Φθινοπωρινές σελίδες: Μια επιλογή από τα βιβλία που θα συζητηθούν Μυθιστορήματα νέας εσοδείας από την εγχώρια και την ξένη παραγωγή

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: tovima.gr

Στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) κατέγραψε την καθοδική πορεία, όπως αναμενόταν, στη βιομηχανία του βιβλίου - μια μείωση 6% στο πρώτο εξάμηνο του 2013 εν συγκρίσει προς το αντίστοιχο του 2012. 

Παρ' όλα αυτά οι έλληνες εκδότες έχουν καταρτίσει χορταστικό πρόγραμμα για το δεύτερο εξάμηνο της χρονιάς που διανύουμε.

Η κρίση και η ελληνική ιστορία εμπνέουν και αυτή τη χρονιά αρκετές από τις αφηγήσεις των ελλήνων πεζογράφων. Η Ευγενία Φακίνου γράφει ένα αλληγορικό μυθιστόρημα για την κρίση (Πλανόδιοι θεριστές, Καστανιώτης) με πρωταγωνίστρια μια άνεργη και έγκυο νέα γυναίκα. O Μιχάλης Φακίνος δημιουργεί έναν καφκικό ήρωα που συλλαμβάνεται μετά «τη νύχτα που κάηκε η πρωτεύουσα», ανακρίνεται και οδηγείται σε μια αχαρτογράφητη βραχονησίδα (Λευκή ευθεία γραμμή, Κέδρος).

Ο Αλέξης Σταμάτης, με φόντο τη σημερινή κατάρρευση, καταπιάνεται στο νέο του μυθιστόρημα (προσωρινός τίτλος Κάτω από έναν τέτοιο ήλιο, Καστανιώτης) με τη μετάλλαξη μιας οικογένειας και μιας χώρας στη διάρκεια ενός αιώνα.

Η Αλκη Ζέη στο νέο της βιβλίο (Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο, Μεταίχμιο) αφηγείται τα πρώτα είκοσι πέντε χρόνια της ζωής της στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου και της Κατοχής. Ο Βασίλης Τσιαμπούσης αφηγείται τη δράση γνωστών πολιτικών προσώπων στην Ανατολική Μακεδονία βασιζόμενος σε αυθεντικές μαρτυρίες (Γαλάζια αγελάδα, Μεταίχμιο).

Ο Κώστας Ακρίβος διερευνά την ελληνική ταυτότητα μέσω πολλών ειδών γραφής στο μυθιστόρημα Αλλάζει πουκάμισο το φίδι (Μεταίχμιο). Ο Δημήτρης Στεφανάκης (Αρια. Ο κόσμος από την αρχή, Ψυχογιός) μας μεταφέρει στην ταραγμένη περίοδο 1939-1944 και οΔημήτρης Φύσσας γράφει ένα ιδιότυπο μυθιστορηματικό χρονικό για τη μεταπολεμική Αθήνα (Ο κηπουρός κι ο καιροσκόπος, Εστία).

Ο Χρήστος Χωμενίδης με το βλέμμα στη μητέρα του ξαναγράφει (Νίκη) τον ελληνικό 20ό αιώνα ακολουθώντας μια οικογένεια Μικρασιατών, ενώ και ο Αύγουστος Κορτώεπανακάμπτει με μια μυθιστορηματική βιογραφία της αγαπημένης του μητέρας (Το βιβλίο της Κατερίνας), και τα δύο από τον Πατάκη, όπου κυκλοφορεί το δέκατο μυθιστόρημά της και η Σώτη Τριανταφύλλου (Σπάνιες γαίες), μια ιστορία που εκτυλίσσεται στην περίοδο του σταλινισμού, ενώ ο Στρατής Χαβιαράς εκδίδει το ποιητικό μυθιστόρημα Η Αχνα από την Κίχλη.

Η μεταθανάτια έκδοση της τελευταίας συλλογής διηγημάτων του Αργύρη Χιόνη (Εχων σώας τας φρένας και άλλες τρελές ιστορίες, Κίχλη) αναμένεται να συζητηθεί, όπως και το μυθιστόρημα Το ακατέργαστόν μου (Εστία), το οποίο υπογράφει με το ψευδώνυμο Αλίκη Ντουφεξή-Pope ένας δόκιμος άνδρας συγγραφέας.

Τη δεύτερη εμφάνισή τους στην πεζογραφία αναμένεται να κάνουν ο Γιώργος Μητάς με τη νουβέλα Το σπίτι (Κίχλη) και ο Δημήτρης Τανούδης με το μυθιστόρημα Χώματα(Νεφέλη), ενώ τρεις εκδότες δίδουν ψήφο εμπιστοσύνης σε ισάριθμους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς, στα μυθιστορήματα της Μαριλένας Παπαϊωάννου(Νικήτας Δέλτα, Εστία) και του Λευτέρη Καλοσπύρου (Η μοναδική οικογένεια, Πόλις), αλλά και στη νουβέλα του Γιάννη Τσίρμπα (Η Βικτώρια δεν υπάρχει, Νεφέλη).

Ποιητικές συλλογές και επανεκδόσεις

Δύο ιστορικοί εκδοτικοί οίκοι επαναφέρουν στο προσκήνιο δύο σημαίνοντες ποιητές μας. Την ποιητική συλλογή Υπερώον του Γιάννη Ρίτσου - γραμμένη στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και ανέκδοτη ως σήμερα - κυκλοφορεί ο Κέδρος, υπογραμμίζοντας ότι «η θεματολογία αυτών των ποιημάτων προσλαμβάνει στις μέρες μας αξιοσημείωτη επικαιρότητα». Τις πρώτες συλλογές του Νίκου Καρούζου - που δεν έχουν ενταχθεί στην έκδοση των απάντων του -, ποιήματα δημοσιευμένα στον Τύπο αλλά και αδημοσίευτα, θα τυπώσει ο Ικαρος στον τόμο Οιδίπους τυραννούμενος.

Αναμένουμε νέες ποιητικές συλλογές του Μάρκου Μέσκου (Γαβριηλίδης) και τουΓιάννη Υφαντή (Ικαρος), καθώς και τις συγκεντρωτικές εκδόσεις ποιημάτων τουΑλέξανδρου Ισαρη (Κίχλη), του Χάρη Βλαβιανού (Νεφέλη) και του Μάνου Ελευθερίου (Μεταίχμιο).

Την επανέκδοση του έργου του Νίκου Καχτίτση με τη νουβέλα Η ομορφάσχημη συνεχίζει η Κίχλη, η οποία θα επανεκδώσει και τον Κρητικό του Διονυσίου Σολωμού φροντίδι του Στυλιανού Αλεξίου. Αποτέλεσμα εκδοτικής συμπαραγωγής (Αγρα - Εστία) είναι ο τόμοςΣέργιος και Βάκχος του Μ. Καραγάτση του Ανδρέα Εμπειρίκου με προλόγους του Λεωνίδα Εμπειρίκου και της Μαρίνας Καραγάτση.

Φιλολογικές μελέτες

Ενδιαφέρουσες φιλολογικές εκδόσεις και μελέτες έχουν αναγγελθεί. Συναγωγή δοκιμίων για την ποίηση και την ποιητική του Καβάφη θα κυκλοφορήσει ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος από την Κίχλη. Η Χριστίνα Ντουνιά επιμελείται έκδοση ποιημάτων της Μαρίας Πολυδούρη, ενώ η Νίκη Λυκούργου μάς παραδίδει την Αλληλογραφία Στρατή Μυριβήλη - και τα δύο από την Εστία. Η Σοφία Ντενίση καταθέτει τα πορίσματα πολύχρονης έρευνας στη μελέτη Ανιχνεύοντας την «αόρατη» γραφή: γυναίκες και γραφή στα χρόνια του ελληνικού Διαφωτισμού - Ρομαντισμού (Νεφέλη), ο Μιχαήλ Πασχάληςεξετάζει σε νέες βάσεις τη σχέση του Ανδρέα Κάλβου με την ιταλική γλώσσα και την Αρχαιότητα (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) και η Τζίνα Πολίτη εκδίδει το Οι αιώνιες φωλεές της επιστροφής στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη (Αγρα).

Από τον Δάντη στα Νομπέλ

Φιλόδοξο είναι το πρόγραμμα μεταφρασμένης λογοτεχνίας των εκδόσεων Μεταίχμιο. Ξεχωρίζουν το νέο μυθιστόρημα του νοτιοαφρικανού νομπελίστα Τζ. Μ. Κουτσί (Η παιδική ηλικία του Ιησού - μια στοχαστική και αλληγορία για τη σύγχρονη κοινωνία), εκείνο της Βρετανίδας Ζέιντι Σμιθ (Στην καρδιά της πόλης - ένα κοινωνικό μυθιστόρημα για τις τάξεις και την υποκρισία στο σύγχρονο Λονδίνο). Στην ελληνική αγορά επιστρέφει ο Αμερικανός Πολ Οστερ με το πρόσφατο μυθιστόρημα Αόρατος, μια ιστορία ενηλικίωσης που εκτείνεται από το 1967 ως το 2007.

Ο Τζούλιαν Μπαρνς (Πριν εκείνη με γνωρίσει - μια ιστορία ερωτικής ζήλιας), η Κέιτ Ατκινσον (Ζωή μετά τη ζωή - μια μεταφυσική περιπέτεια), ο Αντριου Μίλερ (Οι αγνοί- ιστορικό μυθιστόρημα με φόντο ένα νεκροταφείο λίγο πριν από τη Γαλλική Επανάσταση), ο Ολλανδός Χέρμαν Κοχ (Το δείπνο - ένα θρίλερ με επίκεντρο τη δολοφονία μιας άστεγης γυναίκας), ο Γάλλος Λοράν Γκοντέ (Η στερνή του συνοδεία - ένα μυθιστόρημα για τον Μέγα Αλέξανδρο), ο Ρώσος Μίκαελ Σίσκιν (Η κόμη της Αφροδίτης- για να δούμε αν είναι όντως ο «νέος Ναμπόκοφ») και ο Κολομβιανός Σέρχιο Αλβαρες(35 νεκροί - ναρκωτικά και αίμα πνίγουν την ιστορία μιας χώρας) συμπληρώνουν την πολυσυλλεκτική αναγνωστική πρόταση του οίκου.

Μια ιστορία κατασκοπείας με γυναικείο άρωμα, το νέο μυθιστόρημα του Βρετανού Ιαν Μακ Γιούαν (Sweet Tooth), είναι η αιχμή του εκδοτικού δόρατος για τον Πατάκη, όπου επανεκδίδονται Απαντα τα πεζά και τα ποιητικά του Χόρχε Λουίς Μπόρχες στις μεταφρασεις του Αχιλλέα Κυριακίδη και του Δημήτρη Καλοκύρη αντιστοίχως. Δίπλα τους ο εξαιρετικός Μαδριλένος Χαβιέρ Μαρίας (Γράφοντας τις ζωές των άλλων) και ο Καταλανός Χουάν Μαρσέ (Τα τελευταία απογεύματα με την Τερέζα). Από τον ίδιο οίκο περιμένουμε νέο Κέρουακ (Η θάλασσα τ' αδέρφι μου), τη Διαθήκη του Πολωνού Βιτόλντ Γκομπρόβιτς και το νέο βιβλίο του Ιταλού Ρομπέρτο Σαβιάνο για το παγκόσμιο εμπόριο της κοκαΐνης.

Ξεκαρδιστικός Ντέιβιντ Σεντάρις καταφθάνει από το Μελάνι με αφηγήσεις για διαβητικούς και κουκουβάγιες. Οι εκδόσεις Καστανιώτη επιστρατεύουν τον ΓερμανόΝτάνιελ Κέλμαν και το νέο του μυθιστόρημα (F) όπου αναμειγνύει την οικονομική κρίση, τη θρησκεία και την οικογένεια, την Κινεζοαμερικανίδα Γιγέν Λι (Οι περιπλανώμενοι), τον Αργεντινό Ρικάρντο Πίλια (Νυχτερινός στόχος), ένα πρώιμο μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του (Ο φεγγίτης), το πιο πρόσφατο πόνημα του Αλαν Χόλινγκχερστ (Το παιδί του ξένου), αλλά και τον ισλανδό νομπελίστα του 1955 Χάλντορ Λάξνες (Και το ψάρι τραγουδά).

Τις Ρίμες της Πέτρας του Δάντη σε μετάφραση Γιώργου Κοροπούλη θα εκδώσει η Αγρα, από την οποία θα κυκλοφορήσει και η Αλλαγή του περυσινού κινέζου νομπελίστα Μο Γιαν, μια ιδιότυπη ιστορία του λαού «από τα κάτω» την οποία συνθέτουν καθημερινές ανθρώπινες ιστορίες, ο Μαύρος άγγελος του Αντόνιο Ταμπούκι και το ποιητικό Ημερολόγιο του '71 του Εουτζένιο Μοντάλε.  

Ιστορία, μαρτυρίες και βιογραφίες
Στο πεδίο των ιστορικών μελετών ξεχωρίζει η δίτομη βραβευμένη σύνθεση Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι, 1933 -1945 (Πόλις) του Σαούλ Φριντλέντερ που αποτελεί το νέο ορόσημο στην ιστοριογραφία του Ολοκαυτώματος.

Αναμένουμε ως αναγνώσματα παραπληρωματικά τα δοκίμια Οι ρίζες της ναζιστικής βίας. Μια ευρωπαϊκή γενεαλογία του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ Εντσο Τραβέρσοκαι Η ψυχολογική δομή του φασισμού του Ζορζ Μπατάιγ - και τα δύο από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου - καθώς και τα Γράμματα σ' έναν γερμανό φίλο (Πατάκης) του Αλμπέρ Καμύ που εκδόθηκαν μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας και συνιστούν μια καταδίκη της ναζιστικής βαρβαρότητας.

Το σπουδαίο έργο Η ελληνορωμαϊκή αυτοκρατορία του γάλλου αρχαιολόγου και ιστορικούΠολ Βεν, όπου αναδεικνύονται οι πολιτιστικές ομοιότητες και διαφορές των δύο πολιτισμών, θα κυκλοφορήσει από την Εστία από όπου περιμένουμε και το βιβλίο Οι οπλαρχηγοί του ΕΔΕΣ στην Ηπειρο 1942-1944: Τοπικότητα και πολιτική ένταξη τουΒαγγέλη Τζούκα που φωτίζει ανεξερεύνητες πτυχές της Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης.

Η καθηγήτρια του Πρίνστον Μόλι Γκριν μελετά και αναλύει το ζήτημα της πειρατείας στο ατμοσφαιρικό βιβλίο της Καθολικοί πειρατές και έλληνες έμποροι: Μια ναυτική ιστορία της Μεσογείου (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου) κατά τον 16ο και τον 17ο αιώνα.

Οι λάτρεις των βιογραφικών αφηγήσεων θα απολαύσουν την πολυαναμενόμενη βιογραφία του Πάτρικ Λι Φέρμορ (Πάτρικ Λι Φέρμορ: Μια περιπέτεια, Μεταίχμιο) από τηνΑρτεμη Κούπερ, τη βιογραφία του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν από τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Κόλιν Ντούριεζ, που θα κυκλοφορήσει από τον Κέδρο, και την αυτοπαρουσίαση του Ντάριο Φο στον τόμο Ντάριο Φο: Ο κόσμος μου από τον Καστανιώτη.

Από την Ωκεανίδα θα κυκλοφορήσουν για πρώτη φορά τα πρωτότυπα Ημερολόγια του Ναπολέοντα Ζέρβα σχολιασμένα από τον Βαγγέλη Τζούκα και από την Αγρα τοΗμερολόγιο της εξορίας - 1935 του Λέοντος Τρότσκι. Από τον Κέδρο θα κυκλοφορήσει η πολιτική βιογραφία Ηλίας Ηλιού: Η ζωή και η δράση του από το ιδρυτικό στέλεχος της ΕΔΑΒασίλειο Μπρακατσούλα.

Περιμένουμε το βιβλίο Η πόλη όπου γεννήθηκα (Γαβριηλίδης) του νεοελληνιστή και συγγραφέα Μάριο Βίτι για την Κωνσταντινούπολη μεταξύ 1926 και 1946 αλλά και ταΔέκα μικρά χρόνια (1887 έως 1897). Αναμνήσεις από την ζωή στην Αθήνα λίγο πριν ανατείλει ο 20ός αιώνας (Εστία) του Σταύρου Βλάχου, πατέρα του ακαδημαϊκού Αγγελου Βλάχου.

Στον Λιβάνη ετοιμάζεται η Βιογραφία Μανώλη Γλέζου, γραμμένη από τη Ρένα Δούρουσε συνεργασία με τον ίδιο, ενώ από τον Ψυχογιό αναμένεται να κυκλοφορήσει η πολιτική βιογραφία Ανδρέας Παπανδρέου: Η γέννηση ενός πολιτικού αντάρτη του Σπύρου Δραΐνα.

Γόνιμους προβληματισμούς αναμένεται να πυροδοτήσει το βιβλίο Αυτοί δεν είναι σαν εμάς. Το παρελθόν και το μέλλον της μετανάστευσης (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) των Ιαν Γκόλντιν, Τζέφρι Κάμερον και Μίρα Μπαλαρατζάν, όπου αποδεικνύεται ότι η διεθνής μετανάστευση ωφελεί τους πάντες διαχρονικά. Καταφθάνει επίσης ένα βιβλίο που έχει συζητηθεί πολύ στην Αμερική και την Ευρώπη, το Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη(Λιβάνης) των Ντάρον Ατζέμογλου και Τζέιμς Ρόμπινσον, ένα μείγμα Ιστορίας, πολιτικής επιστήμης και οικονομικής ανάλυσης για την έννοια της ανάπτυξης.

Προυστ, Τζόις, Γκρόσμαν και Μουρακάμι
Οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν Το Κονάκι του Φιν του Τζέιμς Τζόις, έντεκα αφηγήσεις που γράφτηκαν ανάμεσα στον Οδυσσέα και στην Αγρύπνια των Φίννεγκαν, Τις μικρές ώρες του Ιάπωνα Χαρούκι Μουρακάμι, το ξεκαρδιστικό μυθιστόρημα Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε του Σουηδού Γιόνας Γιόνασον αλλά και τους Κραδασμούς, το δεύτερο μυθιστόρημα (1992) του Τζόναθαν Φράνζεν - η Ωκεανίδα εκδίδει επίσης την πρόσφατη συλλογή δοκιμίων και ομιλιών του Ακόμα πιο μακριά.

Η Εστία εκδίδει τον έκτο τόμο του μνημειώδους Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, Η Αλμπερτίν αγνοούμενη του Μαρσέλ Προυστ σε μετάφραση του Τάκη Πούλου, τον βραβευμένο Ποταμό της μνήμης του Αμερικανού Ρίτσαρντ Πάουερς και το νέο μυθιστόρημα του Γκράχαμ Σουίφτ Θα ήθελα να ήσουν εδώ, ο Κέδρος εκδίδει το Σκιές στο Μπρούκλιν (προσωρινός τίτλος του Motherless Brooklyn) του Τζόναθαν Λέθεμ και συστήνει στο ελληνικό κοινό την σπουδαία Αμερικανίδα Λίλι Τακ με το Σε παντρεύτηκα για να βρω την ευτυχία.

Σημαντικότατη είναι η έκδοση του φοβερού μυθιστορήματος Ζωή και πεπρωμένο τουΒασίλι Γκρόσμαν (Γκοβόστης) για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τον σταλινισμό αλλά και το πολιτικό μυθιστόρημα Τι να κάνουμε (Τόπος) του «μαρξιστή πριν από τον Μαρξ»Νικολάι Τσερνιτσέφκσι. Αναμένονται επίσης το Λιούις και Ειρήνη του Πολ Μοράν από τον Καλέντη, η νουβέλα Πορφυρά πανιά του Αλεξάντερ Γκριν από την Κίχλη και οι Αδελφοί Τάννερ του Ρόμπερτ Βάλζερ από τις Ροές.

Από τις εκδόσεις Πόλις αναμένουμε το νέο κωμικό μυθιστόρημα του Τζόναθαν Κόου με τίτλο Expo 58, που εκτυλίσσεται σε μια Παγκόσμια Εκθεση στις Βρυξέλλες την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και το μυθιστόρημα Κορσακόφ του Γάλλου Ερίκ Φοτορινό,ενώ από τις εκδόσεις Bell θα κυκλοφορήσει το Joyland, το πρόσφατο μυθιστόρημα τουΣτίβεν Κινγκ.

Οικονομία και απάτες
Οι εκδόσεις Παπαδόπουλος εκδίδουν το πρόσφατο βιβλίο Η Μεγάλη Παρακμή του Νάιαλ Φέργκιουσον, για το πώς αποδυναμώνονται οι θεσμοί και πεθαίνουν οι οικονομίες, αλλά και το κλασικό για τη φιλελεύθερη οικονομική σκέψη δοκίμιο Ο δρόμος για την υποδούλωση του Φρίντριχ Χάγεκ.

Οι εκδόσεις Ποταμός εκδίδουν το δοκίμιο Οι νομικές απάτες του καπιταλισμού του Τζον Κένεθ Γκάλμπρεϊθ σχετικά με την υπεξαίρεση των επιχειρήσεων από το μάνατζμεντ και τον νομότυπο πλουτισμό των διευθυντών τους, ενώ από τις εκδόσεις Πόλις περιμένουμε το Homo Economicus, ένας (παραστρατημένος) προφήτης της νέας εποχής του Ντανιέλ Κοέν, καθώς και το δοκίμιο-μανιφέστο Η κοινωνία των ίσων του Πιερ Ροζανβαλόν.

Επίσης, οι εκδόσεις Ινδικτος ετοιμάζουν δύο εμβληματικά βιβλία φιλοσοφίας, το Η μνήμη, η Ιστορία, η λήθη του Γάλλου Πολ Ρικέρ και το Μια κοσμική εποχή του Καναδού Τσαρλς Τέιλορ, μια ιστορία για την εκκοσμίκευση της Δύσης, ενώ από την Εστία θα διαβάσουμεΤο πνεύμα του χριστιανισμού και το πεπρωμένο του του Εγελου με τη συνολική φροντίδα του Γιώργου Σαγκριώτη.