Σελίδες

Τρίτη 13 Μαρτίου 2018

...ο Αχιλλέας ήταν (?) Μανιάτης

Φωτογραφία του χρήστη Batsinilas Vitilo Mani Lakonia Greece.
Η πρώτη ιστορική αναφορά της Μάνης ως ενιαία 
γεωγραφική περιοχή ανάγεται στον Όμηρο στον κατάλογο
 των πλοίων Ιλιάδα Β΄ ραψωδία, 585 στίχο:
«Οι δ’ είχον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν 581
Φάρίν τε Σπάρτην τε πολυτρήρωνά τε Μέσσην,
Βρυσειάς τ’ ενέμοντο καί Αυγειάς ερατεινάς,
οι τ’ αρ’ Αμύκλας είχον Έλος τ’ έφαλον πτολίεθρον,
οι τε Λάαν είχον ήδ’ Οίτυλον αμφενέμοντο,
τών οι αδελφέος ήρχε, βοήν αγαθός Μενέλαος,
εξήκοντα νεών.» 587
Σε ελεύθερη μετάφραση Ιακώβου Πολυλά.
«Έστειλεν άνδρες η κλειστή στα όρη Λακεδαίμων
η Μέσσ’ η πολυτρύγονη, η Σπάρτη και η Φάρις,
οι Βρυσσειές οι Αυγειές οι πάντερπνες, οι Αμύκλες,
το Έλος, χώρ’ ακρόγιαλη, το Ο ί τ υ λ ο ς και ο Λάας
και τούτους ο Μενέλαος ο ανδρείος αδελφός του
εδιοικούσε και έσερνε μαζί του εξήντα πλοία».
Ο Όμηρος μας πληροφορεί ξεκάθαρα ότι το Οίτυλο ο Λας και η Μέσση 
ήσαν τρεις από τις εννιά πόλεις της Λακεδαίμονας, που έστειλαν στρατό 
και στόλο στην εκστρατεία των Ελλήνων εναντίον της Τροίας, με γενικό 
αρχηγό τον βασιλιά Μενέλαο, αυτό φανερώνει ότι υπάγονταν στην 
επικράτεια του βασιλιά της Σπάρτης. (1200 π.Χ.).
Το σπουδαιότερο χαρακτηριστικό στοιχείο μας το δίνει ο Όμηρος στον 
585 στίχο «οι τε Λάαν είχον ηδ’ Οίτυλον αμφενέμοντο», που κατά λέξη 
σημαίνει ότι «οι οποίοι μεν κατείχον τον Λάαν οι δε το Οίτυλον και 
ενέμοντο εκατέρωθεν» 
Το σύνθετο ρήμα αμφινέμομαι σημαίνει περιοικώ, κατοικώ ολόγυρα. 
Η πρόθεση αμφί σημαίνει εκατέρωθεν, ολόγυρα από τίνα, δηλαδή επί 
του προκειμένου την οροσειρά του Ταϋγέτου, το ρήμα νέμομαι σημαίνει 
κατοικώ, διοικώ κλπ.
Το Οίτυλο λοιπόν η πόλη που έχτισε ο βασιλιάς Οίτυλος, ήταν το κέντρο αναφοράς διοίκησης και εκμετάλλευσης ολοκλήρου της Μάνης από 
τα πανάρχαια χρόνια. 
Η μετέπειτα ορισθείσα ως Μάνη πάντοτε χωριζότανε σε περιοχή τότε 
των Λάων -από Μαλεύρι μέχρι Λάγεια- ή Ανατολική ή Προσηλιακή 
ή μετέπειτα επαρχία Γυθείου και των Οιτυλίων -από Βέργα μέχρι Ταίναρο- 
ή Δυτική ή Αποσκερή ή μετέπειτα επαρχία Οιτύλου. 
Εντυπωσιακή επιβεβαίωση εδώ προκαλεί η Ακροταιναρία με τους λιμένες 
του Αχίλλειου ή Μαρμάρι και του Πόρτο Κάγιο να μην ανήκουν ποτέ στην 
Λάγεια και στην Προσηλιακή Μάνη παρ’ όλο που είναι κοντύτερα, αλλά 
πάντοτε ανήκουν στην Αποσκερή. 
Το τοπωνύμιο Λάγεια, αλλά και το επώνυμο Λαός, που μάλλον και αυτό από παρατσούκλι τοπωνυμίου προέρχεται και συναντάται στην περιοχή, ίσως να έχουν την ρίζα τους στον Λα, σ’ εκείνον τον μακρινό ήρωα της Λακωνικής.
Άλλωστε εκτός του οικονομικά ανεξάρτητου Λα, που είχε βασιλιά τον 
ομώνυμο ήρωα, μόνο η πόλη Μέσση, αναφέρεται στον κατάλογο των 
πλοίων με τα πολλά τρυγόνια της, που έχαιρε ανεξαρτησίας επειδή όλοι 
ήθελαν να πηγαίνουν εκεί για κυνήγι και να μην την διεκδικεί κανένας 
τοπικός βασιλιάς, που καθώς φαίνεται είχε από το κυνήγι τους κάποια 
σημαντική οικονομική ανεξαρτησία. 
Το όνομά της το οφείλει προφανώς γιατί βρισκότανε στο μέσον σχεδόν 
της απόστασης Οιτύλου-Ταινάρου, κοντά στο σημερινό Μέζαπο.
Στον κατάλογο των πλοίων και των ανδρών δεν αναφέρονται άλλες πόλεις.

 Όμως στην Ραψωδία Ι, στίχοι 150-153 και 292-294 αναφέρει την 
Καρδαμύλη και άλλες έξι πόλεις Ενόπη Φηρές, Ιρή, Πήδασος, Αίπεια, 
και Άνθεια, που έφθαναν μέχρι τα σύνορα του βασιλείου του Νέστορα 
που είχε έδρα την Πύλο. 
Ο Αγαμέμνων για να κατευνάσει τον θυμό του Αχιλλέα, του ζητάει να 
γίνει γαμπρός του και του τάζει τις επτά πόλεις ως προίκα αν παντρευτεί 
μια από τις κόρες του, που σημαίνει ότι από την Καρδαμύλη μέχρι 
τα σύνορα του Νέστορα οι επτά αυτές πόλεις ήσαν υποτελείς σε ένα 
από τα δύο γειτονικά βασίλεια του Νέστορα ή του Μενέλαου ή και 
το πιθανότερο λόγω διαμάχης να ήσαν υπό τον αρχηγό των 
Αχαιών Αγαμέμνονα. 
Άραγε τι δεσμούς είχε ο Αχιλλέας με την περιοχή της Μάνης;
Όταν ο Θησέας έκλεψε από την Σπάρτη την Ελένη σε ηλικία 15 ετών 
και την μετέφερε στην Αττική, τα αδέλφια της οι Διόσκουροι με την 
βοήθεια του Αχιλλέα την ξαναπήρανε. 
Είναι γνωστό ότι σκότωσε τον τοπικό ήρωα Λα όταν πήγε στην Λακωνία 
να ζητήσει από τον βασιλιά Τυνδάρεω την κόρη του Ελένη σε γάμο, 
σε άλλη παραλλαγή του μύθου λέγεται ότι τον σκότωσε ο φίλος του 
ο Πάτροκλος. 
Στο Ακροταίναρο υπάρχει η τοποθεσία Αχίλλειον ή Μαρμάρι, για να την 
λέγανε οι παλαιότεροι Μαρμάρι σίγουρα κάποια μαρμάρινα απομεινάρια 
θα μαρτυρούσαν αρχαίες δόξες.
Γιατί από ολόκληρη την Ελλάδα διάλεξε ο Αγαμέμνονας αυτές τις επτά 
πόλεις, που στο κάτω-κάτω της γραφής ήσαν πολύ μακριά από την 
Θεσσαλία, μήπως αυτές έκαιγαν ανέκαθεν τα φυλλοκάρδια του Αχιλλέα 
και των Μυρμιδόνων και ήσαν η αιτία του βίαιου ξενιτεμού των. 
Όταν κάποιος θέλει να εξευμενίσει δίνει εκείνα που καίνε έντονα στην 
θύμηση του άλλου. 
Μετά το τάξιμο του Αγαμέμνονα μιλάει και συμφωνεί ο Νέστορας για 
την παραχώρησή τους. 
Μήπως οι Μυρμιδόνες είχαν βασίλειο στην περιοχή της Μάνης, που 
τότε ονομαζότανε Φθία από το ρήμα φθίω, που σημαίνει ότι φτάνει 
στο τέλος της, όσον αφορά την γη που στο Ταίναρο είναι το τέλος της Βαλκανικής χερσονήσου και όσον αφορά τους ανθρώπους σημαίνει φθείρω, καταστρέφω, αφανίζω, σκοτώνω, ρήματα που προσδιόριζαν τα έργα 
των φτωχών αλλά πάντοτε εξασκημένων στην πολεμική τέχνη κατοίκων 
της περιοχής.
Αν υπήρχε σήμερα η Φθία πως θα την πρόφεραν οι Μανιάτες; 
Ασφαλώς Φτία. 
Ε! Λοιπόν το τοπωνύμιο δεν έχει πεθάνει παρ’ όλο που πέρασαν τόσες 
χιλιάδες χρόνια και γραπτές αποδείξεις δεν υπάρχουν, φρόντισαν όμως 
οι πρόγονοι να το γράψουν στην μητέρα γη είναι το χωριουδάκι Φτείον, 
που γράφεται σήμερα με ει και βρίσκεται κοντά στον Τσόπακα, πάνω από 
τον όρμο του Άρτσι τον πρώτο μετά τον όρμο του Δυρού.
Επειδή λοιπόν λόγω του φτωχού εδάφους ο πολεμοχαρής λαός των 
Μυρμιδόνων παρενοχλούσαν τα παρακείμενα βασίλεια της Σπάρτης και 
της Πύλου, γι’ αυτό έβαλαν στο στενό του Πασσαβά τον Λα να εμποδίζει 
τις εξόδους των προς την Λακωνία, ο δε Γερήνιος Νέστωρ έβλεπε την 
Γερήνια που ανατράφηκε εκ του μακρόθεν, αφού τη μισή σχεδόν εύφορη Μεσσηνία την λεηλατούσαν. 
Ο Αχιλλέας ήθελε να παντρευτεί την Ελένη και να επεκτείνει το βασίλειό του, όμως σκόνταφτε στα πανούργα σχέδια του Αγαμέμνονα που πρώτος 
παντρεύτηκε την αδελφή της Ελένης, Κλυταιμνήστρα, όμως δεν μπορούσε 
να είναι στις Μυκήνες και στην Σπάρτη. 
Έτσι αφού ο Μενέλαος αδελφός του Αγαμέμνονα είχε σκοπό ίσως και 
εντολή του Αγαμέμνονα να παντρευτεί την Ελένη και να γίνει βασιλιάς 
της Σπάρτης, βάζοντας υπό τον άμεσο έλεγχό τους την εύφορη πεδιάδα 
του Ευρώτα, και για να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους φρόντισαν δια μέσου 
της ισχύος του αδελφού του, να μεταφέρουν τους Μυρμιδόνες, 
διπλωματικά οι Μυκηναίοι ηγέτες, στην πλούσια Θεσσαλία, αλλά και 
να φυλάνε Θερμοπύλες από τους απωθημένους στα βόρεια Πελασγούς.
Όσο για τον φόνο του Λα να έγινε λόγω τέτοιων προηγούμενων, 
που είχαν από την πρότερη πατρίδα τους. 
Όμως μη ξεχνώντας από το τότε ιστορικό παρελθόν, την πάντοτε στην 
ιστορία διαφιλονικούμενη, λόγω πλούτου, περιοχή από Καρδαμύλη 
μέχρι Πύλο, του την έταζε ο Αγαμέμνονας ως προίκα για να τον κατευνάσει.
Άλλωστε ποίος λαός στα μετέπειτα ιστορικά χρόνια ταυτίστηκε με τον 
πόλεμο και τα κατορθώματα, ακόμα και στην σκληρότητα των εμφύλιων σπαραγμών λόγω οικονομίας. Μόνον οι Σπαρτιάτες οι μετέπειτα Μανιάτες 
ήσαν λόγω του κακοτράχαλου εδάφους οι αιώνιου πολεμιστές και 
απελευθερωτές της Ελλάδας. 
Όμως λόγω της συντηρητικότητας, των κάθε μορφής ερίδων και 
των εμφυλίων φόνων ιδιαίτερα δε του Καποδίστρια τους απέβαλαν από 
το Χρονολόγιο της ιστορίας, αυτό ήταν το ευχαριστώ των υποδούλων 
προς τους αιώνια ελεύθερους Μανιάτες παρ’ όλα τα μειονεκτήματά τους.
Επί πλέον αποδείξεις:
Μπατσινίλας Μιχάλης του Γρηγόρη
Φωκάς Ψαμαθούντα Αχίλλειον
Τρία Μεσομανιάτικα τοπωνύμια από την Ελληνική Μυθική αρχαιότητα 
ζωντανά μέχρι σήμερα φανερώνουν την αέναη ιστορία της Μάνης, 
παρ' όλω που οι τάχα διανοούμενοι και ημιμαθείς έφτιαξαν ιστορίες 
για Βυζαντινούς πρίγκηπες Φωκάδες. 
Η αλήθεια είναι ότι ο Φώκος πάνω από την έδρα του στις Παλιοκοτρώνες 
της Παλιάς Τσεροβάς την πολιτεία της Καρυούπολης άρχισε από τα 
Μυθικά χρόνια να ειδοποιεί με τις φρυκτωρίες. 
Η Ψαμαθούντα λέγεται και Πόρτο Κάγιο, το δε Αχίλλειον λέγεται 
και Μαρμάρι. 
Μέσα από τους πέντε στίχους της Θεογονίας συνοψίζονται τα τρία τοπωνύμια ορίζοντας την Μέσα Μάνη και ότι ο Αχιλλέας 
ήταν Μανιάτης.
Αὐτὰρ Νηρῆος κοῦραι, ἁλίοιο γέροντος, 
ἦ τοι μὲν Φῶκον Ψαμάθη τέκε δῖα θεάων Αἰακοῦ 
ἐν φιλότητι διὰ χρυσέην Ἀφροδίτην, 
Πηλέι δὲ δμηθεῖσα θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα γείνατ ̓ Ἀχιλλῆα 
ῥηξήνορα θυμολέοντα.
Μετάφραση:
Έπειτα απ’ τις κόρες του Νηρέα, του γέροντα της Θάλασσας, 
η Ψαμάθη η λαμπρή θεά, γέννησε τον Φώκο με τον έρωτα του Αιακού, χάρη στη χρυσή Αφροδίτη. 
Η ασημοπόδαρη Θέτις υποταγμένη στον Πηλέα, γέννησε τον Αχιλλέα 
τον λεοντόκαρδο, που σπάει τις φάλαγγες του εχθρού.
Ησιόδου Θεογονία 1003-1007 στίχοι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου