Φωτογραφία 1
« [...] Πρόκειται για ένα μεγάλο σύμπλεγμα μνημείων, που συνολικά πήρε την ονομασία «Μνημείο της Δουλειάς» και ήταν αφιερωμένο στον ανώνυμο Μικρασιάτη εργάτη, που με τον προσωπικό του μόχθο δημιουργεί τον πολιτισμό.
Το σύμπλεγμα αποτελούσαν τρεις γλυπτές μπρούτζινες μορφές εργατών, του χτίστη, του σιδερά και του μαραγκού σε ώρα εργασίας καθώς και τέσσερις ανάγλυφες εντοιχισμένες επίσης μπρούτζινες παραστάσεις. Οι παραστάσεις αυτές απεικόνιζαν σε τέσσερα στάδια όλη την περιπετειώδη πορεία των προσφύγων από τη βίαιη εκδίωξη τους από τις πατρογονικές τους εστίες μέχρι και την εγκατάστασή τους στη Μητέρα Πατρίδα. Η ονομασία της πρώτης παράστασης ήταν η «Ευδαιμονία». Η δεύτερη είχε το όνομα η «Καταστροφή», η τρίτη το όνομα η «Προσφυγιά» και η τέταρτη το όνομα «Αποκατάσταση». Το όλο σύμπλεγμα συμπλήρωναν οι ανάλογες σκαλωσιές, η τοιχοδομή, χάλκινες φρίζες και πυλώνες.
Φωτογραφία 2
Το σύμπλεγμα φιλοτεχνήθηκε το 1956 και ήταν έργο του γλύπτη Κώστα Κλουβάτου. Χρηματοδοτήθηκε από το Σμυρνιό επιχειρηματία Μιχάλη Λάσκαρη, πρόεδρο των ΑΧΕΠΑ (Ελληνοαμερικανική Οργάνωση στις ΗΠΑ). Διάλεξε το Δήμο μας γιατί οι γονείς του μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν στο Βύρωνα.[...]
Φωτογραφία 3
[...] Έτσι το έργο τοποθετήθηκε στην Πλατεία της Ανάληψης και τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 18/5/1956 επί δημάρχουΆγγελου Κωνσταντιλιέρη, παρουσία του τότε πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Επρόκειτο για ένα από τα μεγαλύτερα τότε γλυπτά συμπλέγματα στην Αθήνα. Ήταν όντως εντυπωσιακό ως μορφή και πρωτοποριακό ως περιεχόμενο. όμως η Δικτατορία το θεώρησε «αριστερό» ή και «αντεθνικό» και διέταξε τη διορισμένη τότε Διοίκηση του Δήμου να το αποσύρει. Έτσι τα "Αγαλματάκια" τοποθετήθηκαν χωρίς καθόλου μέτρα προστασίας σε κάποια αποθήκη του Δήμου, όπου και ξεχάστηκαν. Οι μπρούτζινες ανάγλυφες παραστάσεις μεταφέρθηκαν στο γκαράζ της καθαριότητας του Δήμου δίπλα στο γυμναστήριο των Νέων Βύρωνος. Εκεί χρησιμοποιήθηκαν ως πλάκες για την κατασκευή της μπάρας για τα απορριμματοφόρα. Και φυσικά καταστράφηκαν.
Φωτογραφία 4
Μετά την πτώση της Χούντας και επί Δημαρχίας Δημ. Κωνσταντιλιέρη τα αγαλματάκια ανασύρθηκαν από τις αποθήκες και τοποθετήθηκαν πρόχειρα και κακότεχνα μέσα στο Άλσος της Αγίας Τριάδας πάνω σε τσιμέντινες βάσεις. Εκεί υπέστησαν σοβαρές καταστροφές. Ο χτίστης έμεινε κουτσός στο δεξί του πέλμα, έχασε το μυστρί του και απέκτησε στη πλάτη του μια μεγάλη τρύπα. Ο σιδεράς δεν έχει πια το αριστερό του πόδι και έχασε και το σφυρί και το αμόνι. Και από το μαραγκό αφαιρέθηκε το πριόνι. Έμεινε μόνο με τη λαβή του στο χέρι και έχει και ένα τραύμα στη μύτη.
Φωτογραφία 5
Τέλος αρκετά χρόνια αργότερα, επί Δημαρχίας Νικ. Χαρδαλιάτο σύμπλεγμα επανατοποθετήθηκε, οριστικά πια, στην Πλατεία της Ανάληψης. Οι καταστροφές βέβαια δεν αποκαταστάθηκαν και οι εντοιχισμένες τέσσερις ανάγλυφες παραστάσεις χάθηκαν οριστικά. Υπάρχουν μόνο σε φωτογραφίες, που συνοδεύουν το σημερινό σύμπλεγμα.»
Φωτογραφία 6
Φωτογραφία 7
Φωτογραφία 8
Σημείωση :
Τα κείμενα είναι από το βιβλίο « 90 ΧΡΟΝΙΑ ΒΥΡΩΝΑΣ Στους πρόποδες του Υμηττού »του Απόστολου Κ.Κοκόλια.
- Οι φωτογραφίες 1, 2, 6 και 7 είναι του Γεώργιος Μπακούρος ©Αρχείο Γεωργίου Μπακούρου © 2012. All rights reserved.
- Η φωτογραφία αριθ. 3 είναι από το βιβλίο «90 ΧΡΟΝΙΑ ΒΥΡΩΝΑΣ Στους πρόποδες του Υμηττού» του Απόστολου Κ.Κοκόλια.
- Η φωτογραφία αριθ. 4 είναι από την εφημερίδα «ΕΝΤΟ΅Σ του Βύρωνα».
- Η φωτογραφία αριθ. 8 είναι από την Ένθετη έκδοση : «7 Μέρες μαζί» της εφημερίδας ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ.
Όλες τις ένθετες φωτογραφίες μπορείτε να τις δείτε σε μεγαλύτερη ανάλυση κάνοντας κλικ στον σύνδεσμο:
------------------------------------------------------------------
«[...] Μνημείο με ζωντανή μιλιά»
Ξεχωριστή θέση στη δημιουργία του Κ. Κλουβάτου, κατέχει το «Μνημείο Εργασίας» στο Βύρωνα. Τοποθετημένο στη μικρή πλατεία της Αναλήψεως του προσφυγικού συνοικισμού Βύρωνα, αποτελούσε συγχρόνως και μνημείο της προσφυγιάς του 1922.
«Μνημείο με ζωντανή μιλιά» το είχε χαρακτηρίσει η Ελένη Βακαλό, στο οποίο ο Κ. Κλουβάτος άφηνε το συνηθισμένο τύπο των στατικών ηρώων και των ταφικών αναγλύφων για να παρουσιάσει μια οικοδομή σε δράση: με σκαλωσιές, τοιχοδομίες, χάλκινες φρίζες, πυλώνες, στην οποία δούλευαν, ανεβασμένοι σε τρία - διαφορετικού ύψους - επίπεδα, μπρούντζινοι εργάτες (χτίστης, μαραγκός, σιδεράς). Οπως σημείωνε ο Αγγελος Προκοπίου «Οι άνδρες του μνημείου είναι σύμβολα πανανθρώπινα και όχι ανδριάντες γνωστών ατόμων. Απευθύνονται σε ψυχικές καταστάσεις που έχουν παγκόσμιο πλάτος και, ακριβώς για το λόγο αυτό, ο συμβολισμός τους δεν περιορίζεται στα όρια ενός προσφυγικού συνοικισμού και ενός μικρασιατικού δράματος, αλλά ξεδιπλώνει τα φτερά της ιδέας του πάνω από τόπους και εθνικές ομάδες για να μιλήσει στον εργαζόμενο άνθρωπο. Είναι το μνημείο που πηγάζει από μια πολεμική καταστροφή για να τιμήσει το πιο τίμιο αγαθό της ειρήνης, την εργασία».
Λίγα χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια της χούντας, το μνημείο μέσα σε μια νύχτα από «άγνωστους» καταστρέφεται και τα γλυπτά του εξαφανίζονται. «Μισητό, ως ύμνος στην πολύπαθη και ηρωική εργατική τάξη», ανέφερε ο Θ. Κωνσταντινίδης «με τις εκατόμβες των νεκρών και των θυμάτων της στους τόπους εργασίας, στη διεκδίκηση αιτημάτων της, αλλά και στους ανθρωποκτόνους πολέμους. Ενοχλούσε όμως και ο τόπος του μνημείου, ο Βύρωνας. Αυτή η ακμάζουσα και προοδευτική προσφυγική πολιτεία. Με την ηρωική ιστορία της Αντίστασης... Μια από τις "αδούλωτες", όπως και η Καισαριανή, ανατολικές συνοικίες. Πριν τρία χρόνια, με ξεχωριστή συγκίνηση μάθαμε το νέο: "Βρέθηκαν οι τρεις ορειχάλκινοι οικοδόμοι: ο χτίστης, ο σιδεράς, ο μαραγκός" βασικό τμήμα του μνημείου, με την αρμονική, από τον αρχιμάστορα Κώστα Κλουβάτο, σύζευξη πέτρας, κεραμικών και μετάλλου. Αληθινός ύμνος στην εργασία και στους εργάτες...[...]».
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: «7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ»
Εφημερίδα «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ»
Κυριακή 24 Ιούνη 2007
Όλο το άρθρο : http://www2.rizospastis.gr/page.do?publDate=24%2F6%2F2007...
Ξεχωριστή θέση στη δημιουργία του Κ. Κλουβάτου, κατέχει το «Μνημείο Εργασίας» στο Βύρωνα. Τοποθετημένο στη μικρή πλατεία της Αναλήψεως του προσφυγικού συνοικισμού Βύρωνα, αποτελούσε συγχρόνως και μνημείο της προσφυγιάς του 1922.
«Μνημείο με ζωντανή μιλιά» το είχε χαρακτηρίσει η Ελένη Βακαλό, στο οποίο ο Κ. Κλουβάτος άφηνε το συνηθισμένο τύπο των στατικών ηρώων και των ταφικών αναγλύφων για να παρουσιάσει μια οικοδομή σε δράση: με σκαλωσιές, τοιχοδομίες, χάλκινες φρίζες, πυλώνες, στην οποία δούλευαν, ανεβασμένοι σε τρία - διαφορετικού ύψους - επίπεδα, μπρούντζινοι εργάτες (χτίστης, μαραγκός, σιδεράς). Οπως σημείωνε ο Αγγελος Προκοπίου «Οι άνδρες του μνημείου είναι σύμβολα πανανθρώπινα και όχι ανδριάντες γνωστών ατόμων. Απευθύνονται σε ψυχικές καταστάσεις που έχουν παγκόσμιο πλάτος και, ακριβώς για το λόγο αυτό, ο συμβολισμός τους δεν περιορίζεται στα όρια ενός προσφυγικού συνοικισμού και ενός μικρασιατικού δράματος, αλλά ξεδιπλώνει τα φτερά της ιδέας του πάνω από τόπους και εθνικές ομάδες για να μιλήσει στον εργαζόμενο άνθρωπο. Είναι το μνημείο που πηγάζει από μια πολεμική καταστροφή για να τιμήσει το πιο τίμιο αγαθό της ειρήνης, την εργασία».
Λίγα χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια της χούντας, το μνημείο μέσα σε μια νύχτα από «άγνωστους» καταστρέφεται και τα γλυπτά του εξαφανίζονται. «Μισητό, ως ύμνος στην πολύπαθη και ηρωική εργατική τάξη», ανέφερε ο Θ. Κωνσταντινίδης «με τις εκατόμβες των νεκρών και των θυμάτων της στους τόπους εργασίας, στη διεκδίκηση αιτημάτων της, αλλά και στους ανθρωποκτόνους πολέμους. Ενοχλούσε όμως και ο τόπος του μνημείου, ο Βύρωνας. Αυτή η ακμάζουσα και προοδευτική προσφυγική πολιτεία. Με την ηρωική ιστορία της Αντίστασης... Μια από τις "αδούλωτες", όπως και η Καισαριανή, ανατολικές συνοικίες. Πριν τρία χρόνια, με ξεχωριστή συγκίνηση μάθαμε το νέο: "Βρέθηκαν οι τρεις ορειχάλκινοι οικοδόμοι: ο χτίστης, ο σιδεράς, ο μαραγκός" βασικό τμήμα του μνημείου, με την αρμονική, από τον αρχιμάστορα Κώστα Κλουβάτο, σύζευξη πέτρας, κεραμικών και μετάλλου. Αληθινός ύμνος στην εργασία και στους εργάτες...[...]».
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: «7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ»
Εφημερίδα «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ»
Κυριακή 24 Ιούνη 2007
Όλο το άρθρο : http://www2.rizospastis.gr/page.do?publDate=24%2F6%2F2007...
...εκτός από τους Δημάρχους, μεγάλη είναι και η ευθύνη
των περιοίκων της πλατείας, που αδιαφόρισαν για το μνημείο,
είτε επειδή αρκετοί μετέπειτα κάτοικοι δεν είχαν καμιά σχέση
με την ιστορία του Βύρωνα, είτε... τους βόλευε η...
απομάκρυνση του μνημείου...!..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου