Επιτέλους, (δεν) κατάλαβα τι παίζει...

Οι Bohr (Nobel 1922) και Heisenberg (Nobel, 1932) καθόντουσαν 
στην Κοπεγχάγη και μιλούσαν, συνεχώς μιλούσαν...
Κατέληξαν στην λεγόμενη "ερμηνεία της Κοπεγχάγης".
Η "ερμηνεία" είναι θεοπάλαβη.

Για τα σίδερα.

Η "ερμηνεία" υποστηρίζει ότι δεν έχει κανένα νόημα να συζητάμε 
για την θεμελιώδη φύση ενός κατιτίς.

Η "ερμηνεία" σου λέει πως η πραγματικότητα του μικρόκοσμου είναι 
ρέουσα και διαμορφώνεται την στιγμή της παρατήρησης και της μέτρησης.

Όλα είναι πιθανότητες και γίνονται αντιληπτά ως βεβαιότητα μόνο όταν επιχειρούμε να τα καταγράψουμε ή να τα παρατηρήσουμε.

Όλα, οτιδήποτε, τα πάντα ρε παιδάκι μου, υπάρχουν σε όλες τις δυνατές καταστάσεις.

Μην εφησυχάζετε όταν ακούτε "μικρόκοσμος".
Αν δεν απατώμαι, ο μακροσκοπικός κόσμος (όλα αυτά που βλέπετε γύρω σας) 
δομείται από τον μικρόκοσμο.

Υποθέτω ότι αφελώς πιστεύετε πως ένα δέντρο που πέφτει στο δάσος κάνει θόρυβο, ακόμη και αν δεν υπάρχει ψυχή ζώσα ένα γύρω για να το τον ακούσει.
Έτσι δεν είναι;

Τι θα λέγατε αν οι Bohr και Heisenberg σας έλεγαν ότι το δέντρο πέφτει
... μόνο όταν εσείς το παρατηρείτε
...και ότι κάνει φασαρία γιατί εσείς ήσασταν εκεί για να το ακούσετε;

Τι θα λέγατε αν σας έλεγαν ότι αν εσείς δεν ήσασταν εκεί,
...όχι μόνο δεν θα έπεφτε το δέντρο,
...αλλά δεν θα υπήρχε καν δέντρο;

Αν δεν το πιάσατε, αυτό που λένε οι δυο μας νομπελίστες είναι ότι 
η παρατήρηση σας
...(Α! Να ένα δέντρο που πέφτει!)
έκανε ΚΑΤΙ (τι;) να συμπεριφερθεί σαν δέντρο που πέφτει
...(Με είδες! Γαμώτο! Τώρα πρέπει να γίνω δέντρο, και όχι μόνο αυτό, 
πρέπει να πέσω κιόλας!).

Μας λένε πως η παρατήρηση μας (τα μάτια μας, η μύτη μας, τα αυτιά μας, 
η αφή μας, η γεύση μας, τα τεχνολογικώς εξελιγμένα όργανα μας) 
είναι αυτή που δίνει στον κόσμο μας υπόσταση.
Πως;
 'Αναγκάζοντας' τα φυσικά κατιτίς να "καταρρεύσουν" από μια 
"κατάσταση υπέρθεσης"
(η οποία εγκιβωτίζει όλες τους τις δυνατές εκφράσεις) σε κάτι 
το συγκεκριμένο βρε αδελφέ!

Ας σημειωθεί πως οι νομπελίστες μας δεν διευκρίνισαν ποτέ 
τι στα κομμάτια είναι αυτή η "κατάσταση υπέρθεσης".

Ο Schrödinger (Nobel 1933) τα πήρε στο κρανίο με την ερμηνεία της Κοπεγχάγης.

Ίσως έχετε ακούσει για την γάτα του.

Ο προαναφερθείς περιέγραψε ένα νοητικό πείραμα θέλοντας στην ουσία 
να διαχωρίσει την θέση του από τους Bohr και Heisenberg.

"Να", σκέφτηκε ο άνθρωπος,"ρε παιδιά, υποστηρίζετε παράλογα πράγματα".

Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι στα χρόνια που μεσολάβησαν, το πείραμα 
παρεξηγήθηκε τόσο πολύ ώστε να θεωρείται το αρχετυπικό νοητικό πείραμα 
της κβαντομηχανικής ενώ ο κακομοίρης ο Schrödinger ήθελε να πει (και είπε):

"Δεν μου αρέσει η θεωρία και ειλικρινά λυπάμαι που ασχολήθηκα μαζί της".

Είναι γνωστό ότι δεν χωνεύω τις γάτες (sorry, Mark Twain), αλλά θα 
σας περιγράψω το δικό μου νοητικό πείραμα της πεθεράς του συγγραφέα.

Παίρνετε (χε, χε!) την πεθερά σας και την κλείνετε σε ένα κουτί.
Βεβαιωθείτε πως το κουτί είναι απομονωμένο από το περιβάλλον.
Ούτε τρυπούλες, ούτε παράθυρα, ούτε τούνελ.
Καλώς;
Καλώς.

Πριν την κλείσετε, μέσα βάλτε στο κουτί ένα ραδιενεργό ατομικό πυρήνα 
και ένα φιαλίδιο με υδροκυάνιο

Όταν το ραδιενεργό υλικό διασπαστεί θα απελευθερωθεί ένα γκαζωμένο 
σωματίδιο το οποίο θα κάνει θρύψαλα το φιαλίδιο με το υδροκυάνιο.

Ας πούμε ότι βάζετε μέσα στο κουτί ένα ασταθές ισότοπο του ουρανίου, 
το ουράνιο-238.
Αυτό διασπάται σε ήλιο και θόριο.
Πότε;
Εδώ σας θέλω.

Για να μην σας μπερδέψω με χρόνους ημιζωής, φανταστείτε πως παίζετε 
σαν μανιακοί κουλοχέρη ελπίζοντας να διασπαστεί το ισότοπο 
(τώρα γιατί θα το θέλατε αυτό, δεν γνωρίζω).
Ας πούμε ότι έχετε 10 άτομα ουρανίου-238.
Ας πούμε ότι παίζετε (όσες φορές γουστάρετε κάθε ημέρα) για 
4.500.000.000 χρόνια.
Ε, σε όλα αυτά τα χρόνια, θα έχετε νικήσει 5 φορές.
Θα έχουν διασπαστεί τα μισά άτομα.

Άρα παίζετε εκ του ασφαλούς.
Ξέρετε ότι τρισεκατομμύρια πιθανότητες είναι υπέρ σας.

Κάποια στιγμή ωστόσο (δεν πάνε να λένε ότι θέλουν οι πιθανότητες), 
ένα άτομο θα διασπαστεί.
Απλά θα συμβεί.
Και πολύ απλά, κανένας μα κανένας δεν μπορεί να προβλέψει πότε 
θα καταρρεύσει η υπέρθεση του και θα διασπαστεί.

Τώρα φανταστείτε ότι είσαστε κβαντομηχανικός και γνωρίζετε πολύ καλά 
ότι αφού κανένας δεν παρατηρεί το περιεχόμενο του κουτιού, 
το ραδιενεργό σας υλικό βρίσκεται σε "υπέρθεση", συνεπώς
...έχει και δεν έχει διασπαστεί,
...άρα το φιαλίδιο έχει και δεν έχει σπάσει,
...και η πεθερά σας είναι ταυτοχρόνως ολοζώντανη και πεθαμένη.

Μόνο αν ανοίξεις το κουτί, θα παρατηρήσεις το περιεχόμενο του και 
η υπέρθεση του θα "αναγκαστεί" να καταρρεύσει προς την μια πλευρά 
(της διασπάσεως) ή προς την άλλη πλευρά (της απουσίας διασπάσεως).

Στην πρώτη περίπτωση λες:
"Ζωή σε λόγου μας, ήταν καλός άνθρωπος, τι είμαστε, ένα τίποτα είμαστε, κρίμα!"

Στην δεύτερη περίπτωση τον έχεις πιεί.
Θα πρέπει να εξηγήσεις στην πεθερά σου για ποιο λόγο την έκλεισες μέσα 
σε ένα κουτί με ραδιενεργά υλικά και υδροκυάνιο.
"Σε εμένα το έκανες αυτό; 
Εγώ που ήθελα να σου κάνω την Κυριακή το αγαπημένο σου σουφλέ; 
Τα έλεγα εγώ στην κόρη μου, κάτι στραβό παιδάκι μου πάει με αυτόν, 
καλό παιδί φαίνεται, αλλά γυαλίζει το μάτι του".

Τι μας λένε οι Bohr και Heisenberg;
Μας λένε ότι υπάρχει ένα σύμπαν όπου έχει γίνει η διάσπαση
...και άπειρα σύμπαντα όπου η διάσπαση δεν έχει γίνει.

Μάλιστα!
Είναι σαφές ότι κάτι κάπνιζαν εκεί στην Κοπεγχάγη.
Τι διάτανο νομπελίστες είναι αυτοί, τι να σας πως, ό,τι ξέρετε, ξέρω.

Τι μας λέει ο Schrödinger;

Μας λέει ότι δεν ξέρει αν η γάτα είναι ζωντανή ή νεκρή.
Μας λέει ότι ο μόνος τρόπος να το μάθουμε είναι να ανοίξουμε το κουτί.
Μας λέει ότι το άνοιγμα του κουτιού απλά και μόνο θα μας πληροφορήσει, 
δεν θα αλλάξει την πραγματικότητα. 

Μας λέει ότι είναι τρελό να υποστηρίζουμε τέτοια πράγματα.

Διαλέγετε και παίρνετε.
Όλοι νομπελίστες είναι.