Βύρωνας Αττικής. Ο Βύρωνας αποτελεί τη πλέον πιο αστική περιοχή
της Αθήνας και του δήμου στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών στην Αττική.
Γειτνιάζει με τον δήμο της Καισαριανής στη βόρεια πλευρά, με τον Δήμο Αθηναίων στη Δυτική πλευρά, με τον Δήμο Δάφνης – Υμηττού στη Νότια
πλευρά ενώ στην Ανατολική πλευρά βρίσκεται στη περιοχή του Καρέα,
στον Υμηττό και το δάσος του.
Η ονομασία της περιοχής εικάζεται πως πάρθηκε από την ονομασία
του “Επαναστάτη Άγγλο ποιητή” Λόρδο Βύρωνα.
Παρόλο που αρχικά η περιοχή ήταν γεμάτη από βοσκοτόπια και χωράφια
των ίδιων των Αθηναίων, τα οποία άρχισαν σιγά σιγά να απαλλοτριώνονται
και να ρυμοτομούνται κατά τις δεκαετίες του 1920 και του ’30 με απώτερο
σκοπό την εγκατάσταση του μεγάλου κύματος προσφύγων που εκείνη
τη περίοδο ειδικά συνετέλεσε η Μικρασιατική Καταστροφή και ο εκδιωγμός χιλιάδων Ελλήνων της Πόλης.
Η συνολική έκταση του δήμου Βύρωνα ανέρχεται γύρω στις 9.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα περίπου.
Ο πληθυσμός του από την άλλη ανέρχεται στους 61.000 κατοίκους περίπου σύμφωνα με τη πιο πρόσφατη απογραφή που είχε γίνει το 2011.
της Αθήνας και του δήμου στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών στην Αττική.
Γειτνιάζει με τον δήμο της Καισαριανής στη βόρεια πλευρά, με τον Δήμο Αθηναίων στη Δυτική πλευρά, με τον Δήμο Δάφνης – Υμηττού στη Νότια
πλευρά ενώ στην Ανατολική πλευρά βρίσκεται στη περιοχή του Καρέα,
στον Υμηττό και το δάσος του.
Η ονομασία της περιοχής εικάζεται πως πάρθηκε από την ονομασία
του “Επαναστάτη Άγγλο ποιητή” Λόρδο Βύρωνα.
Παρόλο που αρχικά η περιοχή ήταν γεμάτη από βοσκοτόπια και χωράφια
των ίδιων των Αθηναίων, τα οποία άρχισαν σιγά σιγά να απαλλοτριώνονται
και να ρυμοτομούνται κατά τις δεκαετίες του 1920 και του ’30 με απώτερο
σκοπό την εγκατάσταση του μεγάλου κύματος προσφύγων που εκείνη
τη περίοδο ειδικά συνετέλεσε η Μικρασιατική Καταστροφή και ο εκδιωγμός χιλιάδων Ελλήνων της Πόλης.
Η συνολική έκταση του δήμου Βύρωνα ανέρχεται γύρω στις 9.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα περίπου.
Ο πληθυσμός του από την άλλη ανέρχεται στους 61.000 κατοίκους περίπου σύμφωνα με τη πιο πρόσφατη απογραφή που είχε γίνει το 2011.
*Η ίδρυση της περιοχής του Βύρωνα
Ο Βύρωνας αποτελεί τον πρώτο αστικό προσφυγικό συνοικισμό ολόκληρης της Ελλάδος.
Η δημιουργία του ξεκίνησε μόλις το Φθινόπωρο του 1922 με τη πρώτη
έλευση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής στην Αττική.
Η περιοχή διέθετε αρκετά τμήματα. Το πρώτο τμήμα του οικισμού
οικοδομήθηκε τη περίοδο 1922 με 1923 από το Ταμείο Περιθάλψεως
Προσφύγων και η αρχική ονομασία του ήταν Συνοικισμός Παγκρατίου.
Τα υπόλοιπα τμήματα κατασκευάστηκαν από την Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων τη χρονική περίοδο μεταξύ 1924- 1926.
Όσον αφορά την ονομασία όπως ειπώθηκε και παραπάνω δόθηκε από τον
Λόρδο Βύρωνα το 1924, με την ευκαιρία του εορτασμού των εκατό χρόνων
από το θάνατο του στο Μεσολόγγι στις 14 Απριλίου 1814.
Στον προσφυγικό οικισμό εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες προερχόμενοι κυρίως
από τη Σμύρνη και την ευρύτερη περιοχή της Ιωνίας αλλά και από τη Καππαδοκία, τη Προποντίδα, το Πόντο και την Ανατολική Θράκη και αλλού.
Ο Δήμος Αθηναίων, ωστόσο, αποσπάστηκε λίγο αργότερα από το Δήμο
Βύρωνα και ο δεύτερος αποτέλεσε για λίγο ανεξάρτητη κοινότητα ενώ ήδη
το 1934 μετατράπηκε πλέον σε δήμος εξ’ ολοκλήρου.
Γύρω από τον κεντρικό προσφυγικό οικισμό ιδρύθηκαν επιμέρους προσφυγικοί οικισμοί, όπως Νέα Βρύουλα, Νέα Αλάτσατα, Νέο Κορδελιό, Βυζάντιο, Φρυγία, Νέα Έφεσος, Νέα Ελβετία.
Ο Βύρωνας αποτελεί τον πρώτο αστικό προσφυγικό συνοικισμό ολόκληρης της Ελλάδος.
Η δημιουργία του ξεκίνησε μόλις το Φθινόπωρο του 1922 με τη πρώτη
έλευση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής στην Αττική.
Η περιοχή διέθετε αρκετά τμήματα. Το πρώτο τμήμα του οικισμού
οικοδομήθηκε τη περίοδο 1922 με 1923 από το Ταμείο Περιθάλψεως
Προσφύγων και η αρχική ονομασία του ήταν Συνοικισμός Παγκρατίου.
Τα υπόλοιπα τμήματα κατασκευάστηκαν από την Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων τη χρονική περίοδο μεταξύ 1924- 1926.
Όσον αφορά την ονομασία όπως ειπώθηκε και παραπάνω δόθηκε από τον
Λόρδο Βύρωνα το 1924, με την ευκαιρία του εορτασμού των εκατό χρόνων
από το θάνατο του στο Μεσολόγγι στις 14 Απριλίου 1814.
Στον προσφυγικό οικισμό εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες προερχόμενοι κυρίως
από τη Σμύρνη και την ευρύτερη περιοχή της Ιωνίας αλλά και από τη Καππαδοκία, τη Προποντίδα, το Πόντο και την Ανατολική Θράκη και αλλού.
Ο Δήμος Αθηναίων, ωστόσο, αποσπάστηκε λίγο αργότερα από το Δήμο
Βύρωνα και ο δεύτερος αποτέλεσε για λίγο ανεξάρτητη κοινότητα ενώ ήδη
το 1934 μετατράπηκε πλέον σε δήμος εξ’ ολοκλήρου.
Γύρω από τον κεντρικό προσφυγικό οικισμό ιδρύθηκαν επιμέρους προσφυγικοί οικισμοί, όπως Νέα Βρύουλα, Νέα Αλάτσατα, Νέο Κορδελιό, Βυζάντιο, Φρυγία, Νέα Έφεσος, Νέα Ελβετία.
Δήμαρχοι Βύρωνα
Από την Κατοχή μέχρι τον Εμφύλιο Πόλεμο
Από τη περίοδο της Κατοχής ο Βύρωνας όπως ακριβώς και η γειτονική Καισαριανή, υπήρξε πρωτοπόρος στην αντίσταση ενάντια στον επικείμενο κατακτητή.
Δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι έπεσαν μαχόμενοι και θυσιάστηκαν στον αντιστασιακό αγώνα, αγωνίστηκαν σε παράνομες οργανώσεις και πολλοί από αυτούς στάλθηκαν στη Γερμανία όμηροι, από όπου δεν επέστρεψαν ποτέ καθώς όσο καιρό εκρατούντο πολλοί από τους Γερμανούς τους σκότωναν ως αντίποινα. Αποκορύφωμα του αγώνα υπήρξε το «μπλόκο του Βύρωνα» στις 7 Αυγούστου 1944, όταν οι Γερμανοί δολοφόνησαν δώδεκα άνδρες (έντεκα Έλληνες
πατριώτες και έναν Ιταλό αντιφασίστα) σε κεντρικό σημείο της πόλης.
Η περιοχή του Βύρωνα κατείχε πρωταγωνιστικό ρόλο στα Δεκεμβριανά,
καθώς οι κάτοικοι συμμετείχαν ενεργά στις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Από τη περίοδο της Κατοχής ο Βύρωνας όπως ακριβώς και η γειτονική Καισαριανή, υπήρξε πρωτοπόρος στην αντίσταση ενάντια στον επικείμενο κατακτητή.
Δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι έπεσαν μαχόμενοι και θυσιάστηκαν στον αντιστασιακό αγώνα, αγωνίστηκαν σε παράνομες οργανώσεις και πολλοί από αυτούς στάλθηκαν στη Γερμανία όμηροι, από όπου δεν επέστρεψαν ποτέ καθώς όσο καιρό εκρατούντο πολλοί από τους Γερμανούς τους σκότωναν ως αντίποινα. Αποκορύφωμα του αγώνα υπήρξε το «μπλόκο του Βύρωνα» στις 7 Αυγούστου 1944, όταν οι Γερμανοί δολοφόνησαν δώδεκα άνδρες (έντεκα Έλληνες
πατριώτες και έναν Ιταλό αντιφασίστα) σε κεντρικό σημείο της πόλης.
Η περιοχή του Βύρωνα κατείχε πρωταγωνιστικό ρόλο στα Δεκεμβριανά,
καθώς οι κάτοικοι συμμετείχαν ενεργά στις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
ΕΛΛΑΣίτες Βύρωνα
*Ισχυρές προσωπικότητες του Βύρωνα
Στον Βύρωνα εγκαταστάθηκε με ολόκληρη την οικογένεια του, γεννημένος φυσικά στη Σμύρνη και ερχόμενος στη περιοχή του Βύρωνα όντας πρόσφυγας,
ο μεγάλος φιλόσοφος και ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος.
Στο Βύρωνα γεννήθηκε και μεγάλωσε η “τρανή” βυζαντινολόγος και ιστορικός Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, παιδί από οικογένεια προσφύγων από τα Μουδανιά. Επίσης, κάτοικος του Βύρωνα θεωρήθηκε και ο Χρυσόστομος Β’ Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, καθώς γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας. Πολλές ακόμη ισχυρές προσωπικότητες είτε γεννήθηκαν είτε μεγάλωσαν ή και διέμεναν κατά καιρούς στο Βύρωνα ήταν οι: Δ. Διαμαντόπουλος, Μ. Λουντέμης, Δ. Ψαθάς,
Ιακ. Καμπανέλης και ο Γ. Βόγλης.
Στον Βύρωνα εγκαταστάθηκε με ολόκληρη την οικογένεια του, γεννημένος φυσικά στη Σμύρνη και ερχόμενος στη περιοχή του Βύρωνα όντας πρόσφυγας,
ο μεγάλος φιλόσοφος και ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος.
Στο Βύρωνα γεννήθηκε και μεγάλωσε η “τρανή” βυζαντινολόγος και ιστορικός Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, παιδί από οικογένεια προσφύγων από τα Μουδανιά. Επίσης, κάτοικος του Βύρωνα θεωρήθηκε και ο Χρυσόστομος Β’ Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, καθώς γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας. Πολλές ακόμη ισχυρές προσωπικότητες είτε γεννήθηκαν είτε μεγάλωσαν ή και διέμεναν κατά καιρούς στο Βύρωνα ήταν οι: Δ. Διαμαντόπουλος, Μ. Λουντέμης, Δ. Ψαθάς,
Ιακ. Καμπανέλης και ο Γ. Βόγλης.
Σημαντικά κτίρια του Βύρωνα
Επίσης, ο Βύρωνας φημίζεται για τον πολιτισμό που “διδάσκει” μέσω των θεάτρων που διαθέτει αλλά και των εργοστασίων που διέθετε, με αποτέλεσμα
να απασχολεί χιλιάδες ανέργους πολίτες τόσο Κωνσταντινοπολίτες όσο και ντόπιων κατοίκων του Βύρωνα. Μερικά από τα σημαντικότερα κτίρια που αντικρίζει κανείς μόλις φτάσει στον Βύρωνα Αττικής είναι: Το θέατρο Βράχων “Μελίνα Μερκούρη”, το ταπητουργείο, το παλαιό δημαρχείο, η παλιά αγορά,
οι Πρσοφυγικές οικίες κεντρικού οικισμού (διατηρούνται κάποιες μεταξύ των οδών Κολοκοτρώνη, Καισαρείας, Βουτζά και Μεσολογγίου), τα παλιά σχολεία,
το παλαιό Στάδιο, τη Μονή Αγίου Ιωάννου Καρέα (11ος-12ο αι.), τη Μονή Αγίου Γεωργίου Κουταλά και τέλος τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις Καρέα ΕΚΕΜΣ, ΔΣΕ, ΑΣΔΕΝ, Αερονομία κ.λπ.).
Σύνταξη κειμένου: Ανθή Σακκά
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
- https://el.wikipedia.org/wiki/wHtxjw8RiTcFh1OspK3SQ
- https://www.maxmag.gr/agnosti-ellada/vyronas-attikis-mia-periochi-tagmeni-stin-aristokratia/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου