AΡΕΟΠΟΛΗ...ο φάρος της Μάνης...το Γυμνάσιο και το Λύκειο της...

Η ανέγερση του ιστορικού Γυμνασίου και Λυκείου της Αρεόπολης ξεκίνησε το 1927.
Συνάγεται αυτό όχι μόνο από τον όρο που έθεσε η δωρήτρια Αικατερίνη Τζαούτου-Φρατζεσκάκη το 1924 (“…έναρξις ανοικοδομήσεως εντός  τριετίας…”) αλλά και από 
το ότι ο πρωτομάστορας άρχισε τις εργασίες  για το γυμνάσιο αφού τελείωσε 
το κτίσιμο του Αϊ Γιώργη στη νεροδιαβασία του Βαχού, αρχές Ιουλίου του 1927.

Μια ημερομηνία πάντως, εκείνη της 26ης Απριλίου 1926 δεν αποκλείεται 
να είναι ημέρα της δημοπρασίας ή της αφετηρίας του έργου.
Ο πρωτομάστορας Γεώργιος (μπάρμπα Γιάννης) Ξιφαράς του Παύλου (1879-1964) 
από την Αρεόπολη, ανέλαβε με το συνεργείο του, ύστερα από δημοπρασία , 
να εκτελέσει το έργο.
Ήταν έμπειρος και ονομαστός πετρομάστορας και είχε χτίσει τον Άγιο Δημήτριο στα Ξιφαριάνικα της Αρεόπολης, τον Αγιώργη στη νεροδιαβασία της Κληματσίνας του Βαχού , το ξενοδοχείο Φουρναράκου , το εργοστάσιο  Αλέπη, το νεότερο σπίτι του Σπυριούνη δίπλα στο γυμνάσιο και πολλές κατοικίες στην Αρεόπολη και τη Μάνη.
Μαζί του δούλεψαν οι καλλίτεροι  πετροκτιστάδες της Αρεόπολης.
Και ποιός δεν δούλεψε; Ναπολέων Ξιφαράς, Κώστας Ξιφαράς, Σαμπάτης Ξεπαπαδάκης, Γιάννης Αλέπης, Λεκάκος, Ψώϊνος και άλλοι που τα ονόματα τους δεν κατέστη δυνατόν 
να πληροφορηθούμε και ζητούμε συγνώμη για την παράλειψη.
Μαζί τους δούλεψαν βαρειοκόποι (αυτοί που έσπαγαν τις πέτρες με τη βαρειά) 
αποδότες, καλφάδες, νερομάστορες και τσούσηδες (βοηθοί, εργάτες).

Οι πέτρες αφθονούσαν βεβαίως στο χώρο...
“όταν ο θεός κοσκίνιζε το χώμα και έφτιαχνε το παράδεισο και τους εύφορους κάμπους 
για τους άλλους, σ΄αυτόν τον τόπο , πέταγε τις πέτρες”
Τις πέτρες τις έβγαζαν από τη γη.
Έσκαβαν λάκκο-ένα τεράστιο λάκκο- κοντά στο εργοτάξιο και τις έβγαζαν. 
Ύστερα οι βαρειοκόποι τις έσπαγαν και τις πελεκούσαν για να τις δώσουν ένα σχήμα, 
αυτό που τους βόλευε.Οι ανήλιαγες πέτρες που προέρχονται μέσα από το χώμα, δουλεύονται εύκολα, σπάνε και ευθυγραμμίζονται.Αντίθετα οι επιφανειακές , 
οι ηλιοψημένες δεν σπάνε , δεν κάνουν για κτίσιμο παρά μόνο για το ασβεστοκάμινο 
είναι κατάλληλες επειδή είναι καθαρές.

Μ΄αυτά και άλλα το έργο συνεχίζονταν. 
Εκτός των εργατών η βοήθεια από τα γειτονικά χωριά ήταν παράλληλη, 
καθώς εκτός των άλλων έφερναν  γαϊδούρια φορτωμένα ασβέστη.
Η εργασία γινόταν με αμοιβή αλλά όλοι οι εργάτες προσέφεραν για κάποιες ημέρες τις υπηρεσίες τους χωρίς αμοιβή, ενώ για τον πρωτομάστορα λέγεται ότι δούλεψε δωρεάν 90 μεροκάματα.
Και να ήταν μόνο αυτοί; 
Δεκάδες Αρεοπολίτες και Μανιάτες έρχονταν κατά ομάδες σε μια εξόρμηση προσφοράς 
για την ανέγερση του σχολείου κατά διαστήματα.
Όλο το χτίσιμο ήταν ένα πανηγύρι, μια γιορτή.
Εκεί που δούλευαν τραγουδούσε και κάποιος μερακλής πάνω στη σκαλωσιά, πότε ο ένας , πότε ο άλλος με εκείνο το μακρόσυρτο σκοπό σε ρυθμό μοιρολογιού και σαν θυμούνται 
και “τ αποθαμένα τους” μοιρολογούσαν κατά τον αλληλοδιαδεχούμενο 
και αλληλοσυμπλεκούμενο στη Μάνη ρυθμό της χαράς και της λύπης, της δημιουργίας 
και του τέλους , κατά το στίχο του ποιητή: “ζωή και μνήμα, αιώνιο κύμα”

Πάνω από το κέντρο του διαδρόμου, στο ταβάνι του ισογείου με τη καθοδήγηση 
του πρωτομάστορα ο Νίκος Στεφανουδάκης απεικόνισε τον έναστρο ουρανό 
και στο μικρό ταβάνι πάνω από την εξωτερική σκάλα της εισόδου ζωγράφισε τέσσερις αγγέλους στις γωνίες και έναν αετό στη μέση.
(Στους μαθητές εκείνης της περιόδου έχει μείνει η εντύπωση ότι ο ζωγράφος ήταν Βαχιώτης, πληροφορία που δεν μπορέσαμε να επαληθεύσουμε. 
Πιθανόν ο καλλιτέχνης να είχε εργασθεί μαζί με τον Γ.Ξιφαρά στον Αγιώργη του Βαχού).

Την κεραμοσκεπή φέρονται ότι έφτιαξαν κατά μια πληροφορία ο Πέτρος Ανδρεάκος 
και ο Διονύσης Κουτσιλιέρης και κατ΄άλλη οι Γρηγόρης και Φώτης Σούμπασης.
Για καδρόνια χρησιμοποίησαν ξύλα από τις αριές, ένα σκληρό και γερό δέντρο 
που φύεται στην Αρεόπολη (εξού και το τοπωνύμιο Αριές) καθώς και από κυπαρίσσια 
των γειτονικών χωριών (κυρίως της Ανατολικής Μάνης).
Καλάμια έφεραν από τον Βαχό και κυρίως από τις ρεματιές της Φράγκας 
(περιοχή της Νέας Καρυούπολης) και από το Βαθύ.Άμμο από την Τσίπα.
Στην Τσίπα συνήθως ή και στο Λιμένι ξεφόρτωναν καράβια τα κεραμίδια από την Καλαμάτα και στη συνέχεια με τα ζώα τα μετέφεραν στο εργοτάξιο.

Και έτσι το κτίριο αποπερατώθηκε (κάπου το 1930) καi αμέσως μετά την είσοδο του επί του τοίχου στο δεξιό του διαδρόμου εντοίχισαν μαρμάρινη πλάκα με το όνομα του ιδρυτή και ευεργέτη.

Χτισμένο με πέτρα που αφθονεί στην περιοχή , το νέο κτίριο , όπως και τα άλλα κτίσματα, πύργοι, πυργόσπιτα με ανώγεια και κατώϊα ή οι απλές κατοικίες , εγκαινίαζε μια νέα αρχιτεκτονική για τη Μάνη σε έναν λιτό και πετυχημένο συνδυασμό της τοπικής παραδοσιακής (λαϊκής) αρχιτεκτονικής και της νεοκλάσσικής (αρχαίας κληρονομιάς) 
και έδενε αρμονικά με το περιβάλλον, αγναντεύοντας το ανοικτό τοπίο , τα βουνά της Μάνης, το πέλαγος και τον μακρινό ορίζοντα υπό τη στοργική εποπτεία του Α¨-Λιά , 
του Σαγγιά και των βουνών του Οιτύλου.

Σε απόσταση από τον οικισμό και τις κατοικίες σοϊλήδων και αχαμνόμερων χωρίς 
να περιορίζεται ή πιέζεται απ΄αυτές άνοιγε διάπλατα τα μεγάλα παράθυρα του στον ήλιο, τον αέρα, τη γαλάζια θάλασσα και τον ουρανό και στις ευρύχωρες αίθουσες του προσέφερε το φως της γνώσης, τη δύναμη της λογικής , τη καλλιέργεια του πνεύματος και με τα εφόδια του νου σηματοδοτούσε μια νέα εποχή προόδου και πολιτισμού παραμερίζοντας 
(προϊόντος του χρόνου) τα πολεμικά όπλα και τις προλήψεις.

Στις αίθουσες , τους διαδρόμους και το περίβολο του, οι φωνές και τα παιχνίδια 
των μαθητών μαζί με τα όνειρα και τις ελπίδες τους χάραζαν έναν άλλο σκοπό 
στη ζωή των ανθρώπων, εκείνον της αναζήτησης της ελπίδας, της χαράς , της ευτυχίας 
και της ευδαιμονίας αντιπαλεύοντας τον αυστηρό, κλειστό και απαρασάλευτο για αιώνες τρόπο ζωής των Μανιατών.

Πηγή το βιβλίο του κου Σταύρου Π.Πατρικουνάκου , Δικηγόρου με τίτλο:
Ιστορία του Γυμνασίου και Λυκείου Αρεοπόλεως. Η Μάνη κατά τον Εικοστό Αιώνα
Έκδοση ανήκει στην "Αδούλωτη Μάνη" του Γιώργου Δημακόγιαννη
*και με πληροφορίες από: 
arepoleosgymnasio.blogspot.gr/  
omorfimani.gr