Ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα περιστρέφεται 50΄ και 2΄΄ της μοίρας που είναι
η τιμή ετήσιας μετάπτωσης των ισημερινών…!!!
Αυτήν την μεταβολή την είχαν υπολογίσει ακριβώς οι αρχαίοι κατασκευαστές του ναού
και γι΄ αυτόν τον λόγο είχαν διαμορφώσει έτσι τα θεμέλια του, ώστε να μπορεί
να περιστρέφεται και να παρακολουθεί στο πέρασμα των αιώνων την μετάπτωση
των ισημεριών Και αυτό ώστε ο άξονας του να κοιτάζει πάντα στους αιώνες επακριβώς
τον Σείριο
Το πρώτο μνημείο στην Ελλάδα, από το 1968 που ανακηρύχτηκε ένα από τα προστατευόμενα από την UNESCO μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Αρχιτέκτων του ναού ήταν ο Ικτίνος (αρχιτέκων και του Παρθενώνα) ο οποίος συνδύασε
με αριστοτεχνικό τρόπο και τους τρεις ρυθμούς (ιωνικό - δωρικό - κορινθιακό) - ειδικά
στο εσωτερικού του ναού - μια πρωτοπόρα και τολμηρή για την εποχή λύση που συνιστά τομή στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής των ναών και έχει σαν αποτέλεσμα ο ναός
του Επικούριου Απόλλωνα, να θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αρχαίους ναούς.
Ο ναός κατασκευάσθηκε στο τελευταίο τέταρτο του 5ου αιώνα π.Χ. (420-400 π.Χ.).
Ενα από τα κύρια χαρακτηριστικά του ναού είναι η παρουσία στον σηκό του
πρωϊμότερου κορινθιακού κιονοκράνου.
Ετσι γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης για τον ναό του Επικούριου Απόλλωνα στο βιβλίο του “Ταξιδεύοντας - Ο Μοριάς” :“... Ετρεξα ανυπόμονος.
Ηξερα πως ήταν ο ναός αυτός ένας από τους λαμπρότερους της Ελλάδας, έργο του Ικτίνου, χτισμένος ύστερα από τη μεγάλη νίκη του Παρθενώνα. Εδώ, στα βουνά τούτα, είχαν καταφύγει οι Φιγάλιοι, γλίτωσαν από την πανούκλα και ύψωσαν τον ναό αυτό γι ανα ευχαριστήσουν τον Επικούριο Απόλλωνα.
Από μακριά στο άνοιγμα δύο λόφων, μέσα στην πρασινάδα, διέκρινα μιαν άκρα του ναού. Οι κολόνες ήταν από γαλαζωπή πέτρα, η ερημιά γύρω ήταν απέραντη, μήτε πουλί, μήτε τσοπάνης, μήτε νερό. Στο βάθος, κατά το νότο, φράζοντας τον ορίζοντα, κυμάτιζε ανάρια γαλάζιος ανοιχτός, παντοδύναμος και γαλήνιος, ο Ταΰγετος.
Δύσκολα μπορώ να νιώσω τους αρχαίους ναούς, στην πρώτη επαφή μένω εντελώς ασυγκίνητος.
Πρέπει να περάσει ώρα πολλή, να επικαλεστώ εντατικά τη σκέψη, να γυμνάσω το μάτι,
για να μπορέσω να χαρώ την απλότητα και τη σοφία, τη δύναμη και τη χάρη του αρχαίου ναού. Σιγά - σιγά με την άσκηση σαν ένα κομάτι του βουνού μου φάνταξε ο ναός,
διακριτικά σφηνωμένος ανάμεσα στα άλλα βουνά, από την ίδια πέτρα, από τον ίδιο ρυθμό και μονάχα όταν κοίταξα πολύ τις πέτρες τούτες, ένιωσα πως έτσι που είναι πελεκημένες
και τοποθετημένες εκφράζουν την ουσία όλης της γύρω της βουνίσας ερημιάς.
Θαρρείς πως είναι το κεφάλι του τοπίου, η ιερή γυροτραφισμένη περιοχή όπου λάμπει
ο νους του. Κι εδώ η αρχαία τέχνη δε σε ξαφνιάζει^ ήσυχα, από ένα μονοπάτι ανθρώπινο,
σε ανεβάζει χωρίς να λαχανιάσεις στην κορυφή....”.;
Ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα βρίσκεται κοντά στην αρχαία αρκαδική πόλη της Φιγαλείας και σε απόσταση 14 χιλιομέτρων από την σημερινή κωμόπολη της Ανδρίτσαινας. Καταλαμβάνει ένα από τα φυσικάπλατώματα του Κωτιλίου (Βάσσαι), σε υψόμετρο 1.130 μ. Στις εικοσιτρείς ανάγλυφες μαρμάρινες πλάκες συνολικού μήκους 31 μ. περίπου, απεικονίζονται δυο πολύ αγαπητά θέματα της Ελληνικής μυθολογίας:
η Αμαζονομαχία και η Κενταυρομαχία.
Αφιερώνονται δώδεκα πλάκες στην πρώτη θεματική ενότητα και έντεκα στην δεύτερη.
Οι πλάκες αυτές βρέθηκαν στο δάπεδο του σηκού, κάτω από λιθοσωρό αρχιτεκτονικών μελών, κατά την ανασκαφή του από αρχαιοκαπηλους το 1812.
Στην συνέχεια μεταφέρθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο, όπου και σήμερα εκτίθενται.
Το προσωνύμιο δόθηκε στον Απόλλωνα, γιατί ήλθε “επίκουρος” σε αρρώστια επιδημική όπως και οι Αθηναίοι τον ονόμασαν “αλεξίκακο,”, γιατί και σ’ αυτούς απομάκρυνε την αρρώστια.Εφερε και στους Φιγαλείς τη σωτηρία κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ Πελοποννησίων και Αθηναίων.
Το φθινόπωρο του 1987 το μνημείο καλύφθηκε με προσωρινό στέγαστρο, δυστυχώς όπως συνήθως φαγώθηκε ένα τεράστιο ποσό που κατά βάσει είχαν δοθεί από την Ουνεσκο. Δυστυχώς πέρασαν 30 χρόνια και άγνωστο ποσο θα παραμείνει ακόμα. Πριν από χρόνια είχα κάνει πάμπολλες ενέργειες- καταγγελίες και κάτι πήγε να γίνει, αλλά σύντομα μέσα στην γενικότερη αδιαφορία σταμάτησε.
Αυτή η ταινία για τον Επικουριο Απολλωνα του μεγαλου σκηνοθετη
Jean-Daniel Pollet γυρίστηκε το 1964 και το 1965 πηρε το 1ο Βραβείο
στη Μπιενάλε Παρισίων.
Ο σκηνοθέτης (Jean-Daniel Pollet) μαγεύτηκε και είπε ότι αυτός ο ναός υπήρξε το κέντρο του κόσμου για κείνον. Έτσι λοιπόν τον κινηματογράφησε με ρυθμό ιερής τελετουργίας
και το αποτέλεσμα αντάμειψε τις προσπάθειες του.
Εντυπωσιασμένος από τη γοητεία του αρχαιολογικού χώρου των Βασσών ο εξαιρετικός σκηνοθέτης Jean-Daniel Pollet, μόλις τον ανακάλυψε βρήκε ένα υπαρξιακό καταφύγιο λέγοντας «Εδώ μπορείς να υπάρξεις».
Χαρακτήρισε τον τόπο ως άκρον άωτον της μαγείας και για μια δεκαετία τον θεωρούσε
το κέντρο του κόσμου. Τον επισκέφθηκε πολλές φορές και τρεις ταινίες του έχουν αναφορές στο ναό του Επικούριου Απόλλωνα. Η μία από αυτές «Βάσσες» είναι αφιερωμένη στο ναό. Πρόκειται για ένα κινηματογραφικό ποίημα.
Ο ίδιος ο σκηνοθέτης έχει περιγράψει ως εξής τη σχέση του με τις Βάσσες:
«Πρωτοείδα το ναό των Βασσών κάνοντας το γύρο της Μεσογείου.
Πρέπει λοιπόν να πω γιατί έφυγα, γιατί έκανα αυτόν το γύρο.
Είχα επισημάνει το ναό σε μια λιθογραφία (όχι φωτογραφία) κάποιου βιβλίου, γιατί έγραφε ότι ήταν ο μόνος κτισμένος στα υψώματα της Πελοποννήσου και χωρίς θέα στη θάλασσα. Εγραφε, επίσης, ότι αυτός ο ναός ήταν το τελευταίο έργο του Ικτίνου αρχιτέκτονα του Παρθενώνα. Είναι ένα από τα λίγα μέρη στα οποία ξαναγύρισα (τουλάχιστον επτά φορές
τις πέντε, μάλιστα, χωρίς μηχανή). Είναι ένας τόπος που σου μιλάει, που ο Sollers λέει ότι είναι γεμάτος απ” τα λόγια των νεκρών, κι οι νεκροί τού μιλάνε, του λένε δίχως άλλο τα ίδια πράγματα – σαν ηχώ.
Giannis Seferlis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου