NΟΜΟΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ...Τα Μουσεία της Μάνης...

ΓΥΘΕΙΟ

Ιστορικό Μουσείο Μάνης 

τηλ.: +30 27330 22676 

Πύργος Τζανετάκη - Κρανάη: 

Μουσείο φωτογραφιών και κειμένων γύρω από τη Επανάσταση του 1821 (δημόσιο).

Ο Ιστορικός πύργος της οικογένειας Τζαννετάκη -Γρηγοράκη, στη νησίδα Κρανάη, 
χτίστηκε το 1829. Το κτίριο αποτελείται από ένα τριώροφο επιβλητικό πύργο με μεγάλη διώροφη μακρόστενη κατοικία που εφάπτεται με τη βόρεια πλευρά του πύργου. 
Σε επαφή με το πύργο διακρίνουμε και μια ημιυπόγεια θολωτή δεξαμενή νερού που εξυπηρετούσε το συγκρότημα.

Στη μεταπολεμική περίοδο το κτίριο, που είχε υποστεί ορισμένες αλλοιώσεις, 
έπαθε πολλές και σοβαρές ζημιές. Το 1978 ο πύργος μεταβιβάστηκε στον Ε.Ο.Τ. 
(Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού), με σκοπό να διαρρυθμιστεί σε Ιστορικό Μουσείο 
της Μάνης, για να στεγάζει Ιστορικά κειμήλια, συλλογές και αρχεία της περιοχής.

Με μορφολογική αποκατάσταση του κτιρίου και διακριτική προσθήκη αναγκαίων χώρων, τον Σεπτέμβριο του 1989 εγκαινιάστηκε ως Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο της Μάνης.

Εδώ λειτούργησε έκθεση ( Ιούλιος 1993 -Δεκέμβριο 1994) με τίτλο 
«Περιηγητές στη Μάνη 15ος-19ος αι.». ( βλ πίσω, πλήρες υλικό 1500 σελίδων)

Το εικαστικό και έντυπο υλικό της έκθεσης ανήκε σε σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, ενώ μέρος αυτού του εκθεσιακού υλικού, όπως χάρτες, σχέδια, φωτογραφίες κ.α., αποτέλεσε το πυρήνα του Μουσείου.

ΑΡΕΟΠΟΛΗ

1 - Πύργος Πικουλάκη: Η θρησκευτικότητα των Μανιατών (δημόσιο).
Πληροφορίες , τηλ 27330 29531.

Ο Πύργος Πικουλάκη είναι ένα από τα ιστορικά κτίσματα του οικισμού της Αρεόπολης. 
Εδώ οι Μανιάτες απέκρουσαν τους Αιγυπτίους του Ιμπραήμ πασά όταν έκαναν απόβαση στο Διρό. Το συγκρότημα που στεγάζεται η έκθεση, αποτελεί δείγμα οχυρής μανιάτικης κατοικίας με πύργο που χρονολογείται στους προεπαναστατικούς χρόνους και πυργόσπιτο, του έτους 1850 -όπως μαρτυρεί εντοιχισμένη επιγραφή. 
Το ιστορικό μνημείο δώρισε με ιδιόγραφη διαθήκη στο Δημόσιο ο Ιωάννης Πικουλάκης, έμπορος από την Αρεόπολη και στη συνέχεια παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού για να μετατραπεί σε μουσείο. Η έκθεση αναπτύσσεται μέσα από δύο θεματικές ενότητες:
«Εμφάνιση και εδραίωση του χριστιανισμού» και «Η εκκλησία: τόπος λατρείας-χώρος επικοινωνίας» που διαρθρώνονται αντίστοιχα στο ισόγειο και τον όροφο της πυργοκατοικίας. Κεντρικό έκθεμα του μουσείου αποτελεί το μαρμάρινο τέμπλο του ναού του Αγίου Ιωάννη «στου Κοράκη» (12ος αι.) της Μίνα. Το τέμπλο ήταν ήδη διαλυμένο, με ορισμένα μόνο τμήματα του κατά χώραν, άλλα διάσπαρτα ανάμεσα στους λίθους που είχαν καταπέσει στο εσωτερικό και άλλα ενσωματωμένα στην τοιχοποιία του μνημείου, σε μεταγενέστερες επισκευές.

Τους χώρους του μουσείου συμπληρώνουν η βιβλιοθήκη, με τις έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις του Δικτύου Μουσείων Μάνης και ποικίλες άλλες εκδόσεις που αφορούν στην περιοχή καθώς και η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, όπου προβάλλεται video με θέμα την παραδοσιακή ζωή στη Μάνη, ενώ μελλοντικά θα φιλοξενούνται και εκπαιδευτικές δραστηριότητες.

2 -  Παραδοσιακό Ελαιοτριβείο με όλα τα σκεύη και τα εργαλεία 
(ιδιωτικό Ν. Καλαποθαράκου).

ΠΥΡΓΟΣ ΔΥΡΟΥ

1 - Σπήλαιο Βλυχάδα: 
Φυσικό μνημείο λιμναίου σπηλαίου με σταλαχτίτες και σταλαγμίτες (δημόσιο). 
Τηλ 27330 52222

Το σπήλαιο Βλυχάδα ή Γλυφάδα βρίσκεται στον κόλπο του Διρού, στη δυτική ακτή της Λακωνικής χερσονήσου. Αποτελείται από χερσαία και ενάλια τμήματα και διαθέτει πλούσιο λιθωματικό διάκοσμο. Το διατρέχει υπόγειος ποταμός που χύνεται στη θάλασσα περίπου 23μ. δεξιά της φυσικής εισόδου του, η οποία βρίσκεται μισό μέτρο πάνω από τη στάθμη της θάλασσας. Το μεγαλύτερο μέρος του σπηλαίου καλύπτεται με θαλασσινό νερό και η στάθμη των υδάτων στο εσωτερικό του μεταβάλλεται ανάλογα με τις εξωτερικές καιρικές συνθήκες. Εντός του σπηλαίου έχουν εντοπισθεί οστά ιπποποτάμων, πανθήρων, υαινών, λιονταριών ελαφιών και άλλων ζώων καθώς και προϊστορική κεραμική.

Το σπήλαιο είναι τουριστικά αξιοποιημένο. Φορέας Εκμετάλλευσης: Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Α. Α.Ε.)-Υποκατάστημα Σπήλαια Διρού. Για την αξιοποίηση του σπηλαίου διανοίχτηκαν δύο νέες είσοδοι. Το μήκος των διαδρόμων του σπηλαίου που είναι επισκέψιμοι είναι 3100μ. εκ των οποίων τα 300μ. είναι χερσαία. Η ξενάγηση στο θαλάσσιο τμήμα πραγματοποιείται με βάρκες.

2 - Νεολιθικό μουσείο

Πληροφορίες 27330 – 52223
Η ζωή ανθρώπινης κοινότητας το 5350 π.Χ. (δημόσιο).

Μουσείο Νεολιθικού Πολιτισμού Διρού
Στην είσοδο του προϊστορικού σπηλαίου της Αλεπότρυπας στο Διρό, εκτίθενται τα ευρήματα των ανασκαφών που έφεραν στο φως τη ζωή μιας πολυάνθρωπης και δυναμικής νεολιθικής κοινότητας που έζησε και άκμασε εντός του σπηλαίου από το 5300 ως το 3200 π.Χ. Το σπήλαιο, που ανακαλύφθηκε τυχαία το 1958, εξερευνήθηκε συστηματικά για τέσσερις δεκαετίες από τον αρχαιολόγο Γ. Παπαθανασόπουλο. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως σπουδαία ευρήματα με τα παλαιότερα από αυτά να χρονολογούνται το 6000 π.Χ.

Η έκθεση περιλαμβάνει νεολιθικά ειδώλια, λίθινα και οστέινα εργαλεία, πήλινα αγγεία, σύνεργα υφαντικής, όπλα, κοσμήματα και πολλά μικροαντικείμενα που υποδηλώνουν τον πλούτο και το μέγεθος της νεολιθικής κοινότητας του Διρού. Τη συλλογή ολοκληρώνουν οστά θηραμάτων, ευρήματα από ομαδική ταφή και ο ανθρώπινος σκελετός μιας γυναίκας που τοποθετείται στην τελευταία περίοδο κατοίκησης του σπηλαίου (3200 π.Χ.) πριν αυτό φραχτεί από μεγάλο σεισμό.

Μέσα στο φυσικό χώρο του σπηλαίου, το Μουσείο φέρνει τον επισκέπτη κοντά στον τρόπο ζωής, τις καθημερινές συνήθειες, τα τελετουργικά και τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις των ανθρώπων της νεολιθικής εποχής.

Στο προϊστορικό σπήλαιο της Αλεπότρυπας, σε έναν χώρο με μοναδική αρχαιολογική σπουδαιότητα αναφορικά με τη Νεολιθική εποχή, λειτουργεί η έκθεση του Μουσείου Νεολιθικού Πολιτισμού Διρού. Τα ευρήματα των ανασκαφών του αρχαιολόγου Γ. Παπαθανασόπουλου υποδηλώνουν ότι εδώ άκμασε και αναπτύχθηκε μια πολυάνθρωπη δυναμική κοινωνία που εξελίχτηκε σε σημαντικό ναυτικό και εμπορικό κέντρο. Νεότερες μάλιστα μετρήσεις τοποθετούν χρονικά τα πρώτα ευρήματα στο 6000 π.Χ.
Δίπλα στην είσοδο ο επισκέπτης βλέπει το σχεδιάγραμμα του σπηλαίου καθώς και έναν χάρτη με τα κυριότερα κέντρα νεολιθικού πολιτισμού που έχουν εντοπιστεί στη χώρα. Στην πρώτη αίθουσα εκτίθενται τα ευρήματα καθημερινής χρήσης, όπως εργαλεία και όπλα κατασκευασμένα από λίθο, κόκκαλο, χαλκό και τον πολύτιμο για την εποχή οψιανό Μήλου, σύνεργα υφαντικής -οστέινες βελόνες και σφοντύλια- πήλινα και μαρμάρινα ειδώλια, κοσμήματα από οστά, λίθο και άργυρο και διάφορα άλλα μικροαντικείμενα, που δηλώνουν τον πλούτο, την έκταση και το υψηλό επίπεδο ζωής της νεολιθικής κοινότητας του Διρού. Στην ίδια αίθουσα ο επισκέπτης βλέπει τα οστά των θηραμάτων που βρέθηκαν εντός τους σπηλαίου, από βόδια, αιγοπρόβατα, ψάρια και μαλάκια ενώ σημειώνεται ότι οι ανασκαφές εντόπισαν εστίες για φωτιά, αποθήκες τροφίμων και διάφορες άλλες λιθόκτιστες κατασκευές.

Στο βάθος της αίθουσας, εκτίθενται πήλινα αγγεία με ανάγλυφη και ζωγραφιστή διακόσμηση καθώς και ευρήματα από την ομαδική ταφή που έφεραν στο φως οι ανασκαφές του Γ. Παπαθανασόπουλου τη δεκαετία του ’90, και χρονολογούνται την τελευταία περίοδο κατοίκησης του σπηλαίου πριν αυτό φραχθεί από μεγάλο σεισμό (3200 π.Χ.) Στο κέντρο της αίθουσας, εκτίθεται, όπως ακριβώς βρέθηκε, ο σκελετός μιας νεαρής γυναίκας.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των ερευνών, η Αλεπότρυπα χρησιμοποιήθηκε στην Νεώτερη και Τελική Νεολιθική εποχή 5300-3200 π.Χ., κι είχε συνεχή κατοίκηση για 2500-3000 χρόνια. Το σπήλαιο, που εντοπίστηκε το 1958 από τους σπηλαιολόγους Γιάννη και Άννα Πετροχείλου, έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα νεολιθικά σπήλαια της Ευρώπης. Μέσα από την έκθεση ο επισκέπτης έρχεται κοντά στις καθημερινές συνήθειες, τα τελετουργικά και τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις των ανθρώπων της νεολιθικής εποχής, αποκτώντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής του Νεολιθικού ανθρώπου.

ΚΙΤΤΑ ( ΚΟΙΤΑ)

Λαογραφικό μουσείο του Γιώργου Μουρκόγιαννη (ιδιωτικό)

Τηλέφωνο επικοινωνίας : 6944667639

Η Κίττα, κλασικό μανιάτικο χωριό, υπήρξε η πατρίδα της ισχυρής μανιάτικης οικογένειας των Νικλιάνων και αποτελεί μόνη της ένα ζωντανό Μουσείο της μανιάτικης παράδοσης με τους με τους επιβλητικούς μανιάτικους πύργους της, τις παλαιές εκκλησιές της και τα εκπληκτικά, πετρόστρωτα, στενά καλντερίμια της.
Το Μουσείο στεγάζεται σε Μανιάτικο Πύργο και αποτελείται από 7 αίθουσες με αντικείμενα από όλη την Πελοπόννησο, όπως όπλα από την επανάσταση του ΄21, νομίσματα από διάφορες εποχές, πυθάρια, μύλους και πολλά άλλα που ξυπνούν αναμνήσεις στους μεγαλύτερους και ενημερώνουν τους νεώτερους.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΝΗΣ - ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΣΣΗ

Στον Πάληρο , το νοτιότερο ακρωτήρι της Ευρώπης, ο Μιχ. Κάσσης άρχισε να συγκεντρώνει για το Μουσείο Μάνης το υλικό, όπως διάφορα έργα λαϊκής τέχνης, εργαλεία και οικιακά σκεύη καθημερινής χρήσης από την περιοχή της Μάνης, κυρίως, αλλά και από την υπόλοιπη χώρα. Πολλά από αυτά έχουν τις ρίζες τους στην λίθινη εποχή. Επίσης διαθέτει πάνω από 16.000 βιβλία ( πολλά από τα οποία είναι πολύ παλαιά και σπάνια ). Ένα σημαντικό κομμάτι της συλλογής περιλαμβάνει γύψινα εκμαγεία, που έχει αποτυπώσει ο ίδιος από πέτρινα υπέρθυρα και άλλα σημεία μανιάτικων πύργων και εκκλησιών.

~*~

ΓΥΘΕΙΟ

Αρχαιολογικό μουσείο.
Κλειστό λόγω έλλειψης κτηρίου (δημόσιο).

Το Μουσείο στεγαζόταν έως το 1996 στο νεοκλασικού ρυθμού Δημοτικό Μέγαρο του Γυθείου, το οποίο ανοικοδομήθηκε το 1891. Σύντομα το Μουσείο θα μεταφερθεί στο Παρθεναγωγείο της πόλης, επίσης νεοκλασικό κτήριο, που αναστηλώνεται αυτή την περίοδο. Ο αρχικός πυρήνας των συλλογών συγκροτήθηκε πριν 80 χρόνια, με την συμβολή ορισμένων φιλάρχαιων Γυθεατών.
Οι εκθεσιακοί χώροι οργανώθηκαν το 1980. Στο Μουσείο εκτίθενται αντιπροσωπευτικά και ποιοτικά έργα της ακμαίας εμπορικής πόλης Γύθειον, καθώς και των άλλων πόλεων του Κοινού των Ελευθερολακώνων.
Στο εκθεσιακό υλικό του Μουσείου περιλαμβάνονται οι συλλογές:
Από την αρχαία πόλη του Γυθείου: ευρήματα από ανασκαφές, περισυλλογές και δωρεές.
Από την Λακωνική Μάνη (επαρχίες Γυθείου και Οιτύλου): περισυλλογές αρχαιοτήτων από έρευνες πεδίου. Συλλογή επιγραφών με πολύ διαφωτιστικά κείμενα για την πολιτική και κοινωνική ιστορία της περιοχής κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής επικυριαρχίας.
Τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι:
Στήλη που επιστέφεται με κεφαλή κριού (Αρ. Μουσείου 130). Ζωομορφική παράσταση του θεού Καρνείου [Απόλλωνος]. Αρχαϊκή περίοδος. Από την αρχαία πόλη Λας (οικισμός Χωσιάρι Μάνης).
Θραύσμα αναγλύφου, του τύπου των λεγόμενων "Λακωνικών ηρωϊκών αναγλύφων" (αρ. Μουσείου 87). Παριστάνεται ένθρονη μορφή και όρθιος λατρευτής.
Από την αρχαία πόλη Λας. Αρχαϊκή περίοδος. Ορθογώνια πλάκα αρχιτεκτονικό μέλος με επιγραφή στο κυμάτιο: FΙΟΣΤΕΦΑΝΟΙ ΑΦΡΟΔΙΤΑΙ (αρ. Μουσείου 105).
Από την Δίχοβα Μάνης, όπου και ιερό, πιθανώς της Αφροδίτης.
Αρχαϊκή περίοδος. Ανάγλυφο ανάθημα σε θεό θεραπευτή (Μαχάωνα;) (αρ. Μουσείου 123) Εικονίζεται το πόδι από την μέση του μηρού έως το πέλμα. Επιγραφή [...] ΑΝΕΘΗΚΕΝ.
Από την αρχαία Καινή πόλη ή πόλη των Ταιναρίων (σημερινοί οικισμοί ΄Αλικα και Κυπάρισσος της Μάνης).
΄Υστερη Ελληνιστική περίοδος (3ος αιώνας π.Χ.).
Πορτρέτο του φιλοσόφου Επίκουρου (αρ. Μουσείου 120). Αντίγραφο έργου του 4ου αιώνα π.Χ. Ρωμαϊκή περίοδος. Ανδριάντας του δυναμικού Σπαρτιάτη επιστάτου "ηγεμόνος" Γαϊου Ιουλίου Ευρυκλέους, στον εικονιστικό τύπο του Ερμή (αρ. Μουσείου 3).
Στη βάση δίγλωσση επιγραφή στα ελληνικά και λατινικά. Αφιέρωμα των ευρεγετηθέντων Ρωμαίων εμπόρων και τραπεζιτών της παράλιας Λακωνικής. Από την πόλη του Γυθείου, περιοχή μεταξύ αρχαίου Θεάτρου και Αγοράς.
Ρωμαϊκή περίοδος. Σαρκοφάγοι με ποικιλία παραστάσεων. Συνιστούν αξιόλογη θεματική ενότητα που πιστοποιεί την υψηλή οικονομική επιφάνεια μιας μερίδας της αρχαίας Γυθεατικής και Ελευθερολακωνικής κοινωνίας. Ρωμαϊκή περίοδος. Ιερός Νόμος (αρ. Μουσείου 47).
Αναφέρεται στις Γυθεατικές γιορτές Καισάρεια (προς τιμήν των Ιουλίων αυτοκρατόρων) και Ευρύκλεια (προς τιμή του Γάιου Ιουλίου Ευρυκλέους και του γιού του). Προέρχεται από το Γύθειο. Χρονολογείται το 15 μ.Χ.
Επιτύμβιο επίγραμμα (αρ. Μουσείου 63), που πιθανότατα παραπέμπει στην επιδρομή των Γότθων (269 μ.Χ.). Ο νεκρός νέος πολεμιστής που δύει επάνω στον αφρό της θάλασσας αναπολεί σε τόνους χαμηλούς τις μεγάλες ώρες του Ελληνισμού, με τις οποίες συνδέει τον δικό του αγώνα εναντίον του ερχόμενου βαρβαρισμού.
Εικονιστική προτομή άγνωστης δέσποινας του Γυθείου (αρ. Μουθσείου 7).
Ενθετες κόρες οφθαλμών. Χρονολογείται στον 4ο μ.Χ. αιώνα. Κεφαλή υπερφυσικού μεγέθους, πιθανώς του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μέγα (307-337 μ.Χ.), στην συμβολική παράσταση του θεοποιημένου Αήττητου Ηλίου (sol invictus). Περίοδος Τετραρχίας, ίσως λίγο πριν από το 312 μ.Χ.

~*~

Άλλα Μουσεία 

ΚΑΡΔΑΜΥΛΗ

Μανιάτικοι οικισμοί στον Πύργο των Τρουπάκηδων (δημόσιο).

Το Μουσείο του οχυρού συγκροτήματος των Τρουπάκηδων - Μούρτζινων στην Παλιά Καρδαμύλη του δήμου Λεύκτρου στη Μεσσηνιακή Μάνη, αποτελεί το πρώτο μουσείο - ενημερωτικό σταθμό που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του έργου "Δίκτυο Μουσείων Μάνης" (Γ' Κ.Π.Σ.).

Οι Τρουπάκηδες - Μούρτζινοι, ένα από τα ισχυρότερα γένη της Μάνης, εντοπίζονται στις γραπτές πηγές από το 17ο αι. και διοίκησαν την καπετανία της Ανδρούβιστας για περισσότερα από 200 χρόνια. Οι κληρονόμοι τους, Μαρία και Ελένη Μπουκουβαλέα, παραχώρησαν το 1967 στο Ελληνικό Δημόσιο το συγκρότημα με τον όρο να γίνει Μουσείο.

Το συγκρότημα αποτελείται από τρεις οχυρωματικούς περιβόλους, μέσα στους οποίους περικλείονται ο πύργος, η οχυρή κατοικία - οντάς, τα βοηθητικά κτίσματα και η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα. Εκτός από τα ίχνη μεγαλιθικής κατασκευής στη βάση των τοίχων, που μαρτυρούν μία πρωιμότερη οικοδομική φάση, ο βασικός πυρήνας του συγκροτήματος οικοδομήθηκε σε διαφορετικές φάσεις από τα τέλη του 17ου ως το 19ο αι.

Η μόνιμη έκθεση του Μουσείου στεγάζεται στην τριώροφη οχυρή κατοικία - οντά. Η έκθεση περιλαμβάνει κυρίως εποπτικό υλικό (χάρτες, γκραβούρες, σχέδια, φωτογραφίες, μακέτες) που συνοδεύεται από γενικά πληροφοριακά κείμενα στα ελληνικά και αγγλικά, σύντομες κειμενολεζάντες, χωρία εποχής, χρονολόγιο, καθώς και από μικρό αριθμό εκθεμάτων - πραγματικών αντικειμένων. Στόχος της είναι να εισάγει τον επισκέπτη της Μάνης στις κοινωνικές δομές της περιοχής και την επίδρασή τους στην ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του τόπου από τους υστερορωμαϊκούς - πρώιμους βυζαντινούς ως τους νεώτερους χρόνους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη φυσιογνωμία των οικισμών κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους η οποία καθορίζει μέχρι σήμερα τη φυσιογνωμία του μανιάτικου τοπίου. Από αυτήν την περίοδο σώζονται τα περισσότερα δείγματα αρχιτεκτονικής, που συνδέονται με την ιστορία του τόπου και την κοινωνική οργάνωση των Μανιατών, όπως το συγκρότημα των Τρουπάκηδων - Μούρτζινων.

Η έκθεση είναι διαρθρωμένη σε τρεις ενότητες που παρουσιάζονται στα τρία επίπεδα του πυργόσπιτου. Στο ισόγειο παρουσίαζεται εποπτικό υλικό που αφορά το οχυρό συγκρότημα: την ιστορία του, τις οικοδομικές φάσεις του, τις λειτουργίες των χώρων του, την ένταξή του στον παλιό οικισμό της Καρδαμύλης, τις εργασίες αποκατάστασης. Επίσης δίνονται πληροφορίες για την οικογένεια των Μούρτζινων.

Στον πρώτο όροφο παρουσιάζεται η οργάνωση και η φυσιογνωμία των μανιάτικων οικισμών και η εξέλιξή τους στο χρόνο από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες και τα μεγαλιθικά κτίσματα μέχρι τους νεώτερους χρόνους και τις μετεπαναστατικές νεοκλασικού ύφους οικίες. Ταυτόχρονα δίδεται το ιστορικό - διοικητικό πλαίσιο της κάθε περιόδου. Επίσης παρουσιάζονται στοιχεία του ζωτικού χώρου των οικισμών (αλώνια, πεζούλες, μύλοι, στέρνες, αλυκές) και περιορισμένα εκθέματα (παλιές μανιάτικες κεραμίδες, παραδοσιακός χερόμυλος), που σχετίζονται με τις οικονομικές και επαγγελματικές δραστηριότητες των Μανιατών και τις διαδικασίες παραγωγής.

Στον δεύτερο όροφο δίνονται στοιχεία για την κοινωνική δομή των Μανιατών, δηλαδή την ιδιότυπη και αυστηρή οργάνωσή τους σε γένη, τον τρόπο που αυτή επέδρασε στο οικιστικό τους περιβάλλον και τις επιμέρους τοπικές διαφορές ανάμεσα σε Βορρά και Νότο. Επίσης παρέχονται πληροφορίες για ειδικούς τύπους αρχιτεκτονημάτων (πύργοι, πυργόσπιτα, οχυρά συγκροτήματα κ.α.), αλλά και για τους δίαυλους επικοινωνίας στην κλειστή αυτή κοινωνία (τα καλντερίμια, τα λιμάνια, τις βάρδιες, τους ναούς, τις κρήνες, τις ρούγες). Τέλος, παρουσιάζονται περιορισμένα εκθέματα (έγγραφο, παλαίτυπο, λιθανάγλυφο), που συνδέονται με τους ισχυρούς καπετάνιους της περιοχής.

Εκτός από την έκθεση στον οντά, το ίδιο το συγκρότημα λειτουργεί ως έκθεμα με την ανάδειξη των χώρων του και της ιδιαίτερης λειτουργίας τους (πύργος, σιδηρουργείο, στέρνα, λαχανόκηπος, ελαιοτριβείο, οικογενειακός ναός). Η ιδιάιτερη σημασία του Μουσείου ως συνόλου έγκειται στο γεγονός ότι αποτελεί ένα συνδυασμό αμυντικής κατασκευής, αρχοντικής κατοικίας και παραγωγικής μονάδας.

ΠΛΑΤΣΑ

Λαογραφική Συλλογή Μάνης που στεγάζεται στο κτίριο του π. Γυμνασίου Πλάτσας, πάνω στον κεντρικό δρόμο Καλαμάτας – Αρεόπολης.
Ή συλλογή περιλαμβάνει πάνω από 700 αντικείμενα (οικιακής χρήσης, όπλα, ρουχισμό, εργαλεία κ.λπ.), τα οποία χρονολογούνται από τις αρχές του 19ου αιώνα έως και τα μέσα περίπου του 20ου.

ΕΞΩΧΩΡΙ

Το Ιστορικό – Λαογραφικό Μουσείο «η Ανδρουβίστα», βρίσκεται στο Εξωχώρι της Δυτικής Μάνης και στεγάζεται στο κτίριο του παλαιού δημοτικού σχολείου. Εκεί εκτίθενται αντικείμενα της λαογραφικής παράδοσης του τόπου, κατασκευασμένα από τις αρχές του 20ου αιώνα από ντόπιους τεχνίτες, τα οποία προσέφεραν στο μουσείο κάτοικοι του χωριού.
Στις φωτογραφίες που φιλοξενούνται στο Ιστορικό – Λαογραφικό Μουσείο «η Ανδρουβίστα» ο επισκέπτης μπορεί να δει πώς ζούσαν οι κάτοικοι του Εξωχωρίου αλλά και μια μεγάλη συλλογή νομισμάτων και χαρτονομισμάτων από το 1822 έως το 2002.
Η συλλογή του Ιστορικού – Λαογραφικού Μουσείου «η Ανδρουβίστα» περιλαμβάνει επίσης τοπικές φορεσιές, παλιά όπλα, έναν αργαλειό, υφαντά, γεωργικά εργαλεία αλλά και τον εξοπλισμό ενός παραδοσιακού σπιτιού.
Στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο «η Ανδρουβίστα» έχει παραχωρηθεί από την Δημοτική Αρχή το ερειπωμένο λιοτρίβι της οικογένειας Κουμουτσέα, το οποίο έχει αποκατασταθεί από το 2009 και είναι ανοιχτό στους επισκέπτες.
Τελικός στόχος των υπευθύνων είναι το Ιστορικό – Λαογραφικό Μουσείο «η Ανδρουβίστα» να μεταφερθεί σε χώρο δίπλα στο Λιοτρίβι ώστε ο χώρος του παλιού δημοτικού σχολείου να μετατραπεί σε βιβλιοθήκη και να φιλοξενεί εκθέσεις και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

ΘΑΛΑΜΕΣ

Ιστορικό και Λαογραφικό Δημαγγέλειο Μουσείο (ιδιωτικό).

Στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Θαλαμών, μπορεί κάποιος να θαυμάσει αρκετά ενδιαφέροντα εκθέματα της περιοχής όπως έγγραφα, γκραβούρες, όπλα και εργαλεία ενώ άξιο λόγου είναι και το παραδοσιακό ελαιοτριβείο, που παράγει και διαθέτει λάδι βιολογικής καλλιέργειας.

~~~~~~~

- Το νεολιθικό μουσείο του Δυρού τηλ.: +30 27330 52233, 23315

- Το μουσείο της Ελιάς και του Ελληνικού Ελαιολάδου Σπάρτη τηλ.: +30 27310 89315

- Η αρχαιολογική συλλογή της Μονεμβάσιας τηλ.: +30 27320 61403

- Η γκαλερί τέχνης Κουμαντάριος στην Σπάρτη τηλ.: +30 27310 81557

- Το Βοτανικό και Γεωλογικό μουσείο του Ταϋγετου Σπαρτη τηλ.: +30 27310 81866

- Το μουσείο Φυσικής Ιστορίας Σπάρτη τηλ.: +30 27310 57748, 57850

- Το αρχαιολογικό μουσείο του Γυθείου τηλ.: +30 27330 22427