Το DNA των Πελοποννησίων «μίλησε»...

Η μελέτη καταρρίπτει με γενετικά δεδομένα τη θεωρία του 1830 του Γερμανού 
Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράιερ ότι, μετά από τις σλαβικές επιδρομές κατά τον Μεσαίωνα, 
ο ντόπιος ελληνικός πληθυσμός ουσιαστικά εξαφανίσθηκε και αντικαταστάθηκε 
τον 6ο αιώνα μ.Χ. σχεδόν πλήρως από σλαβικές φυλές, οι οποίες τελικά 
εξελληνίσθηκαν υπό την επιρροή και της Ορθόδοξης εκκλησίας.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή γενετικής Γιώργο Σταματογιαννόπουλο 
του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση 
στο ευρωπαϊκό περιοδικό ανθρώπινης γενετικής 
"European Journal of Human Genetics", ανέλυσαν δείγματα DNA από 241 
ανθρώπους από όλη την Πελοπόννησο, οι περισσότεροι ηλικίας 70 έως 90 ετών 
(ο γηραιότερος 107 ετών), των οποίων οι παππούδες είχαν γεννηθεί 
μεταξύ 1860-1880. Σύμφωνα με την ανάλυση του γενετικού υλικού, 
υπάρχει σαφής διάκριση ανάμεσα στους πελοποννησιακούς και στους σημερινούς σλαβικούς πληθυσμούς, με ένα μικρό μόνο βαθμό εισροής γονιδίων από τους 
δεύτερους στους πρώτους. 
Αντίθετα, οι Πελοποννήσιοι φαίνεται πως έχουν σημαντικά μεγαλύτερη κοινή γενετική κληρονομιά με τους Γάλλους (39 έως 42%), τους Ισπανούς (53% έως 62%) και 
τους Ιταλούς (85% έως 96%), από ό,τι με τους Σλάβους (λιγότερο από 15%). 



Συνεπώς, σύμφωνα με τους ερευνητές, «οι Πελοποννήσιοι είναι γενετικά πολύ 
πιο διαφορετικοί από τους σλάβικούς πληθυσμούς και πολύ πιο όμοιοι με 
τους πληθυσμούς της Νότιας Ευρώπης». 
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι πρώτοι «μετανάστες» στην Πελοπόννησο 
έφθασαν από την Ανατολία περίπου το 9.000 π.Χ. Ακολούθησαν δύο βασικά 
μεταναστευτικά ρεύματα καθοριστικά για τον πολιτισμό, των Μυκηναίων και 
αργότερα των Ελλήνων Δωριέων. 
Οι επόμενες εισροές πληθυσμών πολύ αργότερα ήσαν σλαβικές. 
Υπήρξε μεν σλαβική μετανάστευση στην Πελοπόννησο, αλλά οι αριθμοί των 
Σλάβων μεταναστών ήσαν μικροί σε σχέση με των γηγενών, για να αφήσουν 
κάποιο καθοριστικό γενετικό αποτύπωμα. 



Μεταξύ άλλων, η νέα μελέτη επιβεβαιώνει γενετικά ότι οι Μανιάτες και 
οι Τσάκωνες διαφέρουν από τους υπόλοιπους Πελοποννήσιους, αλλά 
και μεταξύ τους, ενώ καταρρίπτει οποιονδήποτε ισχυρισμό ότι έχουν 
σλαβική καταγωγή. Στη Βαθιά Μάνη και στη Νότια Τσακωνιά η σλαβική 
γενετική καταγωγή δεν ξεπερνά το 1%, ενώ η ιταλική κυμαίνεται 
μεταξύ 14% έως 25%. 
Υπάρχουν εξάλλου γενετικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους κατοίκους της 
βόρειας και της νότιας Πελοποννήσου. 
Κορίνθιοι και Αργείοι εμφανίζουν την μεγαλύτερη γενετική συγγένεια. 
Επίσης, οι Πελοποννήσιοι εν γένει είναι γενετικά πολύ κοντά στους Σικελούς 
και τους Ιταλούς (η επιβεβαίωση του «ούνα φάτσα-ούνα ράτσα»!). 
Οι τελευταίοι λειτουργούν ως γενετική «γέφυρα» ανάμεσα στους 
Πελοποννήσιους και σε άλλους Ευρωπαίους, όπως οι Ανδαλουσιάνοι της 
Ισπανίας και οι Γάλλοι. Οι Σλάβοι απέχουν γενετικά πολύ από τους 
Πελοποννήσιους, όπως και οι πληθυσμοί της Εγγύς Ανατολής. 
Στην έρευνα συμμετείχαν επίσης οι Πέτρος Δρινέας και Φώτης Τσέτσος 
(Πανεπιστήμιο Πέρντιου ΗΠΑ-Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών), 
Περιστέρα Πάσχου (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης-Τμήμα Μοριακής 
Βιολογίας και Γενετικής), Γιάννης Σταματογιαννόπουλος και Νικολέτα Ψαθά 
(Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον), Αθανάσιος Θεοδοσιάδης 
(Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Επιστημών Altius-Σιάτλ), Ευαγγελία Γιαννάκη και 
Νίκος Ζώγας (Νοσοκομείο Παπανικολάου Θεσσαλονίκης-Αιματολογικό Τμήμα). 

*Σύνδεσμος για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία
http://www.nature.com/ejhg/journal/vaop/ncurrent/full/ejhg201718a.html

*Ήλθε η ώρα ο Έλληνας ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος να 
δικαιωθεί και με τη «γλώσσα» του DNA. 
Το ποσοστό της σλαβικής καταγωγής των σύγχρονων Πελοποννήσιων 
κυμαίνεται από 0,2% έως 14,4%, σύμφωνα με μια νέα γενετική έρευνα 
επιστημόνων από την Ελλάδα και τη διασπορά
~*~

Τι συνέβη τον 6^ο μ.Χ. αιώνα στην Πελοπόννησο; 
Ηταν άραγε τόσο σφοδρές οι επιδρομές των Αβάρων και των Σλάβων ώστε 
να εξαλείψουν παντελώς τους γηγενείς πληθυσμούς: 
Αντικαταστάθηκαν όντως αυτοί από σλαβικά φύλλα, όπως υποστήριξε 
ο γερμανός ιστορικός Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράυερ (Jacob Philipp Fallmerayer) 
το 1830;

Η άποψη του Φαλμεράυερ πυροδότησε μια διαμάχη μεταξύ των συναδέλφων του 
που διαρκεί μέχρι τις μέρες μας, καθώς διαφορετικές σχολές ιστορικών δίνουν 
διαφορετικές ερμηνείες  στις ίδιες μεσαιωνικές πηγές. 
Φαίνεται όμως ότι η διαμάχη αυτή έφτασε στο τέλος της χάρη σε μια μεγάλη 
ομάδα ελλήνων και ξένων ερευνητών με επικεφαλής τον καθηγητή γενετικής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σιατλ των ΗΠΑ Γιώργο Σταματογιαννόπουλο. 
Οι ερευνητές μελέτησαν γενετικά δεδομένα ατόμων από κάθε γωνιά της 
Πελοποννήσου προκειμένου να αποφανθούν για την καταγωγή τους. 
Το γενικό συμπέρασμα αυτής της μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε μόλις στην 
διαδικτυακή έκδοση της επιστημονικής επιθεώρησης 
European Journal of Human Genetics, έρχεται να καταρρίψει την άποψη του 
γερμανού ιστορικού.

 Ειδικότερα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ναι μεν υπήρξε σλαβική μετανάστευση 
στην Πελοπόννησο, αλλά οι αριθμοί των σλάβων μεταναστών ήταν πολύ μικροί  
σε σχέση με τους πληθυσμούς των γηγενών. 
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το ποσοστό σλαβικής καταγωγής μεταξύ 
των διαφορετικών πληθυσμών της Πελοποννήσου κυμαίνεται από 0,2% έως 14,4%. Επιπροσθέτως, οι Μανιάτες και οι Τσάκωνες, που κατά τον Φαλμεράυερ ήταν 
σλαβικής καταγωγής, έχουν μηδαμινά ποσοστά σλαβικής επιμειξίας! 
Σύμφωνα με τον καθηγητή της Επιστήμης των Υπολογιστών του Πανεπιστημίου 
Purdue  στην Ιντιάνα των ΗΠΑ, κ. Πέτρο Δρινέα «οι Πελοποννήσιοι  αποτελούν 
σαφώς διακριτό πληθυσμό από τους Σλάβους. 
Αντίθετα, η γενετική ανάλυση έδειξε ότι εμφανίζουν ιδιαίτερα μεγάλη ομοιότητα 
με τους Σικελούς και τους Ιταλούς».

Πόσο βέβαιοι μπορούμε όμως να είμαστε για ιστορικά γεγονότα , όταν αυτά 
μελετώνται με τη βοήθεια της γενετικής; «Χρησιμοποιήσαμε προηγμένες μεθόδους ανάλυσης δεδομένων για να εξετάσουμε την θεωρία της αντικατάστασης των Πελοποννησίων από τους Σλάβους» λέει η κ. Περιστέρα Πάσχου του Τμήματος 
Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. 
Πράγματι, η μελέτη ήταν ιδιαίτερα διεξοδική: τα δεδομένα αφορούσαν 2,5 
εκατομμύρια γενετικούς δείκτες οι οποίοι μελετήθηκαν σε κάθε ένα από 
τα 241 άτομα που έλαβαν μέρος στην μελέτη και τα οποία επιλέχθηκαν έτσι ώστε 
να εξασφαλίζεται η καταγωγή τους από συγκεκριμένες περιοχές της Πελοποννήσου.

Όλα δείχνουν πάντως ότι η μελέτη θα συνεχιστεί καθώς το άρθρο της διεθνούς 
ερευνητικής ομάδας κλείνει με τη φράση: 
«Μελέτες αρχαίου DNA θα μπορούσαν να ελέγξουν αν υπάρχει σχέση μεταξύ 
των Μανιατών και των αρχαίων Λακώνων ή μεταξύ των Τσακώνων και 
των αρχαίων Ιώνων».tovima.gr/science/med