...το όχι ουδέποτε ειπώθηκε η λέξη...

O Ι. Μουρέλος
Professor Ioannis Mourelos
School of History and Archaeology
Aristotle University of Thessaloniki,
Γράφει…
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Επειδή τον τελευταίο καιρό ακούγονται και γράφονται απίστευτα και 
παντελώς ανακριβή πράγματα από επίσημα (και μη) χείλη 
σχετικά με το έπος του '40, επιτρέψτε μου να επισημάνω τα εξής:
1) Τον Οκτώβριο του 1940, η Ελλάδα έκανε χρήση του νομίμου δικαιώματός της να αποκρούσει, εν ανάγκη με την ισχύ των όπλων, επιβουλή σε βάρος της εθνικής της ανεξαρτησίας και της εδαφικής της ακεραιότητας.
2) Ο ελληνο-ιταλικός πόλεμος δεν διαθέτει, ως εκ τούτου, ιδεολογική διάσταση, πλην εκείνης της προάσπισης της εθνικής επικράτειας.
3) Κατά τους πρώτους 13 μήνες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Σεπτέμβριος 1939-Οκτώβριος 1940), παρακολουθώντας έντρομη τις εξελίξεις (ειδικότερα 
μετά την θεαματική και αναπάντεχη κατάρρευση της Γαλλίας τον Ιούνιο του 1940) , η Ελλάδα απέφυγε επιμελώς να προβεί στο στραβοπάτημα εκείνο, 
το οποίο θα προσέφερε την ευκαιρία σε όσους έτρεφαν βλέψεις εις βάρος της, 
να της επιτεθούν (π.χ. αποφυγή καταγγελίας της Ιταλίας για τον τορπιλλισμό 
της Έλλης, αν και ήταν από την πρώτη κιόλας στιγμή γνωστή η ταυτότητα 
του υποβρυχίου). Πρόκειται για επιλογή ανάγκης, κοινή μεταξύ των μικρών 
και αδύναμων κρατών της περιόδου από το 1936 και μετά (Βέλγιο, Ολλανδία, Γιουγκοσλαβία κλπ).
4) Μετά τον Οκτώβριο του 1940, η Ελλάδα διεξάγει διμερή πόλεμο κατά της Ιταλίας, εκτός πλαισίου του γενικοτέρου πολέμου, που την ίδια στιγμή εμαίνετο στην Ευρώπη. Απόδειξη αποτελούν οι πλήρεις διπλωματικές σχέσεις, τις οποίες διατηρεί με την Γερμανία έως τον Απρίλιο του 1941. Το ίδιο ισχύει και με την κατηγορηματική άρνηση του Μεταξά, τον Νοέμβριο του 1940, να μεταβεί στο Λονδίνο και να συμμετάσχει σε κοινή συνδιάσκεψη της βρετανικής κυβέρνησης, των Dominions και των εξόριστων συμμαχικών κυβερνήσεων (πολωνικής, νορβηγικής, βελγικής, ολλανδικής) για την περαιτέρω πορεία του πολέμου. 
Μια τέτοια ενέργεια θα είχε ως άμεση συνέπεια να φορτωθεί η Ελλάδα και 
με έναν δεύτερο, ελληνο-γερμανικό, πόλεμο, πέραν του άνισου εκείνου, 
που διεξήγαγε ήδη σε βάρος της Ιταλίας. Επίσης, τον Ιανουάριο του 1941, 
λίγο προτού πεθάνει, ο Μεταξάς είπε κι ένα δεύτερο όχι, τη φορά εκείνη 
στους Βρετανούς, που επέμεναν να στείλουν στην Ελλάδα ανεπαρκέστατες δυνάμεις (δεν διέθεταν άλλωστε κάτι περισσότερο) για την εξυπηρέτηση των δικών τους προτεραιοτήτων (ψυχική ανακούφιση της ιδιαίτερα δοκιμασμένης 
την ίδια εποχή, κοινής γνώμης από τις γερμανικές αεροπορικές επιδρομές κατά των βρετανικών νήσων) κι ενώ τα πάντα προδίκαζαν την πανωλεθρία, 
που τελικά υπέστη, το βρετανικό εκστρατευτικό σώμα τρεις μήνες αργότερα, 
επί του ελληνικού εδάφους. Συνεπώς, κυρίαρχο μέλημα του Μεταξά ήταν να φέρει σε πέρας τον πόλεμο κατά της Ιταλίας, δίχως να εμπλακεί στην ευρύτερη πολεμική προσπάθεια των Βρετανών.
5) Οι δυο πόλεμοι συγχωνεύονται μόνο έπειτα από την τριπλή (γερμανική, βουλγαρική, ιταλική) κατοχή της εθνικής επικράτειας κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο (Μάχη της Κρήτης) του 1941.
6) Το Όχι (σημ.ουδέποτε ειπώθηκε η λέξη, αλλά η φράση 
"Alors, c'est la guerre") το είπαν ΚΑΙ ο Μεταξάς ΚΑΙ ο ελληνικός λαός.
7) Από εκεί και πέρα,τί σχέση έχουν οι ανύπαρκτοι ακόμα το 1940-1941 
ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ κλπ, η αντίσταση κατά του κατακτητή, ο φασισμός, 
ο ναζισμός, ο κομμουνισμός, ο λαικισμός, και δεν ξέρω τι άλλο;
Καταβάλεται πανταχόθεν προσπάθεια ασέλγειας σε βάρος της Ιστορίας για πολιτικο-κομματικούς σκοπούς. Επειδή, ως επαγγελματίας ιστορικός καταδικάζω απερίφραστα τέτοιου είδους ενέργειες, από όπου κι αν αυτές προέρχονται 
(από τα αριστερά, από τα δεξιά, από το υπερπέραν ή από τα έγκατα της γης...) έκρινα πως είχα καθήκον να σας αποστείλω το παρόν μήνυμα.
Μουρέλος Ιωάννης
Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Λαογραφίας και Kοινωνικής Ανθρωπολογίας ΑΠΘ.
Βιογραφικό
https://www.hist.auth.gr/sites/default/files/%CE%9C%CE%
BF%CF%85%CF%81%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%82.pdf
Φωτογραφία από i-rena