...υποβλητικές πολυκατοικίες της δεκαετίας του 1930.
Όλα αυξάνονται εκθετικά στο σκοτάδι της νύχτας.
Η είσοδος, ακόμη και φωτισμένη, θα παραμένει πάντα μια πηγή μυστηρίου.
Tasos SalterisΚΑΘΕ ΣΑΒΒΑΤΟ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Αν σταθεί κανείς στη γωνία Σόλωνος και Ασκληπιού, ας έχει στον νου ότι εκεί, και λίγο παρακάτω, λίγο παραπάνω, ένα μεγάλο κομμάτι της «νέας» Αθήνας γεννιόταν, πριν από 80-90 χρόνια. Μοιάζει παράδοξο μέσα στη βοή της Σόλωνος και μπροστά στην ανηφόρα της Ασκληπιού, να φέρει κανείς στο μυαλό του τη φωτεινή Αθήνα εκείνης της εποχής.
Μου ήρθε στον νου, σαν ζωγραφιά, καθώς το βλέμμα μου έπεσε και γαντζώθηκε πάνω στην πολυκατοικία της οδού Ασκληπιού 19. Είναι ανάμεσα στη Σόλωνος και τη Ναυαρίνου· σταθείτε να τη δείτε αν περάσετε από εκεί. Την κοιτούσα, καθώς προβάλλει καπνισμένη από τα καυσαέρια και με φθαρμένη την πρόσοψη, και σκέφτηκα ότι φέτος συμπληρώνει τα 80 της χρόνια. Είναι μία από τις πολλές, άσημες επετείους της πόλης, που γυρίζει σελίδες και μετράει βήματα στον χρόνο, μία από τις επετείους που συνδέονται με προσωπικότητες που έδωσαν ατμόσφαιρα στην Αθήνα.
Είναι μία από τις πολυκατοικίες που είχε σχεδιάσει ο αρχιτέκτων Κωνσταντίνος Κυριακίδης. Από τις πολύ όμορφες, καλοφτιαγμένες, σοφά μελετημένες εκείνων των προπολεμικών χρόνων, όταν πλούσιοι αστοί έχτιζαν τις ιδιόκτητες πολυκατοικίες τους στην Αθήνα. Αυτή η πολυκατοικία του Ηρ. Κυριακόπουλου, το όνομα του οικοπεδούχου και παραγγελιοδόχου, κρατάει ακόμη το μυστήριο της εποχής. Αν δρασκελίσει κανείς την είσοδο θα εισέλθει στον μισοσκότεινο κόσμο της μεσοπολεμικής Αθήνας, με τα μαρμάρινα δάπεδα, τα αψιδωτά περάσματα, τους ανελκυστήρες της εποχής. Διατηρείται ατόφια η ατμόσφαιρα του 1934.
Κομμάτι της αρχιτεκτονικής ιστορίας της Αθήνας, η πολυκατοικία αυτή όπως και τα άλλα κτίρια του Κυριακίδη, αλλά και των ομοτέχνων του την ίδια εποχή, περιμένουν να κληθούν στην υπηρεσία της σημερινής πόλης.
Ο Κωνσταντίνος Κυριακίδης ανήκε στην αστική τάξη των Ρωμιών της Πόλης, με σπουδές και στο Παρίσι. Καλλιτέχνης, καλλιεργημένος, κοσμοπολίτης, ήταν διάσημος στην ελίτ της Πόλης πριν έρθει στην Αθήνα το 1926. Στην Κωνσταντινούπολη, η περίφημη αρ νουβό πολυκατοικία Frej που είχε χτίσει στις παρυφές του Πέρα (1905-06) είναι γνωστή σε όλους όσοι ασχολούνται με την αστική κατοικία στην πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σπουδαία μορφή, ο Κυριακίδης άφησε στην Αθήνα εντυπωσιακά κτίρια, όπως το εκλεκτικιστικό κτίριο Λυκιαρδόπουλου (Αμαλίας 36), που το ύψος του είχε σκανδαλίσει την Αθήνα (καθώς «έκρυβε» την Ακρόπολη). Το θέμα το θίγει και ο Τερζάκης στη «Μενεξεδένια Πολιτεία». Αλλά και την περίτεχνη πολυκατοικία Μαυρομμάτη, στη γωνία Υψηλάντου και Πλουτάρχου, που έχει μορφολογική μοναδικότητα. Συμμετοχές σε πολλούς διαγωνισμούς και κτίρια στην Οθωνος, στη Σκουφά και αλλού είναι το αποτύπωμα αυτού του εξαίρετου Κωνσταντινουπολίτη στην Αθήνα, που βρήκε τραγικό θάνατο στα κρατητήρια της Γκεστάπο.
Γι’ αυτό, όταν είδα την πολυκατοικία της Ασκληπιού 19, στο ημίφως του σούρουπου, σαν να την κάλυπτε ο ρόγχος των αυτοκινήτων, που περίμεναν ανυπόμονα να ανάψει το πράσινο φανάρι, σκέφτηκα τον άδοξο κύκλο ζωής αυτού του φιλαθήναιου αρχιτέκτονα. Του αξίζει μία μνεία, μας αξίζει ένα βάθος. Πόρτα πόρτα, η Αθήνα ξετυλίγει ιστορίες που ανατρέπουν το στερεότυπο της εικόνας της.
kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου