Σελίδες

Τετάρτη 14 Μαρτίου 2018

12 Μαρτ 1947 το «Σχέδιο Τρούμαν»

Φωτογραφία του Elias Christeas.
12 Μαρτ 1947.—Διάγγελμα τού Προέδρου Τρούμαν στην Γερουσία και την Βουλή 
των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ, με το οποίο γνωστοποιεί το «Σχέδιο Τρούμαν», 
ζητώντας την ψήφισή του από το κοινοβουλευτικό σώμα των ΗΠΑ. 
Με αυτό σηματοδοτείται μία νέα εποχή γιά την Αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Το Αμερικανικό Κογκρέσο υπερψήφισε το Δόγμα Τρούμαν στις 22 Μαῒου 1947, 
ενώ σε διακρατικό επίπεδο, η συμφωνία παροχής οικονομικής βοήθειας προς 
την Ελλάδα υπεγράφη στις 20 Ιουνίου 1947.
Η κατανομή τής βοήθειας ορίστηκε σε 149 + 172 εκατομμύρια δολάρια γιά 
στρατιωτικές δαπάνες, 146,5 εκατ.δολάρια γιά οικονομική ενίσχυση και έργα ανασυγκρότησης, και 4,5 εκατ.δολάρια γιά έξοδα διαχείρισης. 
Με αυτό το σχέδιο, οι ΗΠΑ θέλησαν να περιορίσουν την επιρροή των Σοβιετικών 
στο μεταπολεμικό σκηνικό. 
Είχε προηγηθεί τον Φεβρουάριο η αιφνιδιαστική ενημέρωση τής Αγγλίας προς 
τις ΗΠΑ, ότι δεν ήταν σε θέση να παράσχει βοήθεια σε Ελλάδα και τουρκία. 
Τότε οι ΗΠΑ αποφάσισαν διά στόματος τού προέδρου Τρούμαν, μία σειρά μέτρων προκειμένου «να συνδράμουν τις χώρες που επιθυμούσαν να αντισταθούν στον κομμουνισμό».
-Το Δόγμα Τρούμαν ήταν η πολιτική που διατύπωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ 
Χάρι Τρούμαν στην ομιλία που εκφώνησε στις 12 Μαρτίου 1947, δηλώνοντας πως 
οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστήριζαν την Ελλάδα και την Τουρκία οικονομικά και στρατιωτικά για να αποτρέψει την πτώση του στην Σοβιετική σφαίρα. 
Οι ιστορικοί συχνά την θεωρούν ως την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, και 
την έναρξη της πολιτικής της "Συγκράτησης" ("Containment"), δηλαδή της ανάσχεσης 
της Σοβιετικής επέκτασης.
Ο Πρόεδρος Τρούμαν ανέφερε στο Κογκρέσο πως το Δόγμα ήταν 

"η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών για να υποστηρίξουν τους ελεύθερους 
λαούς που αντιστέκονται στην προσπάθεια υποδούλωση τους από ένοπλες μειονότητες ή από εξωτερικές πιέσεις". 
Ο Τρούμαν αιτιολόγησε, επειδή αυτά τα "ολοκληρωτικά καθεστώτα" εξανάγκαζαν 
"τους ελεύθερους ανθρώπους", αντιπροσώπευαν μια απειλή στην διεθνή ειρήνη και 
την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. 
Ο Τρούμαν έκανε αυτή την έκκληση στη κορύφωση της κρίσης του Ελληνικού 
Εμφύλιου Πολέμου. Υποστήριξε πως αν η Ελλάδα και η Τουρκία δεν λάμβαναν 
την βοήθεια που χρειάζονταν επειγόντως, μοιραία θα έπεφταν στον Κομμουνισμό 
με σοβαρές συνέπειες στην περιοχή. 
Επειδή η Ελλάδα και η Τουρκία ήταν ιστορικοί αντίπαλοι, ήταν απαραίτητο να 
βοηθηθούν και οι δύο εξίσου, παρ' όλο που η απειλή στην Ελλάδα ήταν 
περισσότερο άμεση.
Για χρόνια η Μεγάλη Βρετανία υποστήριζε την Ελλάδα, αλλά τώρα βρισκόταν 
στο χείλος της χρεωκοπίας και αναγκάστηκε να μειώσει δραστικά 
την εμπλοκή της. 
Τον Φεβρουάριο του 1947, η Βρετανία ζήτησε επισήμως από τις Ηνωμένες Πολιτείες να πάρουν την θέση της στην υποστήριξη της Ελληνικής κυβέρνησης.
Η πολιτική αυτή κέρδισε την υποστήριξη των Ρεπουμπλικάνων που έλεγχαν το Κογκρέσο, και περιλάμβανε την αποστολή $400 εκατομμυρίων σε Αμερικανικά λεφτά, αλλά όχι στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή. Το αποτέλεσμα ήταν να τερματιστεί η Κομμουνιστική απειλή, και το 1952 και οι δύο χώρες (Ελλάδα και Τουρκία) μπήκαν στο NATO, μια στρατιωτική συμμαχία που εγγυόταν την προστασία τους.
Το Δόγμα εκτάθηκε ανεπίσημα για να γίνει η βάση της Αμερικανικής πολιτικής στον Ψυχρό Πόλεμο σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο. Μετατόπισε την Αμερικανική εξωτερική πολιτική προς τη Σοβιετική Ένωση από την détente (μια χαλάρωση της έντασης) σε μια πολιτική ανάσχεσης της Σοβιετικής επέκτασης, όπως υποστήριζε ο διπλωμάτης Τζορτζ Κένναν
Το Δόγμα Τρούμαν είχε ως αποτέλεσμα τη μεταβολή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ από την λεγόμενη πολιτική του κατευνασμού σ' αυτό που ο διπλωμάτης Τζορτζ Κένναν αποκάλεσε «Θεωρία της Ανάσχεσης».
Το Δόγμα Τρούμαν και η αρχή του Ψυχρού Πολέμου
Με το Δόγμα Τρούμαν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστήριζαν την Ελλάδα και την 
Τουρκία οικονομικά και στρατιωτικά για να αποτρέψουν την άνοδο της ισχύος 
της Σοβιετικής σφαίρας. Οι ιστορικοί συχνά την θεωρούν ως την έναρξη 
του Ψυχρού Πολέμου, και την έναρξη της πολιτικής της "Συγκράτησης" ("Containment"), δηλαδή της ανάσχεσης της Σοβιετικής επέκτασης.
Συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της ομιλίας του σύμφωνα με το trumanlibrary.org είπε: 
‘’ Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν λάβει από την Ελληνική Κυβέρνηση μια επείγουσα 
έκκληση για την χρηματοπιστωτική και οικονομική βοήθεια. Προκαταρκτικές εκθέσεις 
από την Αμερικανική Οικονομική Αποστολή τώρα στην Ελλάδα και οι εκθέσεις 
από τον Πρέσβη της Αμερικής στην Ελλάδα επιβεβαιώνουν τη δήλωση της ελληνικής κυβέρνησης ότι η βοήθεια είναι επιτακτική ανάγκη, για να μπορέσει η Ελλάδα να 
επιβιώσει ως ελεύθερο έθνος.’’
Το Δόγμα Τρούμαν ήταν το πρώτο από μια σειρά κινήσεων περιορισμού από 
τις Ηνωμένες Πολιτείες. 
Ακολούθησε η οικονομική παλινόρθωση της Δυτικής Ευρώπης 
με το Σχέδιο Μάρσαλ και η στρατιωτική συγκράτηση με την δημιουργία 
του ΝΑΤΟ το 1949.
Στις 10 Μαΐου 1947 το Κογκρέσο ενέκρινε το σχέδιό του και στις 22 Μαΐου έγινε νόμος 
του αμερικανικού κράτους. Η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που δόθηκε σε 
Ελλάδα και Τουρκία ανήλθε στα 400 εκατομμύρια δολάρια.
Βίντεο: Aπόσπασμα από την ομιλία Τρούμαν
Truman's Speech "A Fateful Hour" (1947)
https://youtu.be/L2MQldviRtE

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου