“Δε μπορώ να μείνω βουβός” -- Η Ιωάννα Τσάτσου διηγείται:

Το τελευταίο εθνικό κτύπημα που δέχτηκε ο Γιώργος ήταν η δικτατορία του 1967. 
Στην αρχή πίστεψε πως θα ήταν προσωρινή. 
Μια κατάσταση ανάγκης. 
Μα όσο περνούσαν οι μήνες, έπειτα ο χρόνος και γύριζε ο άλλος χρόνος, 
δε μπορούσε να ησυχάσει. 
Μου φαίνεται πως τον βλέπω στην πολυθρόνα του σπιτιού. 
Θα ήταν στις πρώτες μέρες του Μάρτη του 69. (…)

Βαρύθυμος. Μ’ εκείνη την έκφραση του θαλασσινού που μυρίζεται την καταιγίδα:
-Δεν έχω ύπνο. Πώς θα βγούμε από τούτη τη σκλαβιά; 
Σίγουρα η συμφορά παραμονεύει τον τόπο. Μα μόνο τον παραμονεύει; 
Καθημερινά ό,τι έχει αλήθεια, ό,τι έχει ζωή στραγγαλίζεται. (…)

-Δε μπορώ να μείνω βουβός.
Δεν απάντησα αμέσως. Ήταν ανάπηρος, κουρασμένος. 
Έτρεμε η αγάπη μου. Μια κακομεταχείριση θα τον σκότωνε. 
Όμως στην κορυφή που στέκονταν, πόση ευθύνη για όλους μας! 
Αυτό τον πανάρχαιο τόπο τον σήκωνε στους ώμους του. 
Κάτω από το βάρος του είχε ριζώσει στο χώμα του σαν κέδρος.
-Θα μιλήσεις, δε γίνεται αλλιώς, ψιθύρισα.

ΙΩΑΝΝΑ ΤΣΑΤΣΟΥ 
“Ο ΑΔΕΡΦΟΣ ΜΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ” 
Εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ..

Η προφητική δήλωση του Γ. Σεφέρη για τη χούντα των συνταγματαρχών:
Πάει καιρός που πήρα την απόφαση να κρατηθώ έξω από τα πολιτικά του τόπου. 
Προσπάθησα άλλοτε να το εξηγήσω, αυτό δε σημαίνει διόλου πως μου 
είναι αδιάφορη η πολιτική ζωή μας.
Έτσι, από τα χρόνια εκείνα ως τώρα τελευταία, έπαψα κατά κανόνα 
ν’ αγγίζω τέτοια θέματα. Εξ’άλλου τα όσα δημοσίεψα ως τις αρχές του 1967, 
και η κατοπινή στάση μου (δεν έχω δημοσιέψει τίποτε στην Ελλάδα 
από τότε που φιμώθηκε η ελευθερία) έδειχναν, μου φαίνεται αρκετά καθαρά τη σκέψη μου.

Μολαταύτα, μήνες τώρα, αισθάνομαι μέσα μου και γύρω μου, 
ολοένα πιο επιτακτικό το χρέος να πω ένα λόγο για τη σημερινή κατάστασή μας. 
Με όλη τη δυνατή συντομία, να τι θα έλεγα:
Κλείνουν δυο χρόνια που μας έχει επιβληθεί ένα καθεστώς ολωσδιόλου αντίθετο 
με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο κόσμος μας και τόσο περίλαμπρα ο λαός μας 
στον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο. 
Είναι μια κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης, όπου όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε 
να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι αυτές να καταποντιστούν 
μέσα στα ελώδη στεκούμενα νερά. 
Δεν θα μου ήταν δύσκολο να καταλάβω πως τέτοιες ζημιές δεν λογαριάζουν πάρα πολύ για ορισμένους ανθρώπους. 
Δυστυχώς δεν πρόκειται μόνον γι’ αυτό τον κίνδυνο. 
Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία παραμένει αναπότρεπτη στο τέλος. 
Το δράμα αυτού του τέλους μας βασανίζει, συνειδητά, όπως στους παμπάλαιους χορούς του Αισχύλου. 
Όσο μένει η ανωμαλία, τόσο προχωράει το κακό.
Είμαι ένας άνθρωπος χωρίς κανένα απολύτως πολιτικό δεσμό και, μπορώ να το πω, μιλώ χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. 
Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. 
Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. 
Είναι εθνική επιταγή.
Τώρα ξαναγυρίζω στη σιωπή μου. 
Παρακαλώ το Θεό να μη με φέρει άλλη φορά σε παρόμοια ανάγκη να ξαναμιλήσω.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ (28/3/1969)

 Σκέψεις σοφών