# η κερδοσκοπία πάνω στη γη, οι παράνομες
(και εν συνεχεία νομιμοποιούμενες) επεκτάσεις της πόλης
και η εντατική εκμετάλλευση κάθε ιδιοκτησίας οδήγησαν
στην εξαφάνιση του μεγαλύτερου μέρους του δικτύου
ρεμάτων στην Αθήνα...
# η καταστροφή των ρεμάτων ως τμήμα της φύσης νομιμοποιήθηκε
από την αντιμετώπισή τους ως “βρώμικων” και επικίνδυνων
για τη δημόσια υγεία, που προέκυψε από την πρακτική απόρριψης
στα ρέματα αποβλήτων και σκουπιδιών
# το κράτος έχει αντιμετωπίσει τα ρέματα ως αρτηρίες του
κυκλοφοριακού δικτύου, ιδιαίτερα όταν αποτελούσαν
τις μοναδικές δημόσιες εκτάσεις σε περιοχές όπου χρειάζονταν
κυκλοφοριακά έργα.
Η αντιμετώπιση αυτή, μαζί με την πρακτική κάλυψηςτων ρεμάτων
και ένταξής τους στο αποχετευτικό δίκτυο, οδήγησε στη θεώρηση
των ρεμάτων ως δημόσιο έργο.
*Μαζί με τα παραπάνω, πρέπει να υπογραμμίσει κανείς και την έλλειψη συντονισμού καθώς και τις αλληλοεπικαλυπτόμενες και συχνα
συγκρουόμενες αρμοδιότητες διαφόρων υπηρεσιών της διοίκησης
– πράγμα που δεν επέτρεψε την επεξεργασία εναλλακτικών
στρατηγικών για τα ρέματα στην Αθήνα.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια τάση προστασίας της φύσης
μέσα στον αστικό χώρο, στα πλαίσια της οποίας ό,τι έχει απομείνει
από τα ρέματα αρχίζει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά....[...]
--- # ---
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο, η αστικοποίηση
στην Αθήνα ξαναβρήκε τους προπολεμικούς ρυθμούς της,
με την αυθαίρετη δόμηση και τις διαδοχικές νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων
στην εκάστοτε περιφέρεια της πόλης.
Μόλις ένα οικόπεδο εντάσσεται στο σχέδιο, αποκτάει δυνατότητα
μεγαλύτερης εκμετάλλευσης και πολυκατοικίες γρήγορα αντικαθιστούν
τις μονοκατοικίες.
Ερευνητές υπολογίζουν ότι περίπου 500.000 άτομα στεγάστηκαν
με τέτοιες διαδικασίες στην περίοδο 1945/1970
Σ’ αυτή την πορεία δεν εξαιρέθηκαν τα ρέματα.
Ο όγκος και η ένταση της αστικής ανάπτυξης τα “κατάπιε” εντελώς
ή τα άφησε ως υπόλοιπο, όπου συχνά εναποτίθενται σκουπίδια
και απόβλητα.
Οι ανθυγιεινές και δυσάρεστες συνθήκες που προέκυψαν
από τέτοιες πρακτικές νομιμοποίησαν μια στάση απέναντι στα ρέματα
ως εστίες βρωμιάς, ως ένα δυσμενές χαρακτηριστικό του αστικού
περιβάλλοντος που έπρεπε να καλυφθεί και να εξαφανιστεί.
Η οικοδόμηση πάνω στα ρέματα ή η παρεμβολή εμποδίων
στη διαδρομή τους, χωρίς κατάλληλες διευθετήσεις για το νερό,
προκάλεσε πολλές καταστροφές και απομάκρυνε ακόμη περισσότερο
τις απόψεις των υπηρεσιών και των κατοίκων από μια αντίληψη
των ρεμάτων ως τμήματος της φύσης μέσα στην πόλη.
Η διευθέτηση και κάλυψη των ρεμάτων ταυτίστηκε με τον
εκσυγχρονισμό και την εξυγείανση και οδήγησε στη θεώρηση
των ρεμάτων ως αντικείμενο δημοσίων έργων – μια προσέγγιση που,
ακόμη και σήμερα, είναι κυρίαρχη...
--- # ---
Ως αποτέλεσμα των διαδοχικών φάσεων έντονης αστικοποίησης,
πολύ μικρό μέρος από το κάποτε πυκνό δίκτυο ποταμών και ρεμάτων
μπορεί ακόμη να εντοπιστεί.
Οχι πια ένα δίκτυο, αλλά μάλλον κομμάτια του είναι ακόμη ορατά
μέσα στον αστικό χώρο, απομακρυσμένα το ένα από το άλλο.
Αλλα κομμάτια μπορεί να τα διακρίνει κανείς κάτω από τους
πιο φαρδείς δρόμους, ιδιαίτερα αυτούς που έχουν νησίδα
στη μέσα – μια αλάθητη ένδειξη καλυμμένου ρέματος.
Είναι όμως πολύ δύσκολο να εντοπιστούν πλήρως οι διαδρομές
των ρεμάτων, αφού σε μεγάλο μέρος του μήκους τους εχουν
καλυφθεί από κτίρια ή έχουν διευθετηθεί και αποτελούν μέρος
του αποχετευτικού δικτύου (κάτω από την επιφάνεια του εδάφους)
ή μέρος του οδικού δικτύου (στο επίπεδο του εδάφους.
Πολλές βιομηχανίες και βιοτεχνίες έχουν συστηματικά
χρησιμοποιήσει τα ρέματα και τα ποτάμια για τη διάθεση των
αποβλήτων τους από το μεσοπόλεμο.
Ο Κηφισσός είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ, μια και διασχίζει
μια από τις σημαντικότερες βιομηχανικές συγκεντρώσεις στην Αθήνα.
Αλλά όλα τα διευθετημένα και καλυμμένα ρέματα είναι μέρος
του αποχετευτικού δικτύου για τα αστικά και τα
βιομηχανικά απόβλητα.
Ετσι, η λειτουργία τους ως φυσικών χώρων έχει καταργηθεί...
[...]
*αποσπάσματα από την επιστημονική τοποθέτηση και ανάλυση στο άρθρο :
"Η ανάπτυξη της πόλης και οι διαδρομές των ρεμάτων στην Αθήνα"
*δημοσιευμένο ΕΔΩ: dasarxeio.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου