Τα Τρίκαλα είναι μια πόλη με πλούσιο ιστορικό παρελθόν, του οποίου τα υπολείμματα συνυπάρχουν με το «σύγχρονο» στην καρδιά της πόλης. Πρόκειται για μία από τις παλαιότερες πόλεις της Ελλάδος, που το όνομά της χάνεται στα μυθολογικά χρόνια.
Αρχικά έφερε την ονομασία Τρίκκη ή Τρίκη ή Τρίκα. Από το 1393 τα Τρίκαλα όπως
και όλη η Θεσσαλία βρέθηκαν υπό την τούρκικη κυριαρχία.
Η πόλη των Τρικάλων έγινε έδρα του βιλαετίου Τίρχαλα και των μεγάλων σπαχήδων της περιοχής. Κατά την περίοδο της τουρκικής κατοχής τα Τρίκαλα μαζί με τη Λάρισα, αποτελούσαν τις μοναδικές αξιόλογες εμπορικά και οικονομικά πόλεις της Θεσσαλίας
σε μια εποχή, που η οικονομία της πόλης στηριζόταν στην αγροτική, την κτηνοτροφική παραγωγή και το εμπόριο, που ήταν κυρίως στα χέρια των Ελλήνων.
Η πόλη των Τρικάλων διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο σε όλες τις ιστορικές φάσεις
του Ελληνισμού.
Τα Τρίκαλα, ή αρχαία Τρίκκη, δέχθηκαν κατά καιρούς λεηλασίες, κατακτήσεις και
ερημώσεις από διάφορους ξένους επιδρομείς, όπως Ρωμαίους, Γότθους, Σλάβους
και τέλος, τους Οθωμανούς Τούρκους.
Σε καμιά περίπτωση όμως δεν έχασαν το θάρρος και την θέλησή τους για ελευθερία.
Την αμείλικτη σκλαβιά από τον Ασιάτη τύραννο 1393 έως 1403 και από 1420
έως 1881 την πολέμησαν όπως μπορούσαν οι Τρικαλινοί, με κάθε μέσο
και με κάθε θυσία.
Στα μοναστήρια αλλά και στις διάφορες εκκλησίες του Νομού, καθώς και στις πρώιμες λειτουργήσασες Σχολές (της Τρίκκης, των Μετεώρων, της Καστανιάς και του Αμαράντου) έμαθε ο Τρικαλινός λαός τι είχε και τι έχασε.
Έργο αυτού του περήφανου αι ανυπότακτου λαού ήταν η μεγάλη επανάσταση
του 1600 που κήρυξε υψώνοντας το λάβαρο της εξεγέρσεως στο Φρούριο των Τρικάλων,
ο φλογερός πατριώτης, Μητροπολίτης Τρίκκης, Διονύσιος ο Φιλόσοφος (ή «Σκυλόσοφος»). Προδομένο όμως το κίνημα εκείνο από τους ναπολιτάνους δεν ήταν γραφτό να πετύχει.
Η μανία των κατακτητών ήταν απερίγραπτη. Κατέσφαξαν, κυνήγησαν και φυλάκισαν πολυάριθμος Τρικαλινούς αλλά και κατοίκους των γύρων περιοχών που ήταν
αναμεμιγμένοι στην επανάσταση αυτή.
Τραγικό θύμα μεταξύ των άλλων, υπήρξε και ο Επίσκοπος Φαναρίου Σεραφείμ,
που ανασκολοπίστηκε από τους τυράννους.
Ακόμη και σήμερα, τραγουδιέται από τους γέροντες και τις γερόντισσες των Αγράφων
το τραγούδι για τον Διονύσιο που πέρασε καταδιωκόμενος από τους Τούρκους
από την πόλη τους μαζί με τα παλικάρια του. Ωστόσο, 11 χρόνια μετά από την
ηρωική επανάσταση των Τρικάλων το 1600, ο Διονύσιος, αφού ήρθε σε συνεννόηση
με τον Πάπα τον Αυτοκράτορα Ροδόλφο Β΄ το 1611, και με ντόπιους Ηπειρώτες κατέλαβε τα Γιάννενα προς έκπληξη των Τούρκων. Δυστυχώς και εδώ, προδομένος συλλαμβάνεται από τους Τούρκους και γδέρνεται ζωντανός, για να σταλεί το δέρμα του παραγεμισμένο με άχυρα και πίτουρα στον σουλτάνο.
Λίγο αργότερα, το 1808, ο θρυλικός παπα-Θύμιος Βλαχάβας ξεσηκώνει τα Χάσια, την Ανατολική Πίνδο και τον Όλυμπο σε μια προσπάθεια να μπει πρώτα στα Γιάννενα και
μετά από κει να βαδίσει προς την Κωνσταντινούπολη.
Προδομένη και αυτή η επανάσταση τσακίζεται στην ηρωική μάχη στο Καστράκι,
κάτω από τους βράχους των Μετεώρων, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι επαναστάτες
και με τα ξίφη τους όρμησαν να σπάσουν τον κλοιό 5000 Τούρκων, όπου και βρήκαν
όλοι τους ηρωικό θάνατο.
Ο παπα-Θύμιος όμως συνέχισε τον αγώνα στον Όλυμπο, στις Σποράδες και στο Αιγαίο, κατατροπώνοντας τους Τούρκους και γράφοντας ένδοξες στιγμές ηρωισμού
και αυταπάρνησης.
Και εδώ, θύμα πάλι της προδοσίας, ο παπα-Θύμιος πιάνεται αιχμάλωτος κατόπιν
σατανικής ενέδρας του Αλή Πασά στην Κατερίνη και οδηγείται σιδηροδέσμιος
στα Γιάννενα, για να κομματιαστεί το σώμα του και τα μέλη του να περιφέρονται
στην πόλη για να τρομοκρατηθούν οι κάτοικοι.
Ο Αρχιμανδρίτης από την Καστανιά, ο Διονύσιος ο Πύρρος, Αρχιμανδρίτης,
Δάσκαλος, Ιατροφιλόσοφος, παρέχει τις ιατρικές του υπηρεσίες σε αγωνιστές,
κλέφτες και αρματωλούς.
Γιατρεύει τις πληγές τους και βάζει φωτιά στις ψυχές τους.
Στη μεγάλη Ελληνική Επανάσταση το 1821 η περιφέρεια των Τρικάλων έδωσε
έντονα το αγωνιστικό παρόν. Παρά τις πολυάριθμες τουρκικές δυνάμεις που
υπήρχαν γύρω της, στις 5 Ιουλίου 1821 ο αρματολός του Ασπροποτάμου Νικολός Στουρνάρας θα κηρύξει την επανάσταση μαζί με τον Χριστόδουλο Χατζηπέτρο και
τον Γρηγόρη Λιακατά. Χείμαρροι όμως τουρκικών δυνάμεων από Τρίκαλα,
Γιάννενα και Ήπειρο θα ορμήσουν στους ηρωικούς επαναστάτες, που μετά από
διήμερες φοβερές μάχες υποχωρούν και κατευθύνονται στη Νότια Ελλάδα.
Θα βρεθούν στο Μεσολόγγι και θα κλειστούν εκεί μαζί με τους Ελεύθερους
Πολιορκημένους και στην Έξοδο θα δώσουν και τη ζωή τους,
περιφρονώντας τον θάνατο.
Το 1854, με τον πόλεμο της Κριμαίας, επαναστάτησε και η Θεσσαλία.
Στην περιφέρεια Τρικάλων έρχεται ο Χατζηπέτρος με πολλούς αγωνιστές
και σημειώνει περίλαμπρες νίκες. Τα γνωστά όμως γεγονότα αναγκάζουν τους
επαναστάτες σε αναδίπλωση.
Το 1878, νέα επανάσταση γίνεται στα Τρίκαλα με πάγιο αίτημα την εθνική ανεξαρτησία
και την προσάρτηση με την μητέρα Ελλάδα.
Αρχηγοί αυτήν την φορά, ο Δημήτριος Έξαρχος, ο Θεόδωρος Ζάκας, ο Χρήστος Ντόβας,
οι αδελφοί Στουρνάρα και άλλοι πολλοί.
Το αίμα των παλικαριών, οι οιμωγές των σκλάβων, οι βροντές των καρυοφυλλιών,
θα φτάσουν στο συνέδριο του Βερολίνου, όπου επιτέλους θα αποφασιστεί η
προσάρτηση της Θεσσαλίας.
Το 1881 είχε πλέον φθάσει.
Η ασιατική τυραννία φεύγει και στα τρικαλινά χωριά και κωμοπόλεις, καθώς και στα ίδια
τα Τρίκαλα ο Ελληνικός Στρατός επικυρώνει την πολυπόθητη ελευθερία του.
Η πρώτη φάλαγγα με επικεφαλής τον Στρατηγό Σούτσο και τον συνταγματάρχη Καμπάνη
και η δεύτερη φάλαγγα με τον συνταγματάρχη Καραϊσκάκη, καταλαμβάνουν την
Καρδίτσα και στις 22 Αυγούστου διανυκτερεύουν στο χωριό Μισδάνη.
Το επόμενο πρωί έφτασαν στα Μεγάλα Καλύβια.
Οι κάτοικοι αυτών των χωριών, αλλά και των διπλανών, ξεχύνονται ακράτητοι στους
δρόμους και στα χωράφια και αγκαλιάζουν τους ελευθερωτές τους.
Οι ζητωκραυγές κατακλύζουν τα πάντα και τα δάκρυα χαράς και ευγνωμοσύνης κυλούν αδιάκοπα από τα μάτια των χθεσινών σκλάβων της γης.
Στρώνουν τα πανωφόρια να περάσει ο θριαμβευτής Ελληνικός στρατός.
Η ανυπομονησία έχει φτάσει στο κατακόρυφο.
Η διεθνής επιτροπή που βρίσκεται στην πόλη για διαπραγματεύσεις με τον Τούρκο
διοικητή και τον Τούρκο δήμαρχο, τα έχει κυριολεκτικά χαμένα.
Φοβάται ξέσπασμα των Τρικαλινών. Φοβάται πως θα γίνει ποτάμι αγριεμένο να
καταπνίξει τα πάντα. Σ΄όλα τα σπίτια ανάβουν κεριά.
Προσεύχονται, μιλούν και μετά ξεσπούν σε ολονύχτια τραγούδια.
Χαράζει τέλος η 23η Αυγούστου 1881.
Ο Ελληνικός Στρατός φτάνει στην άκρη της πόλεως.
Τους δρόμους της πόλης διατρέχουν καβαλάρηδες κρατώντας σημαίες και σύμβολα. Χαιρετούν τους κατοίκους που κρέμονται στα παράθυρα ή περπατούν στους δρόμους.
Αυτοί είναι οι πρώτοι που θα υποδεχθούν τον Ελληνικό στρατό.
Αγκαλιάζονται, φιλιούνται, κλαίνε. «Ζήτω η Ελευθερία», ακούγεται μυριόστομη η κραυγή. «Ζήτω ο Ελληνικός Στρατός».
Πλήθος μεγάλο κινείται για να προϋπαντήσει τον ελευθερωτή Ελληνικό Στρατό.
Τα ζήτω αντηχούν μέχρι τον ουρανό και τα φέσια πετιούνται σαν βροχή στον αέρα.
Τα κορίτσια ραίνουν με λουλούδια τους στρατιώτες και γερόντισσες και μανάδες
που τα παιδιά τους χάθηκαν στις μάχες αγκαλιάζουν και φιλούν τα νέα
της Ελλάδος παιδιά…
Είναι μια μεγάλη χαρά, ένα πανηγύρι.
Οι καμπάνες προαναγγέλλουν τον ερχομό του κλήρου, που χαιρετά με συγκίνηση
και ασπάζεται τον Ελληνικό στρατό στη μεγάλη αψίδα στο κέντρο της πόλης.
Αχαλίνωτο ενθουσιασμό προκαλεί κατόπιν η εμφάνιση των Ευζώνων, όταν ο
σημαιοφόρος έκλινε την σημαία του για να χαιρετήσει τον κλήρο και τον λαό, τούτο
τον περήφανο λαό…
Ο ενθουσιασμός για τη λευτεριά μετατρέπεται σε μανία, την οποία μόνο ο Θεός μπορεί
να σταματήσει. Σε λίγο ο στρατός θα αποσυρθεί στις όχθες του Ληθαίου, όπου έστησαν
τα όπλα σε σχήμα πυραμίδας.
Ακολουθεί η δοξολογία στην Αγία Επίσκεψη, την τότε Μητρόπολη, όπου ο διωγμένος
από τους Τούρκους Ηπειρώτης ποιητής Χρήστος Χρηστοβασίλης αρπάζει την ευκαιρία
και απαγγέλλει το πατριωτικό του ποίημα, προκαλώντας ρίγη εθνικής συγκίνησης
στα αδέρφια μας:
«Αδέρφια καλωσήρθατε, αδέρφια αγαπημένα,
Με τον σταυρό στο φλάμπουρο, με τα σπαθιά ζωσμένα.
Σας επονέσαμε πολύ, καρτέρι κι ακαρτέρι
Ξαρματωμένοι και γυμνοί στο τούρκικο το χέρι.
Απ΄της σκλαβιάς το βογκητό κι από το στεναγμό μας
Εστράβωσαν τα μάτια μας τηρώντας και τηρώντας
Το δρόμο να μας έρθετε σαν αετοί πετώντας.
Να φέρετε τη λευτεριά, τη νεκρανάστασή μας
Και να ησυχάσει αδούλευτο το μαύρο το κορμί μας.
Αδέλφια λεοντόκαρδα, λιγάκι αναπαυθείτε
Μέσα εδώ στον τόπο μας, μα μην ξαρματωθείτε
Έχουμε δρόμο γλήγορα, κοιτάτε τι αντάρα
Σηκώνεται στην Ήπειρο, στο Λούρο, στη Χιμάρα
Έχουμε αδέλφια μέσα εκεί, αδέλφια αδικημένα
Κι αναστενάζουνε πικρά που μείναν σκλαβωμένα
Σκιάζονται, δεν δέχονται να είναι ακόμα δούλοι
Κι ο Τούρκος να τους κάθεται στα Γιάννενα, στο Σούλι».
Τα Τρίκαλα, η περιφέρεια, η Θεσσαλία, είναι ελεύθερα.
Η τιμή ανήκει σ΄όλους τους επώνυμους και ανώνυμους.
Ανήκει στον αδούλωτο, στον υπερήφανο Ελληνικό Λαό, που στέλνει
τα παιδιά του στον στρατό και τα θυσιάζει, αν χρειαστεί, για την τιμή
και την λευτεριά της Ελλάδος.
[...]
ΚΟΡΙΝΑ ΠΕΝΕΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου