Γρηγόρης Γρηγοριάδης…«και τα τζιτζίκια ακόμη τραγουδάνε» και δεν θα σταματήσουν ποτέ...(Συνέντευξη)

“ΚΑΙ ΤΑ ΤΖΙΤΖΙΚΙΑ ΑΚΟΜΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑΝΕ”, ένα βιβλίο εξομολόγηση 
των παιδικών και εφηβικών σας χρόνων. 

Η μνήμη είναι τελικά βαρύ φορτίο; 
Πόσο πολύ στιγμάτισε τη ζωή σας εκείνα τα χρόνια; 

Πιστεύετε ότι αν δεν είχατε αυτές τις εμπειρίες, θα ήσασταν 
ίσως διαφορετικός άνθρωπος και θα είχατε διαφορετική εξέλιξη;
Γρηγόρης Γρηγοριάδης: 
Οι αναμνήσεις μου από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τη γερμανική και την 
ιταλική Κατοχή καθώς και τα Δεκεμβριανά που ακολούθησαν είναι πολλές 
και ποικίλες. 
Στάθηκα μάρτυρας πράξεων αληθινού πατριωτισμού και έζησα την 
αποκορύφωση του γενικού ενθουσιασμού και της υπερηφάνειας κατά το 
έπος της Αλβανίας. 
Στη συνέχεια βίωσα τα μεγάλα δεινά και τη βαθιά θλίψη που επέσυρε 
ο λιμός. Μου είναι αδύνατον να λησμονήσω τις φοβερές μορφές 
των πεινασμένων, τις κραυγές των αποσκελετωμένων παιδιών και το μίσος 
που ένιωθα για τους Γερμανούς. Η άμετρη σκληρότητά τους είναι κάτι που 
ποτέ δεν θα καταλάβω. 
Θυμάμαι τις εκτελέσεις στην Καισαριανή, στον Βύρωνα και, αργότερα, κατά 
τα Δεκεμβριανά στον Εμφύλιο. Τις αγριότητες, τους φόνους στους δρόμους, 
τα εγκαταλελειμμένα πτώματα. 
Καθώς τα σκέφτομαι όλα αυτά εκ νέου, πιστεύω ότι υπήρξα μάρτυρας 
ακραίων εκφάνσεων του ανθρώπινου χαρακτήρα, όπως είναι η γενναιοδωρία, 
η μοχθηρία, η βαρβαρότητα, το θάρρος και η δειλία. 
Πιστεύω ότι οι εμπειρίες μου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση 
της προσωπικότητάς μου, αν και δεν ήμουν σε θέση να το συνειδητοποιήσω 
αυτό τότε. Από μια άποψη μπορώ να πω πως χαίρομαι που έζησα εκείνα 
τα δύσκολα χρόνια, γιατί έμαθα τόσα πολλά για τους ανθρώπους και τη ζωή, 
την πειθαρχία και την εγκαρτέρηση. 
Δεν θεωρώ ότι τραυματίστηκα κατ’ ουσίαν από τα γεγονότα παρά τα όσα είδα 
και ένιωσα τότε. 
Πιστεύω επίσης ότι αν είχα ζήσει μόνο ειρηνικές, χαρούμενες ημέρες, 
ο χαρακτήρας μου θα ήταν διαφορετικός· ίσως να ήμουν λιγότερο 
επίμονος, λιγότερο καχύποπτος απέναντι στην ανθρώπινη φύση και με 
λιγότερη κατανόηση για τους γύρω μου.
Τα συναισθήματα που βιώσατε τότε, τα έχετε ξαναβιώσει, 
με διαφορετική συγκυρία φυσικά, στη χώρα που ζείτε;
Γρηγόρης Γρηγοριάδης: 
Τίποτα απ’ όσα έζησα μετά τον πόλεμο και την Κατοχή δεν συγκρίνεται με 
τα γεγονότα των πρώτων χρόνων της ζωής μου.
Υπάρχει κάτι που κρατήσατε μυστικό από την ιστορία σας, 
στο βιβλίο, σαν φυλακτό;
Γρηγόρης Γρηγοριάδης: 
Στο βιβλίο εξιστορείται ένα περιστατικό κατά το οποίο ένα παιδί 
υπέστη μια τόσο άσχημη και άδικη συμπεριφορά, που ακόμη και 
σήμερα αδυνατώ να αποκαλύψω την πραγματική του ταυτότητα.
Ποια ήταν η ανταπόκριση των αναγνωστών στην Αγγλία;
Γρηγόρης Γρηγοριάδης: 
Το βιβλίο, που αρχικά εκδόθηκε στα αγγλικά, έγινε δεκτό ευμενώς 
στο εξωτερικό. Έλαβα πολλά γράμματα από αναγνώστες που δεν είχαν 
την παραμικρή ιδέα για τη γενναία απάντηση της χώρας μας στους εισβολείς 
και για τα μεγάλα δεινά που υπέστη ο λαός μας κατά τα χρόνια της Κατοχής. 
Οι αναγνώστες έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για την καθημερινή ζωή στην 
Αθήνα τόσο κατά την Κατοχή όσο και κατά την περίοδο της ειρήνης.
Με το φιλικό σας περιβάλλον στο εξωτερικό, όταν συζητάτε για 
εκείνη την εποχή, σας μιλούν και για τις δικές τους εμπειρίες; 
Έχετε βρει κοινά χαρακτηριστικά;
Γρηγόρης Γρηγοριάδης: 
Οι τρεις χώρες στις οποίες έζησα ως επί το πλείστον (Καναδάς, Η.Π.Α., 
Αγγλία) δεν βρέθηκαν ποτέ υπό κατοχή. 
Ωστόσο, στον Καναδά γνώρισα Πολωνοεβραίους που επιβίωσαν 
του Ολοκαυτώματος και Ούγγρους που υπέστησαν βασανιστήρια από τη 
μυστική Αστυνομία του κομμουνιστικού καθεστώτος. 
Οι κοινοί μας εχθροί ήταν αυτοί που καθοδηγούνταν από μια τρίτης 
τάξεως ιδεολογία, από μια περιορισμένη διάνοια και από τη δίψα να 
καταλάβουν τις χώρες τρίτων.

Το βιβλίο του καθηγητή Γρηγόρη Γρηγοριάδη 
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε.
*Υπεύθυνη Συνέντευξης: Άννα Μαύρου (Anna Black) 
http://passiontheater.gr/tag/grigoris-grigoriadis/