Το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’30 υπήρξε μοιραίο για τις εθνικές μειονότητες που κατοικούσαν στη Σοβιετική Ενωση και είχαν την ατυχία να υπάρχει κάποιος ομοεθνής τους χώρος στη Δύση. Η σταλινική ηγεσία θεώρησε ότι θα μπορούσαν στο μέλλον να επηρεαστούν από την «καπιταλιστική μητέρα-πατρίδα».
Ετσι, οι Κορεάτες της Απω Ανατολής, οι Γερμανοί του Βόλγα, οι Τάταροι της Κριμαίας, οι Τσετσένοι, οι Τούρκοι Μεσχετίνοι, οι Ελληνες του Πόντου θα τοποθετηθούν στη «μαύρη λίστα» του σταλινισμού και θα αποτελέσουν την τραγική κατηγορία των «τιμωρημένων λαών» της ΕΣΣΔ. Παρότι, τουλάχιστον για τους Σοβιετικούς Ελληνες του Πόντου που μελετούμε, τίποτα από τις σκέψεις τους και τις πράξεις τους δεν συνηγορούσε στη σταλινική εκείνη υποψία.Στους Σοβιετικούς Ελληνες που επέζησαν από τα γκουλάγκ και τις εκτοπίσεις
στις στέπες της Κεντρικής Ασίας, η λύση που άφησε ο σταλινισμός ήταν η
έξοδος προς την προκλητικά αδιάφορη Ελλάδα. Από το 1939 και με διαδοχικά κύματα (1956, 1965, 1975, 1989 με κορύφωση τη σοβιετική κατάρρευση) χιλιάδες ομογενείς αυτής της κατηγορίας θα μεταναστεύσουν προς την Ελλάδα, παραγνωρισμένοι απ’ όλους, σε μια νέα, ακόμη πιο παράξενη προσφυγιά.
Η Μνήμη της σταλινικής τρομοκρατίας παρέμεινε ζώσα στους πληθυσμούς αυτούς. Οι εκδηλώσεις Μνήμης άρχισαν να γίνονται από το 1987, στις
περιοχές των προσφύγων-θυμάτων του σταλινισμού.
Το 1997 εκδόθηκε ομόφωνη απόφαση του 4ου Παγκόσμιου Ποντιακού Συνεδρίου ψηφισμένη από 560 σύνεδρους απ’ όλο τον κόσμο, με την οποία καθιερώθηκε η 13η Ιουνίου ως Ημέρα Μνήμης για τις σταλινικές διώξεις. Το ΚΚΕ, μέχρι πέρυσι που αποκατέστησε τον Στάλιν με το 18ο Συνέδριό του, δεν είχε αντιδράσει στη συγκεκριμένη επέτειο. Ηδη όμως αντιδρά με ακατανόητη σφοδρότητα - και με απίστευτο θράσος...
...σε μια εκδήλωση Μνήμης έγινε τον Ιούνιο 2010 στα Ανω Λιόσια, σε μια περιοχή όπου εγκαταστάθηκαν πολλοί ομογενείς πρόσφυγες από την πρώην ΕΣΣΔ με ένα ενδιαφέρον συμπόσιο όπου μίλησαν οι:
Βασίλης Τσενκελίδης, «Σταλινικές διώξεις: το ιστορικό πλαίσιο»,
Γιώργος Γρηγοριάδης, «Τι κατέστρεψε ο σταλινισμός.
Μ’ αφορμή την έκδοση της μελέτης για την εφημερίδα “Kόκκινος Kαπνάς”», Δικαίος Ψικάκος, απ’ το περιοδικό «Κόκκινο»
«Ο σταλινισμός ως φαινόμενο και η δεκαετία του ’30», Βλάσης Αγτζίδης,
«Η Μνήμη των σταλινικών διώξεων και οι πολιτικές διαχείρισής της».
Κατατέθηκε επίσης και μια εξαιρετική μαρτυρία από τα γκουλάγκ, από τον
Βασίλη Ελευθεριάδη.
Το ΚΚΕ αντέδρασε σφόδρα με καταγγελίες στον «Ριζοσπάστη», με τη γνωστή ξύλινη γλώσσα για τους «αντικομμουνιστές» που έχουν αναλάβει «εργολαβικά
τη δυσφήμηση του σοσιαλισμού».
Μεταξύ άλλων ανέφερε: «...Διοργανώνει εκδήλωση με θέμα τις «σταλινικές διώξεις» των Ποντίων... Μια ακόμα απαράδεκτη προσπάθεια διαστρέβλωσης
της Ιστορίας... με στόχο την αμαύρωση του σοσιαλισμού, αλλά κυρίως για να θολώσουν την ελπίδα και την προοπτική στους σύγχρονους λαϊκούς αγώνες, εκδηλώνεται και πάλι με όχημα τον «Σύνδεσμο Ποντιακών Σωματείων Νότιας Ελλάδας και Νήσων», μέλος της «Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος».
Για δεύτερη φορά απαντήθηκε η επίθεση αυτή με τα σαφή ερωτήματα, στα οποία δεν έχουν δοθεί έως τώρα απαντήσεις από τους καταγγέλλοντες:
«...Εάν επιμένετε στην πρωτοεμφανιζόμενη αρνητική σας στάση,
θα πρέπει πρωτίστως να απαντήσετε:
-Γιατί ο σταλινισμός εξόντωσε τους Ελληνες κομμουνιστές
(Πόντιους, Ελλαδικούς και Μαριουπολίτες) και διάλυσε τις ελληνικές
κοινότητες το ’37 - ’38.
-Γιατί κατάργησε τη σοβιετική ελληνική εκπαίδευση και έκλεισε όλα
τα σοβιετικά ελληνικά σχολεία.
-Γιατί κατάργησε τις σοβιετικές ελληνικές θεατρικές σκηνές.
-Γιατί έκλεισε τις σοβιετικές ελληνικές εφημερίδες («Κόκκινος Καπνάς»,
«Ο Κομμουνιστής», «Ο Κολεκτιβιστής» κ.λπ.) και κατέστρεψε τα ελληνικά κομματικά τυπογραφεία.
-Γιατί κατάργησε τις σοβιετικές ελληνικές περιοχές (rayion).
-Γιατί μετέφερε στην Κεντρική Ασία ομαδικά και με βάση την εθνική καταγωγή τους Ελληνες της Κριμαίας το 1944 και του Καυκάσου το 1949;
*Ο κ. Βλάσης Αγτζίδης είναι ιστορικός
Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικές Σχολής του ΑΠΘ με βασικές του σπουδές τα μαθηματικά και τη Η/Υ. Το θέμα της διατριβής του αφορούσε
τον ελληνικό Τύπο της Σοβιετικής Ένωσης την περίοδο του μεσοπολέμου.
Για το φαινόμενο του παρευξείνιου ελληνισμού και τη διερεύνησή του συνεργάστηκε με το Α.Π.Θ., το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο
του Αιγαίου και το Πανεπιστήμιο Bordeux III (Γαλλία).
Έχει εκδόσει αρκετά βιβλία, όπως:
-"Ποντιακός ελληνισμός: Από τη γενοκτονία και το σταλινισμό ως
την περεστρόικα" το 1990
-"Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης: Οι συνέπειες για τον Ελληνισμό"
το 1992
-"Οι άγνωστοι Έλληνες του Πόντου" (επιμέλεια) το 1995
-"Πόντος: Ένα ανοιχτό ζήτημα", το 1996,
"Παρευξείνιος διασπορά: Οι ελληνικές εγκαταστάσεις στις βορειοανατολικές περιοχές του Εύξεινου Πόντου" το 1997,
"Οι Νιώτηδες της Κρήτης: Μια οικογένεια στις κρητικές επαναστάσεις"
το 2000 κ.ά..
Έχει τιμηθεί με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τη συγγραφή της
"Ιστορίας της ελληνικής διασποράς στα βορειοανατολικά παράλια του
Εύξεινου Πόντου", 1995, καθώς και δύο φορές με Εύφημο Μνεία από
το Υπουργείο Εξωτερικών για τον απεγκλωβισμό των Ελλήνων της
Αμπχαζίας από την εμπόλεμη περιοχή (1993) και τη συγκρότηση
του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) το 1996.
Έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά, αλλά
και στην ημερήσιο και περιοδικό Τύπο.
Τα άρθρα του, που ξεπερνούν τα 200 δημοσιεύτηκαν στα εξής έντυπα: Ελευθεροτυπία, Έθνος, Οικονομικός Ταχυδρόμος, Άρδην, Ιστορικά,
Έρεισμα, Ελλοπία, Επίκαιρη (Κύπρος), Εθνικός Κήρυξ (Νέα Υόρκη),
Υπέρ (Λος Άντζελες), Ελληνική Διασπορά (Τιφλίδα), Akropoli (Μόσχα),
Journal of refugee studies (Oξφόρδη), Pogrom (Γερμανία).
Διετέλεσε ειδικός σύμβουλος στο υφυπουργείο Εξωτερικών, αρμόδιο για
τον απόδημο ελληνισμό.
Υπηρέτησε σε θέση συμβούλου στο Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού.
Δίδαξε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Δίδαξε επίσης στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και
Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το μάθημα για το συλλογικό τραύμα
και τη διαχείριση της μνήμης.
Από το 2009 επιμελείται το Σεμινάριο Ιστορίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο
του Δήμου Κηφισιάς.
*Περισσότερα εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου