Η προεφηβεία (9-12 ετών) είναι μια ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή ενός παιδιού καθώς προετοιμάζεται σωματικά και ψυχικά για την είσοδό του στην εφηβεία. Η εποχή αυτή χαρακτηρίζεται από ραγδαίες αλλαγές σε βιολογικό, γνωστικό και ψυχολογικό επίπεδο. Είναι μια κρίσιμη μεταβατική περίοδος που μπορεί να προβληματίσει γονείς και παιδιά και γι αυτό είναι σκόπιμο οι ενήλικες να είναι έτοιμοι να επιστήσουν την προσοχή τους απέναντι στα θέματα που θα προκύψουν.
Στην περίοδο της προεφηβείας οι γονείς καλούνται να διαχειριστούν τις εντυπωσιακές ποιοτικές αλλαγές που θα διαφοροποιήσουν το παιδί τους και θα του δώσουν χαρακτηριστικά ανδρικά ή γυναικεία. Αλλαγές που θα συνεχιστούν και θα ολοκληρωθούν μέσα στα επόμενα 2-6 χρόνια με την εμφάνιση των δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου, εκείνων δηλαδή που θα το κάνουν να φαίνεται σαν αγόρι ή κορίτσι. Oι προέφηβοι σταδιακά και ο καθένας με το δικό του ρυθμό ανάπτυξης βλέπουν τις πρώτες αλλαγές στο σώμα τους όπως π.χ. το να μεγαλώνουν τα γεννητικά όργανα στα αγόρια και το στήθος στα κορίτσια, να αυξάνεται η τριχοφυΐα ή να αλλάζει και να βαραίνει η φωνή. Φυσικά ένας πολύ μεγάλος σταθμός για την αρχή της εφηβείας στα κορίτσια είναι η περίοδος, που έρχεται κατά μέσο όρο στα 12,5 χρόνια. Παράλληλα με τις αλλαγές αυτές δημιουργούνται προβληματισμοί και έτσι κάθε έφηβος μπορεί να αναρωτιέται αν θα είναι όμορφος, αν θα γίνει ψηλός, αν θα αρέσει στα αγόρια ή τα κορίτσια. Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό της ηλικίας αυτής είναι ότι ο έφηβος αρχίζει να έχει έντονο ενδιαφέρον για σεξουαλικά θέματα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι έχει και σεξουαλική δραστηριότητα. Γοητεύεται από ερωτικές σκηνές που μέχρι τώρα αγνοούσε ή ίσως και να αποστρεφόταν και η περιέργειά του αυξάνεται.
Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό κάθε παιδί να είναι προετοιμασμένο και να γνωρίζει ορισμένα θέματα που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα του έτσι ώστε να μην τρομάζει από τις αλλαγές και τη σεξουαλική του αφύπνιση. Η καλύτερη πηγή πληροφοριών για ζητήματα που αφορούν τη σεξουαλικότητα θα πρέπει να είναι οι γονείς του. Πολλοί έφηβοι εύχονται να μπορούσαν να μιλήσουν για το σεξ με τους γονείς τους, αλλά έρευνες δείχνουν ότι λιγότεροι από ένας στους τρεις εφήβους θεωρεί τους γονείς σημαντική πηγή πληροφοριών για το σεξ. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει γιατί οι περισσότεροι γονείς δυσκολεύονται να μιλήσουν με τα παιδιά τους για το συγκεκριμένο θέμα λόγω αμηχανίας ή λόγω έλλειψης ενημέρωσης.
ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΤΕ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΞ
Ο βασικός λόγος, που θα πρέπει να μιλήσετε στο παιδί σας για το σεξ , είναι ότι γιατί το σεξ είναι ένα θέμα που αφορά τις οικογενειακές αξίες, τα συναισθήματα και την επικοινωνία. Κανείς δεν είναι σε καλύτερη θέση από εσάς να βοηθήσει το παιδί σας να κάνει σωστές επιλογές σ΄ αυτόν τον προσωπικό τομέα. Μιλώντας για το θέμα αυτό με τα παιδιά σας που σταδιακά ωριμάζουν σας δίνεται η ευκαιρία να τα διδάξετε πώς να παίρνουν υπεύθυνες αποφάσεις για τη δική τους σεξουαλική δραστηριότητα. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι έφηβοι, που μιλάνε για το σεξ με τους γονείς τους, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναβάλουν τη σεξουαλική δραστηριότητα και να χρησιμοποιήσουν αντισύλληψη όταν την αρχίσουν.
Η σεξουαλική «αγωγή» πρέπει να ξεκινάει από τότε που το παιδί αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και δεν είναι μια συζήτηση για την οποία πρέπει να περιμένουμε την εφηβεία. Oι γονείς χρειάζεται να μιλήσουν στα παιδιά με ειλικρίνεια, στην αρχή με πολύ απλά μηνύματα (τι είναι το κάθε μέρος του σώματος, γιατί οι άνθρωποι κάνουν σεξ, πώς γεννιούνται τα παιδιά κλπ.), τα οποία, όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, θα γίνονται πιο σύνθετα. Σε αυτή την προσπάθεια μπορούν να χρησιμοποιήσουν κάποιο βιβλίο – υπάρχουν πολλά στην αγορά, άλλα για μεγάλους και άλλα για μικρούς, είτε για να πάρουν κατευθύνσεις οι ίδιοι είτε για να διαβάσουν τα παιδιά και να συνειδητοποιήσουν τα όσα δυσκολεύονται να καταλάβουν. Σημαντικό είναι να ξέρουν οι γονείς ότι το σεξ δεν θα πρέπει να παρουσιάζεται ως ταμπού, ως κάτι βρόμικο, ανήθικο ή επικίνδυνο. Χρειάζεται οι ίδιοι να ξεπεράσουν τα άγχη, τους φόβους και τη συστολή τους, ώστε να βοηθήσουν και τα παιδιά τους να αποκτήσουν μια υγιή σχέση με τη σεξουαλικότητα τους.
Αν βέβαια οι γονείς δεν έχουν μιλήσει ποτέ στα παιδιά τους για όλα αυτά τα ζητήματα, θα πρέπει να ξεκινήσουν να το κάνουν όταν παρατηρήσουν τα πρώτα σημάδια της εφηβείας και τότε πια θα πρέπει να πουν τα «πάντα», χωρίς περιστροφές.
Επομένως οι ενήλικες μπορείτε να αρχίσετε να διδάσκετε στα παιδιά σας τα γεγονότα για τη σεξουαλική συμπεριφορά, όταν φτάσουν στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού. Οι ειδικοί λένε ότι αν και τα παιδιά σας μπορεί να μην νιώθουν σεξουαλικά συναισθήματα ακόμα, θα καταγράψουν τις πληροφορίες για μελλοντική χρήση.
Ίσως και εσείς, όπως πολλοί γονείς, να φοβάστε ότι μιλώντας με το παιδί σας για το σεξ, θα το ενθαρρύνεται να εμπλακεί σε σεξουαλική δραστηριότητα. Αλλά έρευνες δείχνουν ότι συμβαίνει το αντίθετο. Οι έφηβοι, που είναι περισσότερα ενεργά σεξουαλικοί, συνήθως έχουν τη μικρότερη σωστή πληροφόρηση για τη σεξουαλική συμπεριφορά. Επομένως συζητήστε από πολύ νωρίς γύρω στα 9-11ετών θέματα που αφορούν τη σεξουαλικότητα και μην περιμένετε τα 13 -14, που πλέον θα αρχίσουν να συμβαίνουν οι αλλαγές , γιατί τη στιγμή που θα αρχίσουν οι έφηβοι να κατακτούν τη σεξουαλικότητα τους και να γίνονται σεξουαλικά ενεργοί μπορεί να βιώσουν οποιαδήποτε παρέμβαση στο χώρο αυτό δυσάρεστη και επιθετική. Να θυμάστε ότι τα παιδιά σας θα πάρουν πληροφορίες για το σεξ. Αν δεν τους τις δώσετε εσείς, τότε θα τις βρουν από άλλες, λιγότερο αξιόλογες πηγές. Γι΄ αυτό το λόγο, οι γονείς θα πρέπει να πάρουν πρωτοβουλία.
ΠΩΣ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΤΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΞ
- Ακόμα κι να δεν έχετε μιλήσει ποτέ στο παρελθόν για το σεξ με το παιδί σας, δεν είναι αργά για να αρχίσετε. Αν το παιδί σας δεν κάνει ερωτήσεις, ξεκινήστε εσείς τη συζήτηση για το σεξ. Συνήθως χρειάζεται εξάσκηση για να μπορείτε να μιλήσετε άνετα για το θέμα. Κάντε πρόβα για το τι θα πείτε με το/τη σύζυγό σας ή έναν καλό φίλο.
- Παραδεχτείτε στα παιδιά σας ότι δεν σας είναι εύκολο να μιλήσετε για το σεξ. Μπορείτε να πείτε : «Μακάρι να σου είχα μιλήσει για κάτι τέτοιο, όταν ήσουν πιο μικρό. Οι γονείς μου ποτέ δε μου μίλησαν γι΄ αυτό το θέμα και μακάρι να το είχαν κάνει». Μην αφήνετε το γεγονός ότι δεν αισθάνεστε άνετα, να σας κρατήσει σιωπηλούς.
- Δεν είναι απαραίτητο να είστε ειδικός πάνω στο συγκεκριμένο θέμα για να μιλήσετε με τα παιδιά σας. Αν δεν ξέρετε την απάντηση σε μία ερώτηση του παιδιού, πείτε : «Ας το κοιτάξουμε μαζί». Δείξτε ότι είστε πρόθυμοι να συζητήσετε όποιες ερωτήσεις μπορεί να έχουν τα παιδιά σας. Ένας τρόπος για να ξεκινήσετε συζήτηση για την ήβη είναι να αναφέρετε ότι είδατε τις πρώτες ενδείξεις της ήβης στο παιδί σας (ή στους φίλους του), πιο σκούρες τρίχες στο πρόσωπο ή μεγάλωμα στο στήθος. Μπορείτε να πείτε : «Αυτό σημαίνει ότι μεγαλώνεις πια». Χρησιμοποιήστε αυτό σαν ευκαιρία για να του δείξετε τι αλλαγές μπορεί να περιμένει.
- Παρουσιάστε μία θετική και καθησυχαστική εικόνα της ήβης. Πολλοί γονείς βρίσκουν βοηθητικό να μοιράζονται βιβλία για την εφηβεία με τα παιδιά τους. Μοιραστείτε με το παιδί αστείες στιγμές από τη δική σας εμπειρία την πρώτη φορά που ζητήσατε από κάποιον να βγει μαζί σας ραντεβού ή πόσο ανήσυχοι ήσασταν εσείς με τη δική σας ανάπτυξη. Ένας πατέρας μπορεί να πει, για παράδειγμα : «Ένιωθα ενοχές που είχα ονειρώξεις, ώσπου ανακάλυψα ότι ήταν κι αυτό μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης. Μακάρι τότε να μπορούσα να μιλήσω με τους γονείς μου. Ελπίζουμε ότι εσύ θα έρθεις να μιλήσεις μαζί μας, αν υπάρχει κάτι που θέλεις να μάθεις».
- Ακούστε τα παιδιά σας. Όταν δίνετε στους εφήβους όλη σας την προσοχή, τους δείχνετε ότι σέβεστε τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Το να ακούτε προσεκτικά, σας δίνει επίσης την ευκαιρία να δείτε αν το παιδί σας έχει πάρει λάθος πληροφορίες, που χρειάζονται διευκρίνιση.
- Όσο ακούτε, να είστε ευαίσθητοι σε ερωτήσεις που δεν έχουν διατυπωθεί λεκτικά. Για παράδειγμα, όταν η κόρη σας παραπονιέται ότι το μοναδικό ενδιαφέρον της καλύτερης φίλης της αυτόν τον καιρό είναι τα αγόρια, μπορεί να θέλει τη δική σας καθησύχαση ότι η δική της έλλειψη ενδιαφέροντος είναι κάτι το φυσιολογικό. Καθώς οι έφηβοι διαφέρουν τρομερά στο πόσο είναι έτοιμοι για τις κοινωνικές και σεξουαλικές σχέσεις, χρειάζεται να μάθουν ότι είναι φυσιολογικό να είναι κανείς τρελός για τα αγόρια και τα κορίτσια στη διάρκεια της εφηβείας του ή και να μην είναι.
- Να σέβεστε τα μυστικά των παιδιών σας. Αυτό που φοβούνται πολλά παιδιά προεφηβικής ηλικίας είναι ότι οι γονείς τους θα συζητήσουν αυτά που τους λένε με άλλους.
- Δείξτε ότι σέβεστε τα παιδιά σας με το να μην καταλήγετε σε γρήγορα συμπεράσματα. Πολλά παιδιά λένε ότι φοβούνται να κάνουν στους γονείς στους ερωτήσεις, γιατί θα δεχτούν άδικες κατηγορίες. Όταν, για παράδειγμα, το παιδί σας ρωτάει για την αντισύλληψη, αυτό δεν σημαίνει ότι έχει σεξουαλικές σχέσεις ή σκέπτεται να κάνει. Να απαντήσετε άμεσα κα να περιλάβετε και μια μικρή δήλωση για τις αξίες της οικογένειας γύρω από την αντισύλληψη. Να θυμάστε ότι το να πάρει κανείς αποφάσεις για το σεξ, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο. Τονίστε : «Αν θέλεις να μιλήσεις γι΄ αυτό, είμαστε εδώ να σε βοηθήσουμε».
ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΞ
Τα παιδιά προεφηβικής ηλικίας, από τα 9 έως τα 12 χρόνια, χρειάζονται άμεση πληροφόρηση για τις φυσικές και συναισθηματικές αλλαγές που πρέπει να περιμένουν στη διάρκεια της ήβης. Πολλά παιδιά προεφηβικής ηλικίας αναρωτιούνται : «Τι συμβαίνει με το σώμα μου ;», «τι ακριβώς είναι η σεξουαλική επαφή ;» , «γιατί νιώθω τόσο περίεργα μερικές φορές ;», «είναι το πέος μου μικρό ;», «είναι τα στήθη μου μεγάλα ;», «είμαι φυσιολογικός /ή ;».
Πολλοί έφηβοι επίσης ανησυχούν για τη σεξουαλική τους ταυτότητα. Η στάση της οικογένειας απέναντι στις βιο-σωματικές αλλαγές έχει σημαντική σχέση με το πώς οι έφηβοι βιώνουν το σώμα τους και την εικόνα τους. Οι γονείς δεν θα πρέπει να ξεχνούν ότι η σωματική ανάπτυξη του εφήβου δεν συμβαδίζει με την συναισθηματική και πνευματική του ανάπτυξη. Θα πρέπει λοιπόν να προετοιμάζουν το παιδί για τις αλλαγές και να τους τονίζουν ότι υπάρχουν φυσιολογικές διαφορές φάσης από τους συνομηλίκους τους. Καθησυχάστε τα παιδιά όταν προβληματίζονται για την εμφάνιση τους και πείτε τους ότι βρίσκονται στην ηλικία που σχηματίζονται και ότι δεν θα είναι πάντοτε έτσι.
Οι ενήλικες είναι σημαντικό να προετοιμάσουν τα παιδιά τους που μεγαλώνουν στο να παίρνουν αποφάσεις για τη σεξουαλική δραστηριότητα, προσφέροντάς τους πληροφορίες για την πραγματικότητα και τις επιπτώσεις της σεξουαλικής δραστηριότητας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι γονείς θα πρέπει να καλύψετε τα παρακάτω θέματα με τα παιδιά προεφηβικής ηλικίας:
- Αρχικά συζητήστε για την ανατομία των γεννητικών οργάνων και τη λειτουργία τους και βεβαιωθείτε ότι το παιδί είναι εξοικειωμένο με το σώμα του και το φύλο του.
- Όταν θέλουμε να μιλήσουμε για την ερωτική πράξη μιλάμε ξεκάθαρα και χωρίς υπεκφυγές και απαντούμε σε όλες τις απορίες των παιδιών. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν πως μεταδίδονται οι ασθένειες ή πως μένει έγκυος το κορίτσι. Εξηγείστε τον μηχανισμό και τη φυσιολογία της ερωτικής πράξης. Επίσης μιλήστε ανοιχτά για τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες , σε περίπτωση όμως που νιώθετε ανεπάρκεια στις γνώσεις ή δεν αισθάνεστε άνετα ζητήστε από κάποιον γιατρό ή κάποιον στενό οικογενειακό φίλο/συγγενή να το κάνει.
- Συζητήστε με τον έφηβο για την πρώτη φορά που θα έχει σεξουαλική επαφή, τις προφυλάξεις που πρέπει να πάρει (αντισυλληπτικά, προφυλακτικά, κύκλος , διακεκομμένη επαφή ) και τους σχετικούς κινδύνους.
- Τα παιδιά πρέπει να μάθουν για τις υπάρχουσες μεθόδους αντισύλληψης και τη σωστή χρήση τους. Η καλύτερη μέθοδος είναι το προφυλακτικό -όταν χρησιμοποιείται σωστά, σε κάθε επαφή και σε όλη τη διάρκειά της-, καθώς προστατεύει τόσο από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη όσο και από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τα οποία σημειώνουν αύξηση στην εφηβεία. Τα αντισυλληπτικά χάπια ενδείκνυνται όταν υπάρχει μια μόνιμη σχέση και όταν συνυπάρχουν και λόγοι υγείας στους οποίους θα μπορεί να βοηθήσει (π.χ. πολυκυστικές ωοθήκες, διαταραχές της περιόδου κ.ά.).
- Ενημερώστε τα παιδιά έτσι ώστε να γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν αν συμβεί κάποιο ατύχημα με το προφυλακτικό ή πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, ζητώντας βοήθεια από τους γονείς ή το γιατρό τους. Το χάπι της επόμενης ημέρας είναι μια λύση επείγουσας αντισύλληψης, αλλά δεν είναι μέθοδος αντισύλληψης και οι έφηβοι χρειάζεται να το κατανοήσουν αυτό. Αν είναι κορίτσια και έχουν ολοκληρωμένες σχέσεις, να ξεκινήσουν να πηγαίνουν τακτικά στο γυναικολόγο και να κάνουν το τεστ Παπανικολάου μία φορά το χρόνο.
- Μιλήστε για την έμμηνο ρύση και τις ονειρώξεις πριν από την ηλικία των 10 χρόνων.
(Αυνανισμός : Κατά τη διάρκεια της προεφηβείας το παιδί γίνεται πολύ ευαίσθητο σε χάδια και αγγίγματα που πριν δεν τον αναστάτωναν. Σταδιακά αρχίζει να επιδίδεται σε αυτό-ερωτικές πράξεις που του επιτρέπουν να εκφράσει την σεξουαλικότητα του και να εκτονώσει τη διέγερση που προκαλείται καθώς υπάρχουν φαντασιώσεις και νοητική προετοιμασία για την πραγματική ερωτική πράξη. Ο αυνανισμός συνήθως ηρεμεί τον έφηβο , αλλά δημιουργούνται και κάποια συναισθήματα ενοχής και ντροπής τα οποία πιθανώς να ενταθούν από τις οικογενειακές προκαταλήψεις, την αυστηρότητα των γονέων και την έλλειψη ενημέρωσης ότι ο αυνανισμός είναι ένα φυσιολογικό στάδιο πριν την δημιουργία μιας ολοκληρωμένης συναισθηματικής και σεξουαλικής σχέσης.)
- Ψάξτε να βρείτε ευκαιρίες για να συζητήσετε για τους σεξουαλικούς ρόλους των δύο φύλων και μιλήστε μαζί τους για τις τηλεοπτικές σειρές, τις διαφημίσεις, τα άρθρα των εφημερίδων, τις εμπειρίες των φίλων.
- Συμβουλεύστε το παιδί να προστατεύει τη σεξουαλικότητα του και το σώμα του και να μην αφήνει σε κανέναν να την παραβιάσει με βίαιο τρόπο η απειλές. Δώστε στο παιδί σας ένα λεξιλόγιο για να αντιμετωπίσει τη σεξουαλική πίεση. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας ξέρουν ότι έχουν το δικαίωμα να λένε όχι σε ένα πιεστικό άτομο. «Σταμάτα. Με κάνεις να νιώθω άσχημα», ή απλά να φεύγουν ή να απομακρύνουν το χέρι του άλλου. Μάθετε τα παιδιά σας να διακρίνουν τις περίεργες καταστάσεις από την αρχή και να λένε όχι σε άτομα που θέλουν να τα πείσουν να πάνε μια βόλτα μακριά από το πάρτι ή να πάρουν το αυτοκίνητο για να πάνε να θαυμάσουν τη θέα από ένα απομονωμένο σημείο.
- Είναι σκόπιμο να προσπαθήσετε να καλλιεργήσετε στο παιδί σας την ιδέα της αποχής για όσο βρίσκεται στην πρώιμη εφηβεία τουλάχιστον. Μπορείτε να του εξηγήσετε ότι είναι νωρίς ακόμα για να έχει ολοκληρωμένες σχέσεις, ότι δεν χρειάζεται να βιαστεί, ότι συχνά είναι δύσκολο να διαχειριστεί κανείς όλο αυτό το συναίσθημα και ότι μπορεί να εκφράσει με πολλούς άλλους τρόπους το ρομαντισμό και το ερωτικό του ενδιαφέρον, χωρίς απαραίτητα να κάνει σεξ. Σκόπιμο είναι να του εξηγήσετε ότι το σεξ είναι κάτι που κάνουμε όταν νιώθουμε έτοιμοι, αγαπάμε τον άλλον, είμαστε φίλοι, νιώθουμε ασφάλεια, εμπιστοσύνη, άνεση.
- Όσο και αν είναι δύσκολο να το παραδεχτείτε, θα πρέπει να καταλάβετε ότι δεν μπορείτε και δεν θα πρέπει να ελέγχετε τη σεξουαλική συμπεριφορά των παιδιών σας. Τελεσίγραφα, ομιλίες και τρομακτικές ιστορίες για αρρώστιες και εγκυμοσύνη, το μόνο που θα κάνουν είναι να σπρώξουν τους έφηβους να μην σας μιλάνε για το σεξ. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά ζητούν πληροφορίες, οι οποίες δίνονται ελεύθερα και ανοιχτά με έναν τρόπο που προκαλεί τις ερωτήσεις και τη συζήτηση.
- Καλλιεργήστε την αυτοεκτίμηση των παιδιών σας. Δείξτε τους ότι τα εκτιμάτε. Οι ειδικοί λένε ότι η αυτοεκτίμηση είναι ουσιαστικό στοιχείο για να πάρουν οι έφηβοι σημαντικές αποφάσεις για το σεξ. Οι έφηβοι, που νιώθουν ότι είναι αξιόλογοι, είναι λιγότερο τρωτοί στην πίεση να ξεκινήσουν πρόωρο σεξ από τους εφήβους που νιώθουν καλά με τον εαυτό τους. Να περνάτε χρόνο μαζί. Δείξτε τους ταλέντα και ικανότητες που έχουν και που ίσως να μην το έχουν καταλάβει. Η δική σας εκτίμηση και η αγάπη θα βοηθήσουν τους εφήβους να αντέξουν στις έντονες πιέσεις που νιώθουν για να είναι δημοφιλείς και να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των συνομηλίκων τους.
- Τέλος, σκεφτείτε επίσης ότι όλες οι ευκαιρίες της καθημερινότητας είναι καλές για να μεταδώσετε στα παιδιά σας το μήνυμα ότι η σεξουαλικότητα αποτελεί μέρος της ζωής, την κάνει πιο ευχάριστη και ολοκληρωμένη.
Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Έρη Τζαβέλα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου