« Έλα βασιλιά των Λακεδαιμονίων, όταν βγούμε κανείς
να μη μας δει δακρυσμένους ή να κάνουμε κάτι ανάξιο της Σπάρτης.
Τούτο μόνο είναι στο χέρι μας. Όσο για τις τύχες μας,να μη μας δει δακρυσμένους ή να κάνουμε κάτι ανάξιο της Σπάρτης.
μας παραστέκουν όπως δώσει ο θεός.» Κρατησίκλεια (3ος αι. π.Χ.)
Όταν στο διαδίκτυο έτρεξε η λέξη a-gree-k-ment και έχοντας ζήσει τον κόσμο μας
να αλλάζει χωρίς επιστροφή από την προκήρυξη του δημοψηφίσματος και μετά,
μου ήρθαν στο μυαλό τα λόγια της Βασιλομήτορος της Σπάρτης στο γιο της
Βασιλιά Κλεομένη Γ΄, βαδίζοντας για την ομηρεία της στην Αίγυπτο.
Περηφάνια και ταπείνωση, κώδικες τιμής και ατίμωση, δανεισμός
και ανταλλάγματα, μεγαλοσύνη και ρεαλισμός.
Ο κωδικός μόνο ένας «πάνω απ΄όλα η πατρίδα», ώστε «...όταν βγούμε κανείς
να μη μας δεί δακρυσμένους ή να κάνουμε κάτι ανάξιό της...» γιατί «τούτο μόνο
είναι στο χέρι μας...».
«Άγε, ω βασιλεύΛακεδαιμονίων,
όπως, επάν έξω
γενώμεθα, μηδείς ίδη δακρύοντας
ημάς μηδέ ανάξιόν τι της Σπάρτης
ποιούντας. Τούτο γαρ εφ’ ημίν μόνον•
αι τύχαι δε, όπως αν ο δαίμων διδώ, πάρεισι.»
μετ: « Έλα βασιλιά των Λακεδαιμονίων, όταν βγούμε κανείς
να μη μας δει δακρυσμένους ή να κάνουμε κάτι ανάξιο της Σπάρτης.
Τούτο μόνο είναι στο χέρι μας. Όσο για τις τύχες μας,
μας παραστέκουν όπως δώσει ο θεός.» Κρατησίκλεια (3ος αι. π.Χ.)
Άγε, ω βασιλεύ Λακεδαιμονίων
Δεν καταδέχονταν η Κρατησίκλεια
ο κόσμος να την δει να κλαίει και να θρηνεί•
και μεγαλοπρεπής εβάδιζε και σιωπηλή.
Τίποτε δεν απόδειχνε η ατάραχη μορφή της
απ’ τον καϋμό και τα τυράννια της.
Μα όσο και νάναι μια στιγμή δεν βάσταξε•
και πριν στο άθλιο πλοίο μπει να πάει στην Αλεξάνδρεια,
πήρε τον υιό της στον ναό του Ποσειδώνος,
και μόνοι σαν βρεθήκαν τον αγκάλιασε
και τον ασπάζονταν, «διαλγούντα», λέγει
ο Πλούταρχος, «και συντεταραγμένον».
Όμως ο δυνατός της χαρακτήρ επάσχισε•
και συνελθούσα η θαυμασία γυναίκα
είπε στον Κλεομένη «Άγε, ω βασιλεύ
Λακεδαιμονίων, όπως, επάν έξω
γενώμεθα, μηδείς ίδη δακρύοντας
ημάς μηδέ ανάξιόν τι της Σπάρτης
ποιούντας. Τούτο γαρ εφ’ ημίν μόνον•
αι τύχαι δε, όπως αν ο δαίμων διδώ, πάρεισι.»
Και μες στο πλοίο μπήκε, πηγαίνοντας προς το «διδώ».
Κ.Καβάφης (1929)
ο κόσμος να την δει να κλαίει και να θρηνεί•
και μεγαλοπρεπής εβάδιζε και σιωπηλή.
Τίποτε δεν απόδειχνε η ατάραχη μορφή της
απ’ τον καϋμό και τα τυράννια της.
Μα όσο και νάναι μια στιγμή δεν βάσταξε•
και πριν στο άθλιο πλοίο μπει να πάει στην Αλεξάνδρεια,
πήρε τον υιό της στον ναό του Ποσειδώνος,
και μόνοι σαν βρεθήκαν τον αγκάλιασε
και τον ασπάζονταν, «διαλγούντα», λέγει
ο Πλούταρχος, «και συντεταραγμένον».
Όμως ο δυνατός της χαρακτήρ επάσχισε•
και συνελθούσα η θαυμασία γυναίκα
είπε στον Κλεομένη «Άγε, ω βασιλεύ
Λακεδαιμονίων, όπως, επάν έξω
γενώμεθα, μηδείς ίδη δακρύοντας
ημάς μηδέ ανάξιόν τι της Σπάρτης
ποιούντας. Τούτο γαρ εφ’ ημίν μόνον•
αι τύχαι δε, όπως αν ο δαίμων διδώ, πάρεισι.»
Και μες στο πλοίο μπήκε, πηγαίνοντας προς το «διδώ».
Κ.Καβάφης (1929)
Η Κρατησίκλεια ήταν Βασίλισσα της Σπάρτης, σύζυγος του Λεωνίδα Β΄
και μητέρα του Κλεομένη Γ’.
Διέθεσε μεγάλο μέρος από την περιουσία της προκειμένου να ενισχύσει
τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του γιου της.
Ο Κλεομένης τη χρησιμοποίησε σε στρατιωτικές και διπλωματικές αποστολές.
Όταν κήρυξε τον πόλεμο στον Αντίγονο της Μακεδονίας και ζήτησε τη βοήθεια
του Πτολεμαίου Γ’ της Αιγύπτου, εκείνος δέχτηκε, με την προϋπόθεση ότι θα κρατούσε ομήρους την Κρατησίκλεια και τον μικρό γιο του Κλεομένη και της Αγιάτιδας.
Ο Κλεομένης δεν είπε τίποτα στην Κρατησίκλεια, ωστόσο όταν εκείνη πληροφορήθηκε
τους όρους του Πτολεμαίου παρακάλεσε τον γιο της να τους δεχτεί προκειμένου
να φανεί ακόμα μια φορά χρήσιμη στην πατρίδα της.
Ο Κλεομένης συμφώνησε και συνόδευσε εκείνη και τον εγγονό της τιμητικά
έως το Ταίναρο.
Εναντίον του συνασπίστηκαν το 229/228 οι δυνάμεις της Αχαϊκής Συμπολιτείας
και οι Μακεδόνες του Αντίγονου Γ' Δώσωνος.
Στις συγκρούσεις που ακολούθησαν, που είναι γνωστές ως Κλεομένειος πόλεμος,
οι δυνάμεις της Αχαϊκής Συμπολιτείας και των Μακεδόνων επικράτησαν στη μάχη
της Σελλασίας το 222 π.Χ.
Όταν όμως ηττήθηκε, πήγε και ο ίδιος στην Αίγυπτο, όπου θεωρήθηκε ύποπτος
και φυλακίστηκε -από τον διάδοχο του Πτολεμαίου Γ΄, τον Πτολεμαίο Δ΄ τον Φιλοπάτορα,- στο ίδιο κελί με τη μητέρα του.
Θα οργανώσει την απόδραση του και θα παρακινήσει σε εξέγερση τους κατοίκους
της Αλεξάνδρειας, αλλά πριν συλληφθεί θα αυτοκτονήσει μαζί με άλλους 14 Σπαρτιάτες,
που ήταν η φρουρά του, το 220-19 πΧ προτιμώντας να πεθάνει ελεύθερος.
Η Κρατησίκλεια κατηγορήθηκε ότι τον βοήθησε να δραπετεύσει και γι’ αυτό
καταδικάστηκε σε θάνατο μαζί με όλη την ακολουθία της.
Ζήτησε μόνο να μην παραστεί στην εκτέλεση του εγγονού της.
Η παράκλησή της δεν έγινε δεκτή και έτσι η Κρατησίκλεια παρακολούθησε
την εκτέλεση του εγγονού της και κατόπιν εκτελέστηκε και η ίδια.
*Αυτό ήταν το τέλος του τελευταίου μεγάλου άνδρα της Σπάρτης και της μητέρας του,
που παρακίνησε τον Πλούταρχο να γράψει το «Βίο» του και ενέπνευσε τον Καβάφη
να μας διηγηθεί ποιητικά την ιστορία τους.
που παρακίνησε τον Πλούταρχο να γράψει το «Βίο» του και ενέπνευσε τον Καβάφη
να μας διηγηθεί ποιητικά την ιστορία τους.
(άντληση στοιχείων από διαφορετικές πηγές)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου