Νίκος Δήμου...ο άνθρωπος πίσω από το "Δεν Ξεχνώ"...!!!!

Το "Δεν Ξεχνώ", κυκλοφόρησε σαν αστραπή από τις πρώτες μέρες 
της τουρκικής κατοχής στην Κύπρο.
Τυπωμένο σε τοίχους και αφίσες, σε εφημερίδες και περιοδικά, σε αυτοκόλλητα και τετράδια, βρέθηκε χαραγμένο στη συνείδηση όλων εκείνων που ξεριζώθηκαν από τη γη των πατέρων τους, αλλά και κάθε ελληνικής ψυχής που βίωσε άμεσα ή έμμεσα την τραγωδία του Αττίλα.

Το "Δεν Ξεχνώ" κυκλοφόρησε ορφανό, καθώς επί 42 χρόνια ελάχιστοι ήξεραν ποιος ήταν ο εμπνευστής και δημιουργός του. Ίσως να μην ήταν αναγκαίο μια εικόνα με την Κύπρο ματωμένη στο ύψος της Πράσινης Γραμμής και δύο λέξεις φορτισμένες με όλη την ουσία της συγκυρίας, ήταν ήδη βαρύ φορτίο για να μπορέσει να χωρέσει ακόμα και το όνομα ενός ανθρώπου, πόσω μάλλον όταν αυτός υπήρξε μακριά από τα γεγονότα. 

Το "Δεν Ξεχνώ" όμως, ποτέ του δεν υπήρξε ορφανό. 
Πατέρας αυτού, ο Νίκος Δήμου.

Τα αηδόνια δεν σώπασαν στις Πλάτρες

Για το Νίκο Δήμου, η μνήμη χρησιμεύει στο να πηγαίνουμε μπροστά, φτάνει να γίνεται σωστή χρήση της ιστορίας, πράγμα το οποίο δυστυχώς στην Ελλάδα και στην Κύπρο, δεν γίνεται πάντα. Αυτό που γίνεται, υποστηρίζει, είναι η ιδεολογική χρήση της Ιστορίας. «Αν η χρήση της Ιστορίας είναι έντιμη, μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξεπεράσουν τα προβλήματα που η ίδια η Ιστορία δημιουργεί», επισημαίνει. 

Αν για εκείνον υπάρχει μια λέξη που του φέρνει στο μυαλό την Κύπρο, αυτή είναι οι "Πλάτρες", από το ποίημα "Ελένη" του Γιώργου Σεφέρη. Εξάλλου, έτσι αγάπησε την Κύπρο, μέσα από τα γραπτά και τα μάτια του Σεφέρη, τον οποίο θεωρεί δάσκαλο.

Τα αηδόνια, λέει, δεν σώπασαν στις Πλάτρες, ούτε πρόκειται να σωπάσουν ποτέ, ενώ ευτυχώς, γενιές και γενιές αηδονιών από την αρχαία εποχή, εξακολουθούν μέχρι σήμερα κάθε Μάιο να μας ομορφαίνουν τη ζωή. 

Πώς φτιάχτηκε το "Δεν Ξεχνώ"

Συγγραφέας, διαφημιστής και δημοσιογράφος, ο Νίκος Δήμου είχε την ιδέα για ένα σήμα που θα έδειχνε τη Μεγαλόνησο λαβωμένη να αιμορραγεί από την Πράσινη Γραμμή, ένα πρωί στην διαφημιστική εταιρία την οποία διηύθυνε. 

Το κίνητρο για το "Δεν Ξεχνώ" υπήρξε εν πολλοίς η σχέση που είχε δημιουργηθεί ανάμεσα στο Νίκο Δήμου και την Κύπρο, ήδη από το φθινόπωρο του 1971. Ήταν αρχές Σεπτεμβρίου, όταν επισκέφθηκε για πρώτη φορά στην Κύπρο, έχοντας ως οδηγό την ποιητική συλλογή του Γιώργου Σεφέρη "Κύπρον, οὗ μ' ἐθέσπισεν", η οποία αργότερα -κακώς- μετονομάστηκε σε "Ημερολόγιο καταστρώματος Β’". Για κάποιον παράξενο λόγο, η επίσκεψή του περιορίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στο βόρειο τμήμα του νησιού, λες και ήξερε ότι αυτή ήταν η Κύπρος που θα χανόταν. 

«Επισκέφθηκα όλες τις περιοχές που είχε επισκεφθεί ο Σεφέρης. Επισκέφθηκα την Κερύνεια, το Πέλλα Πάις, την Αμμόχωστο, πέρασα από τη Μόρφου, στην Έγκωμη όπου είδα τις ανασκαφές, αλλά και στη Σαλαμίνα. Αγάπησα πάρα πολύ το νησί, αλλά δεν μου άρεσε καθόλου η ατμόσφαιρα και οι διαχωρισμοί που επικρατούσαν ανάμεσα στους Έλληνες και τους Τούρκους». 

Όπως λέει, θεωρεί την Κύπρο ένα πολύ καθαρό και σωστό κομμάτι του ελληνισμού. «Είμαι ευτυχής που κατάφερα να βοηθήσω με αυτό τον τρόπο». 

Μετά τις αλλαγές που έγιναν στην Ελλάδα, όταν έφυγε η χούντα και ήρθε ο Καραμανλής, ο Νίκος Δήμου ένιωσε να ανασαίνει, πιστεύοντας ότι οι συμφορές για τον ελληνισμό είχαν τελειώσει. Ωστόσο, ένα πρωί πηγαίνοντας στην εταιρία διαφήμισης που είχε ιδρύσει, άκουσε για τη δεύτερη εισβολή. Όπως λέει, η είδηση ήρθε σαν μαχαιριά πάνω του. 

«Εκείνη την ώρα, οδηγώντας, φαντάστηκα μια Κύπρο σφαγμένη, ματωμένη, μαχαιρωμένη. Φτάνοντας στο γραφείο, πήγα κατευθείαν στο σχεδιαστήριο και ζήτησα να μου φέρουν έναν χάρτη της Κύπρου, να την ζωγραφίσουν χωρισμένη στη μέση και με τη διαχωριστική γραμμή να αιμορραγεί. Την εικόνα την έβαλαν οι συνεργάτες μου και τα λόγια τα πρόσθεσα εγώ».

Η κορυφαία "διαφήμιση" της καριέρας του

Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκε το "Δεν Ξεχνώ", με ίδια έξοδα. Αν και η διαφήμιση είχε στο κάτω μέρος πολύ διακριτικά, το σήμα της εταιρίας του, ελάχιστοι το πρόσεξαν. Έπειτα, άρχισαν να τυπώνονται αυτοκόλλητα, τα οποία μοιράζονταν σε κάθε ενδιαφερόμενο εντελώς δωρεάν, με τον κόσμο να συρρέει μαζικά για να παραλάβει έστω κι ένα πακέτο από αυτά. 

«Είχαμε τυπώσει περίπου 300.000 αυτοκόλλητα, δεν μπορούσαμε να τυπώσουμε άλλα. Κάποια στιγμή, αρχίσαμε να δίνουμε αντίγραφα τις μακέτας σε όποιον ήθελε, προκειμένου να τυπώσει και αυτός. Διάφορες οργανώσεις και σύλλογοι, ακόμα και η κυπριακή πρεσβεία, πήραν τη μακέτα και την άδεια για να τυπώσουν το σήμα. Έτσι το σήμα τυπώθηκε σε όλο τον κόσμο». 

Όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, πρόκειται για την κορυφαία "διαφήμιση" που έχει κάνει στη ζωή του.

Να ξεπεραστεί το "Δεν Ξεχνώ"

Φτάνοντας στο 2016, 42 χρόνια μετά τη δημιουργία του σήματος, ο δημιουργός του "Δεν Ξεχνώ" εκτιμά ότι το σύνθημα θα πρέπει να ξεπεραστεί, αλλά όχι να ξεχαστεί.

«Κανονικά θα έπρεπε να μην έχουμε κάτι που δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε. Θέλω πολύ η προσπάθεια που γίνεται τώρα να καρποφορήσει και να ξεπεραστεί πλέον αυτή η διχοτόμηση», λέει ενώ έχοντας φίλους και στην τουρκοκυπριακή πλευρά, ισχυρίζεται ότι οι πιο προοδευτικοί και οι πιο ανοιχτόμυαλοι, είναι αναμφίβολα υπέρ του να ξεπεραστεί το πρόβλημα. 

Το σύνθημα που έπεσε θύμα εκμετάλλευσης

Βαθιά είναι η ενόχληση του, επίσης, από το γεγονός ότι το "Δεν Ξεχνώ" έπεσε θύμα εκμετάλλευσης από ανθρώπους με των οποίων τις απόψεις διαφωνεί ριζικά, όπως οι ακροδεξιοί και οι εθνικιστές. Όπως αναφέρει, για τον ίδιο είναι μεγάλο πρόβλημα να βλέπεις το σύμβολο να εμφανίζεται σε φασιστικές ιστοσελίδες, αν και δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα. 

«Εκείνο που δεν πρέπει να γίνει στο "Δεν Ξεχνώ", είναι να ξεχαστεί. Καλώς ή κακώς, έχει γίνει το σύμβολο μιας τραγικής σελίδας της ελληνικής Ιστορίας», λέει. Όσον αφορά στο γεγονός ότι το σήμα έχει σταματήσει σταδιακά να εμφανίζεται στους τοίχους της Κύπρου, με την παρουσία του να φθίνει τα τελευταία χρόνια ακόμα και από τα τετράδια των σχολείων, ο Νίκος Δήμου υποστηρίζει ότι πρόκειται για τη μοίρα όλων των πραγμάτων. 

«Σιγά - σιγά, κάποια στιγμή, αρχίζουν να φθείρονται, να ξεχνιούνται, να χάνονται. Δεν το θεωρώ παράλογο, η μοίρα των ανθρώπων και των πραγμάτων είναι η φθορά», λέει. 

Κομμάτι της Ιστορίας

Ο ίδιος δεν αποζήτησε ποτέ την αναγνώριση για τη δημιουργία του "Δεν Ξεχνώ", αν και ευκαιρίας δοθείσης, δεν το απέκρυπτε, ούτε το αρνιόταν.

Διαβάζοντας το τελευταίο του βιβλίο, την αυτοβιογραφία με τίτλο "Οι δρόμοι μου", η ιστορία και η σημασία του σήματος, εξαντλείται σε λιγότερο από δύο σελίδες, με την αφήγηση να μένει στην καταγραφή των γεγονότων. Ρωτώντας τον, θα σου πει ότι παρά τα πολλά πράγματα που έχει κάνει στη ζωή του, είναι ένας άνθρωπος που προσπαθεί να μην κάνει θόρυβο.  

Το "Δεν ξεχνώ" όμως, δεν έκανε θόρυβο, δεν ήταν μια ενόχληση στα αυτιά μας ή μια λεπτομέρεια στη ροή των γεγονότων. Υπήρξε κομμάτι της ίδιας της Ιστορίας της Κύπρου, αναλαμβάνοντας το πιο βαρύ φορτίο: να μην μας επιτρέψει να λησμονήσουμε, πολεμώντας και -προς το παρόν- νικώντας τον πιο ύπουλο αντίπαλο, τη λήθη. 

 http://www.sigmalive.com