«Δεν τρέμεις πια, σκελετέ».

"Αυτός ο κόσμος υπόκειται πολύ σχετικά στα μέτρα της σκέψης και
τα συμπτώματα του είδους αυτού δεν είναι παρά τα επεισόδια, 
τα πιο χαρακτηριστικά μέχρι στιγμής, ενός πολέμου ανεξαρτησίας στον οποίο 
έχω την τιμή να συμμετέχω. 
Ο σουρρεαλισμός είναι η «αόρατη ακτίνα» που θα μας επιτρέψει μια μέρα να υπερισχύσουμε από τους αντιπάλους μας. 
«Δεν τρέμεις πια, σκελετέ». 
Φέτος το καλοκαίρι τα τριαντάφυλλα είναι γαλάζια· το δάσος είναι γυάλινο. 
Η γη τυλιγμένη στην πρασινάδα της μου προκαλεί τόσο μικρή εντύπωση, 
όσο κι ένα φάντασμα. 
Το να ζεις και να παύεις να ζεις είναι λύσεις φανταστικές. 
Η ύπαρξη βρίσκεται αλλού"
[πηγή: André Breton, Μανιφέστο του σουρρεαλισμού (1924), σ. 29, 33-34 & 51]

" Αντίθετα, η ρεαλιστική στάση, εμπνευσμένη από τον θετικισμό, 
από τον Άγιο Θωμά ως τον Ανατόλ Φρανς, μου φαίνεται εχθρική προς κάθε 
πτήση, διανοητική και ηθική. 
Με απόχρωση δήθεν πολιτισμού, κάτω από το πρόσχημα προόδου, φθάσαμε 
να απαγορεύουμε για το μυαλό κάθε τι που ορθά ή λαθεμένα μπορεί να θεωρηθεί δεισιδαιμονία ή μύθος. 
Πιστεύω στη μελλοντική λύση αυτών των δύο καταστάσεων, κατ' επίφαση τόσο αντιφατικών, που είναι το όνειρο και η πραγματικότητα, σε ένα είδος απόλυτης πραγματικότητας (surrealite), υπέρ-πραγματικότητας, αν μπορεί να πεί κανείς 
κάτι τέτοιο. Το γούστο είναι ένα μεγάλο καθήκον. 
Ο σουρρεαλισμός, όπως τον αντιμετωπίζω, διακηρύσσει αρκετά τον απόλυτο 
μη-κονφορμισμό, ώστε να μην υπάρξει θέμα μετάφρασής του, στη διαδικασία 
του πραγματικού κόσμου". 

[πηγή: André Breton, Μανιφέστο του σουρρεαλισμού (1924)]


εισαγ.-μτφ.-σημ. Ελένης Μοσχονά, Βιβλιοπωλείο «Δωδώνη», Αθήνα 1972
_______________________________________________

To Μανιφέστο του Σουρεαλισμού που κυκλοφόρησε το 1924, 
υπήρξε ένα από τα πλέον πρωτοποριακά και αμφιλεγόμενα κείμενα 
της εποχής του και όχι μόνο, που έμελλε να γίνει συνώνυμο του κινήματος 
του Σουρεαλισμού. 
Στην προγραμματική αυτή διακήρυξη του κινήματος, γραμμένη από τον ίδιο του 
τον «ηγέτη», παρουσιάζονται οι απόψεις του André Breton για θέματα, 
όπως η γλώσσα και η ποίηση, ο αυτοματισμός, η λατρεία της εικόνας, 
η φαντασία, η ελευθερία, η τρέλα, το όνειρο, η παιδικότητα και ο θάνατος, 
δίνοντας σε γενικές γραμμές τους στόχους και τις αρχές 
του σουρεαλιστικού κινήματος.

  
[...]

ΣΟΥΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ, όνομα αρσ. Αυτοματισμός ψυχικός καθαρός 
με τον οποίο προτίθεται κανείς να εκφράσει είτε προφορικά είτε γραπτά, 
είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, την πραγματική λειτουργία της σκέψης. 
Υπαγόρευση της σκέψης, με την απουσία κάθε ελέγχου απ' τη λογική, 
έξω από κάθε προκατάληψη αισθητική ή ηθική.

ΕΓΚΥΚΛ. Φιλοσ. Ο σουρρεαλισμός στηρίζεται στην πίστη 
στην ανώτερη πραγματικότητα ορισμένων τύπων συσχετισμών 
αγνοημένων ως τώρα, στην παντοδυναμία του ονείρου, 
στο αδιάφορο παιγνίδι της σκέψης. 
Τείνει να καταλύσει οριστικά όλους τους άλλους ψυχικούς 
μηχανισμούς και να υποκατασταθεί στη θέση τους στη λύση 
των κυριότερων προβλημάτων της ζωής. [...] σ. 29, 33-34 & 51
  

Ο Σουρεαλισμός, το κίνημα που χαρακτηρίστηκε από την ανατρεπτική φύση 
της τύχης, του αυθαίρετου, του παράλογου και απρόβλεπτου, αλλά και από 
την μη λογική δύναμη του ανθρώπινου πάθους, του ζωτικού, 
ενορατικού και υποβλητικού,  δέχτηκε την ύπαρξη ενός κοινωνικού προβλήματος, καταδίκασε ένα καθεστώς βασισμένο στην εκμετάλλευση των πολλών 
και τάχθηκε στο πλευρό των πνευματικών, φιλοσοφικών 
και κοινωνικών επαναστατών, που επεδίωκαν την αλλαγή.

______  André Breton

Ο Αντρέ Μπρετόν γεννήθηκε το 1896 στο Τενσερμπέ (Ορν) 
και πέθανε το 1966 στο Παρίσι. 
Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή. Το 1919 ίδρυσε με τον Σουπό 
και τον Αραγκόν το περιοδικό "Litterature". 
Η ομάδα τού περιοδικού ξεκίνησε την ντανταϊστική δραστηριότητα. 
Το 1922 ήρθε σε ρήξη με το κίνημα και το 1924 δημοσίευσε 
το "Μανιφέστο του υπερρεαλισμού". 
Ποιητής και δοκιμιογράφος, υπήρξε ο κυριότερος θεωρητικός 
του σουρεαλισμού και το έργο του επηρέασε στην επανεξέταση 
των θεμάτων της σύγχρονης τέχνης, λογοτεχνίας και αισθητικής

φωτό : Surrealismo
https://www.facebook.com/248573155250991/photos