''Ελεύθεροι ή μάρτυρες''

Στις 2 Δεκεμβρίου 1956, το γιοτ Γκράνμα που είχε σαλπάρει μερικές μέρες νωρίτερα από το λιμάνι Τούξπαν του Μεξικού, προς την Ιστορία, αποβιβάζεται στις ακτές της Κούβας.
Οι 82 επιβαίνοντες που φορούν πια τη λαδί στολή

του αντάρτη, έχουν αποφασίσει: ''ελεύθεροι ή μάρτυρες'' και συμμερίζονται την αισιοδοξία του αρχηγού της αποστολής Φιντέλ Κάστρο. Η αποστολή των ανταρτών, συγκρούεται με τις δυνάμεις του δικτάτορα Μπατίστα και αποδεκατίζεται. Από τους 82, μόνο 17 θα επιζήσουν και θα αποφύγουν τη σύλληψη, για να μπουν δυο χρόνια αργότερα νικητές στην Αβάνα.
 

''Ο Φιντέλ είχε μια εξαιρετική πίστη ότι αν ξεκινούσε για την Κούβα, θα έφτανε. Ότι αν έφτανε θα πάλευε.Κι ότι παλεύοντας θα νικούσε'' θα γράψει ο Γκεβάρα στους γονείς του. Η πίστη και το πάθος του Τσε για το επαναστατικό όραμα του Φιντέλ αποτυπώνεται σε ένα ποίημα του που θα γράψει λίγο πριν ξεκινήσουν για το νησί:
 

''Φεύγουμε,
φλογερέ προφήτη της αυγής
μέσα από κρυφά και ερημωμένα μονοπάτια,
να λευτερώσουμε τον πράσινο κροκόδειλο που τόσο αγαπάς.
φεύγουμε,νικητές αυτών που μας ταπεινώνουν, το πνεύμα μας
γεμάτο μ' άστρα εξεγερμένα του Μαρτί
ορκιζόμαστε το θρίαμβο να βρούμε και το θάνατο.
Όταν η πρώτη τουφεκιά αντηχήσει και ξυπνήσει
μέσα σε μια παρθενική έκπληξη όλους τους αντάρτες,
στο πλευρό σου πολεμάμε,
θα 'μαστε κει.
Όταν η φωνή σου σκορπιστεί στους τέσσερις ανέμους
αγροτική μεταρρύθμιση,δικαιοσύνη,ψωμί,ελευθερία,
στο πλευρό σου, με τις ίδιες λέξεις,
θα 'μαστε κει.
 

Κι όταν θα ρθει στο τέλους του ταξιδιού
το σωτήριο εγχείρημα ενάντια στον τύραννο,
στο πλευρό σου,ελπίζοντας στη τελική μάχη,
θα ΄μαστε κει.
Τη μέρα που το θηρίο θα γλείφει τα μελανιασμένα του πλευρά
απ' το βέλος της εθνικοποίησης,
στο πλευρό σου με καρδιά περήφανη,
θα ΄μαστε εκεί.
Μη φανταστείς πως τα παρασημοφορημένα ζωύφια, φορτωμένα δώρα
θα μπορούσαν ποτέ ν' αδυνατίσουν την αποφασιστικότητά μας'
θα τους ζητήσουμε τουφέκι, σφαίρες και βουνό.
Τίποτα παραπάνω.
 

Κι αν το σίδερο κόψει στη μέση το ταξίδι μας,
θα ζητήσουμε ένα σάβανο από δάκρυα κουβανέζικα
για να σκεπάσουν των πολεμιστών τα κόκαλα
που θα τα παρασύρει το ποτάμι τής αμερικάνικης ιστορίας.''