ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=8

Η Μάνη από τα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν γνωστή για τους πύργους της, που συντελούσαν να αποτελεί απόρθητο φρούριο των Μανιατών, αλλά

και καταφύγιο των καταδιωκόμενων Ελλήνων.
Στη Μάνη υπήρχαν και μικρά κάστρα, εκτός από τους μανιάτικους πύργους που ήταν πολλοί στη Μέσα Μάνη, όπως στη Βάθεια ή στην Κοίτα την ‘’πολύπυργο’’ και τη Νόμια παρομοία, που αναφέρει ο Νικήτας Νηφάκης. Κάστρα οικοδομήθηκαν τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας από τον Τζανέτμπεη Κουτουφαρη στις Κιτριές (1772), τον Τζανήμπεη Γρηγοράκη στο Μαυροβούνι (1795) με το όνομα Μελίσσι, το οποίο κατέστρεψε με τα κανόνια του ο τουρκικός στόλος το 1803, τον Γεωργάκη Καπετανάκη στην Τρικότσοβα της Αβίας γνωστό ως Πετροβούνι (1795), τους Κουμουνδουράκηδες μέσα στο κάστρο της Ζαρνάτας, του Αντώνμπεη Γρηγοράκη στον Αγερανό (1805), τον Κωνσταντήμπεη Ζερβάκου ονομαζόμενο και αυτό Πετροβούνι. Ιδιόμορφη καστροπολιτεία αποτελούσαν οι πύργοι των Τρουπάκηδων στην Άνω Καρδαμύλη, που ήταν μια συμπαγής μάζα πύργων για να προστατεύει ο ένας τον άλλο. Διάσπαρτοι πύργοι ήταν στα χωριά της Μάνης που ανήκαν στις ισχυρές γενιές του τόπου ή στην ύπαιθρο, όταν μια οικογένεια για να προστατεύει την περιουσία της, έχτιζε έναν πύργο στα κτήματά της και γύρω του οικοδομούνταν κατοικίες και αποτελούσαν τα ξεμόνια.

Για πρώτη φορά γίνεται αναφορά σε κάστρα της Μάνης αε επίσκεψη του Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου στην Πελοπόννησο το 1415 με την ευκαιρία της οικοδόμησης του κάστρου στο Εξαμίλι. Τη χρονι΄ά εκείνη πολιόρκησε και το κάστρο της μαντίνειας.
Αναφέρεται ότι η κατάσταση στη Μάνη ήταν τότε τραγική και τα φονικά αλλεπάλληλα και για να τους ηρεμήσει ο αυτοκράτορας γκρέμηισε τα κάστρα τους. Ο Ιωάννης Αργυρόπουλος αναφερόμενος στα δεινά που μάστιζαν τον τόπο, γράφει και τον τρόπο με τον οποίο ο Μανουήλ βελτίωσε την κατάσταση: «…πάσι δε τα κάλλιστα πεποιημένος και δέοντα. Ποιεί δ’ ουν αυτά γνώσει και δυνάμει ξένη χρησάμενος, τη μεν αυτούς παραινέσας όσον εικός, τη δε τα φρούρια λύσας αυτών, οις θαρρούντες α μη θέμις δραν εβουλεύοντο. Τρόποις τοιουτοις το χρηστόν αυτοίς ήθος εχαρίσατο…».

Για τα κάστρα της Πελοποννήσου έχουν γράψει:

Ιωάννης Σφηκόπουλος, Τα μεσαιωνικά κάστρα του Μορηά,
Στα κάστρα της Μάνης και της πλησίον Λακωνίας και Μεσσηνίας αναφέρει:
Λογκανίκου
Βορδώνιας
Καστρι
Μυστρά
Κομουστάς
Άρνας
Μπαρδούνιας
Πασσαβά
Καρυούπολης
Κελεφά
Τηγανιου
Ωρηάς (Άνω Πούλας)
Πόρτο Κάγιο
Κότρωνα Κολοκυθιάς-Λουκάδικα)
Γαρδικι
Πήδημα
Θουρία
Ανδρούσα
Καλαμάτας
Γιάννιτσα
Μαντίνειας
Μύλων (Μελίπυργος)
Γιάννιτσας
Ζαρνάτα
Γαρμπελιά
Πύργος Κουμουντουράκη
Λεύκτρο

https://www.facebook.com/photo.php?fbid

Σημείωση: 

Στους Μύλους της Μαντίνειας ο πύργος που υπάρχει σήμερα είναι πολύ μεταγενέστερος, δηλαδή μετά το 1825. Προηγουμένως (1805) ήταν άλλος που βρισκόταν εκατό μέτρα νότια από την πηγή. Κάστρο στους Μύλους περιγράφει ο Τσελεμπί που πέρασε από εκεί το 1670, όσο αυτός μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστος.

Ο πύργος του Κουμουνδουράκη χτίστκε μετά το 1812, προηγουμένως υπήρχε εκεί πυργόσπιτο που σώζονται τα ερείπιά του ακόμη. Όλο το συγκρότημα του Κουμουνδουράκη βρίσκεται στην κορυφή του κάστρου της Ζαρνάτας.
Για τον πύργο της Γαρμπελιάς αναφέρεται ότι ήταν μύλος κυλινρικού σχήματο; Και μετά προστέθηκε και ορθογώνιο κτίσμα. Ίσως δεν είναι τόσο παλαιός ο πύργος αυτός. Η βυζαντινή Ζαρνάτα θα ήταν στην κορυφή του λόφου, όπου κοντά υπάρχει και πηγή νερού.

Ε. Καρποδίνη-Δηνητριάδη (Κείμενα), Ν. Νιανός (σχέδια), Λίζα Έβερτ, Ντόρα Μηναΐδη και Μαρία Φακίδη (φωτογραφίες), Κ’αστρα της Πελοποννήσου.

Γιάννη Σαΐτα, Ελληνική παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Μάνη, έκδ. Μέλισσα

Παν. Σταμ. Κατσαφάδου, τα κάστρα της Μάνης, Αθήνα 1992.
Αναφέρεται στα δύο κάστρα της Μαΐνης, δηλαδή το βυζαντινό κάστρο που ήταν στο Τηγάνι ανάμεσα στο Μέζαπο και την Αγία Κυριακή και το φραγκικό κάστρο που είναι στην Άνω Πούλα, στα ερείπια της ακρόπολης της αρχαίας Ιππόλας, το οποίο χτίστηκε από τον Γουλιέλμο Βιλλαρδουΐνο.

Charles Hopf, Inedites ou peu connues Publiees Avec notes et tables genealogiques (Chroniques Greco-Romanes). Επανέκδοση Χ. Σπανού.

Στο βιβλίο αυτό υπάρχουν πίνακες φρουρίων της Πελοποννήσου από την εποχή του Τουρκο-Βενετικού πολέμου 1462-1479.
Σελ. 202; Mayayiado nel Maconiso = Μαγκανιακό
Drusa = Ανδρούσα
Calamata= Καλαμάτα
Manteyna =Μαντίνεια
Lesfaro = Λεύκτρο
Maina Granda = Μεγάλη Μάνη
Stelli Levizza vel Seliviza = Σελίνιτσα
Ruolio vel Ruolo =
Castri vel Castriti = Καστρί
Jonava vel Janina= Γιάννιτσα
Lendari=Λεοντάρι
Longanico= Λογκανίκο
Verdonia =Βαρδούνια ή Βορδώνια
Lacovuno =Λυκοβουνό (Σελασία)
Irachi vel Zirachi = Γεράκι

Σελ. 203. 1463. Veneti obtinuerunt
Janizza= Γιάννιτσα
Dirautri over Drasi= Γεράκι
Longanico=Λογκανόκο
Pidimia = Πήδημα
Maina =Μικρομάνη
Calamata se perse ut supra = Κσλσμάτα
Castri = Καστρι
Verdonia = Βαρδούνια
Platanos vile= Πλάτανος ??
Cariposti sive Caropoli in brazzo de Maina = Καρυούπολι
Cocchochia sine Colochita ut supra =Καλοκυθιά
Comusta = Κουμουστά
Maina Grande in brazzo ut supra =Μεγάλη Μάνη
Lefro = Λεύκτρο
Mantegna in brazzo ut supra = Μαντίνεια

Σελ. 205-6: Όσα σημειώνονται με + ανήκουν στη Βενετία, όσα με το γράμμα R είναι ερειπωμένα και τα υπόλοιπα τα έχουν οι Τούρκοι.
Gardichi salo = Γαρδίκι
Apidimia +R = Πήδημα
Maina +R = Μικρομάνη
Longanico = Λογκανίμο
Calamita +R = Καλαμάτα
Selevizza =
S. Zoszi Scorta = Άγιος Γεώργιος Σκορτών
Loi = Λόι
Lendari = Λεοντάρι
Adruisa R = Ανδρούσα
Arzirocastro +
Diracchi + = Διρράχι
Belveder +
Gardizi = Γαρδικι
Sidro Castro = Σιδηρόκαστρ
Serenes + = Ζαρνάτα
Manconico R =Μαγκανιακό
Malvasia + =Μονεμβασία
Castri R = Καστρι
Licocastro R
Astro + = Άστρ
Vardonia + = Βαρδούνια
Teologo R
Astrizi + =Αστρίτσι
Misitra = Μιστρά
Platanos villa R= Πλάτανος
Asopes = Ασωπός
Zerachi =Γεράκι
Gariposti overo Garipoli +R – Καρυούπολη
Vatica + =Βάτικα
Ales Lenidi R =Λεωνίδιο
Cochichia over Colichitia + =Κολοκυθιά (Λουκάδικα)
Arna Villa + =Άρνα
Mantegnia + =Μαντίνεια
Maina Grande + = Μεγάλη Μάνη
Janizza +R =Γιάννιτσα
Comusta villa + = Κουμουστά
Lefco + =Λεύκτρο

Σελ. 206: Κάστρα που ανήκαν στη Βενετία
Napoli
Malvasia
Maina
Chelidoni
Coron
Modon
Androcastro
Bardunia
Longanico
Calamata
Vumero
Cholera
Castranizza et Piastro

- Κevin Andrews, Castles of the Morea, Princrton, New Jersey 1953

Πετροβούνι, κάστρο της οικ. Καπετανάκη

- Ν. Ο. Σηφουνάκη, Το “οχύρωμα” των Καπετανάκηδων στο Πετροβούνι, Θέματα χώρου-τεχνών design – art in greece 14 (1983)120.

- Σταύρου Καπετανάκη, Ο γερο-Παναγιωτάκης Καπετανάκης, η ζωή του, ο τόπος του και η διαθήκη του, Λακωνικαί Σπουδαί 8(1996)410-417

Κάστρο Κελεφας, Κάστρο Ζαρνάτας, Πύργος Μουρτζινου- Ττουπακη/Καρδαμύλη

Elias Christeas

https://www.facebook.com/groups/214014085361216/permalink/853335708095714/

Elias Christeas‎ΜΑΝΗ ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ XΘΕΣ-ΣΗΜΕΡΑ-ΑΥΡΙΟ