Ο Βατικιώτης θαλασσινός του Β. Μουστάκα,
ετοιμάζεται να «δέσει» στη Νεάπολη
...μυρίζει Κρήτη, θυμίζει Κύθηρα, έχει γεύση Πελοποννήσου.
Τι είναι;
Τα άγνωστα Βάτικα.
Η επικράτεια του θρυλικού Καβομαλιά, ένας γοητευτικός νησιώτικος τόπος, σμιλεμένος από την αλμύρα, με ανθρώπους πέρα για πέρα θαλασσινούς.
Αν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι, κι ένα καράβι, έγραφε ο Οδυσσέας Ελύτης. Ολα τα βλέπεις, και μάλιστα σε αφθονία, καθώς περιηγείσαι στα ορεινά της Νεάπολης. Η ναυτική πολίχνη βρέχεται από το Μυρτώο και η λακωνική γη «τεντώνεται» για να ακουμπήσει την Ελαφόνησο.
Ανατολικά διακρίνονται τα Κύθηρα κι αν ο καιρός το επιτρέπει, η Κρήτη. Ο κάμπος απλώνεται δυτικά με τα περίφημα καυτερά βατικιώτικα κρεμμύδια και τα υβρίδιά του, τις αθηνολιές που δίνουν το πρώτο λάδι της χρονιάς και τα αμπέλια του. Μέσα στον όρμο της Νεάπολης πλέουν δεκάδες φορτηγά πλοία και νοτιοανατολικά το «πόδι» της Πελοποννήσου τραβάει για το τέλος του, τραχύ και φορτωμένο χίλιους θρύλους.
 |
Ο τρομερός Καβομαλιάς, φόβος και τρόμος των ναυτικών, ορθώνεται ανάμεσα σε Αιγαίο, Κρητικό και Μυρτώο, τα 3 πελάγη που γλύφουν τις λακωνικές ακτές φέρνοντας λες κάτι απ' τα μέρη που έρχονται. «Μαλέα δε κάμψας επιλάθου των οίκαδε» (αν παραπλεύσεις τον Μαλέα ξέχνα τους δικούς σου) έγραφε ο Στράβωνας.
Τι ειρωνεία... Οι Βατικιώτες μέσα στην αλμύρα μεγάλωσαν, καβάλησαν τη θάλασσα με ποντοπόρα, υπερωκεάνια, ανεμότρατες και παραγαδιάρικα, ναυτικοί και ψαράδες από τα γεννοφάσκια τους, λες και βάλθηκαν να ξορκίσουν το κακό.
 |
Το ξόρκισαν, μα συνάμα ξόρκισαν, άθελά τους, και τη μοραΐτικη ράτσα τους. Μπολιάστηκαν από Τσιριγώτες και Κρητικούς εποίκους και κουβάλησαν μαζί με τα βαρυφορτωμένα κοφίνια τους τη νησιωτική κουλτούρα από το Αιγαίο, μερικά λαούτα, λύρες και βιολιά, μια τραγουδιστή προφορά...
Κάθεσαι στην προβλήτα της Νεάπολης, πλάι στο άγαλμα του Βατικιώτη θαλασσινού. Η «Πορφυρούσα» ετοιμάζεται να λύσει κάβο. Οχι, αυτήν τη φορά... «τα Κύθηρα δεν θα τα βρούμε»!
Στην εσχατιά του κάβου
Οι προβολείς άναψαν εκτυφλωτικά πάνω στην Ελαφόνησο και την προβλήτα της Νεάπολης απ' όπου φεύγει το καράβι για τα Κύθηρα.
Τα Βάτικα όμως δεν είναι αυτά. Είναι οι υπέροχες, οδικές και πεζοπορικές, διαδρομές, από αυτές που αγναντεύουν πάντα θάλασσα.
Είναι τα κοχύλια εκατομμυρίων ετών που συνθλίβονται κάτω από τα πόδια σου, οι αμμουδιές άγριας ομορφιάς, οι βραχώδεις όρμοι-ορμητήρια πειρατών, τα χωριά σκαρφαλωμένα στις πλαγιές που δεν στρέφουν ποτέ το βλέμμα απ' το πέλαγος.
Είναι οι αμέτρητες αρχαίες θέσεις, τα εκκλησάκια που δεν κλείνουν ποτέ τις πόρτες τους, το χταπόδι στην παραλία της Νεάπολης, κι ας μη μυρίζει πια η περατζάδα απ' τις φουφούδες, το παράπονο των παλιών ναυτικών που το μπάρκο και το ψάρεμα δεν είναι πια μόδα.
 |
Είναι στα ανατολικά της Νεάπολης το ενετικό κάστρο της Αγ. Παρασκευής, η θέα από το Μεσοχώρι και το Φαρακλό, οι χιλιάδες επιθετικές «βελόνες» που σε στοχεύουν στο πανέμορφο σπήλαιο της Καστανιάς, το πλουσιότερο σε σταλαγμίτες στην Ελλάδα.
Είναι οι κουβέντες με τους ναυτικούς σαν τον Παναγιώτη Σταθάκη, που μιλά για τη ζωή του στη θάλασσα με τον Καββαδία και στη στεριά με τον Αγούδημο, για το λιμάνι στο Παλαιόκαστρο που δεν λέει να φτιαχτεί, για το «Νήσος Κύθηρα» που αγόρασαν οι Βατικιώτες το '98 καθιερώνοντας τη γραμμή που μέχρι τότε «έπιανε» Γύθειο, για το γυμνάσιο που ιδρύθηκε το '58 κι έκανε τους ντόπιους από λοστρόμους αξιωματικούς.
 |
Κι έπειτα είναι η πορεία στα νοτιοανατολικά, στις εσχατιές του Καβομαλιά όπου ξέρεις ότι τα ωραία τώρα αρχίζουν! Τα όμορφα αμφιθεατρικά ναυτοχώρια, Λάχι και Αγ. Νικόλαος, οι ρακές με τον Αντώνη και τον χρυσοχέρη Παντελή στη «Νεράιδα», το καλοψημένο μπαρμπούνι πιασμένο από Λαχιώτες διχτυάρηδες, το ούζο στο λιμανάκι του Αϊ-Λια.
Ο ξεχασμένος Κόρακας κι οι κορμοί εκατομμυρίων ετών που ξεπετάγονται από παντού γύρω σου στο απολιθωμένο δάσος στην Αγ. Μαρίνα και σε «φτύνουν» καθώς η θάλασσα πετάγεται από μέσα τους. Εκεί ο δρόμος τελειώνει και το τοπίο γεννά πρωτόγνωρα συναισθήματα.
Ο ξεχασμένος Κόρακας κι οι κορμοί εκατομμυρίων ετών που ξεπετάγονται από παντού γύρω σου στο απολιθωμένο δάσος στην Αγ. Μαρίνα και σε «φτύνουν» καθώς η θάλασσα πετάγεται από μέσα τους. Εκεί ο δρόμος τελειώνει και το τοπίο γεννά πρωτόγνωρα συναισθήματα.
 |
Θα περπατήσεις στο συγκλονιστικό μονοπάτι κι έπειτα από 45' θα φτάσεις στα μοναστηράκια της Αγ. Ειρήνης Καβομαλούσας και του Αϊ-Γιώργη, πάνω από τους γκρεμούς του κάβου.
Θα θυμηθείς πως εδώ πάνω κάποτε ασκητές και ερημίτες είχαν φτιάξει ένα «Μικρό Αγιο Ορος», θα παρακολουθήσεις τον μυστηριακό κυματισμό και θα καταλάβεις πώς γεννήθηκαν οι θρύλοι.
Συγκινήσεων συνέχεια
Οδηγώντας στη βόρεια πλευρά της χερσονήσου, πριν προλάβεις να χορτάσεις τη διαδρομή, τα Βελανίδια θα εμφανιστούν μπροστά σου και θα σε κερδίσουν για πάντα.
Θα κάνεις βόλτες στον πανέμορφο νησιώτικο οικισμό, θα πιεις ελληνικό καφέ παρέα με μια ντουζίνα ναυτικούς και ψαράδες που θα σου μάθουν να ξεχωρίζεις τον μαρκόνη από τον μπόση και τον σαργό από το σκαθάρι.
Θα αναζητήσεις τις φημισμένες μηχανότρατες στη σκάλα και θα αναρωτηθείς πόσες μεγαλουργούν ακόμη στο Αιγαίο. Ο δρόμος λίγο μετά θα τελειώσει, πλάι στον Αγ. Μύρωνα. Μπρος στο δύσβατο, 1,5 ώρας, μονοπάτι προς τον φάρο του Καβομαλιά θα ζυγίσεις τις δυνάμεις σου. Θα προχωρήσεις.
Το ίδιο κάναμε κι εμείς - δεν το μετανιώσαμε. Είδαμε τον θρυλικότερο φάρο των ελληνικών πελάγων, ύψους 15 μέτρων, να στέκει σαν παιδικό παιχνίδι πάνω στον άγριο γκρεμό και νιώσαμε δέος. Το ίδιο νιώσαμε κι όταν βρήκαμε εκεί πάνω ανθρώπους, τους φαροφύλακες, Λεωνίδα Τζιανάκη και Δημήτρη Μπουρδέρη.
 |
Αργά καταλάβαμε ότι η νύχτα πλησίαζε έτοιμη να κρύψει τον δρόμο της επιστροφής. Προτού αρχίσουμε να τρέχουμε, εκεί, στον τρομερό Καβομαλιά, 40 μ. πάνω από τη θάλασσα, με έναν ουρανό που προμήνυε καταιγίδα, έναν βοριά που ειδοποιούσε για τον ερχομό του με μερικές ριπές, κι έναν κάβο έτοιμο να υπερασπιστεί τις τρομερές φήμες του, οι φαροφύλακες, γέμισαν τα ποτήρια κρασί κι έστρωσαν τραπέζι για εμάς. Ετοιμοι κι αυτοί να υπερασπιστούν τις φήμες του θρυλικού φάρου.
Ο αναστηλωμένος από το ίδρυμα Λασκαρίδη φάρος του Καβομαλιά,
διευκολύνει από το 1883 το θρυλικό πέρασμα
thetravelbook.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου