Τα προβλήματα μνήμης λόγω άνοιας ή φυσιολογικού γήρατος;

Συγγραφική Ομάδα:

Ζήκος Παναγιώτης, Ειδικός Νευρολόγος
Φαίη Ευθυμιοπούλου, Νευροψυχολόγος, Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ

Με το πέρασμα της ηλικίας, έχουμε παρατηρήσει ότι όλες οι 
φυσιολογικές λειτουργίες μας εξασθενούν. 
Οι νοητικές λειτουργίες δεν αποτελούν εξαίρεση.

Πολλά άτομα ειδικά στην Τρίτη ηλικία αναφέρουν ότι πολλές φορές ξεχνάνε  ονόματα, αποσπάται η προσοχή τους πιο εύκολα ή δυσκολεύονται να θυμηθούν κάποια πράγματα (πχ που έβαλαν  τα κλειδιά τους).

Οι νοητικές λειτουργίες που εξασθενούν με το γήρας, ακόμα και σε άτομα με υψιλό μορφωτικό επίπεδο, είναι η πρόσφατη μνήμη (πχ. μπορεί να ξεχνά που πάρκαρε το αυτοκίνητο, να ξεχνά ονόματα, τι ήθελε να αγοράσει από το souper market), η λειτουργία της κατονομασίας (δυσκολία να ονομάζει γνωστά αντικείμενα και η λειτουργία συγκέντρωσης-προσοχής (το άτομο μετά τα 70 αποσυντονίζεται πιο εύκολα και δυσκολεύεται να κάνει δυο πράγματα ταυτόχρονα πχ να οδηγεί και να μιλά στο τηλέφωνο). 

Το πιο σημαντικό ερώτημα των ασθενών είναι πως διακρίνεται η φυσιολογική εξασθένιση της μνήμης των ηλικιωμένων από τη νόσο Alzheimer. Ένα από το πιο σημαντικά κριτήρια, είναι η έκπτωση της καθημερινής λειτουργικότητας του ατόμου. Δηλαδή, κατά πόσο η εξασθένηση αυτή επηρεάζει την εργασία του, την κοινωνική και οικογενειακή ζωή του και κατ’επέκταση την ποιότητα ζωής του. Ένα ακόμη κριτήριο που ξεχωρίζει τη φυσιολογική γήρανση από μια αρχόμενη άνοια είναι οι δυσκολίες αυτές να συμβαίνουν περιστασιακά και να μην είναι μια συχνή προοδευτικά επιδεινούμενη κατάσταση (πχ  σταθερή δυσκολία να μάθει νέα πράγματα, συχνή δυσκολία ανάμνησης ονομάτων και συχνή δυσκολία προσανατολισμού).

Ωστόσο, τα συμπτώματα αυτά πολλές φορές όμως, αν και μπορεί να μην διαταράσσουν σημαντικά την καθημερινότητα μπορεί να αποτελούν προμήνυμα μιας αρχόμενης άνοιας. Στις περιπτώσεις αυτές αναφερόμαστε στην ήπια γνωστική έκπτωση, που είναι μια «πρόδρομη» κατάσταση της άνοιας. Έχει υπολογιστεί ότι 12% των ατόμων αυτών προχωρούν στην άνοια. Οι νοητικές διαταραχές της ήπιας γνωστικής έκπτωσης μπορεί να διαπιστωθούν καλύτερα με κλινική εξέταση και με τη χρήση σύντομων ή εκτεταμένων νευροψυχολογικών δοκιμασιών.

Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητο η νευρολογική εξέταση να συνδυάζεται και με τεστ μνήμης, καθώς χρειάζεται μια πιο ειδική νευροψυχολογική εξέταση για να τεθεί διάγνωση. Επομένως, η εξέταση εκλογής είναι ο συνδυασμός νευρολογικής και νευροψυχολογικής εξέτασης, για να υπάρξει ορθή διάγνωση μια αρχόμενης άνοιας από την εξασθένηση των νοητικών λειτουργιών που επιφέρει το γήρας.

Έτσι μέσω ειδικών νευροψυχολογικών εργαλειών, μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την νοητική κατάσταση των ασθενών μας και να προχωρήσουμε στη σωστή θεραπεία. Σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητο να τονιστεί, ότι η θεραπεία που συστήνεται στην άνοια ή στην ήπια γνωστική έκπτωση, είναι ο συνδυασμός της φαρμακευτικής θεραπείας με πρόγραμμα νοητικής ενδυνάμωσης. 

Πιο συγκεκριμένα, η νοητική ενδυνάμωση πλέον είναι μία από τις πιο αποτελεσματικότερες μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει προσελκύσει το επιστημονικό ενδιαφέρον, καθώς αναγνωρίζεται η χρησιμότητα της όχι μόνό στη βελτίωση και σταθεροποίηση της νοητικής και συμπεριφορικής κατάστασης των ασθενών με άνοια ή ήπια γνωστική έκπτωση, αλλά και η σημαντικότητα της στην πρόληψη εμφάνισης νοητικών διαταραχών. Από τα καλύτερα προγράμματα νοητικής ενδυνάμωσης είναι τα υπολογιστικά προγράμματα, μέσω υπολογιστή ή ταμπλετ που είναι προσαρμοσμένα στο νοητικό δυναμικό (ανάλογα με την ηλικία και εκπαίδευση) του ατόμου.

Επομένως, το φυσιολογικό γήρας εξασθενεί τις  νοητικές λειτουργίες, όμως για να διαπιστώσουμε οτι δεν ξεκινά μια άνοια, πρέπει να επισκεφτούμε ένα ειδικό νευρολογικό ιατρείο, που να έχει εξειδικευμένες υπηρεσίες για περαιτέρω διερεύνηση, ώστε να τεθεί η σωστή διάγνωση και θεραπεία.

πηγήhttp://parkinsonportal.gr/daily_coverage_more.php?s=JSJ5kEDulTK_C5nKav87