Σελίδες

Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2017

ΤΟ ΔΕΚΑΗΜΕΡΟ ΤΟΥ ΒΟΚΚΑΚΙΟΥ

ΒΟΚΑΚΙΟΣ: ΤΟ ΔΕΚΑΗΜΕΡΟ
Το "Δεκαήμερο γράφηκε στη Φλωρεντία στα 1350-53. 
Αποτελείται από εκατό διηγήματα, χαρισμένα σε δέκα μέρη κι' από ένα προοίμιο.
Σ' αυτό το τελευταίο, ο συγγραφέας περιγράφει με μεγάλη δύναμη την πανώλη, 
που το 1348 είχε πλήξει την Ευρώπη - τον "Μαύρο Θάνατο", όπως τον έλεγαν 
και εξολόθρεψε τη Φλωρεντία. 
Τα διηγήματα του "Δεκαήμερου" δεν είναι πάντοτε ερωτικά και ακόλαστα. 
Πολλά είναι τραγικά, ηρωικά, τρυφερά, παραδοξολόγα. 
Μέσα σ' αυτά περιγράφεται, με τρόπο θαυμαστό, ρεαλιστικό και ευχάριστο, 
μια ολόκληρη εποχή αλλά και γενικά η ανθρώπινη ψυχή, με τα πάθη της, με 
τις κωμικότητές της και τις ασχήμιες της. Ποτέ δεν πέφτει στο χυδαίο ο Βοκκάκκιος. 
Πάντα διατηρεί χάρη και μέτρο και στην πιο ελευθεριάζουσα αφήγηση. 
Πραγματεύεται το θέμα του με μεγάλη τέχνη και διαλέγει τις χαρακτηριστικές 
λεπτομέρειες με τις οποίες απαρτίζει μια απαράμιλλη σύνθεση. 
Χάρις στο "Δεκαήμερο" η νεαρή Ιταλική γλώσσα έκανε ένα μεγάλο βήμα. 
Για πρώτη φορά, ο Βοκκάκκιος εισήγαγε στον πεζό λόγο, τη μικρή και τεχνική 
περίοδο και ξεπέρασε την μέχρι τότε χαλαρή και διστάζουσα ιταλική φράση. 
Πολύ συχνά και προπαντός στους διαλόγους του, αποβάλλει το στόμφο και 
τη ρητορεία και εκφράζεται με γοργότητα και δραματικότητα, χρησιμοποιώντας 
άφθονες παροιμίες, φράσεις και λέξεις από την καθημερινή ζωή. 
Στα διηγήματα του "Δεκαήμερου", ο αναγνώστης αισθάνεται αμέσως ότι υπάρχει περισσότερη συζήτηση για λαγνεία και πόθο παρά για αγάπη. 
Κι' όμως, η ψυχολογική οξύνοια, που ήταν το κυριώτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα 
στα πρώτα ποιήματα του Βοκκάκκιου, είναι ολοφάνερη σε κάθε σελίδα τους. 
Το γράψιμό του είναι καυστικό, σατιρικό, χωρίς συναισθηματισμούς στις 
παρατήρησεις του για τις ανθρώπινες αδυναμίες και με πλούσιο χιούμορ. 
Στα σχόλιά του για βασιλιάδες και ζητιάνους, για πόρνες, πριγκήπισσες, μεγάλους 
εμπόρους και καλόγηρους, ο χώρος που κινούνται τα πρόσωπα του "Δεκαήμερου" 
είναι τεράστιος. Δεν είναι μονάχα η Ιταλία του 14ου αιώνα.
Οι ιστορίες του αντλούνται κι από αλλού: από την αραβική ή την περσική λογοτεχνία, ποτισμένες με το πνεύμα του συγγραφέα τους και του κόσμου, που αυτός 
τόσο καλά ήξερε. 
Οι ιστορίες του δεν έχουν χρονολογική τοποθέτηση. 
Η φρεσκάδα και το μοντέρνο ύφος τους, είναι τα στοιχεία εκείνα που διασκεδάζουν 
κι' ευχαριστούν τον αναγνώστη. Και παρά τα εξακόσια τόσα χρόνια που βαραίνουν 
τις ιστορίες του "Δεκαήμερου" τις νοιώθεις νάναι τόσο σύγχρονες και αιώνιες, 
σαν την ανθρώπινη ευγένεια και αγένεια που περιγράφουν.
Το "Δεκαήμερο" ήταν μια καμπή για τον Βοκκάκκιο κι' από άλλη πλευρά. Τελειώνοντας το γράψιμό του, ήταν τελείως αλλαγμένος άνθρωπος. Με την επίδραση του φίλου του Πετράρχη, απομακρύνθηκε από την καθομιλουμένη, από τον επίγειο κόσμο του "Δεκαήμερου", στα λατινικά και στην ακαδημαϊκή και θρησκευτική ζωή. Και στο σημείο αυτό, εξήγησε με παραδείγματα αρκετά, αυτό που σήμερα θα το αποκαλούσαμε Αναγέννηση. Συνέταξε λεξικά και πληροφοριακές εγκυκλοπαίδειες και με τη βοήθειά του, η Ευρώπη ανακάλυψε και πάλι τον Όμηρο. 

Ο Πετράρχης ήταν το πνεύμα που καθοδηγούσε τον Βοκκάκκιο στη δεύτερη αυτή 
εποχή της ωριμότητάς του - όπως η Φιαμμέτα στην πρώτη, την μετεφηβική του. 
Ο Βοκκάκκιος, πέθανε ένα χρόνο αργότερα από τον Πετράρχη, το 1375, όμως 
το "Δεκαήμερο", μόλις τότε είχε αρχίσει να ζη. 
Έχει παραμείνει δημοφιλέστατο σε πολλές γλώσσες και σε κάθε γενεά. 
(Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Βοκάκιος Ιωάννης  

Ιταλός συγγραφέας και ουμανιστής (1313 - 1375). 
Γεννήθηκε στο Παρίσι και ήταν νόθος γιος Φλωρεντινού τραπεζίτη και μιας 
ευγενικής Παριζιάνας. Έζησε στη Φλωρεντία μέχρι την ηλικία των 12 χρόνων. 
Μετά έφυγε για τη Νάπολη με προορισμό να εκπαιδευτεί στο εμπόριο, προοπτική 
που δεν πραγματοποιήθηκε. Αργότερα εγκατέλειψε και τις νομικές σπουδές 
και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη λογοτεχνία. Την περίοδο που μελετούσε το εκκλησιαστικό δίκαιο και σύχναζε στην αυλή του βασιλιά Ροβέρτου της Ανδεγαβίας, 
νόθος ο ίδιος, ερωτεύεται τη νόθα κόρη του βασιλιά που γρήγορα τον περιφρόνησε. 
Η χρεοκοπία της τράπεζας των Μπάρντι όπου εργαζόταν τον έφερε πίσω στη 
Φλωρεντία, όπου γύρω στα 1350 έγραψε το "Δεκαήμερο". 
Είναι ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, μέσα στα εκατό 
διηγήματα του οποίου παρουσιάζονται με συναρπαστικότατο τρόπο τα ήθη της 
εποχής εκείνης. 
Ξαναγύρισε αργότερα στη θρησκευτική πίστη και στην αυστηρότητα των ηθών 
και μάλιστα, αν δεν τον εμπόδιζε ο Πετράρχης, θα κατέστρεφε το Δεκαήμερο. 
Από τότε επιδόθηκε στις κλασικές σπουδές. 
Πριν από τη συγγραφή του "Δεκαήμερου" έγραψε και πολλά άλλα έμμετρα 
και πεζά έργα. 
Τα πρώτα του έργα τα έγραψε στη Νάπολη και είναι τα εξής: 
Μικρό ποίημα με τίτλο "Το κυνήγι της Άρτεμης", "Φιλόστρατος", "Φιλόκαλος". 
Αργότερα έγραψε το ειδυλλιακό παραμύθι "Νυμφαίος του Αμέτο", το ποίημα με 
την αλληγορική σημασία "Ερωτικό όραμα", το ερωτικό διήγημα με μορφή ερωτικού 
έπους "Φιαμμέτα" και το μυθολογικό ειδύλλιο "Νυμφαίος του Φιέζολε". 
Τα υπόλοιπα έργα του είναι διάφορες πραγματείες στα λατινικά. 
Αυτές είναι: "Περί της γενεαλογίας των θεών", "Βουκολικό άσμα", 
"Περί των ενδόξων ανδρών", "Περί ορέων και δασών" και "Διάσημες γυναίκες". 
Το 1374 ο Βοκκάκιος εγκαταστάθηκε οριστικά στο Τσερτάλντο της Ιταλίας, όπου 
και πέθανε ύστερα από λίγο χρονικό διάστημα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου