Γιατί (?) στην κυψέλη υπάρχει μόνο μια βασίλισσα!

Παρά την ύπαρξη χιλιάδων θηλυκών σε μια αποικία, μόνο η βασίλισσα 
αναπτύσσει πλήρως τα γεννητικά της όργανα.
Η απάντηση σε αυτό το μυστήριο οφείλεται στην παρουσία ορισμένων 
χημικών ουσιών που εκκρίνονται από την ίδια την μεγαλειοτάτη.

Αυτές οι ουσίες, οι οποίες ανήκουν στην ομάδα των φερομονών, βρίσκονται 
στην επιδερμίδα πολλών ειδών όπως η κοινή μέλισσα η σφήκα κ.α.
Ωστόσο αυτές οι φερομόνες βρίσκονται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στις βασίλισσες.
Τέτοιες ενώσεις είναι ικανές να αναστέλλουν την αναπαραγωγική ικανότητας των 
υπόλοιπων θηλυκών της αποικίας.
Επιστήμονες του εξωτερικού οι οποίοι κάνουν αληθινές έρευνες 
πραγματοποίησαν το εξής πείραμα.
Από δυο μελίσσια αφαίρεσαν τις βασίλισσες, τα ορφάνεψαν δηλαδή 
και τα άφησαν και χωρίς γόνο.
Στο ένα δεν έκαναν απολύτως καμία άλλη παρέμβαση.
Το δεύτερο όμως το ψεκαζαν τακτικά με τεχνητή φερομόνη που είχαν φτιάξει 
στο εργαστήριο παρόμοια με αυτήν που εκκρίνουν οι βασίλισσες.
Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό.

Το πρώτο μελίσσι μετά από λίγο έγινε αρρενοτόκο, αφού η απουσία της βασιλικής φερομόνης επέτρεψε στις ωοθήκες των εργατριών να αναπτυχθούν και πολλές από 
αυτές ήταν σε θέση να παράγουν ωάρια μάλιστα, γεννούσαν αβγά δηλαδή.

Στο δεύτερο μελίσσι δεν συνέβη το ίδιο όμως.
Παρα την απουσία γόνου, και βασίλισσας οι εργάτριες δεν έγιναν ωοτόκες, 
και τα γεννητικά τους όργανα δεν αναπτύχθηκαν.

Συμπέραναν τότε ότι δεν είναι η απουσία του γόνου που κάνει τις εργάτριες ωοτόκες 
ούτε καν η απουσία της βασίλισσας, αλλά η απουσία της βασιλικής οσμής, 
της φερομόνης δηλαδή.

Κατέληξαν μάλιστα στην θεωρία ότι η χρησιμότητα αυτού του μηχανισμού, που δεν επιτρέπει να αναπαράγουν πολλά θηλυκά σε μια κυψέλη παρα μονάχα μια βασίλισσα, χρησιμεύει στο μελίσσι στο να λειτουργεί άψογα σαν ένα καλοκουρδισμένο ρολόι.
Ας σκεφτούμε τι χάος θα επικρατούσε στην κυψέλη αν υπήρχαν πολλές μάνες.
Η μια δεν θα ήξερε που γέννησε η άλλη, σε πιο κελί και σε ποια κηρήθρα, 
θα υπήρχε μεγάλη σύγχυση, θα χρειαζόντουσαν πολλές εργάτριες για να τις 
περιποιούνται και θα απαιτούνταν και πολύ μεγαλύτερες ποσότητες βασιλικού πολτού 
στο σμήνος.

Ίσως λένε οι ξένοι ερευνητές για το λόγο αυτό, η στρατηγική αυτή εγκρίθηκε από τους προγόνους αυτών των εντόμων πριν 145 εκατομμύρια χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Είναι γνωστή η σχετική δυσκολία που υπάρχει αν ένα μελίσσι γίνει αρρενοτόκο να το επαναφέρεις σε φυσιολογική κατάσταση.
Γνωρίζουμε μάλιστα ότι αν δεν του αφαιρέσεις μια ή και δυο φορές όλο τον γονο των ψευδομάνων, τότε ακόμα κι αν του δώσεις γόνο από κανονικό μελίσσι αυτό θα επιμένει 
να προσπαθεί να φτιάξει βασιλοκελιά στον γόνο των ψευδομάνων.
Η απάντηση λογικά θα είναι η παρουσία φερομόνων χωρίς αμφιβολία.
Ίσως απαλλάσσοντας το σμήνος από τον αρρενοτοκο γόνο κατά κάποιο τρόπο του 
δείχνεις τον σωστό δρόμο, το οδηγείς ξανά στην ομαλή λειτουργία του, ποιος ξέρει...
Προσέγγιση μόνο μπορούμε να κάνουμε, αφού μας είναι άγνωστος ο μαγικός κόσμος 
των μελισσών ακόμα σε μεγάλο βαθμό.

Άρθρο με πληροφοριες από επίλεκτα μελισσοκομικά site του εξωτερικού 
και την διεθνή βιβλιογραφία.
http://www.melissocosmos.com/2018/04/blog-post_16.html