Τρεις από τις μεγαλύτερες λεωφόρους της Αθήνας σχεδιάστηκαν από Μηχανικό του Στρατού...

Ο μηχανικός Ιωάννης Γενίσαρλης -

Ένας άγνωστος Πηλιορείτης που "έχτισε" το Βόλο!

Ο μηχανικός Ιωάννης Γενίσαρλης, ήταν ο δευτερότοκος γιος του Γιαννάκου Χατζή Πανταζή ή Γενίσαρλη.

Ο πατέρας του με καταγωγή από το Νεοχώρι του Πηλίου, έμαθε τα γράμματα στη Σχολή των Μηλεών κοντά στο φημισμένο δάσκαλο Ζαχαρία. Γύρω στα 1800, πήγε στην Κων-πόλη και έγινε έμπιστος με μεγάλη θέση κοντά στο Σουλτάνο. Εκεί μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία, γενόμενος συνιδρυτής της και εταίρος, αναλαμβάνοντας  να οργανώσει τον ελληνισμό της Πόλης, μεταδίδοντάς του την ιδέα της εξέγερσης και της ανεξαρτησίας του Γένους.  

Όταν έγινε η έκρηξη της Επανάστασης, η Οθωμανική κυβέρνηση γνώριζε τους πρωτεργάτες της προετοιμασίας και μεταξύ αυτών είχε προγράψει πρώτον και το Γιαννάκο Χατζή Πανταζή. Τρεις μέρες μετά το μαρτυρικό θάνατο του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, στήθηκε κι άλλη αγχόνη μπροστά από την εκκλησία του Χριστού στο Γαλατά, για τον Γιαννάκο Χατζή Πανταζή. Το πλήθος, με τον ίδιο τρόπο του χλευασμού και της ταπείνωσης, τον καρατόμησε και κρέμασε στο ακέφαλο σώμα του πινακίδα, που έγραφε: «Άπιστος και συνωμότης κατά του κράτους».

Μετά το θάνατο του πατέρα, ο όχλος πήγε στο σπίτι της οικογένειας και αφού το λεηλάτησε, πήρε κι έκλεισε τη φυλακή του Γενί Τζαμί την ετοιμόγεννη σύζυγό του με το μικρό αγοράκι της. Τότε η σύζυγος του ήρωα και μάρτυρα του Γένους,  γέννησε και το άλλο αγόρι της τον Ιωάννη, την Άνοιξη του 1821. Εκεί στη φυλακή, κάποιος απροσδόκητος σωτήρας, βοήθησε την οικογένεια να ελευθερωθεί.

 Όμως οι Τούρκοι δεν είχαν σκοπό να αφήσουν ήσυχη την οικογένεια, γι’ αυτό η μητέρα έκρυψε τα δυο παιδιά της σε κάποια τρώγλη στο Φανάρι, φοβούμενη να επιστρέψει στο σπίτι της. Από εκεί βοηθώντας την, οι Μηλιώτες αδελφοί Δήμου, την φυγάδευσαν με πλοίο στην επαναστατημένη Ελλάδα.

 Η οικογένεια επέστρεψε στο Πήλιο, κοντά στους συγγενείς της, οι οποίοι βοήθησαν τα δυο ορφανά στην ανατροφή τους, αλλά και τη χήρα του εθνομάρτυρα.

Ο μικρός Ιωάννης έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο χωριό κι αργότερα που στην ελεύθερη Ελλάδα ιδρύθηκε στην πρωτεύουσα η Σχολή Ευελπίδων, ήταν από τους πρώτους που μπήκαν σ’ αυτήν. Εκεί, με την ευφυΐα του, την προσήλωσή του στη μόρφωση και στη Μηχανική, αποφοίτησε αξιωματικός του Μηχανικού.

Μετά από λίγο διάστημα υπηρεσίας στο στράτευμα και με τη φιλομάθεια που τον διέκρινε, πήγε στο Παρίσι για να συνεχίσει τις σπουδές του. Εκεί σπουδάζοντας για κάποια χρόνια επιπλέον στη Μηχανική επέστρεψε στην πατρίδα για να συνεχίσει, προσφέροντας τις ιδιαίτερες γνώσεις του σε σχολεία της εποχής, στη Σχολή Ευελπίδων και στο Πολυτεχνείο ως διδάσκων καθηγητής (μάθημα:Χωρογραφία). Η ζωή του ήταν και στο στράτευμα, γι’ αυτό και υπηρέτησε ευδόκιμα, παίρνοντας το βαθμό του αντισυνταγματάρχη.   

Η ελεύθερη πατρίδα όμως, έπρεπε μετά τις πολυετείς μάχες και τις καταστροφές να ανοικοδομηθεί πάλι και να ανορθωθεί. Εδώ ο μηχανικός Ιωάννης Γενίσαρλης, πρόσφερε όλη του την εμπειρία και τη γνώση του. 

Ως προσωπικότητα ήταν ήρεμος, χαμογελαστός, πράος και γλυκύς, αφιλοκερδής, φιλομαθέστατος, άνθρωπος της τιμής και του καθήκοντος, όπως είπαν οι άνθρωποι που τον γνώρισαν.  Ήταν άψογος στη συμπεριφορά του κι άριστος οικογενειάρχης. 

Ο Μηχανικός Ιωάννης Γενησαρλης, σχεδίασε τις παρακάτω λεωφόρους της Αθήνας :

- Λεωφόρο Συγγρού, με διαπλάτυνση των παράλληλων

- Λεωφόρο Αλεξάνδρας

- Αχαρνών ως τη Σταδίου 

Σαν μηχανικός της πόλης των Αθηνών, έβαλε τη σφραγίδα του σε πάμπολλα έργα με κορυφαίο την υδροδότηση του Πόρου, από πηγές των βουνών της απέναντι Πελοποννήσου.
Ο ίδιος σχεδίασε (1876) τις λεωφόρους εισόδου στην Αθήνα (Αχαρνών ως τη Σταδίου και τη λεωφόρο Συγγρού, με διαπλάτυνση των παράλληλων). 

Το 1876 χάραξε και τη λεωφόρο Αλεξάνδρας που ένωνε την Πατησίων με την Κηφισίας.

Η Λεωφόρος Αλεξάδρας καθυστέρησε 16 χρόνια περίπου να ολοκληρωθεί διότι ο Γ.Νικολαϊδης δεν εδέχετο να παραχωρήσει το 300 στρεμάτων κτήμα του για να τη δημιουργία του δρόμου...

Η κυβέρνηση κόντεψε να ακυρώσει τα σχέδια, αλλά την τελευταία στιγμή, ο κτηματίας, δέχτηκε να πουλήσει το κτήμα. Το έργο τελικά ολοκληρώθηκε το 1891, την ίδια χρονιά που πέθανε η πολυαγαπημένη κόρη του βασιλιά Γεωργίου Α’, Αλεξάνδρα & προς τιμήν της “αγαπημένης κόρης των Αθηνών”, όπως την αποκαλούσαν τότε, δόθηκε το όνομά της στον δρόμο.

Συγγρού, με διαπλάτυνση των παράλληλων

Η ιστορία της ξεκινάει στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν αρχίζει η κατασκευή της το 1898. Τα σχέδια ανέλαβε να υλοποιήσει ένας μηχανικός του στρατού, ο Ιωάννης Γενίσαρλης. Οι εργασίες θα κρατήσουν για πολλά χρόνια. Το όνομα της προέρχεται φυσικά από τον εθνικό ευεργέτη Ανδρέα Συγγρό ο οποίος συνέβαλε οικονομικά στη δημιουργία της λεωφόρου. Ζητήματα όπως απαλλοτριώσεις γης για τη διάνοιξη της. στη πράξη θα απασχολήσουν μετά το 1900.
Το 1904 καταρτίστηκε το ρυμοτομικό σχέδιο για την ανέγερση οικοδομών επί της λεωφόρου Συγγρού.
Ήδη όμως το 1893 στη δυτική όχθη του Ιλισσού, έχει μεταφέρει τις δραστηριότητές του ο Κάρολος Φιξ έχοντας κατασκευάσει ένα μεγάλο για την εποχή εργοστάσιο για τη παραγωγή μπύρας.
Επρόκειτο για το ίδιο μέρος όπου αργότερα (δεκαετία '50) έγινε στη θέση του το σύγχρονο εργοστάσιο της Φιξ από τον αρχιτέκτονα Τ. Ζενέτο. Αυτό αποτελούσε και το πλέον χαρακτηριστικό κτίριο στις αρχές της Λ. Συγγρού. Σήμερα το υφιστάμενο κτίριο μετατρέπεται στο νέο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Το εργοστάσιο του ΦΙΞ στη Λ. Συγγρού περί το 1900.

Στη Λ. Συγγρού έγινε και το πρώτο θανατηφόρο αυτοκινητιστικό δυστύχημα στη χώρα μας. Συγκεκριμένα στις 4 Μαρτίου 1907, δύο αυτοκίνητα διέρχονταν τη Συγγρού με προορισμό το Π. Φάληρο. Το ένα το οδηγούσε ο βουλευτής Φθιώτιδας Νικ. Σιμόπουλος και το άλλο ο Πρίγκιπας Ανδρέας. Όμως στο ύψος του ΦΙΞ η 25χρονη Ευροσύνη Θ. Βαμβακά προσπάθησε να περάσει απέναντι το δρόμο σε μικρή απόσταση από τα κινούμενα οχήματα. Αυτό του Ν. Σιμόπουλου προηγείτο και στη προσπάθειά του να αποφύγει την άτυχη γυναίκα επιχείρησε να κάνει ελιγμό αλλά εκείνη έπεσε στο οδόστρωμα με αποτέλεσμα το αυτοκίνητο του Πρίγκιπα Ανδρέα που ακολουθύσε, να μη προλάβει να ακινητοποιηθεί, ώστε πέρασε από πάνω της. Ο Σιμόπουλος μετά το δυστύχημα ισχυρίστηκε ότι δεν σκότωσε την 25χρονη αλλά απλά την έριξε κάτω και ότι ο θάνατός της επήλθε από το 2ο αυτοκίνητο. Η Βαμβακά είχε μαζί τον 6χρονο γιό της, ο οποίος δεν έπαθε τίποτε εφόσον παρέμεινε στο πεζοδρόμιο. 

Το 1902 το υπουργείο Εσωτερικών σύστησε επιτροπή με σκοπό να ορίσει το είδος των δέντρων που θα φυτευτούν κατά μήκος της λεωφόρου. Σε αυτή λάμβαναν μέρος ο διευθυντής του γεωργικού σταθμού Αθηνών κ. Μουράτογλου, ο νομομηχανικός Γαζής που είχε αναλάβει την εποπτεία των έργων στη Συγγρού και ο αρχιδενδροκόμος  κ. Χριστίνης.

Τον Οκτώβριο του 1904 έγινε η δημοπρασία για τις προσφορές δεντροφύτευσης, της οποίας η δαπάνη είχε προϋπολογισθεί σε 135.000 δρχ.
Από τα τέλη Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου δίδεται η Συγγρού επίσημα σε δημόσια χρήση.

Χαρακτηριστική παρουσία στη Συγγρού, είναι και αυτή του Πάντειου Πανεπιστημίου. Ο θεμέλιος λίθος του αρχικού κτιρίου εκεί τέθηκε στις 2 Ιανουαρίου 1927 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη και τον τότε υπουργό Παιδείας Αθ. Αργυρό. 

Τα μαθήματα ξεκίνησαν επίσημα το Νοέμβριο του 1930. 

Το κεντρικό κτίριο της Παντείου Σχολής στη Λ. Συγγρού τη δεκαετία του '30.

Λεωφόρος Συγγρού περί το 1930.

Μετά τον πόλεμο γίνονται στη Συγγρού εργασίες ανακατασκευής, γύρω στο 1954. Το καλοκαίρι του 1959 εγκαινιάστηκε το νέο δίκτυο ηλεκτροφωτισμού της μεγάλης λεωφόρου.

*Με πληροφορίες από: 

http://www.armynow.net/mixanikos-stratou-sxediase-leoforous-athinas/
http://anolehonia.blogspot.com/2013/05/blog-post_25.html
http://vintage-files.blogspot.com/2013/08/blog-post_17.html