...είναι ένα μεσαιωνικό αστρονομικό ρολόι στο κέντρο της Πράγας.
Το σημερινό ρολόι είναι ένα πιστό αντίγραφο του αρχικού,
που καταστράφηκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Βρίσκεται στο νότιο τοίχο του Παλιού Δημαρχείου, στην πλατεία
της Παλιάς Πόλης και αποτελεί δημοφιλή τουριστική ατραξιόν!
Το Αστρονομικό Ρολόι της Πράγας (ή Orloj όπως είναι ευρύτερα γνωστό)
από παράφραση της ελληνικής λέξης «ωρολόγιον» είναι ένα μεσαιωνικό
αστρονομικό ρολόι που άρχισε να λειτουργεί τον 15ο αιώνα.
Ο μηχανισμός του Αστρονομικού Ρολογιού της Πράγας αποτελείται
από τρεις ομοαξονικούς οδοντωτούς τροχούς ίσης διαμέτρου,
οι οποίοι κινούν αντίστοιχα ισάριθμους περιστρεφόμενους δείκτες.
Κατά σειρά, ο πρώτος δείχνει την κίνηση του Ηλίου,
ο δεύτερος την κίνηση της Σελήνης, και ο τρίτος τη σχετική θέση τού
ζωδιακού κύκλου ως προς τον Ήλιο.
Η ιστορία της κατασκευής του
Η αρχική κατασκευή του Αστρονομικού Ρολογιού στη βάση
του γοτθικού πύργου του Δημαρχείου της Πράγας υπολογίζεται ότι πραγματοποιήθηκε το 1410 επί βασιλείας Βενσεσλάου
(Βάτσλαβ) Δ΄ (1378-1419) από τον ονομαστό ωρολογοποιό
Νικόλαο του Κάνταν.
Φαίνεται όμως ότι ο Νικόλαος βασίσθηκε στις συμβουλές και αστρονομικές
γνώσεις του Γιαν Όντρεγιοφ, του επονομαζόμενου Σίντελ.
Ο Όντρεγιοφ ήταν καθηγητής των Μαθηματικών και της Αστρονομίας
στο Πανεπιστήμιο Καρόλου της πόλης.
Κατά την περίοδο αυτή κατασκευάσθηκε η πρώτη και βασική αστρονομική «ωρολογοπλάκα» με το μηχανισμό της, ενώ 80 χρόνια αργότερα, το 1490,
προστέθηκε και η ημερολογιακή περιστρεφόμενη πλάκα.
Η όλη κατασκευή ολοκληρώθηκε τότε από τον ονομαστό αρχιτεχνίτη
ωρολογοποιό Γιαν Χάνους του Ρόδου (Jan Hanus Ruze) και το βοηθό του,
τον Γιάκουμπ Τσεχ. Υπάρχει μια φήμη, μάλιστα, ότι προκειμένου να μη επαναλάβει
ο Χάνους σε κάποια άλλη πόλη αυτό το αριστούργημά του, οι δημοτικοί σύμβουλοι
της Πράγας αποφάσισαν να τον τυφλώσουν!
του γοτθικού πύργου του Δημαρχείου της Πράγας υπολογίζεται ότι πραγματοποιήθηκε το 1410 επί βασιλείας Βενσεσλάου
(Βάτσλαβ) Δ΄ (1378-1419) από τον ονομαστό ωρολογοποιό
Νικόλαο του Κάνταν.
Φαίνεται όμως ότι ο Νικόλαος βασίσθηκε στις συμβουλές και αστρονομικές
γνώσεις του Γιαν Όντρεγιοφ, του επονομαζόμενου Σίντελ.
Ο Όντρεγιοφ ήταν καθηγητής των Μαθηματικών και της Αστρονομίας
στο Πανεπιστήμιο Καρόλου της πόλης.
Κατά την περίοδο αυτή κατασκευάσθηκε η πρώτη και βασική αστρονομική «ωρολογοπλάκα» με το μηχανισμό της, ενώ 80 χρόνια αργότερα, το 1490,
προστέθηκε και η ημερολογιακή περιστρεφόμενη πλάκα.
Η όλη κατασκευή ολοκληρώθηκε τότε από τον ονομαστό αρχιτεχνίτη
ωρολογοποιό Γιαν Χάνους του Ρόδου (Jan Hanus Ruze) και το βοηθό του,
τον Γιάκουμπ Τσεχ. Υπάρχει μια φήμη, μάλιστα, ότι προκειμένου να μη επαναλάβει
ο Χάνους σε κάποια άλλη πόλη αυτό το αριστούργημά του, οι δημοτικοί σύμβουλοι
της Πράγας αποφάσισαν να τον τυφλώσουν!
Το Αστρονομικό Ρολόι της Πράγας απετέλεσε από τότε κόσμημα και σύμβολο
της ιστορικής πρωτεύουσας της Βοημίας, της Τσεχοσλοβακίας και σήμερα της Τσεχίας.
Το Ρολόι ανακαινίσθηκε κατά τη χρονική περίοδο από το 1552 μέχρι το 1560 από
τον Γιαν Τάμπορσκι, ο οποίος τελειοποίησε και το μηχανισμό του Ρολογιού.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, και ειδικότερα από το 1838 μέχρι το 1845,
το παλαιό Δημαρχείο ανακατασκευάσθηκε.
Κάποια γλυπτά προστέθηκαν, κάποια αφαιρέθηκαν και άλλα μεταφέρθηκαν
σε διαφορετική θέση, όπως για παράδειγμα ο Χάροντας (με τη μορφή του σκελετού),
ο οποίος τοποθετήθηκε στη δεξιά πλευρά του Ρολογιού και έκτοτε παραμένει
σε αυτή τη θέση.
της ιστορικής πρωτεύουσας της Βοημίας, της Τσεχοσλοβακίας και σήμερα της Τσεχίας.
Το Ρολόι ανακαινίσθηκε κατά τη χρονική περίοδο από το 1552 μέχρι το 1560 από
τον Γιαν Τάμπορσκι, ο οποίος τελειοποίησε και το μηχανισμό του Ρολογιού.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, και ειδικότερα από το 1838 μέχρι το 1845,
το παλαιό Δημαρχείο ανακατασκευάσθηκε.
Κάποια γλυπτά προστέθηκαν, κάποια αφαιρέθηκαν και άλλα μεταφέρθηκαν
σε διαφορετική θέση, όπως για παράδειγμα ο Χάροντας (με τη μορφή του σκελετού),
ο οποίος τοποθετήθηκε στη δεξιά πλευρά του Ρολογιού και έκτοτε παραμένει
σε αυτή τη θέση.
Η διακόσμηση του ρολογιού ολοκληρώθηκε το 1865 με
το ζωγραφιστό «ημερολόγιο» σε έναν κυκλικό δίσκο κάτω
από το Ρολόι, έργο του γνωστού Τσέχου ζωγράφου
και αρχιτέκτονα Γιόζεφ Μάνες.
Η ιδιόμορφη αυτή απεικόνιση, κάτω ακριβώς από τις πλάκες του
κυρίως Ρολογιού, αντικατέστησε το παλαιότερο περιστρεφόμενο ημερολόγιο.
Στον κυκλικό αυτό δίσκο απεικονίζονται:
1) Στον εξωτερικό κυκλικό δακτύλιο οι 365 ημέρες του έτους, με τις
αντίστοιχες εορτές των αγίων.
2) Στον αμέσως επόμενο δακτύλιο οι εικόνες του Μάνες γύρω από την
αγροτική ζωή της Βοημίας μετατράπηκαν σε 12 κυκλικές απεικονίσεις
που συμβολίζουν σε αλληγορική μορφή τους ισάριθμους μήνες του έτους.
3) Στον επόμενο εσωτερικό δακτύλιο δώδεκα μικρότερες σε μέγεθος κυκλικές
παραστάσεις των ζωδιακών συμβόλων.
4) Τέλος, στον εσώτατο μικρό κεντρικό δίσκο απεικονίζεται η σχηματική
παράσταση του Κάστρου της Πράγας, που αποτελεί το θυρεό της.
Στο μουσείο της Πράγας φυλάσσονται τα αυθεντικά έργα του Μάνες.
Παράλληλα, κατά την περίοδο αυτή έλαβε χώρα ουσιαστική συντήρηση της όλης κατασκευής, ενώ επιπλέον τοποθετήθηκαν τα ξύλινα γλυπτά αγαλματίδια των 12 Αποστόλων, που σε κάθε ακέραια ώρα από τις 8 π.μ. μέχρι τις 8 μ.μ.
εμφανίζονται με τον αντίστοιχο χτύπο των ωρών από δύο μικρά παράθυρα
πάνω από το κυρίως Αστρονομικό Ρολόι.
εμφανίζονται με τον αντίστοιχο χτύπο των ωρών από δύο μικρά παράθυρα
πάνω από το κυρίως Αστρονομικό Ρολόι.
Από τότε βέβαια έγιναν και άλλες ελάσσονος σημασίας βελτιώσεις, προσθήκες
και συντηρήσεις.Το σημαντικότερο ωστόσο είναι ότι το σημερινό ρολόι είναι ένα ακριβές νεώτερο αντίγραφο. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου,
και συγκεκριμένα κατά την Εξέγερση της Πράγας το 1945, ο γερμανικός στρατός βομβάρδισε το Δημαρχείο της Παλαιάς Πόλεως και από την πυρκαγιά καταστράφηκε ολοσχερώς. Οι Τσέχοι επανέφεραν στην αρχική του μορφή τόσο τον πύργο του
παλαιού Δημαρχείου όσο και το Αστρονομικό Ρολόι, που από τότε
συντηρείται ανελλιπώς.
και συντηρήσεις.Το σημαντικότερο ωστόσο είναι ότι το σημερινό ρολόι είναι ένα ακριβές νεώτερο αντίγραφο. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου,
και συγκεκριμένα κατά την Εξέγερση της Πράγας το 1945, ο γερμανικός στρατός βομβάρδισε το Δημαρχείο της Παλαιάς Πόλεως και από την πυρκαγιά καταστράφηκε ολοσχερώς. Οι Τσέχοι επανέφεραν στην αρχική του μορφή τόσο τον πύργο του
παλαιού Δημαρχείου όσο και το Αστρονομικό Ρολόι, που από τότε
συντηρείται ανελλιπώς.
...ένας μολυβί δείκτης μεταφέρει τον επίχρυσο ήλιο, στεφανωμένο ολόγυρα με
τις χρυσές ακτίνες του, ενώ μία επίχρυση αναπαράσταση ανθρώπινης παλάμης
δείχνει την ώρα πάνω σε δύο εικοσιτετράωρες (και όχι δωδεκάωρες όπως
σε όλα σχεδόν τα ρολόγια) κλίμακες.
Η εξωτερική κλίμακα, η οποία κινείται αργά κατά τη διάρκεια του έτους,
είναι αριθμημένη από το 1 ως το 24 με καλλιγραφικούς επιχρυσωμένους
αραβικούς αριθμούς και υποδεικνύει τον παλαιό τσέχικο χρόνο, κατά τον οποίο
(σύμφωνα με την αρχαία ρωμαϊκή παράδοση) οι ώρες υπολογίζονταν από τη δύση
του Ηλίου (ηλιακή δύση = ώρα 0).
Η εσωτερική κλίμακα, αντίθετα, είναι σταθερή, αριθμημένη με επίχρυσους
λατινικούς αριθμούς δύο φορές από το 1 μέχρι το 12 (δηλαδή από το Ι μέχρι το ΧΙΙ)
και όχι από το 1 μέχρι το 24 (Ι-ΧΧΙV).
Η κλίμακα αυτή δείχνει τον πολιτικό χρόνο της Κεντρικής Ευρώπης, όπως τον χρησιμοποιούμε σήμερα.
τις χρυσές ακτίνες του, ενώ μία επίχρυση αναπαράσταση ανθρώπινης παλάμης
δείχνει την ώρα πάνω σε δύο εικοσιτετράωρες (και όχι δωδεκάωρες όπως
σε όλα σχεδόν τα ρολόγια) κλίμακες.
Η εξωτερική κλίμακα, η οποία κινείται αργά κατά τη διάρκεια του έτους,
είναι αριθμημένη από το 1 ως το 24 με καλλιγραφικούς επιχρυσωμένους
αραβικούς αριθμούς και υποδεικνύει τον παλαιό τσέχικο χρόνο, κατά τον οποίο
(σύμφωνα με την αρχαία ρωμαϊκή παράδοση) οι ώρες υπολογίζονταν από τη δύση
του Ηλίου (ηλιακή δύση = ώρα 0).
Η εσωτερική κλίμακα, αντίθετα, είναι σταθερή, αριθμημένη με επίχρυσους
λατινικούς αριθμούς δύο φορές από το 1 μέχρι το 12 (δηλαδή από το Ι μέχρι το ΧΙΙ)
και όχι από το 1 μέχρι το 24 (Ι-ΧΧΙV).
Η κλίμακα αυτή δείχνει τον πολιτικό χρόνο της Κεντρικής Ευρώπης, όπως τον χρησιμοποιούμε σήμερα.
*με πληροφορίες από :
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου