Στα σουηδικά ονομάζεται Nobelpriset προφέρεται: [noˈbɛl]
Είναι, ίσως, το σημαντικότερο βραβείο στον πλανήτη. Εχει απονεμηθεί σε μερικές από
τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες διεθνώς, οι υπεύθυνοί του έχουν έχει αγνοήσει άλλους τόσους κι υπάρχουν κι εκείνοι οι οποίοι δεν δέχτηκαν να το παραλάβουν ποτέ - για τους λόγους του ο καθένας.
Ο Σουηδός χημικός και εφευρέτης Αλφρεντ Νόμπελ ο οποίος έκανε μια περιουσία από την εφεύρεση του δυναμίτη, δημιούργησε το Ίδρυμα Νόμπελ για να τιμήσει τα άτομα εκείνα που ξεχωρίζουν στους τομείς της φυσικής, της χημείας, της φυσιολογίας ή της ιατρικής, της λογοτεχνίας και της ειρήνης.
Τα βραβεία αυτά απονεμήθηκαν για πρώτη φορά το 1901.
Το σχετικό βραβείο στις οικονομικές επιστήμες της Τράπεζας της Σουηδίας στη μνήμη του ΄Αλφρεντ Νόμπελ δημιουργήθηκε το 1968. Μεταξύ 1901 και 2012, τα βραβεία Νόμπελ και
το βραβείο οικονομικών επιστημών απονεμήθηκαν 555 φορές σε 856 άτομα και οργανισμούς. Το βραβείο Νόμπελ αποτελείται από ένα χρυσό μετάλλιο, ένα δίπλωμα και
ένα χρηματικό ποσό.
Ουδείς γνωρίζει ότι έχει προταθεί εκτός κι αν... έχει κερδίσει
Υπάρχει μια διάχυτη μυστικότητα γύρω από τα βραβεία Νόμπελ και εκείνους που
επιλέγονται ως υποψήφιοί του. Τα ονόματα των προτεινόμενων δεν ανακοινώνονται
στο κοινό εδώ και 50 χρόνια για να αποφεύγεται το lobbying.
Ως εκ τούτου, εκτός κι εάν ένας προτεινόμενος λάβει το βραβείο, μπορεί και να μην
μάθει ποτέ ότι είχε προταθεί.
Η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Νόμπελ ειρήνης
Το 1905, η Βαρόνη Bertha von Suttner έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε
το Νόμπελ Ειρήνης και η δεύτερη που απέκτησε Νόμπελ μετά την Marie Curie.
Στενή φίλη του Alfred Nobel, η Suttner ήταν η συγγραφέας του αντιπολεμικού μυθιστορήματος «Lay Down Your Arms» που έκανε θραύση στην εποχή του.
Η τελική πρόταση λίγες εβδομάδες μετά τη δολοφονία του
Παρόλο που προτάθηκε για το Νόμπελ ειρήνης πέντε φορές ο Ινδός ηγέτης
Μαχάτμα Γκάντι δεν έλαβε ποτέ το βραβείο. Αν και η τελική πρόταση ήρθε λίγες εβδομάδες μετά τη δολοφονία του τον Ιανουάριο του 1948, η επιτροπή αποφάσισε
να μην του το απονείμει μετά θάνατον και επέλεξε να μην το αποδώσει σε κανέναν
τη χρονιά εκείνη.
Αϊνστάιν: Ενα Νόμπελ μέρος της συμφωνίας του διαζυγίου του...
Έχοντας επίγνωση του ταλέντου ο Albert Einstein υποσχέθηκε στην πρώην γυναίκα του Mileva Marić ότι το χρηματικό έπαθλο από οποιοδήποτε μελλοντικό Νόμπελ θα το έθετε
σε καταπίστευμα προς όφελος των γιων του ζευγαριού, ενώ εκείνη θα είχε πρόσβαση
στους τόκους. Η υπόσχεση αυτή ήταν μέρος της συμφωνίας διαζυγίου.
Η «αμαρτωλή» σχέση που δεν συγχώρεσε ο γαλλικός τύπος και έκρυψε το Νόμπελ...
Η πολωνή φυσικός και χημικός Marie Curie ήταν η πρώτη γυναίκα που έλαβε
το Νόμπελ Χημείας αφού είχε κερδίσει το βραβείο Φυσικής με τον άντρα της,
τον γάλλο Πιερ Κιουρί το 1903. To ζευγάρι ήταν επίσης το πρώτο ανδρόγυνο που
κέρδισε το βραβείο.
Οκτώ χρόνια αργότερα η Marie Curie πήρε το δεύτερο Νόμπελ μόνη της στη χημεία.
Μερικά χρόνια μετά τον θάνατο του Πιερ Κιουρί, το 1910 η Μαρί σύναψε σχέση με τον
Πολ Λανζεβάν, πέντε χρόνια μικρότερό της και πατέρα τεσσάρων παιδιών, πρώην
μαθητή του άντρα της και εν διαστάσει παντρεμένο.
Στο άκουσμα της είδησης από τον γαλλικό τύπο, η γαλλική κοινωνία κατέκρινε τη
Μαρία Κιουρί με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει σοβαρά σε συνδυασμό με μια αρρώστια
που την ταλαιπωρούσε, η υγεία της. Ενδεικτική περίπτωση της στάσης που κράτησε
ο γαλλικός τύπος απέναντι της είναι η αποσιώπηση της απονομής του Νομπέλ Χημείας
στη Μαρία Κιουρί το 1911.
Σχεδόν καμία εφημερίδα δεν έγραψε σχετικά με τη διάκριση της Κιουρί.
Παρ' όλα αυτά η Μαρία Κιουρί δεν σταμάτησε ποτέ να αποκαλεί τη Γαλλία δεύτερη
πατρίδα της.
Το φιάσκο των Νόμπελ
Το 1926, ο Johannes Andreas Grib Fibiger έλαβε το βραβείο Νόμπελ ανακαλύπτοντας
ότι ο καρκίνος οφείλετο στα παρασιτικά σκουλήκια, μια ανακάλυψη η οποία αποδείχθηκε εκ των υστέρων αναληθής. Τα μέλη της επιτροπής εκτέθηκαν ανεπανόρθωτα απονέμοντας το Νόμπελ στο Δανό και την «πρωτοποριακή» του θεωρία.
Γιατί δεν πήρε ποτέ βραβείο ο κορυφαίος Έλληνας γιατρός
Γεώργιος Παπανικολάου;
Μια θεωρία είναι ότι μετά το φιάσκο της απονομής του Νόμπελ στον
Johannes Andreas Grib Fibiger, τα μέλη της Επιτροπής ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικά
σε πρωτοποριακά έργα όπως του Γεώργιου Παπανικολάου.
Ο Γεώργιος Παπανικολάου, παγκόσμια γνωστός για το «Τεστ Παπ»,προτάθηκε δύο φορές για το Βραβείο Νόμπελ το 1953 και το 1960, αλλά και τις δύο φορές η βασιλική ακαδημία
της Στοκχόλμης αδίκησε και τον μεγάλο επιστήμονα - αλλά και τον εαυτό της - και αρνήθηκε την κορυφαία επιβράβευση στον άνθρωπο που έκανε τη διάγνωση για τον καρκίνο του τραχήλου ρουτίνα.
Η άρνηση του Σαρτρ
«Ένας συγγραφέας πρέπει να αρνείται να επιτρέψει στον εαυτό του
να γίνει κατεστημένο ακόμη κι εάν αυτό λαμβάνει χώρα με την πλέον αξιοσέβαστη μορφή». Αυτή ήταν η δήλωση του κορυφαίου Γάλλου φιλόσοφου και συγγραφέα του 20ου αιώνα,
Ζαν Πολ Σαρτρ, δεν ειπώθηκε καθόλου τυχαία. Συνόδευσε την άρνησή του να παραλάβει
το 1964 το Νόμπελ λογοτεχνίας.
- Αληθινή ειρήνη δεν υπήρξε είπε ο Βιετναμέζος ηγέτης Le Duc.
Και δεν πήρε το βραβείο
Το 1973, ο Κομμουνιστής Βιετναμέζος ηγέτης Le Duc Tho (αριστερά) τιμήθηκε με το
Νόμπελ ειρήνης μαζί με τον Χένρι Κίσινγκερ για τις προσπάθειές τους σχετικά με την επίτευξη της ειρήνης κατά τον πόλεμο του Βιετνάμ.
Ενώ ο Κίσινγκερ αποδέχθηκε το βραβείο, ο Tho το αρνήθηκε λέγοντας ότι
αληθινή ειρήνη δεν υπήρξε.
- Η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών που πυροβολήθηκε
στο κεφάλι από Ταλιμπάν
Η Malala Yousafzai είναι νεαρή κοπέλα από το Πακιστάν που αγωνίζεται για
το δικαίωμα των κοριτσιών στην εκπαίδευση στη χώρα της.
Το 2014 μοιράστηκε το βραβείο Νόμπελ ειρήνης με τον Kailash Satyarthi,
έναν ακτιβιστή για τα δικαιώματα του παιδιού στην Ινδία.
Η Yousafzai πυροβολήθηκε στο κεφάλι από Ταλιμπάν καθώς προσπαθούσε να
υποστηρίξει τα δικαιώματα των κοριτσιών στην εκπαίδευση στο Πακιστάν.
Το πρωί της 9ης Οκτωβρίου 2012 ένας άντρας πυροβόλησε στο κεφάλι τη Μαλάλα Γιουσαφζάι ενώ βρισκόταν μέσα στο σχολικό λεωφορείο, τραυματίζοντάς την
πολύ σοβαρά. Τις μέρες μετά την επίθεση νοσηλεύθηκε σε κρίσιμη κατάσταση σε
νοσοκομείο στο Πακιστάν και στη συνέχεια, όταν βελτιώθηκε η κατάστασή της,
μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Queen Elizabeth του Μπέρμπιγχαν στην Αγγλία.
Η απόπειρα δολοφονίας προκάλεσε μια έκρηξη συμπαράστασης προς την 15χρονη
τότε μαθήτρια, τόσο στο Πακιστάν όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου