....με την ευκαιρία του εορτασμού των 100 χρόνων από το θάνατο
του Λόρδου Βύρωνα, του μεγάλου Φιλέλληνα ποιητή που πέθανε
στο Μεσολόγγι το 1824.
Εκατό χρόνια μετά το θάνατό του, ο Δήμος μας παίρνει
το όνομά του σε επίσημη τελετή.
Η αναμνηστική πλάκα που φέρει την επιγραφή :
« Εις ευγνώμονα ανάμνησιν της φιλοπροσφυγικής δράσεως
και επί τη εκατονταετηρίδι του θανάτου του ποιητού »
εντοιχίζεται στο Διοικητήριο.
Το Διοικητήριο επί της οδού Ευαγγελικής Σχολής (Πλατεία Αγίου Λαζάρου).
*αποσπάσματα από το βιβλίο του Απόστολου Κ.Κοκόλια
« 90 Χρόνια Βύρωνας. Στους πρόποδες του Υμηττού ».
« 90 Χρόνια Βύρωνας. Στους πρόποδες του Υμηττού ».
«[..] To 1924, στην επέτειο των εκατό χρόνων από τη θυσία του Μπάιρον, η ελληνική πολιτεία κήρυξε ολόκληρη τη χρονιά αυτή ως έτος Μπάιρον.
Σε κάθε γωνιά της χωράς έγιναν εκδήλωσες στη μνήμη του. Επίκεντρο του μεγάλο γιορτασμού ήταν φυσικά το Μεσολόγγι και η Αθήνα, οι δύο πόλεις, με τις οποίες
ο Μπάιρον συνδέθηκε περισσότερο και πέρασε σημαντικό μέρος της σύντομης
και περιπετειώδους ζωής του. Δεκάδες ήταν οι εκδηλώσεις που έγιναν εκείνη
την ημέρα σε κάθε γειτονιά και σε κάθε δημόσιο χώρο στην Αθήνα.
Εδώ θα περιοριστούμε σε ό,τι έχει σχέση με το συνοικισμό μας αντλώντας υπεύθυνα
τις πληροφορίες από τα ρεπορτάζ των εφημερίδων ΕΜΠΡΟΣ, ΣΚΡΙΠ και ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
της 17/4/24.
Σε κάθε γωνιά της χωράς έγιναν εκδήλωσες στη μνήμη του. Επίκεντρο του μεγάλο γιορτασμού ήταν φυσικά το Μεσολόγγι και η Αθήνα, οι δύο πόλεις, με τις οποίες
ο Μπάιρον συνδέθηκε περισσότερο και πέρασε σημαντικό μέρος της σύντομης
και περιπετειώδους ζωής του. Δεκάδες ήταν οι εκδηλώσεις που έγιναν εκείνη
την ημέρα σε κάθε γειτονιά και σε κάθε δημόσιο χώρο στην Αθήνα.
Εδώ θα περιοριστούμε σε ό,τι έχει σχέση με το συνοικισμό μας αντλώντας υπεύθυνα
τις πληροφορίες από τα ρεπορτάζ των εφημερίδων ΕΜΠΡΟΣ, ΣΚΡΙΠ και ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
της 17/4/24.
Όταν, λοιπόν, η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων κλήθηκε να αποφασίσει
για το όνομα που θα έδινε στην καινούργια προσφυγούπολη, επηρεασμένη προφανώς
και από το γενικότερο κλίμα, αποφάσισε να την αφιερώσει στη μνήμη του μεγάλου επαναστάτη ποιητή. Ο Μοργκεντάου, πάντως, γράφει ότι η αρχική ιδέα ήταν του ακαδημαϊκού Ανδρέα Ανδρεάδη.
Η τελετή ονοματοδοσίας του νέου προσφυγικού συνοικισμού έγινε στις 16 του Απρίλη
του 1924 μπροστά στο πρώτο επίσημο προσφυγικό διώροφο κτίσμα
στην Πλατεία Αγίου Λαζάρου και στο οικοδομικό τετράγωνο Ευαγγελικής Σχολής, Δωδεκανήσου (σήμερα Κωνσταντιλιέρη), Ερυθραίας και Κισσάμου με πρόσοψη
επί της Ευαγγελικής Σχολής στην πλατεία.
Εκεί είχε στεγαστεί και το λεγόμενο Διοικητήριο.
για το όνομα που θα έδινε στην καινούργια προσφυγούπολη, επηρεασμένη προφανώς
και από το γενικότερο κλίμα, αποφάσισε να την αφιερώσει στη μνήμη του μεγάλου επαναστάτη ποιητή. Ο Μοργκεντάου, πάντως, γράφει ότι η αρχική ιδέα ήταν του ακαδημαϊκού Ανδρέα Ανδρεάδη.
Η τελετή ονοματοδοσίας του νέου προσφυγικού συνοικισμού έγινε στις 16 του Απρίλη
του 1924 μπροστά στο πρώτο επίσημο προσφυγικό διώροφο κτίσμα
στην Πλατεία Αγίου Λαζάρου και στο οικοδομικό τετράγωνο Ευαγγελικής Σχολής, Δωδεκανήσου (σήμερα Κωνσταντιλιέρη), Ερυθραίας και Κισσάμου με πρόσοψη
επί της Ευαγγελικής Σχολής στην πλατεία.
Εκεί είχε στεγαστεί και το λεγόμενο Διοικητήριο.
Η τελετή είχε πρωτοφανή επισημότητα, αφού ήταν παρούσα όλη η πολιτειακή, πολιτική, στρατιωτική, εκκλησιαστική κ.λ.π. ηγεσία του ελληνικού κράτους.
Συγκεκριμένα ήταν παρόντες ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος
με όλα τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, ο Πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ο Δήμαρχος Αθηναίων
Σπ. Πάτσης, οι υπουργοί Στρατιωτικών Γεώργιος Κονδύλης,
Εξωτερικών Γεώργιος Ρούσος, Γεωργίας Αναστάσιος Μπακάλμπασης
και όλο το υπουργικό συμβούλιο, ο λόρδος Μπίρνχαμ, ως εκπρόσωπος και επικεφαλής αντιπροσωπείας της Βουλής των Λόρδων, ο διευθυντής του Daily Telegraph και μέλη
του Αγγλοελληνικού συνδέσμου, ο στρατηγός του Μικρασιατικού Μετώπου
Ιάκωβος Νεγρεπόντης, ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Αλέξανδρος Διομήδης,
ο πρόεδρος του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων Επαμ. Χαρίλαος, ο πρέσβης
της Μεγάλης Βρετανίας Τσίταμ, όλοι οι πρόσφυγες αρχιερείς με επικεφαλής
το Μητροπολίτη Εφέσσου Χρυσόστομο Χατζησταύρου, βουλευτές, διπλωμάτες,
καθηγητές Πανεπιστημίου, καθώς και τα μέλη αγγλικής αντιπροσωπίας
με απογόνους του ποιητή, μεταξύ των οποίων και οι δύο ανηψιές του,
η Μις Μπάϋρον και η Μις Λίπτον, που είχαν έλθει για να παραστούν στις τιμητικές εκδηλώσεις για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του και φυσικά ο Πρόεδρος και το Δ.Σ.
της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, μεταξύ των οποίων και ο Βρεταννός τραπεζίτης Τζών Κάμπελ.
Πολυπληθέστατη δηλαδή ήταν η αγγλική αντιπροσωπεία.
Συγκεκριμένα ήταν παρόντες ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος
με όλα τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, ο Πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ο Δήμαρχος Αθηναίων
Σπ. Πάτσης, οι υπουργοί Στρατιωτικών Γεώργιος Κονδύλης,
Εξωτερικών Γεώργιος Ρούσος, Γεωργίας Αναστάσιος Μπακάλμπασης
και όλο το υπουργικό συμβούλιο, ο λόρδος Μπίρνχαμ, ως εκπρόσωπος και επικεφαλής αντιπροσωπείας της Βουλής των Λόρδων, ο διευθυντής του Daily Telegraph και μέλη
του Αγγλοελληνικού συνδέσμου, ο στρατηγός του Μικρασιατικού Μετώπου
Ιάκωβος Νεγρεπόντης, ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Αλέξανδρος Διομήδης,
ο πρόεδρος του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων Επαμ. Χαρίλαος, ο πρέσβης
της Μεγάλης Βρετανίας Τσίταμ, όλοι οι πρόσφυγες αρχιερείς με επικεφαλής
το Μητροπολίτη Εφέσσου Χρυσόστομο Χατζησταύρου, βουλευτές, διπλωμάτες,
καθηγητές Πανεπιστημίου, καθώς και τα μέλη αγγλικής αντιπροσωπίας
με απογόνους του ποιητή, μεταξύ των οποίων και οι δύο ανηψιές του,
η Μις Μπάϋρον και η Μις Λίπτον, που είχαν έλθει για να παραστούν στις τιμητικές εκδηλώσεις για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του και φυσικά ο Πρόεδρος και το Δ.Σ.
της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, μεταξύ των οποίων και ο Βρεταννός τραπεζίτης Τζών Κάμπελ.
Πολυπληθέστατη δηλαδή ήταν η αγγλική αντιπροσωπεία.
Κι όμως, ενάμισυ χρόνο πριν τα πληρώματα των αγγλικών πολεμικών στο λιμάνι
της Σμύρνης χτυπούσαν και έσπρωχναν αλύπητα στη θάλασσα τους πρόσφυγες,
που κολυμπώντας ικέτευαν με αγωνία να τους δεχθούν στα καράβια.
της Σμύρνης χτυπούσαν και έσπρωχναν αλύπητα στη θάλασσα τους πρόσφυγες,
που κολυμπώντας ικέτευαν με αγωνία να τους δεχθούν στα καράβια.
Την εναρκτήρια ομιλία έκανε ο Δήμαρχος Αθηναίων Σπύρος Πάτσης.
Ο πρώτος νονός ήταν ο Στέφανος Δέλτας, ως μέλος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων.
Είπε: «Κατ' απόφαση της ΕΑΠ ο προσφυγικός συνοικισμός Παγκρατίου ονομάζεται συνοικισμός ΒΥΡΩΝΟΣ». Την ίδια στιγμή ο Κάμπελ απέσυρε την ελληνική σημαία
και αποκάλυψε την εντοιχισμένη πλάκα.
Εν συνεχεία ο υπουργός Μπακάλμπασης επικύρωσε την ονοματοθεσία λέγοντας:
«Δίδομεν σήμερον το όνομα του Βύρωνος εις τον συνοικισμόν αυτόν υπό την σκιάν
του αγαπημένου του Υμηττού. Θέλω να πιστεύσω ότι η ψυχή του Βύρωνος ηγέρθη
για να ξαναεπισκεφθεί την κλασσικήν αυτήν γην, την οποίαν τόσες φορές διέτρεξεν
έφιππος κατά τας περιοδείας του ανά τα περίχωρα των Αθηνών και θα χαίρεται
βλέποντας ότι την παράδοσίν του σήμερον συνεχίζουν άλλοι».
Και κατέληξε:
«Εξ ονόματος της Κυβερνήσεως ονομάζω τον Συνοικισμόν τούτον Συνοικισμόν Βύρωνος και αποφασίζω όπως δοθούν εις τους δρόμους αυτού τα ονόματα των κυριοτέρων φίλων και συνεργατών του Λόρδου Βύρωνος».
Ο πρώτος νονός ήταν ο Στέφανος Δέλτας, ως μέλος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων.
Είπε: «Κατ' απόφαση της ΕΑΠ ο προσφυγικός συνοικισμός Παγκρατίου ονομάζεται συνοικισμός ΒΥΡΩΝΟΣ». Την ίδια στιγμή ο Κάμπελ απέσυρε την ελληνική σημαία
και αποκάλυψε την εντοιχισμένη πλάκα.
Εν συνεχεία ο υπουργός Μπακάλμπασης επικύρωσε την ονοματοθεσία λέγοντας:
«Δίδομεν σήμερον το όνομα του Βύρωνος εις τον συνοικισμόν αυτόν υπό την σκιάν
του αγαπημένου του Υμηττού. Θέλω να πιστεύσω ότι η ψυχή του Βύρωνος ηγέρθη
για να ξαναεπισκεφθεί την κλασσικήν αυτήν γην, την οποίαν τόσες φορές διέτρεξεν
έφιππος κατά τας περιοδείας του ανά τα περίχωρα των Αθηνών και θα χαίρεται
βλέποντας ότι την παράδοσίν του σήμερον συνεχίζουν άλλοι».
Και κατέληξε:
«Εξ ονόματος της Κυβερνήσεως ονομάζω τον Συνοικισμόν τούτον Συνοικισμόν Βύρωνος και αποφασίζω όπως δοθούν εις τους δρόμους αυτού τα ονόματα των κυριοτέρων φίλων και συνεργατών του Λόρδου Βύρωνος».
Προηγουμένως και την ίδια μέρα θεμελιώθηκε και το «Βυρώνειον Νηπιοτροφείον»
από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Ερρίκο Μοργκεντάου και τη σύζυγο του Έλινορ.
Θα στέγαζε αρχικά μόνο τα ορφανά προσφυγάκια. Στην τελετή μετά τον αγιασμό μίλησαν
ο Μοργκεντάου και στη συνέχεια ο μητροπολίτης Εφέσσου και Ρόδου Χρυσόστομος.
Τα ορφανά του συνοικισμού έψαλλαν τον Εθνικό Ύμνο.
από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Ερρίκο Μοργκεντάου και τη σύζυγο του Έλινορ.
Θα στέγαζε αρχικά μόνο τα ορφανά προσφυγάκια. Στην τελετή μετά τον αγιασμό μίλησαν
ο Μοργκεντάου και στη συνέχεια ο μητροπολίτης Εφέσσου και Ρόδου Χρυσόστομος.
Τα ορφανά του συνοικισμού έψαλλαν τον Εθνικό Ύμνο.
Ήταν πια αρκετά καταπονημένοι οι επίσημοι. Έτσι, πήγαν στο ζυθοπωλείο της αγοράς
(η μετέπειτα ταβέρνα Καρακούλια), που ο τότε ιδιοκτήτης του είχε ήδη σπεύσει να το ονομάσει ΒΥΡΩΝ και δροσίστηκαν με αναψυκτικά.
Και αμέσως έφυγαν για τη δεξίωση στο Δημαρχείο της Αθήνας.
(η μετέπειτα ταβέρνα Καρακούλια), που ο τότε ιδιοκτήτης του είχε ήδη σπεύσει να το ονομάσει ΒΥΡΩΝ και δροσίστηκαν με αναψυκτικά.
Και αμέσως έφυγαν για τη δεξίωση στο Δημαρχείο της Αθήνας.
Και ήταν ο Βύρωνας ο πρώτος στην Ελλάδα προσφυγικός συνοικισμός,
που δεν του δόθηκε ονομασία μικρασιατικής προέλευσης.
Δεν αποκλείεται μάλιστα να είναι και ο μόνος.[..]»
που δεν του δόθηκε ονομασία μικρασιατικής προέλευσης.
Δεν αποκλείεται μάλιστα να είναι και ο μόνος.[..]»
Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, Φύλλο: 16/4/1924, σελ.: 4
------------
Η Μαριάννα Μαστροσταμάτη έγραψε :
"Σιγά μην φρόντιζαν οι πρόσφυγες τη διατήρηση της μνήμης του λόρδου Βύρωνα.
Οι τραπεζίτες και η κυβέρνηση ένεκα της υποχρέωσης για τη λήψη του δανείου
από την Αγγλία σίγουρα!...
Δεδομένου ότι ήταν ο πρώτος αστικός προσφυγικός συνοικισμός της χώρας
είχε κάθε δικαίωμα να ονομαστεί αυτός Νέα Σμύρνη ή Νέα Ιωνία.
Μοιάζει λίγο με κακία αλλά είναι πέρα για πέρα αλήθεια αυτό.
Όπως και το ότι τις επόμενες μέρες κατέβασαν τις πινακίδες οδοσήμανσης
που είχαν αναρτήσει και που έφεραν αγγλικά ονόματα, φίλων και συγγενών
του λόρδου που επί πλεόν δεν λεγόταν Βύρωνας αλλά Μπάυρον."
από : Μαριάννα Μαστροσταμάτη
17 Απριλίου 1924 Ο λόγος του υπουργού γεωργίας
Αναστάσιου Μπακάλμπαση στα ''βαφτίσια'' του συνοικισμού.
-----------
*Γράφει ο ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στο φύλλο αριθ. 44 - Μάρτιος 2008
στη λεζάντα της φωτογραφίας:
"16 Ιανουαρίου 1924.Ο Μητροπολίτης Εφέσου και Ρόδου κ. Χρυσόστομος,
ο πρόεδρος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων Χένρυ Μορκεντάου
και ο αντιβασιλέας ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης στα εγκαίνια του συνοικισμού Βύρωνος παρά το Παγκράτι (αρχείο Ένωσης Μικρασιατών Βύρωνα)."
Η ημερομηνία είναι λανθασμένη και όπως αναφέρει και η παραπάνω εφημερίδα :
"Η εκδοχή αυτή διαψεύδεται από εφημερίδα της εποχής, η οποία βρίσκεται
στην κατοχή της Ένωσης Μικρασιατών Βύρωνα.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, στις 29 Απριλίου 1923, παραδόθηκαν στο πλαίσιο ειδικής τελετής οι πρώτες 500 οικίες στους πρόσφυγες και ο συνοικισμός βαπτίστηκε «Βύρωνας», από το όνομα του Άγγλου φιλέλληνα ποιητή, στις 16 Απριλίου 1924."
http://
Ο Χένρι Μοργκεντάου θεμελιώνει το ομώνυμο νηπιοτροφείο (16.4.1924)
*με πληροφορίες από :
-Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα
- https://www.facebook.com/ErstwhileAtByron/photos/
- https://www.facebook.com/media/set
-----------
*Γράφει ο ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ στο φύλλο αριθ. 44 - Μάρτιος 2008
στη λεζάντα της φωτογραφίας:
"16 Ιανουαρίου 1924.Ο Μητροπολίτης Εφέσου και Ρόδου κ. Χρυσόστομος,
ο πρόεδρος της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων Χένρυ Μορκεντάου
και ο αντιβασιλέας ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης στα εγκαίνια του συνοικισμού Βύρωνος παρά το Παγκράτι (αρχείο Ένωσης Μικρασιατών Βύρωνα)."
Η ημερομηνία είναι λανθασμένη και όπως αναφέρει και η παραπάνω εφημερίδα :
"Η εκδοχή αυτή διαψεύδεται από εφημερίδα της εποχής, η οποία βρίσκεται
στην κατοχή της Ένωσης Μικρασιατών Βύρωνα.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, στις 29 Απριλίου 1923, παραδόθηκαν στο πλαίσιο ειδικής τελετής οι πρώτες 500 οικίες στους πρόσφυγες και ο συνοικισμός βαπτίστηκε «Βύρωνας», από το όνομα του Άγγλου φιλέλληνα ποιητή, στις 16 Απριλίου 1924."
http://
Ο Χένρι Μοργκεντάου θεμελιώνει το ομώνυμο νηπιοτροφείο (16.4.1924)
*με πληροφορίες από :
-Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα
- https://www.facebook.com/ErstwhileAtByron/photos/
- https://www.facebook.com/media/set
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου