 
Έγινε βλάμης με τον περίφημο κλέφτη του Ταϋγέτου τον Παναγιώταρο. 
Το 1762 άφησε το αρματωλίκι, ανέβηκε στον Ταΰγετο και μαζί με τον Παναγιώταρο 
έκτισε πύργο στην Καστάνιτσα της Μάνης, και κοντά σ΄ αυτόν δύο χαμόσπιτα. 
Από εκεί ξεκινούσαν καταστροφικές επιδρομές στους Τούρκους.
Το 1770 τάχθηκε υπέρ του κινήματος των Ορλωφικών και έδειξε ανδρεία στις μάχες 
που ακολούθησαν μάλιστα δυο από τους αδερφούς του σκοτώθηκαν καθώς και 
ο πατέρας του που βρήκε σκληρότατο θάνατο από τους Τούρκους. 
Πολέμησε τους Τούρκους σε όλη την Πελοπόννησο και τους έκανε μεγάλη ζημιά. 
Κάποτε παραφύλαξε στην γέφυρα του Μπίρμπαγα στην Κατσάνα και σκότωσε τον Μπεκιάρη, τον πιο γενναίο και πιο αιμοβόρο από τους αρχηγούς των Αρβανιτών, 
με 36 παλληκάρια του. Μιά άλλη φορά πάλι, κοντά στην Ανδρούσα, ξέκανε άλλον 
γενναίο οπλαρχηγό Αρβανίτη, τον Βέιζο με 24 παλληκάρια του. 
Με τις πράξεις του αυτές ενθάρυνε τους Έλληνες να βγουν στα βουνά και να γίνουν 
πέντε χιλιάδες κλέφτες. 
Μετά το μακελειό της Αρβανιτιάς, όπου ο Κολοκοτρώνης με τρεις χιλιάδες 
παλλικάρια του αντιμετώπισε δώδεκα χιλιάδες Αρβανίτες και τους ξετίναξε, το όνομα 
του Κολοκοτρώνη ακούστηκε σε όλο τον Ελληνισμό. 
Τόσο όμως ήταν το μίσος των Τούρκων, που ο Χασάν Τσεζάερλης, παρότι ο 
Κωνσταντής τον συνέτρεξε αποφασιστικά στην εκστρατεία του κατά των Αρβανιτών, 
δε του συγχώρεσε ότι δεν τον "προσκύνησε", ώστε, μαζί με τον μεγάλο δραγουμάνο 
του στόλου, τον Μαυρογένη μάζεψαν καράβια και δεκατέσσερις χιλιάδες στρατό 
και ήρθαν στο Γύθειο για να τον πιάσουν. Ο Κωνσταντής και ο βλάμης του 
ο Παναγιώταρος πολέμησαν γενναία στην πολιορκία της Καστανίτσας, και 
ο Παναγιώταρος πιάστηκε ζωντανός και κρεουργήθηκε. 
Ο Κωνσταντής πληγώθηκε θανάσιμα από μια σπαθιά. 
Έτσι πληγωμένο θανάσιμα και με πυρετό ετοιμοθάνατο τον βρήκαν εφτά 
Μπαρδουνιώτες Τούρκοι και τον πετσόκοψαν. Πέταξαν το κεφάλι του σε μια τρύπα 
και το κορμί του στον γκρεμό αναμεσα στα χωριά Άρνα και Κοτσατινα Λακωνίας.
Το σώμα του διατηρήθηκε λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, εντοπίστηκε και 
ενταφιάστηκε στη Μηλιά της Μάνης, στο συνοικισμό Κυβέλεια, όπου σώζεται 
ο τάφος του.
Παναγιώταρος Βενετζιανάκης
Ο Παναγιώταρος Βενετζιανάκης ήταν Μανιάτης ναυτικός του 18ου αιώνα. 
Ανέβηκε στον Ταΰγετο και μαζί με τον Κωνσταντή Κολοκοτρώνη έκτισαν πύργο στην Καστάνιτσα της Μάνης, και κοντά σ΄ αυτόν δύο χαμόσπιτα. Από εκεί ξεκινούσαν καταστροφικές επιδρομές στους Τούρκους. 
Αργότερα όμως παρεκτράπηκε και πρόσφερε άσυλο σε πολλούς ληστές, 
από τους οποίους υπέφεραν πιο πολύ οι χριστιανοί παρά οι Τούρκοι. 
Ο Παναγιώταρος και ο Κωνσταντής Κολοκοτρώνης πολεμησαν γενναία στην πολιορκία 
της Καστανίτσας και ο Παναγιώταρος πιάστηκε ζωντανός και κρεουργήθηκε. 
Εγγονός του από την θυγατέρα του ήταν ο Γερουσιαστής Τζανετάκης.

φωτό:
Ο Πύργος του Παναγιώταρου Βενετσανάκη στην Καστάνια
Ο τάφος του Κωσταντή σώζεται στην Κυβέλεια 
Ο Πύργος Δουράκη (πριν την αποκατάσταση)
Ο Πύργος Βενετζιανάκη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου