Ειρεσιώνη...το Χριστουγεννιάτικο δέντρο της Αρχαίας Ελλάδας...

*Η Ειρεσιώνη (είρος = έριον, μαλλίον) ήταν κλάδος αγριελιάς (κότινος) στολισμένος 
με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο και τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς,
σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λπ., εκτός του μήλου και του αχλαδιού.
*Αποτελούσε έκφραση ευχαριστίας για τη γονιμότητα του λήξαντος έτους και 
παράκληση συνεχίσεως της γονιμότητας και ευφορίας κατά το επόμενο και 
ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες :Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη.

*Το άσπρο και το κόκκινο βαμμένο μαλλί συμβόλιζαν την υγεία και την ομορφιά.

  

Κάλαντα και Έθιμα

Στο τέλος του φθινοπώρου και αρχές του χειμώνα, σύμφωνα με το έθιμο, 
«παίδες αμφιθαλείς», που σημαίνει ότι ζούσαν και οι δύο γονείς τους, γύριζαν 
από σπίτι σε σπίτι κρατώντας την Ειρεσιώνη, δηλαδή το κλαδί ελιάς το 
στολισμένο με το άσπρο και κόκκινο μαλλί και με τους καρπούς, τραγουδώντας 
τις καλένδες, δηλαδή τα κάλαντα. 
Γέμιζαν οι δρόμοι στην αρχαία Αθήνα και τα σπίτια της πόλης από τους 
«αμφιθαλείς παίδες» και ακούγονταν τριγύρω οι ευχάριστες φωνές τους με τις 
ευχές για υγεία και ευφορία των καρπών της γης. 
Έπαιρναν, βέβαια, το φιλοδώρημά τους από τον νοικοκύρη ή την κυρά και όταν 
έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους, 
όπου έμενε εκεί μέχρι την ημέρα του νέου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν την νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν.

Άλλα παιδιά κρεμούσαν την νέα Ειρεσιώνη πάνω από την είσοδο του ιερού τού
Απόλλωνα με την παράκληση να την «ευλογεί» ο θεός.
Συχνά, για να είναι πιο αγαπητή η Ειρεσιώνη στον Απόλλωνα, τα παιδιά μαζί με
το κλαδί της ελιάς πρόσθεταν και κλαδιά Δάφνης, που γνώριζαν ότι ήταν η
αγαπημένη του Θεού.

Χριστουγεννιάτικο Δένδρο

Πολλοί ιστορικοί, (Έλληνες και Ευρωπαίοι) γράφουν ότι παράγοντας του
Χριστουγεννιάτικου δένδρου είναι η Ειρεσιώνη!! Ίσως, λέει, μέσω αυτής
μεταδόθηκε το έθιμο του στολισμένου δένδρου στους βόρειους λαούς από
τους Έλληνες ταξιδευτές. Συχνά-πυκνά όσοι Έλληνες βρίσκονται σε ξένες χώρες
και επιθυμούσαν λόγω της εποχής να στολίσουν κλαδί ελιάς… ήταν δύσκολο,
γιατί στις βόρειες χώρες ελιά δεν υπήρχε.
Έτσι αναγκάζονται να στολίζουν κλαδιά από διάφορα άλλα δένδρα που εφύοντο
στον κάθε τόπο. Αυτό που άρεσε ιδιαίτερα στους βόρειους λαούς ήταν το
στόλισμα των κλαδιών.
Το αντέγραψαν από τους Έλληνες ταξιδευτές και το κράτησαν σαν έθιμο υποδοχής
του νέου χρόνου.

Στο Βυζάντιο όμως δεν έγινε αποδεκτό. 

Η Ειρεσιώνη θεωρήθηκε ειδωλολατρικό έθιμο και λίγο λίγο ξεχάστηκε.

Πολλούς αιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο του στολισμού επανήλθε στην Ελλάδα
από τους βόρειους λαούς με τη μορφή του Χριστουγεννιάτικου δένδρου,
αλλά κυρίως Πρωτοχρονιάτικου!
Όταν οι Βαυαροί συνόδεψαν στην Ελλάδα τον Όθωνα, τον πρώτο Βασιλέα,
επανήλθε και το δικό τους, όπως είπαν έθιμο του Πρωτοχρονιάτικου δένδρου.

Παρ’ όλα αυτά, το έθιμο της Ειρεσιώνης υπήρχε πάντα στη μνήμη των Ελλήνων
(είτε από γραπτά κείμενα είτε από λόγους που μεταφέρονταν από γενιά σε γενιά),
γι’ αυτό το λόγο, το Χριστουγεννιάτικο δένδρο υιοθετήθηκε αμέσως.
Το ίδιο πανέμορφο έθιμο είναι και το καραβάκι, ιδιαίτερα στα νησιά μας.