...η καθεμιά στιγμή του χτες, του κάθε χτες του κόσμου...

Τα γερατειά (όπως τ’ αποκαλούν οι άλλοι)
μπορεί και να ’ναι ο καιρός της ευτυχίας μας.

Το ζώο έχει πια πεθάνει ή πεθαίνει όπου να ’ναι.
Απομένει μονάχα ο άνθρωπος κι η ψυχή του.
Ζω ανάμεσα σε θαμπές και διάφανες μορφές
που ακόμα δεν έχουν γίνει απόλυτο σκοτάδι.

Το Μπουένος Άιρες
που παλιά μοιραζόταν σε φτωχογειτονιές
προς τη μεριά του απέραντου κάμπου,
έγινε πάλι το νεκροταφείο Ρεκολέτα, η πλατεία Ρετίρο,
τα δρομάκια της παλιάς πόλης
και τα ετοιμόρροπα παλιά σπίτια
μια περιοχή που ακόμα λέμε Νότο.

Πάντοτε στη ζωή μου όλα ήρθαν άφθονα.
ο Δημόκριτος ο Αβδηρίτης έβγαλε τα μάτια του για να σκέφτεται.
ο χρόνος ήταν ο δικός μου ο Δημόκριτος.
Αυτό το μισοσκόταδο σέρνεται αργά αργά και δεν πληγώνει.
κυλάει πάνω σε μια ήρεμη πλαγιά
και μοιάζει σα να είναι η αιωνιότητα.

Οι φίλοι μου δεν έχουν μορφή
οι γυναίκες είναι όπως ήταν εδώ και πολλά χρόνια,
μπερδεύεται η μια γωνιά του δρόμου με την άλλη,
δεν έχουν γράμματα οι σελίδες των βιβλίων.

Όλα αυτά θα ’πρεπε να με τρομάζουν
όμως αφήνουν μια γεύση γλυκιά, μια επιστροφή.
Από τα τόσα κείμενα που έχουν γραφτεί πάνω στη γη
λίγα μονάχα έχω διαβάσει
κι αυτά τα ίδια συνεχίζω να διαβάζω με τη μνήμη,
να τα διαβάζω και να τα μεταπλάθω.

Απ’ το Νοτιά, τη Δύση, την Ανατολή και το Βοριά,
συγκλίνουν οι δρόμοι που μ’ οδήγησαν
στο μυστικό μου κέντρο.
Οι δρόμοι αυτοί ήταν αντίλαλοι και βήματα,
γυναίκες, άντρες, αγωνίες, αναβιώσεις,
μέρες και νύχτες,
λήθαργοι κι όνειρα,
η καθεμιά στιγμή του χτες,
του κάθε χτες του κόσμου,
το κραταιό σπαθί του δανού και η σελήνη του πέρση,
τα έργα των νεκρών,
ο έρωτας που βρήκε ανταπόκριση, τα λόγια,
ο Έμερσον και το χιόνι, τόσα και τόσα…

Τώρα μπορώ να τα ξεχάσω. Φτάνω στο στόχο μου,
στην άλγεβρά μου, στην κλείδα
και στον καθρέφτη μου.

Σύντομα θα ξέρω ποιος είμαι.

J. L. Borges, 

Εγκώμιο της Σκιάς 

εκδ. Ύψιλον, μτφ.: Δ. Καλοκύρης

δημοσιεύθηκε αρχικά το 1969

Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες ήταν Αργεντίνος συγγραφέας και θεωρείται 
μία από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές μορφές του 20ού αιώνα. 
Παρόλο που είναι πιο γνωστός για τα διηγήματά του, ο Μπόρχες ήταν 
επίσης δοκιμιογράφος, ποιητής και κριτικός
...γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής το 1899. 
Ήταν απόγονος αγωνιστών για τη χειραφέτηση της Αργεντινής, 
ενώ ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και καθηγητής ψυχολογίας 
σε ξενόγλωσση παιδαγωγική σχολή. 
Από παιδί ακόμα ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες ήταν δίγλωσσος, αφού 
παράλληλα με τα ισπανικά, η αγγλόφωνη γιαγιά του του μάθαινε 
να μιλά και να γράφει την αγγλική γλώσσα. 

...μικρός δήλωσε στον πατέρα του ότι ήθελε να γίνει συγγραφέας 
και σε ηλικά επτά χρόνων σύνταξε στα ελληνικά μια σύνοψη 
της ελληνικής μυθολογίας. 
Οκτώ χρονών γράφει το πρώτο διήγημά του, ενώ ένα χρόνο 
αργότερα μεταφράζει και δημοσιεύει τον "Ευτυχισμένο πρίγκιπα" 
του Όσκαρ Ουάιλντ. 
Εξαιτίας μιας πάθησης στα μάτια του, που θα τον οδηγήσει 
προοδευτικά σε πλήρη τύφλωση, η οικογένεια Μπόρχες εγκαθίσταται 
στη Γενεύη, όπου ο Χόρχε Λουίς εγκαινιάζει τις λυκειακές 
σπουδές του και αποκτά μια υψηλού επιπέδου μόρφωση, καθώς 
τελειοποιεί τις γνώσεις στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα. Ανακαλύπτει την εξπρεσσιονιστική ποίηση, τη γερμανική φιλοσοφία, 
τελειοποιεί τα λατινικά του και το 1919 εγκατεστημένος στη Μαγιόρκα 
της Ισπανίας ολοκληρώνει την πρώτη ποιητική συλλογή του 
"Οι κόκκινοι ρυθμοί" όπου είναι φανερός ο θαυμασμός για την 
επανάσταση των μπολσεβίκων στη Ρωσία. 
Η οικογένεια των Μπόρχες, έπειτα από πολλές προσωρινές διαμονές 
και πολλά ταξίδια στην Ευρώπη, επιστρέφουν το 1921 στο 
Μπουένος Άιρες, όπου και θα παραμείνει. 
Τώρα ο Μπόρχες ανακαλύπτει τις φτωχογειτονιές της γενέτειράς του 
με τους compafritos ("μόρτες") γράφει ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια 
και "φαντασίες", ιδρύει διάφορα περιοδικά, παίρνει μέρος σε 
λογοτεχνικούς ομίλους και από το 1925, που θα δημοσιεύσει 
την ποιητική συλλογή "Η απέναντι Σελήνη" και τα δοκίμια "Έρευνες", 
θα δίνει το λογοτεχνικό παρόν με ένα έως δύο έργα το χρόνο, μέχρι 
το 1985 που θα δημοσιευθεί και η τελευταία ποιητική συλλογή του, 
"Οι συνωμότες". 
Ο Μπόρχες πέθανε στις 14 Ιουνίου του 1986 στη Γενεύη.