ΕΠΙΤΑΛΙΟ - ...η Μάχη της Αγουλινίτσας

.....193 χρόνια από την 24^η Απριλίου 1821, τριάντα (30) μόλις ημέρες, δηλαδή, 
από την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της 25^ης Μαρτίου 1821 
και μία (1) ημέρα μετά από τη θρυλική μάχη της Αλαμάνας 
και τον ηρωικό θάνατο του Αθανασίου Διάκου, όταν διεξήχθη η νικηφόρα 
μάχη της Αγουλινίτσας, η οποία αποτέλεσε την πρώτη....
μέχρι τότε, 
ήττα των Λαλαίων Τουρκαλβανών, οι οποίοι, την εποχή εκείνη, 
θεωρούνταν «τα καλύτερα ντουφέκια του Μοριά» 
(Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΒ', σελ. 142).

Στη μάχη αυτή ο Αλέξης Μοσχούλας, στρατηγός του Αγώνα, μυημένο μέλος 
της Φιλικής Εταιρείας (από τον Αναγνωσταρά, στην Κωνσταντινούπολη, 
στις 6 Αυγούστου 1818), οπλαρχηγός και προεστός της Αγουλινίτσας 
και στενός φίλος του Παπαφλέσσα και του Κολοκοτρώνη, επικεφαλής εξήντα (60) 
παλικαριών από τον Πύργο (Αναγνώστης Παπασταθόπουλος, 
οι αδελφοί Πέτρος και Γεώργιος Μήτζου, ο Διονύσιος Διάκος 
(ο επονομαζόμενος και «Ζορμπάς»), κ.ά.) και την Αγουλινίτσα 
(Βασίλειος Αποστολόπουλος, Παναγιώτης Βλάσης, Αντώνιος Βρισιώτης, 
Αναστάσιος Γιαννακόπουλος, Δημήτριος Γιαννόπουλος, 
Δημήτριος Κατζημπούμπας, Δημήτριος Κόκκινος, κ.ά.), 
με τη βοήθεια του Αμβρόσιου Φραντζή, Πρωτοσύγκελου της Μητρόπολης  
Χριστιανουπόλεως, και των εκ Κυπαρισσίας οπλαρχηγών Δημητρίου Κινά, 
Αναγνώστη Ντονά και Ιωάννη Κολίρη 
(ειδοποιηθέντες στη θέση «Κλειδί» Καϊάφα, όπου είχαν οχυρωθεί, 
από τον Σπήλιο Μοσχούλα, αδελφό του Αλέξη Μοσχούλα, και 
τον Γ. Παπαζαφειρόπουλο, οι οποίοι έσπευσαν εκεί με… μονόξυλα)  
κατάφερε να αποκρούσει την άγρια επίθεση τετρακοσίων (400) Λαλαίων 
Τουρκαλβανών και να τους τρέψει σε άτακτη φυγή.

Στο στενό, δε, με την ονομασία «Αϊ –Γιάννης», βόρεια του Επιταλίου, 
οι Έλληνες συνέλαβαν ζωντανούς δεκατρείς (13) Τουρκαλβανούς, 
ενώ φόνευσαν εννέα (9). 
Από τους τελευταίους, δε, στην προσπάθειά τους να περάσουν το ποτάμι, 
σκοτώθηκαν ή πνίγηκαν, ακόμα εξήντα τρεις (63). 
Από τους δικούς μας, εφονεύθησαν 7 και πληγώθηκαν 4 Αγουλινιτσαίοι 
(καθώς και ο φιλέλληνας Γάλλος αξιωματικός Μιτενζακούρ), ενώ πολλά όπλα, 
άλογα και σημαίες περιήλθαν ως λάφυρα στα χέρια των Ελλήνων.

Η σημαντικότατη αυτή νίκη των Ελλήνων, κατά γενική ομολογία, 
αναπτέρωσε το φρόνημα των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής και απέδειξε ότι,
 οι μέχρι τότε αήττητοι Λαλαίοι Τουρκαλβανοί, μπορούν και να ηττώνται στη μάχη. 
Παράλληλα δε, αποτέλεσε και το έναυσμα για την περαιτέρω ένωση των Ελλήνων 
απέναντι στον κοινό εχθρό, γεγονός που, στις 13 Ιουνίου του ιδίου έτους, 
οδήγησε στη λαμπρή νίκη στο Πούσι και την οριστική φυγή των άγριων 
Τουρκαλβανών από το Λάλα και την Ηλεία.

«Ξεπληρώνοντας το χρέος…»

Σήμερα, 193 χρόνια μετά, ξεπληρώνοντας  ένα χρέος απέναντι τόσο στην 
ίδια την ένδοξη και μέχρι σήμερα λησμονημένη ιστορία του Επιταλίου και, 
κατ’ επέκταση, του νομού μας, όσο και σε εκείνους τους επώνυμους 
και ανώνυμους Επιταλιώτες προγόνους μας –και όχι μόνο-, 
που αγωνίστηκαν με ιδιαίτερη ανδρεία και αυταπάρνηση και, κάποιοι εξ αυτών,
 έπεσαν ένδοξα στο πεδίο της μάχης, για να είμαστε εμείς και η πατρίδα μας 
σήμερα ελεύθεροι, η Τοπική Κοινότητα Επιταλίου αποφάσισε να τιμήσει 
με μια σειρά λαμπρών εκδηλώσεων τον αγώνα και τη νίκη αυτών 
των σπουδαίων προγόνων μας.

Χρυσοβαλάντης  Δημητρόπουλος
Δάσκαλος
πηγή : patrisnews.com
                                  
Την Κυριακή 4 Μαΐου, με την παρουσία των τοπικών Αρχών και πλήθους κόσμου, 
μεταξύ άλλων, ετελέσθει   ιερό μνημόσυνο, και πραγματοποιήθηκαν στο πεδίο 
της μάχης και τα αποκαλυπτήρια μνημείου, αφιερωμένου στη μνήμη 
των ηρωικώς αγωνισαμένων και ενδόξως πεσόντων αγωνιστών.


φωτογραφία : Mairy Giannakopoulou