Το Βασιλικό Αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου 1967

Συμπληρώνονται σαράντα εννέα χρόνια από την ημέρα που 
εκδηλώθηκε το αντικίνημα του Βασιλιά Κωνσταντίνου, 
στις 13 Δεκεμβρίου 1967, με σκοπό την ανατροπή του 
δικτατορικού καθεστώτος που είχε επιβληθεί την 
21η Απριλίου του ιδίου έτους στη χώρα μας.

Το στρατηγικό σχέδιο ″Ωμέγα″, όπως το είχε αποκαλέσει συνθηματικά 
ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος, ήταν η πρώτη σοβαρή αντιστασιακή 
εκδήλωση κατά της Χούντας των συνταγματαρχών και επιβεβαίωνε 
εμπράκτως ότι ο Βασιλεύς δεν είχε ευλογήσει την Χούντα, 
δεν ταυτιζόταν μαζί της αλλά και ούτε στήριζαν το καθεστώς όλοι 
οι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων.

Επιμέλεια: Ανδρέας Μέγκος

Ο Βασιλεύς περνούσε μεγάλο μέρος του χρόνου του στο Τατόι, 
υπό καθεστώς διαρκούς παρακολούθησης των ενεργειών του από 
όργανα του καθεστώτος. Είχε άλλα σχέδια στο μυαλό του για την 
Πατρίδα και τον λαό του. 
Και αυτά θέλησε να εφαρμόσει με το επιχειρούμενο αντικίνημα 
κατά του στρατιωτικού καθεστώτος στις 13 Δεκεμβρίου 1967. 
Ήταν αυτή η προσπάθεια ενός Βασιλιά να αποκαταστήσει την 
συνταγματική τάξη στην χώρα του, την πειθαρχία στον Στρατό 
και να θέσει νέα πολιτικά και πολιτειακά θεμέλια.

Τον σχεδιασμό της ενέργειας έκανε ο αντιστράτηγος Κωνσταντίνος 
Δόβας, ήρωας του Ελληνοϊταλικού πόλεμου και αρχηγός του 
στρατιωτικού Οίκου του Βασιλιά. 
Στην ενέργεια προσχώρησε το σύνολο της ανώτατης ηγεσίας 
της αεροπορίας (αντιπτέραρχος Αντωνάκος) και ναυτικού στόλου 
(αντιναύαρχος Ιπποκράτης Δέδες), ενώ από το πεζικό οι σημαντικότεροι 
ήταν ο αντιστράτηγος Γ. Περίδης διοικητής του Γ′ Σώματος στρατού, 
ο αντιστράτηγος Κωνσταντίνος Κόλλιας διοικητής της στρατιάς 
στην Λάρισα, ο υποστράτηγος Κεχαγιάς διοικητής μεραρχίας στην Καβάλα, 
ο υποστράτηγος Ιωάννης Μανέττας, οι ταξίαρχοι Έρσελμαν 
(διοικητής της 20ης μεραρχίας τεθωρακισμένων στην Κομοτηνή) 
και Βιδάλης, ο υποστράτηγος Ζαλοχώρης διοικητής της 99ης μεραρχίας 
στον Έβρο και πολλοί άλλοι ανώτατοι επιτελικοί αξιωματικοί.

Τι προέβλεπε το σχέδιο

Το σχέδιο που είχε εκπονηθεί προέβλεπε την κατάληψη της 
Θεσσαλονίκης από τις πιστές στον Βασιλιά μηχανοκίνητες στρατιωτικές 
μονάδες ώστε να μεταβεί σ′ αυτήν ο Κωνσταντίνος. 
Στις 11 το πρωί θα διακόπτονταν όλες οι επικοινωνίες του Στρατού 
και της Βορείου Ελλάδος, ενώ στις 12 θα αποκόπτονταν οι δίοδοι 
Βορείου και Νοτίου Ελλάδος με την αποστολή τμημάτων Στρατού 
από την Λάρισα και τις Θερμοπύλες. Δηλαδή προβλεπόταν το κλείσιμο 
των Τεμπών και η υπεράσπιση της Λαμίας από την στρατιά στην Λάρισα. 
Έπειτα, η ορκωμοσία νέας κυβέρνησης από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.

Τα Αίτια

Ο  Κωνσταντίνος τήρησε μία στάση σιωπηρής δυσαρέσκειας, 
η οποία υπέκρυπτε την άρνηση πολιτικής αλλά και κοινωνικής 
νομιμοποίησης του στρατιωτικού καθεστώτος. 
Η Δυναστεία και η Χούντα ήταν δύο διαφορετικοί κόσμοι, και 
η σύγκρουση ήταν ζήτημα χρόνου.

Οι σχέσεις της Χούντας με το Βασιλιά δεν ήταν αρμονικές σε καμία περίπτωση από την πρώτη στιγμή. 
Η Χούντα ήταν απρόθυμη να δώσει απτές αποδείξεις πως η 
επέμβασή της ήταν ένα προσωρινό στάδιο. Οι στρατιωτικοί δεν 
φαίνονταν πρόθυμοι να προετοιμάσουν το έδαφος για την επιστροφή 
στη Δημοκρατία. Αντίθετα, προσεκτικά και συστηματικά, έδιωχναν 
ανθρώπους του Βασιλιά από όλες τις κρίσιμες θέσεις στο στρατό, 
υποβάλλοντας τακτικά νέες καταστάσεις αποστρατείας αξιωματικών 
που επέμεναν να υπογράψει ο Βασιλιάς. 
Ήταν φανερό πως ετοιμάζονταν για μακροχρόνια παραμονή 
στην εξουσία.

Ο Βασιλιάς λάβαινε καθημερινά προειδοποιήσεις από το περιβάλλον του 
πως αργά ή γρήγορα θα αναγκαζόταν να πάρει θέση και να  αρνηθεί 
να ικανοποιήσει τις αξιώσεις του Γεωργίου Παπαδόπουλου που είχαν 
στόχο την αποσύνθεση της δομής δύναμης, πάνω στην οποία 
στηριζόταν η θέση του Βασιλιά. Έπρεπε λοιπόν να βιαστεί, πριν 
αποστρατευθούν από τις Ένοπλες Δυνάμεις όλοι οι δικοί του αξιωματικοί.

Τον Σεπτέμβριο του 1967 ο Βασιλιάς επισκέφθηκε τις ΗΠΑ όπου 
στο Κογκρέσο, στις 11 Σεπτεμβρίου, πολλοί φιλελεύθεροι πολιτικοί 
τον έφεραν σε αμηχανία, υποβάλλοντας του ερωτήσεις για την καταπίεση 
του λαού και των ελεύθερων θεσμών στην Ελλάδα από τη Δικτατορία. 
Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος μπόρεσε και δήλωσε ότι 
«Δεν είναι η Κυβέρνησίς μου» .

Μόλις επέστρεψε από τις ΗΠΑ, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος τού 
παρουσίασε μια κατάσταση τετρακοσίων αξιωματικών για αποστρατεία. 
Αρνήθηκε να υπογράψει αλλά ο Παπαδόπουλος πίεσε σκληρά και τελικά 
έφθασαν σε συμβιβασμό μειώνοντας την αποστρατεία σε 144 αξιωματικούς. 
Ο Βασιλιάς άρχισε τις προετοιμασίες του Αντικινήματος του και ζήτησε 
και πήρε τις ευλογίες του Γεωργίου Παπανδρέου και του Παναγιώτη Κανελλόπουλου.

Η οργή του Βασιλιά για τον Παπαδόπουλο και η ελπίδα του να τον 
ανατρέψει δημιουργούσαν καθημερινά προστριβές που προκαλούσαν 
κωλύματα στο «εποικοδομητικό» πρόγραμμα της Χούντας. 
Η λύση, για το καθεστώς, ήταν να ενθαρρυνθεί ο Βασιλιάς να παίξει 
το χαρτί του και αν έχανε θα απαλλασσόταν η Χούντα από ένα 
ενοχλητικό είδος ισχυρής αντιπολίτευσης, αυτή του Βασιλέως. 
Με αφορμή τη Σύνταξη του νέου Συντάγματος ο Βασιλιάς κινήθηκε 
στις 13 Δεκεμβρίου.

Αν πετύχαινε το κίνημα τότε ο Βασιλιάς θα καλούσε τον Κ. Καραμανλή 
ο οποίος βρισκόταν τότε στο Παρίσι, να σχηματίσει μεταβατική 
κυβέρνηση. Η κυβέρνηση θα κατάρτιζε νέο Σύνταγμα και θα προκήρυσσε εκλογές το 1969.

Το Χρονικό

Στις 9.30 το πρωί, της 13ης Δεκεμβρίου, έφτασε στο Τατόι με τις 
αποσκευές του ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Κόλλιας, ο οποίος 
δεν γνώριζε τίποτε για το αντικίνημα και ενημερώθηκε 
τελευταία στιγμή. 
Στις 9.50 π.μ., ο Αρχηγός της Αεροπορίας Πτέραρχος Αντωνάκος, 
πέταξε στη Λάρισα για να αναλάβει τη διοίκηση της μοίρας που 
στάθμευε εκεί και να κάνει επαφή με το Στρατηγό Κόλλια, 
Διοικητή της Α′ Στρατιάς που επρόκειτο να συμμετάσχει στο 
βασιλικό Αντικίνημα.

Στις 10.20 π.μ. δίνεται το σύνθημα της αναχώρησης από το Τατόι.  
Ο Βασιλιάς  Κωνσταντίνος με στρατιωτική στολή, η βασίλισσα 
Άννα Μαρία, έγκυος τότε, η Πριγκίπισσα Ειρήνη, η μικρή Αλεξία, 
μόλις δυόμισι ετών, και το βρέφος διάδοχος Παύλος μερικών μηνών 
με την βασιλομήττορα Φρειδερίκη,  ο πρωθυπουργός Κ. Κόλλιας, 
ο Αυλάρχης Λεωνίδας Παπάγος, ο Στρατηγός Δόβας, δύο νοσοκόμες, 
και δύο υπηρέτες απογειώνονται  από το αεροδρόμιο Τατοΐου, 
με κατεύθυνση την Καβάλα που θα γινόταν και το Αρχηγείο του.

Ενώ βρισκόταν ο Βασιλιάς καθ′ οδό προς τη Καβάλα, ο Στρατηγός 
Μανέττας επισκέφθηκε τον Αρχηγό του ΓΕΕΘΑ Οδυσσέα Αγγελή και 
του έδειξε μια επιστολή του Βασιλιά, που έδινε τη διαταγή παράδοσης 
της διοίκησης στον Μανέττα. 
Ο Μανέττας ούτε καν οπλοφορούσε και έτσι ο Αγγελής τον έθεσε 
υπό κράτηση. Αμέσως έδωσε το σήμα γενικού συναγερμού και ζήτησε 
από τις Ένοπλες Δυνάμεις να μείνουν πιστές στο Καθεστώς. 
Οι επικοινωνίες με τις στρατιωτικές μονάδες της Θεσσαλίας και 
της Μακεδονίας είχαν αποκοπεί. 
Η Χούντα, που ανησύχησε μ΄ αυτό, αντέδρασε με ταχύτητα στην 
περιοχή της Αττικής. Μονάδες τανκς περικύκλωσαν τα αεροδρόμια 
Τανάγρας και Ελευσίνας, το Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών και το κτίριο 
της Βουλής.

Η υποδοχή του βασιλέως Κωνσταντίνου στην Καβάλα

Ο Βασιλιάς έφθασε στην Καβάλα στις 11.30 π.μ. και 
στις 12 η βασιλική οικογένεια καταφθάνει στο κεντρικό ξενοδοχείο 
«Αστήρ» της πόλης. Οι στρατιωτικές μονάδες που στάθμευαν εκεί 
προσχώρησαν αμέσως στο Αντικίνημα. 
Στη Λάρισα, ο Βασιλιάς είχε επιτυχία στην αρχή, αλλά στη 
Θεσσαλονίκη τα πράγματα δεν πήγαν καθόλου καλά. 
Ο Αντιστράτηγος Λιαράκος, πιστός στο Βασιλιά, πήρε στα χέρια του 
τη διοίκηση των Βασιλικών Δυνάμεων στη περιοχή της 
Θεσσαλονίκης, δεν μπόρεσε όμως να καταλάβει το Ραδιοφωνικό 
Σταθμό Θεσσαλονίκης που παρέμεινε κάτω από τον έλεγχο 
του Ταξίαρχου Πατίλη. Έτσι, η Θεσσαλονίκη μετέδωσε το μήνυμα 
της Χούντας το οποίο έδινε την εντύπωση, στην Αθήνα και αλλού, 
πως το Κίνημα του Βασιλιά απέτυχε στη Βόρεια Ελλάδα. 
Το Διάγγελμα του Βασιλιά μεταδόθηκε επανειλημμένως από 
τον τοπικό ραδιοσταθμό της Καβάλας τον τοπικό της Κομοτηνής 
ένα μικρό Ρ/σ στην Λάρισα και στον τοπικό της Ορεστιάδος. 
Στη συνέχεια ο Πατίλης κατόρθωσε να συλλάβει το Λιαράκο και να 
αναλάβει τη διοίκηση της Γ′ Σώματος Στρατού.

Στις δύο το απόγευμα, δύο αεριωθούμενα που ανήκαν στις δυνάμεις 
του Βασιλιά, πέταξαν πάνω από την Αθήνα και σκόρπισαν 
αντίγραφα του Διαγγέλματος του Βασιλιά:

«Κρίσιμοι στιγμαί μου επιβάλλουν να απευθυνθώ προς 
τον ελληνικόν λαόν και να ζητήσω την αμέριστον 
συμπαράστασίν του προς αντιμετώπισιν εθνικής κρίσεως.

Έλληνες,

Επέστη η στιγμή να ακούσετε την φωνήν του Βασιλέως σας. 
Μέχρι σήμερον υπήρξεν αδύνατον να επικοινωνήσω μαζί σας, 
διά να σας καταστήσω γνωστά τα γεγονότα, τας σκέψεις 
και τας ανησυχίας μου, καθώς και τας ελπίδας μου διά 
το μέλλον. Ζητώ από τον ελληνικόν λαόν να πύκνωση 
τας τάξεις του προς ενίσχυσίν μου.

Το εθνικόν συμφέρον απαιτεί την εκ μέρους μου εκδήλωσιν 
πρωτοβουλίας, διά να αποτρέψω τας καταστρεπτικάς 
συνεπείας εκ της παρατάσεως της παρούσης ανωμάλου 
καταστάσεως. Το αυτό εθνικόν συμφέρον μου επιβάλλει 
να επιτρέψω την κατάλληλον προετοιμασίαν, ίνα η χώρα 
επανέλθη εις την δημοκρατικήν ομαλότητα. 
Διά τους λόγους αυτούς εζήτησα τον ανασχηματισμόν 
της κυβερνήσεως, απηλλαγμένης όμως των ακραίων 
στοιχείων τα όποια δεν εγγυώνται ομαλήν εξέλιξιν.

Την κατάστασιν της 21ης Απριλίου, η όποια επλαστογράφησεν 
ακόμη και το όνομα μου, ηναγκάσθην να δεχθώ ως τετελεσμένον 
γεγονός, διά να αποφύγω άσκοπον αιματοχυσίαν. 
Επίσης έτρεφον την ελπίδα ότι δι’ ήπιων μέσων θα επετύγχανον 
την επαναφοράν της χώρας εις την νομιμότητα.

Δεν είμαι πλέον διατεθειμένος να διακινδυνεύσω μίαν 
μονιμοποίησιν της παρούσης καταστάσεως υπό το κράτος 
δευτέρας απειλής όπλων, στρεφομένων εναντίον του λαού μου 
και εμού. Αι σημεριναί εν Βορείω Ελλάδι προϋποθέσεις μου 
επιτρέπουν την εκ Μακεδονίας ελευθέραν άσκησιν της 
πρωτοβουλίας μου όπως δώσω νέαν κυβέρνησιν εις την χώραν.

Εις την λήψιν της αποφάσεως μου εβάρυνον τα έξης γεγονότα:

Παρά την φαινομενικήν εν τη χώρα τάξιν και ασφάλειαν, 
υπεκρύπτετο μία συνεχής προσπάθεια σταθεροποιήσεως εις 
την εξουσίαν των στασιαστών, δημιουργούσα τον 
κίνδυνον εγκαθιδρύσεως ολοκληρωτικού καθεστώτος. 
Διά το νέον Σύνταγμα υπάρχει πλήρης αβεβαιότης και 
σύγχυσις ως προς τας προθεσμίας εφαρμογής του. 
‘Εν τούτοις ή ανάγκη αναθεωρήσεως του Συντάγματος 
αποτελεί πραγματικότητα και κοινήν συνείδησιν των 
ορθοφρονούντων πολιτών. 
Αι σχετικαί εργασίαι πρέπει να επισπευσθούν με μοναδικόν 
στόχον το συμφέρον της χώρας. 
Ελπίζω ότι ή εφαρμογή του νέου Συντάγματος θα σημείωση 
και την απαρχήν ενός νέου υγιούς ξεκινήματος δια την 
κοινοβουλευτικήν μας ζωήν.

Επιθυμώ να αποκαταστήσω την πειθαρχίαν εις το στράτευμα, 
διότι έχει σοβαρώς διασαλευθή. 
Ή ηγεσία του στρατεύματος δέον να παραμείνη απερίσπαστος, 
στιβαρά και άξια. Την ηγεσίαν του στρατεύματος ανευρίσκω 
μόνον εις την ιεραρχίαν και την δεδοκιμασμένην κορυφήν. 
Ταύτην δεν δύναται να υποκαταστήση αυτοσχέδιος ηγεσία, 
όσον δυναμική και αν εμφανίζεται, διότι καταλύει την πειθαρχίαν 
και διανοίγει τον επικίνδυνον δρόμον των προσωπικών φιλοδοξιών 
και των ατομικών συμφερόντων.

Ας διαφύλαξη ο στρατός τας δάφνας του πάντοτε νωπάς, 
διότι είναι μεγάλη ή εθνική αποστολή ή όποια τον βαρύνει. 
Ό στρατός, το ναυτικόν, ή αεροπορία και τα σώματα ασφαλείας 
ευρίσκονται παρά το πλευρόν μου. Έλληνες αξιωματικοί, 
υπαξιωματικοί και στρατιώται, έχετε την απεριόριστον 
εμπιστοσύνην μου. 
Σύσσωμον το έθνος προσβλέπει εις σας.

Επίσης επισήμανα ότι ή εσωτερική κατάστασις της χώρας 
ήλθεν εις τελείαν αντίθεσιν με την επιβεβλημένην εξωτερικήν 
θέσιν της Ελλάδος. Έχομεν ανάγκην συμμαχιών εντός 
του Δυτικού κόσμου. 
Έχομεν ακόμη ανάγκην συμπαραστάσεως οικονομικής και 
στρατιωτικής, διά να συνεχισθή ή ανοδική πορεία του έθνους. 
Ταύτα πάντα διακυβεύθησαν σοβαρώς, παρ’ ολίγον δε να 
εμπλακώμεν εις ρήξιν μετά τής γείτονος Τουρκίας. 
Και η αντίθεσις αύτη του εξωτερικού, αντί να χαλαρωθή 
με την πάροδον του χρόνου, τουναντίον επετάθη, 
εις τρόπον ώστε να εμφανίζωνται εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις 
διά την χωράν μας.

Διά τής επερχόμενης σήμερον μεταβολής Δεν πρόκειται να 
κυριάρχηση πνεύμα εκδικήσεως ή μνησικακίας έναντι των 
υποπεσόντων εις σφάλματα. 
Επιθυμώ όμως να είναι εις πάντας σαφές ότι Δεν θα ανεχθώ 
πλέον ουδεμίαν ανυπακοήν ή παρεκτροπήν, οι οποίαι θα 
παταχθούν αμειλίκτως.

Επίσης δηλώ απεριφράστως ότι ουδεμία συννενόησις 
θα υπάρξη με τους απεργαζομένους τον εθνικόν όλεθρον 
κομμουνιστάς. 
Καθ’ όλην την διάρκειαν τής τελευταίας εικοσιπενταετίας 
ή κομμουνιστική μειοψηφία δεν απέβλεπε παρά εις την 
ανατροπήν του κοινωνικού και πολιτικού καθεστώτος μας 
διά μέσων βίαιων και ύπουλων. Έπεσώρευσε καταστροφάς 
και ερείπια, μολύνει την νεολαίαν και θέτει εις κίνδυνον 
την υπόστασιν τής φυλής μας.

Σήμερον θέτω τέρμα εις την ανωμαλίαν και την βίαν. 
Ζητώ από το σύνολον του ελληνικού λαού να με βοηθήση 
διά να επαναφέρω εις τον τόπον μας τας ηθικάς 
εκείνας αξίας, αι οποίαι εγεννήθησαν εις την χώραν αυτήν 
και από τας όποιας όλοι οι πολιτισμένοι λαοί αντλούν την ηθικήν 
και πνευματικήν των δύναμιν. 
Ελευθερία και δημοκρατία είναι λέξεις τας όποιας ημείς 
επροικίσαμεν με αιώνιον νόημα. 
Με την λαμπράν αυτήν κληρονομίαν ας προχωρήσωμεν 
εις την δημιουργίαν εθνικής ζωής αντάξιας ενός συγχρόνου 
λαού, αγωνιζομένου με το σύνθημα τής αναγεννήσεως διά 
την κοινωνικήν, την οικονομικήν και την πνευματικήν του ανέλιξιν.

Πιστεύω εις την αναγέννησιν και θα υποστηρίξω κάθε προσπάθειαν 
τείνουσαν εις αυτήν, διότι γνωρίζω ότι τούτο σήμερον 
αποτελεί αίτημα πανελλήνιον. 
Ή φρόνησις ας ενδυναμώνη την θέλησιν όλων μας δι’ ένα ευτυχές, 
παραγωγικόν και αντάξιον της φυλής μας μέλλον.

Έλληνες, Ακολουθήστε με εις τον δρόμον τής εθνικής αναγεννήσεως.

Με αγάπην, πίστιν και σύνεσιν ας προχωρήσωμεν ηνωμένοι.

Ζήτω η Ελλάς!

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Β»

Στις 4.00 το απόγευμα, ο Βασιλιάς φεύγει με ελικόπτερο για 
την Κομοτηνή όπου θα συναντήσει το Στρατηγό Περίδη. 
Μόλις έφθασε, πληροφορήθηκε πως ο Στρατηγός Κόλλιας είχε 
κιόλας συλληφθεί από νεότερους αξιωματικούς που ήταν 
πιστοί στη Χούντα. Στεναχωρημένος γύρισε στη Καβάλα όπου εκεί 
τα πράγματα είχαν πάρει τροπή προς το χειρότερο. 
Ο Στρατηγός Περίδης και ο Ταξίαρχος Έρσελμαν είχαν επίσης 
συλληφθεί από νεώτερους αξιωματικούς ενώ ο Ταξίαρχος 
Ζαλοχώρης είχε διαφύγει περνώντας τα σύνορα στην Τουρκία. 
Η ΙΧ Μεραρχία της Καβάλας τέθηκε κάτω από τις διαταγές 
της Χούντας.

Τα άλλα δυο Όπλα, το Βασιλικό Ναυτικό και η Βασιλική Αεροπορία 
ήταν ακόμη πιστά στον Βασιλιά, μα ο Βασιλεύς δεν ήξερε πως 
να τα χρησιμοποιήσει. Ο άμεσος κύκλος του και μερικοί σύμβουλοί του, 
τον συμβούλεψαν να αποφύγει κάθε πράξη που θα κατέληγε σε 
αιματοχυσία και την αποδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων 
σε περίοδο κρίσης με την Τουρκία.

Στις 2:00 το πρωί, ο Κωνσταντίνος ενημερώνεται ότι ο 
Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος όρκισε τον Αντιστράτηγο 
Γεώργιο Ζωιτάκη ως Αντιβασιλέα και ο Ζωιτάκης ζήτησε αμέσως 
από τον Παπαδόπουλο να αναλάβει τα καθήκοντα Πρωθυπουργού.

Στις 3.00 το πρωί, της 14ης Δεκεμβρίου το Ναυτικό και η Αεροπορία 
είχαν υποταχθεί στη Χούντα. Στις 3.20 το πρωί, ο Βασιλιάς, 
η οικογένεια του, ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Κόλλιας 
αναχώρησαν για τη Ρώμη. 
Ο Ραδιοσταθμός Αθηνών, ελεγχόμενος πλήρως από την Χούντα, 
μετέδωσε πως «Η Αντεπανάστασις απέτυχε πλήρως. Συνετρίβη. 
Από όλα τα σημεία της Ελλάδος καταφθάνουν επίσημοι αναφοραί 
ότι αι Ένοπλοι Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας είναι παρά 
τω πλευρώ και εκτελούν τας διαταγάς αποκλειστικώς και μόνον 
της Εθνικής Επαναστατικής κυβερνήσεως της 21ης Απριλίου. 
Ησυχία απόλυτος επικρατεί εις ολόκληρον την Επικράτειαν. 
Οι συνωμόται και ο Κωνσταντίνος προσπαθούν να διαφύγουν 
κρυπτόμενοι από τον Στρατόν από χωρίου εις χωρίον.»

Στις 5:15 το πρωί της Πέμπτης 14ης Δεκεμβρίου 1967 
ο επισμηναγός Παύλος Ιωαννίδης κυβερνήτης του Βασιλικού 
αεροσκάφους Gulfstream P-9 θα προσγειώσει το αεροπλάνο 
στο αεροδρόμιο Ciampino, στη Ρώμη. Το αεροσκάφος είναι λευκό 
και κάτω από την καμπίνα του κυβερνήτη διακρίνεται το 
βασιλικό οικόσημο.

Το βασιλικό αεροσκάφος Gulfstream P-9

Το ελληνικό βασιλικό αεροσκάφος Gulfstream 
σε φωτογραφία του 1972 στο Λονδίνο αφού 
του είχαν αφαιρέσει τα βασιλικά σύμβολα

Η Βασιλική Οικογένεια της Ελλάδος αρκετά καταπονημένη από 
το δύσκολο ταξίδι, αλλά πάντοτε αξιοπρεπής, γίνεται δεκτή 
από δεκάδες φωτορεπόρτερ που απαθανατίζουν την σκηνή. 
Έτσι κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο της νεώτερης Ελληνικής ιστορίας. Ουσιαστικώς, τερματίζεται ο βασιλικός θεσμός. 
Η 13η Δεκεμβρίου του 1967 ήταν η τελευταία ημέρα που ο 
Κωνσταντίνος υπήρξε Βασιλεύς των Ελλήνων, 
με πλήρεις τις εξουσίες του.

Μετά την αποτυχία του Αντικινήματος πολλοί κατηγόρησαν 
τον Βασιλιά Κωνσταντίνο για κίνημα-οπερέτα που δεν είχε καμία 
ελπίδα επιτυχίας κτλ. Προφανώς αν δεν υπήρχε πιθανότητα επιτυχίας, 
ο Βασιλεύς δεν θα εξέθετε τον εαυτό του, το αξίωμα του και κυρίως 
την οικογένεια του στην περιπέτεια αυτή. Αντιθέτως είχε κάθε λόγο 
να πιστεύει στην επιτυχία αφού στην ενέργεια συμμετείχε σχεδόν 
το σύνολο των ανώτατων αξιωματικών των τριών όπλων, που είχαν 
υπό την διοίκηση τους τις σημαντικότερες στρατιωτικές μονάδες 
της Χώρας. Το σχέδιο της όλης ενέργειας σε μερικά σημεία του ήταν, ομολογουμένως, πολύ κακό όπως αποδείχθηκε και από την κίνηση 
του Στρατηγού Μανέττα πριν την σύλληψη του, αλλά παρ′ όλα αυτά 
είχε σοβαρές πιθανότητες επίτευξης των αντικειμενικών του στόχων.

Συνέπειες της αποτυχίας του Αντικινήματος

Το Καθεστώς της 21ης Απριλίου μετά την αποτυχία του Αντικινήματος 
παγιώθηκε περισσότερο. Το Καθεστώς κυβέρνησε για τα επόμενα 
επτά χρόνια, κατάργησε επίσημα τη Βασιλεία στις 1 Ιουνίου 1973 
και οδήγησε τη Χώρα στη τραγωδία της Κύπρου το 1974.

Πηγές: 

«Σημειώσεις 1967-1977», Λεωνίδας Αλ. Παπάγος, 

Ίδρυμα Γουλανδρή-Χόρν, Αθήνα 1999

-

«13 Δεκεμβρίου 1967», Αλεξάνδρα Στεφανοπούλου, 

Εκδόσεις Φερενίκη, 2009

-

«Βασιλεύς και Επανάστασις 1967», 

Κωνσταντίνου Κόλλια (πρωθυπουργού), 1987

-

«H.M. Konstantine XIII. King of the Hellenes», 

Nicolas Tantzos, Atlantic Intl Pubns, 1990

http://www.royalchronicles.gr/to-