Θυμάμαι τον μακαρίτη τον πατέρα μου, ο οποίος κάθε χρόνο άρχιζε την Παρασκευή της Τυρινής την κατασκευή του τσερκενιού , του σμυρναίϊκου χαρταετού, τον οποίο θα πετούσαμε, με την βοήθεια του πάντα,
Η θύμιση αυτή έγινε εντονότερη , καθώς πρόσφατα βρέθηκα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στην Σμύρνη και επισκεφθήκαμε τον Μπορνόβα, όπου έζησε μέχρι το 1922-ήταν τότε δωδεκάχρονο παιδί- ο πατέρας μου με τους γονείς , τις αδελφές και τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Μανώλη, ο οποίος χάθηκε στην μεγάλη καταστροφή της Σμύρνης και , παρά τις προσπάθεις που όπως θυμάμμαι γίνονταν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, δεν βρέθηκε ποτέ. Αυτό το σημείωμα ας είναι ένα μνημόσυνο στον θείο , που δεν γνώρισα, αλλά ακούγαμε γι΄αυτόν από τον πατέρα μου. «Αν δεν συνέβαινε η καταστροφή ο Μανώλης μας θα πήγαινε να σπουδάσει», έλεγαν ο πατέρας μου και η θεία μου η Στάσα. Στον Μπορνόβα το απόγευμα της Κυριακής του Ασώτου (8.2. 2015) ο Οικουμενικός Πατριάρχης έκανε ατύπως τα θυρανοίξια στο παρεκκλήσι του Τιμίου Σταυρού , το μόνο από τις εκκλησίες του όμορφου Σμυρναίϊκου προαστείου που σώθηκε και αναστηλώθηκε από τον ομώνυμο Δήμο.
Γυρίζω και πάλι στο τσερκένι (φωτογραφία από βιβλίο) , τον σμυρναίϊκο χαρταετό, που είχε σχήμα ημικυκλίου στο πάνω και ημιρόμβου στο κάτω μέρος του. Πολλοί το ονόμαζαν και «σμυρνάκι».
Το πέταγμα, του τσερκενιού αποτελούσε μία κυρίαρχη στη ζωή της Σμύρνης εκδήλωση, η οποία ξεπερνούσε το απλό παιχνίδι, ενώ συμμετείχαν και ενήλικες. Συνηθιζόταν κυρίως στη διάρκεια την Αποκρεών μέχρι και μετά το Πάσχα, αν και μπορούσε να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε εποχή του έτους. Κυριακές και εορτές, από το πρωί, περισσότερο όμως το απόγευμα, άρχιζε το παιχνίδι και τσερκένια ανυψώνονταν από τις ταράτσες των σπιτιών και στόλιζαν το σμυρναϊκό ουρανό.
Το τσερκένι διέφερε από τους γνωστούς μας χαρταετούς ως προς την κατασκευή, που απαιτούσε ιδιαίτερη τέχνη. Αποτελούνταν από σκελετό, στεφάνι, από κατάλληλα πελεκημένη λωρίδα καλαμιού στα μικρά, και ποικίλου μεγέθους ξύλινο τσέρκι βαρελιού στα μεγάλα. Το χαρτί ήταν λεπτό στα μικρά και στα μεγάλα ειδικό γι’ αυτόν τον σκοπό, εισαγωγής από την Ευρώπη, με υδατογράφημα παράσταση καπέλλων ή κορωνών. Ως προς το μέγεθος, τα σχέδια και τα χρώματα τα τσερκένια παρουσίαζαν μεγάλη ποικιλία. Τα σχέδια και χρώματα μάλιστα που έφεραν έδιναν στα τσερκένια και διαφορετικά ονόματα (σημαίες, μπακλαβουδωτά, νταμωτά, ήλιοι, έναστροι ουρανοί κ.ά.) Απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχίας για το πέταγμα του τσερκενιού ήταν ο μονοκόμματος σπάγκος, χωρίς κόμπους, γι’ αυτό επιβαλλόταν και το σχολαστικό κάθε φορά ξεμπέρδεμά του, που επίσης αναλάμβανε ο πατέρας μου. Οι Σμυρνίοι πρόσφυγες στον Βύρωνα , όπου μεγάλωσα, έλεγαν ότι ήταν ιδιαίτερα συναρπαστικό θέαμα
το πέταγμα τσερκενιού νύχτα με καλό καιρό . Στους σπάγγους των μεγάλων τσερκενιών ήταν δεμένα φαναράκια με αναμμένα κεράκια μέσα. Τα φαναράκια ανέβαιναν και αυτά ψηλά και έμοιαζαν με άστρα.
το πέταγμα τσερκενιού νύχτα με καλό καιρό . Στους σπάγγους των μεγάλων τσερκενιών ήταν δεμένα φαναράκια με αναμμένα κεράκια μέσα. Τα φαναράκια ανέβαιναν και αυτά ψηλά και έμοιαζαν με άστρα.
ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΣΑΣ!
Στις φωτογραφίες το παρεκκλήσι του Τιμίου Σταυρού στον Μπορνόβα ,
πριν και μετά την ανακαίνιση και από την επίσκεψη στις 8.2.2015
πριν και μετά την ανακαίνιση και από την επίσκεψη στις 8.2.2015
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου